Metne Hazırlık
1. Aşk, asırlar boyunca birçok edebî metinde niçin ele alınmıştır? Konuyla ilgili düşüncelerinizi arkadaşlarınıza anlatınız.
Aşk, insanların evrensel ve derin bir duygusu olduğu için edebi metinlerde sıkça işlenmiştir. Aşkın farklı boyutları, sevgi, acı ve fedakarlık gibi temalarla zenginleştirilir.
2. Aşağıdaki metni okuyunuz. Düşüncelerinizi sözlü biçimde dile getiriniz.
Halk, ayrılığı sevmediği için anlatıcılar âşıkları kavuşmuş olarak gösterir. Kötü sonla biten hikayeler halk arasında kabul görmemiştir.
Sorular ve Cevaplar
1. Okuduğunuz metinde geçen “riya etmek”, “el pençe divan durmak”, “yükte hafif pahada ağır” kelime gruplarının anlamlarını metnin bağlamından yola çıkarak tahmin ediniz. Tahminlerinizi doğruluğunu TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.
Tahminim:
- İhya etmek: Her isteğini yerine getirmek, hediyeye boğmak
- el pençe divan durmak: Saygılı bir duruşla durmak.
- Yükte hafif pahada ağır: Altın, gümüş gibi gramı az tutan değerli maddeler.
TDK Sözlük:
- İhya Etmek: 1. canlandırmak. 2. mutluluğa kavuşturmak. 3. bayındır bir duruma getirmek.
- el pençe divan durmak: saygı gösterilen kimse karşısında el kavuşturmuş bir biçimde.
- Yükte hafif pahada ağır: taşınması kolay olan değerli (eşya).
2. Aşağıdaki tabloya metinden yola çıkarak gerekli açıklamaları yazınız.
| Metnin Teması | Aşk ve fedakarlık. |
|---|---|
| Metnin Konusu | Kerem ile Aslı'nın birbirlerine kavuşma mücadelesi. |
| Metindeki Temel Çatışma | Kerem'in Aslı’ya olan aşkı için verdiği mücadele. |
| Anlatıcı | Üçüncü kişi anlatıcı. |
| Bakış Açısı | İlahi bakış açısı. |
3. Metinde Kerem, babasına duygularını anlatmaya çalışırken “Baba ben derdimi dilden söylemem teldir söyleyim.” demiştir. Kerem’in böyle bir anlatım yolunu tercih etmesinin gerekçesi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Kerem, duygularını sözlerle ifade edemediği için sazını kullanarak, daha derin ve duygusal bir anlatım yolunu seçmiştir. Aşkı o kadar büyüktür ki bunu kelimelerle açıklamak yerine, müzikle ifade etmeyi daha anlamlı bulur.
4. Okuduğunuz metnin şahıs kadrosunu aşağıdaki tabloda belirtilenlere göre değerlendirip gerekli açıklamaları yazınız.
| Şahıs Kadrosu | Toplumdaki Konum | Tip/ Karakter Olma Durumu | Fiziksel Özellikler | Psikolojik Özellikler |
|---|---|---|---|---|
| Kerem | Halk kahramanı, aşık | Karakter, sürekli değişen | Genç, yiğit | Aşık, sabırlı, fedakar |
| Aslı | Keşişin kızı, sevilen kadın | Tip, durağan | Güzel, narin | Sadık, aşık |
| Kerem'in Babası | Hükümdar, baba | Tip, otoriter | Yaşlı, bilgili | Kerem’e karşı koruyucu |
| Kerem'in Annesi | Anne, ev kadını | Tip, koruyucu | Yaşlı | Sevecen, şefkatli |
| Keşiş | Ruhani lider | Karakter, değişken | Yaşlı, bilge | Kızının mutluluğunu engelleyen |
| Keşişin Eşi | Keşişin karısı | Tip, sessiz | Orta yaşlı | Sessiz, kocasına sadık |
| Sofu | Kerem’in arkadaşı | Tip, destekçi | Genç, güçlü | Kerem’in yanında duran, sadık |
5. Bu metinde geriye dönüş anlatım tekniğine örnek gösteriniz.
Cevap: Metinde, Kerem’in babasıyla konuşması sırasında geçmiş olaylara dair hatıralar anlatılarak geriye dönüş tekniği kullanılmıştır.
6. Kerem ile Aslı adlı metinde metnin yazıldığı dönemin gerçekliğini yansıtan unsurlara örnek gösteriniz.
Cevap: Metinde, hükümdar ve halk arasındaki sınıf farkı, keşişlerin toplumsal rolü ve aşkın önemi gibi unsurlar, dönemin toplumsal yapısını yansıtır.
7. Bu metinde dürüstlüğe aykırı tutum ve davranışlara örnek gösteriniz.
Cevap: Keşiş, kızını Kerem’den saklamak için yalanlar söyler ve dürüst olmayan bir tutum sergiler. Ayrıca, Aslı’yı zorla başkasıyla evlendirmeye çalışması da ahlaki olarak yanlış bir davranıştır.
8. Günümüzde de Kerem ile Aslı’nın yaşadıklarına rastlayabilir misiniz? Düşüncelerinizi belirtiniz.
Cevap: Günümüzde de ailelerin onaylamadığı aşklar ve engellenen ilişkiler hala yaşanmaktadır. Birçok çift, farklı kültürler veya sınıfsal sebeplerle aşklarını yaşamakta zorluklarla karşılaşabilir. Bu nedenle Kerem ile Aslı’nın hikayesi evrensel ve zamansız bir temaya sahiptir.