Sayfa 58 Metne Hazırlık Cevapları
Soru: Yusuf suresi hakkında bir araştırma yapınız. Bu suredeki hikâyenin Kur’an’ın ifadesiyle “Ahsenü’l-Kasas” (hikâyelerin en güzeli) olarak adlandırılmasını değerlendiriniz.
Cevap: Yusuf Suresi, Kur'an'da "Ahsenü’l-Kasas" yani "hikayelerin en güzeli" olarak geçer. Hz. Yusuf’un kardeşleri tarafından kıskanılması, kuyuya atılması ve sonunda Mısır’da önemli bir mevkiye yükselmesi anlatılır. Sabır, ihlas ve ahlak açısından önemli dersler içerir.
Bu suredeki hikayenin "en güzel" olarak nitelendirilmesinin sebeplerinden biri, hem peygamberlerin hayatına dair önemli dersler vermesi hem de bu kıssada ahlaki öğretilerin çok güçlü bir şekilde işlenmesidir.
Sayfa 62 Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları
1. “Arayıp çünkü bulmadı anı/Çıktı ayyuka âh ü efgânı” beytindeki kelime grubu:
- Tahmin: "Ayyuka çıkmak" herkes tarafından duyulmak, ortaya çıkmak.
- TDK sözlük doğrulaması: 1. ses yükselmek. 2. dedikodu herkesçe duyulmak, yayılmak.
2. Metnin Teması ve Konusu:
- Tema: Aşk, sabır ve ihanet.
- Konu: Hz. Yusuf’un kardeşlerinin ihanetine uğraması, Züleyha’nın aşkı ve Yusuf’un yaşadığı zorluklar karşısında gösterdiği sabır.
3. Metindeki Çatışmalar:
- İç çatışma: Züleyha’nın Hz. Yusuf’a duyduğu aşk ve karşılıksız kalması.
- Dış çatışma: Hz. Yusuf’un kardeşleri tarafından kuyuya atılması ve onlara karşı verdiği mücadele.
4. Olay Örgüsü:
- Hz. Yusuf’un babası tarafından özel ilgi görmesi.
- Kardeşlerinin Hz. Yusuf’u kıskanıp kuyuya atması.
- Hz. Yusuf’un köle olarak satılması ve Züleyha ile karşılaşması.
- Züleyha’nın Hz. Yusuf’a duyduğu aşk.
- Hz. Yusuf’un Mısır’da önemli bir mevkiye gelmesi.
5. Mesnevide Hangi Anlatıcı Kullanılmıştır?
Anlatıcı: İlahi bakış açısına sahip üçüncü şahıs anlatıcı kullanılmıştır.
6. Bakış Açıları ve Anlatıma Etkileri:
Bakış açısı: Metinde üçüncü kişi (ilahi) bakış açısı kullanılmıştır. Bu bakış açısı, olayların geniş bir perspektiften anlatılmasına ve okuyucunun karakterlerin iç dünyasına nüfuz etmesine olanak tanır.
7. Düzyazı Şeklinde Olsaydı:
Eğer metin düzyazı şeklinde olsaydı, nazım biçiminin getirdiği ritmik yapı ve estetik etkiler kaybolurdu. Metnin dili daha sade ve doğrudan olabilirdi. Ayrıca, beyitlerin verdiği kısalık ve özlülük duygusu kaybolurdu.
8. Yazar ile Metin Arasındaki İlişki:
Hamdi, Hz. Yusuf’un hayatı ile kendi yaşadıkları arasında bir benzerlik kurarak, onun çektiği sıkıntıları daha iyi anladığını ifade etmiştir. Bu durum, yazarın metni daha derinden hissetmesine ve eserin duygusal yoğunluğunun artmasına neden olmuştur.
9. Hz. Yakup’un Oğluna Duyduğu Sevgi ve Çektiği Acı:
Hz. Yakup’un oğluna olan derin sevgisi ve onu kaybettiğinde yaşadığı acı, insanlık tarihindeki en evrensel duygulardan biridir. Bu sevgi ve acı, büyük bir sabırla birleşerek okuyucuyu derinden etkiler. Hz. Yakup’un çektiği acı, bir baba için dayanılmaz bir kaybın sembolüdür.
10. Metnin Kurgu Zamanı ve İçeriğin Tarihsel Zamanı:
Metnin kurgu zamanı, Hz. Yusuf’un yaşadığı dönemdir. İçeriğin tarihsel zamanı ise, peygamberler döneminde geçmekte olup, metin daha sonraki dönemlerde yazıya geçirilmiştir. Bu açıdan tarihsel olayların kurgusal bir anlatımla buluştuğunu söyleyebiliriz.
11. Hz. Yusuf ve Züleyha Üzerine Yazılmış Mesneviler:
- XIII. yüzyıl: Halil Oğlu Ali, Şeyyad Hamza.
- XIV. yüzyıl: Garip.
- XV. yüzyıl: Kemal Paşazade.
- XVI. yüzyıl: Yahya Bey ve Gubari.
- XVIII. yüzyıl: Nevruzi.
Edebiyatımızda Hz. Yusuf’u Konu Alan Mesneviler:
Türk edebiyatında Hz. Yusuf’u konu alan mesneviler, aşk, sabır ve ihanet temalarını işler. Bu mesnevilerin nazım biçimi ile yazılması, hem estetik bir yapı kazandırmış hem de olayların şiirsel bir üslupla aktarılmasına olanak tanımıştır.