2. Ünite Değerlendirme Soruları ve Cevapları
Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
(D) 1. Bir sıvının yüzeyinde oluşturulan basınç değişikliği sıvının tüm kısımlarına ve içinde bulunduğu kabın çeperlerine aynen aktarılır.
(D) 2. Hidrolik sistem, bir cisme kuvvet uygulamak için kullanılan kapalı bir sıvı sistemidir.
(Y) 3. Katıların üzerinde bulunduğu düzleme uyguladığı basınç kuvveti, cismin düzlemde duruş biçimine bağlıdır.
(D) 4. Bernoulli İlkesi, hareket eden bir sıvının toplam enerjisinin her zaman sabit kaldığını belirtir.
(D) 5. Kaldırma kuvveti, bir akışkanın bir cisim üzerinde oluşturduğu yukarı yönlü net kuvvettir.
(Y) 6. Sıvılar kuvveti değiştirmeden iletirler.
(Y) 7. Çekim alanının olmadığı bir yerde manometre ile gaz basıncı ölçümü yapılabilir.
(Y) 8. Deniz seviyesinden yukarılara çıkıldıkça açık hava basıncı artar.
(D) 9. Akışkanlar basıncın büyük olduğu yerden küçük olduğu yere doğru hareket eder.
(D) 10. Fırtınalı havalarda su dalgalarının her zamankinden yüksek olması Bernoulli İlkesi ile açıklanır. 11
(D) 11. Bir yarış arabasının tasarımında, araba yüksek hızlara ulaştığında yolla olan temasının kesilmemesi için Bernoulli İlkesi’nden yararlanılır.
Aşağıdaki cümleleri kutucuklarda verilen kavram ve ifadeleri kullanarak tamamlayınız.
• şekil • basınç • manometre • artması • Bernoulli İlkesi • özkütle • altimetre • aşağı yönlü • büyüklük • düdüklü tencere • Pascal Prensibi • cismin ağırlığı
1. Eşit miktardaki alüminyum ve altın kütlesi arasındaki fiziksel farklılık özkütle kavramıyla ifade edilir.
2. Birim yüzeye dik olarak etki eden kuvvete basınç denir.
3. Kapalı kaplardaki gaz basıncını ölçen aletlere manometre denir.
4. Sıvı basıncı, sıvının içinde bulunduğu kabın şekline ve büyüklüğüne bağlı değildir.
5. Teknolojik bir ürün olan düdüklü tencere basıncın kaynama noktası üzerine etkisi göz önüne alınarak yapılmıştır.
6. Hidrolik frenler, Pascal Prensibi’ne göre çalışır.
7. Basınç farkından yararlanarak yüksekliği ölçen özel barometrelere altimetre denir.
8. Bir ortamdaki basıncın artması aynı ortamdaki suyun donma sıcaklığını düşürür.
9. Bir akışkan içerisinde yüzen veya askıda kalan cisme, akışkan tarafından uygulanan kaldırma kuvvetinin büyüklüğü cismin ağırılığı kadardır.
10. Yatay düzlemdeki katı cisim üzerine düzleme dik aşağı yönlü bir kuvvet uygulandığında basınç kuvveti artar.
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Kumsalda güneşlenen bir kişinin üzerindeki atmosfer basıncının meydana getirdiği hava tabakasının ağırlığı yaklaşık 10⁵ N’dur. Bu denli şiddetli kuvvete rağmen kişinin ayağa kalkması nasıl mümkün olur?
Hava basıncı, vücudun iç basıncı ile dengelenmiştir. Bu denge sayesinde kişi atmosfer basıncını hissetmez ve normal hareket edebilir.
2. Barometrelerde sıvı olarak neden su değil de cıva kullanılır?
- Cıva, sudan 13,6 kat daha yoğundur.
- Cıva kullanıldığında barometre tüpü daha kısa olur.
3. U borusunda, kollardan kesit alanları farklı olmasına rağmen sıvı seviyesi neden eşit olur?
Sıvı basıncı derinliğe bağlıdır, kesit alanına değil. Bu yüzden iki kolun sıvı seviyeleri eşit olur.
4. Bir bardaktaki X sıvısını pipetle çekmek isteyen kişi başarılı olamazken, Y sıvısını çekebilir. X ve Y sıvıları aynı kaba konulursa hangisi tabana iner?
Yoğunluğu daha büyük olan sıvı tabana iner.
5. Akmakta olan su borusuna bağlı bir silindirik kap içindeki basınç giderek azalır. Bunun sebebi nedir?
Bernoulli Prensibi’ne göre, hız arttıkça basınç azalır.
6. Kılcallık etkisi, bir manometrenin okunmasını nasıl etkiler?
Kılcallık, sıvıyı yukarı çekerek ölçüm değerlerini değiştirebilir.
7. Tuzlu su tatlı sudan daha yoğundur. Bir dalgıç, aynı basınca ulaşmak için tatlı suda mı tuzlu suda mı daha derine inmek zorundadır?
Tatlı suda daha derine inmek zorundadır. Çünkü tuzlu su daha yoğun olduğundan aynı basınca daha az derinlikte ulaşılır.
8. Magdeburg Yarım Küreleri Deneyi küçük yarım kürelerle tekrarlanırsa sonuç nasıl değişir?
Daha küçük kürelerde iç basınç farkı azalır ve ayrılmaları daha kolay olur.
9. Ahşap ve alüminyumdan yapılmış eşit hacimli iki cisim suya bırakılıyor. Ahşap yüzerken alüminyum batar. Cisimlere etki eden kaldırma kuvvetlerini karşılaştırınız.
Her iki cisme etki eden kaldırma kuvveti aynıdır. Çünkü kaldırma kuvveti, taşırılan sıvının hacmine bağlıdır.
10. Basıncın hal değişimi üzerindeki etkilerini açıklayınız.
Basınç arttığında kaynama noktası yükselir, basınç azaldığında kaynama noktası düşer.
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
1. Aşağıdakilerin hangisinde katı basıncının artırılması amaçlanmıştır?
A) Tankların tekerleklerinin geniş yüzeyli yapılması
B) Trenlerin tekerlek sayısının fazla olması
C) Bıçakların ağızlarının bilenmesi
D) Koltuk ve mobilyaların ayaklarının geniş tabanlı yapılması
E) Raptiyelerin baş kısmının büyük kesitli yapılması
Cevap: C
2. Erirken hacmi azalan maddelerde basıncın azalması, kaynama noktasını düşürür, erime noktasını yükseltir. Böyle bir madde için aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça kaynama kolaylaşır.
B) Antalya’da Erzurum’dakinden daha yüksek sıcaklıkta kaynar.
C) Deniz seviyesinden yükseklere çıkıldıkça erime noktası düşer.
D) Yükseklere çıkıldıkça buharlaşma hızı artar.
E) Antalya’da Erzurum’dakinden daha düşük sıcaklıkta erir.
Cevap: C
3. Şekildeki düzenek sifon olarak adlandırılır.
Düzenek ile ilgili,
I. Musluk açıldığında suyun akması için borunun sıvıyla dolu olması gerekir.
II. Musluk açık olduğu sürece kaptaki sıvı K düzeyine kadar boşalır.
III. Musluk açık olduğu sürece kaptaki sıvı L düzeyine kadar boşalır.
yargılarından hangisi ya da hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: D
4. U borusuna konulan dp d2 ve d3 yoğunluklu sıvılar şekildeki gibi dengededir. Buna göre A, B, C, D, E, F noktalarındaki PA, PB, PC, PD, PE ve PF basınçları için,
I. PA = PB
II. PD > PC
III. PE > PFifadelerinden hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C
5. Bir K cismi şekildeki gibi suyun 2 m derininde askıdadır. Bu cisim üzerinde oluşan sıvı basıncı için aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Sadece cismin üst yüzünde oluşur.
B) Aşağıdan yukarı doğrudur.
C) Her yönde eşittir.
D) Tabandaki tavandakine eşittir.
E) Sol yüzdeki sağ yüzdekine eşittir.
Cevap: E
6. Şekildeki bileşik kap sisteminde pistonlar aynı yatay hizada dengededir. K pistonu F kuvveti ile x kadar aşağı itilirse L ve M pistonları için aşağıdakilerden hangisi doğru olur?
A) L pistonu M pistonundan daha çok yer değiştirir.
B) M pistonu L pistonundan daha çok yer değiştirir.
C) M pistonundaki basınç kuvvetinin büyüklüğü L pistonundakinden küçük olur.
D) L ve M pistonunlarındaki basınç kuvvetleri birbirine eşit olur.
E) L ve M pistonlarındaki basınç değerleri birbirine eşit olur.
Cevap: E
7. Bir denizaltı, suya tamamen batmak için aşağıdakilerden hangisini yapar?
A) Safra tankına hava alır. B) Ağırlığını azaltır.
C) Safra tankına deniz suyu alır. D) Hızını artırır.
E) Hızını küçültür.
Cevap: C
8. Aşağıdakilerden hangisi Bernoulli İlkesi’ne bağlı olarak açıklanmaz?
A) Venturi tüpü B) Spreyler C) Fıskiyeler D) Bacalar E) Lastik tekerlekler
Cevap: E
9. I. N/m2
II. kg/ms2
III. kg/m3s2
Yukarıdakilerden hangisi basınç birimi Pa’ın eşdeğeridir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C
10. Şekildeki sızdırmaz piston F kuvveti uygulanarak bir miktar itiliyor. Bu durumda,
I. Gaz basıncı artar.
II. Esnek balonun hacmi küçülür.
III. Kap tabanındaki sıvı basıncı artar.
Yargılarından hangisi ya da hangileri doğru olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) I ve III E) I, II ve III
Cevap: C
11. Özkütlesi d olan sıvıda, içinde K cismi olan A kabı Şekil I’deki gibi dengededir. K cismi kabın içinden alınıp Şekil II’deki gibi A kabının tabanına iple asılırsa,
I. h yüksekliği artar.
II. h yüksekliği azalır.
III. Kaldırma kuvveti azalır.
yargılarından hangisi kesinlikle doğru olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve II
Cevap: B
12. Vakum ortamda düşey kesiti şekildeki gibi olan bir kaptaki türdeş sıvı ve gazlar dengededir. (Yatay çizgiler eşit aralıklıdır.) Buna göre K, L ve M noktalarındaki PK, pl ve PM basınçları arasındaki ilişki nasıl olur?
A) PK = PL = PM B) PK = PL > PM C) PM > PL > PK
D) PK = PM > PL E) PK > PL = PM
Cevap: D