1. Ünite Değerlendırme Soruları
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 74 Cevapları Ekoyay Yayıncılık
DOĞRU-YANLIŞ SORULARI
Aşağıdaki cümlelerin başına yargılar doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazınız.
1. (Y) Herhangi bir iletkenin kesit alanı artarsa direnci de artar.
2. (Y) Pilin elektrik devresindeki görevi, devreye sürekli yeni elektronlar sağlamaktır.
3. (D) Bir elektrik motorunun temel parçalarından biri de mıknatıstır.
4. (D) Yüklü taneciklerin hareketi sonucunda manyetik alan oluşur.
5. (Y) Tek kutuplu bir mıknatıs elde edilebilir.
BOŞLUK DOLDURMA SORULARI
Cümleleri kutucuklarda verilen ifadeleri kullanarak tamamlayınız.
1. Bir mıknatısın manyetik alan çizgileri her zaman kapalı bir halka oluşturur.
2. Evinizin farklı bölümlerindeki ampuller birbirine paralel bağlıdır.
3. Elektromekanik kapı zilinin çalışması elektrik akımının manyetik etki ile gerçekleşir.
4. Elektrik tesisatlarını koruma yöntemlerinden biri de devre kesici kullanımıdır.
5. Dünya’nın manyetik alanı bir çubuk mıknatıs ürettiği manyetik alana benzer.
AÇIK UÇLU SORULAR
1. Bir tel 21 ü’luk dirence sahiptir. Bu tel eritilerek orijinal hâlinden üç kat daha uzun yeni bir tel hâline getiriliyor. Yeni telin direnci nedir? (Telin ilk durumundaki sıcaklığı ile son durumdaki sıcaklığı aynıdır.)
Bir telin direnci:
Tel eritilerek 3 kat daha uzun hale getirildiğinde, uzunlukla direnç doğru orantılı olarak artar. Bu durumda:
Yeni direnç = 21 Ω x 9 = 189 Ω
Cevap: 189 Ω
2. Aynı maddeden yapılmış ve aynı uzunluğa sahip altı parça elektrik kablosu vardır. Parçalardan üçünün çapı 2’şer mm, diğer üçünün ise 4’er mm’dir. Bu kablolarla uç uca ekleme, birbirine paralel hâle getirme ya da karışık bağlama şeklinde üçlü düzenlemeler yapılıyor. Hangi üç telli düzenleme elektrik akımına en az direnç gösterir?
Cevap: Elektrik kablolarının çapı arttıkça direnç azalır. Üç kalın teli paralel bağlamak, akım için en düşük direnci sağlar.
Üç kalın teli paralel bağlama olur.
3. Şekildeki devre parçasının eşdeğer direnci kaç R’dir?
Cevap: Paralel bağlanmış 3 direncin eşdeğer direnci, Reş = R/3
4. 5 ü’luk bir direnç, paralel bağlanmış n tane 6 Ω’luk dirence seri bağlanıyor. Eşdeğer direnç 7 ü olduğuna göre n değeri kaçtır?
Paralel bağlı dirençler ve seri direnç:
Seri bağlanmış 5 Ω'luk direnç ve n tane 6 Ω'luk paralel dirençler için eşdeğer direnç formülü:
Rₑş = 7 Ω
Bu durumda n = 3 olur.
Cevap: n = 3 tane
5. 60Ω, 30 Ω ve 20 Ω’luk üç direnç 90 V’luk bir üretece paralel bağlanmıştır. Buna göre;
a) Her bir direnç üzerinden geçen akım şiddeti kaç amperdir?
IA = 3/2A
IB = 3A
IC = 9/2A
b) Devrenin eşdeğer direnci kaç Ω’dur?
Cevap: Reş = 10 Ω
c) Üreteç üzerinden geçen akım şiddeti kaç A’dir?
Cevap: IT = 9 A
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 75 Cevapları Ekoyay Yayıncılık
6. Öz dirençleri oranı px/py = 2/3 ve boyları oranı lx/ly = 3/4 olan eşit kesit alanına sahip iletkenlerin dirençleri oranı (Rx/Ry) kaç olur?
Cevap: RX / RY = 1/2
7. X ve Y elektromıknatıslarının şekilde gösterilen kutuplarını göz önüne alarak K – L ve M – N noktalarına bağlı pillerin şematik gösterimini çiziniz.
Cevap: X ve Y'nin kutuplarını dikkate alarak pil yönlerini göstermeniz gerekir.
8. Serbestçe dönebilen bir pusula iğnesi şekildeki gibi durmaktayken kendisine dik olacak biçimde bir manyetik alana maruz kalıyor. Manyetik alan pusula iğnesinin hareket kazanarak dönmesine yol açar mı? Nasıl?
Cevap: Pusula iğnesi manyetik alanda aynı hizaya gelinceye kadar döner. Evet, pusula iğnesi manyetik alanla etkileşime girer ve iğne manyetik alan doğrultusunda hareket etmeye başlar.
9. Üzerinden akım geçen şekildeki A ve B tellerinin K ve L noktalarında oluşturduğu manyetik alanların yönünü gösteriniz.
Cevap: Sağ el kuralına göre K ve L noktalarındaki manyetik alan yönlerini belirtin.
10. Elinizde mıknatıs olan ve olmayan üç demir çubuk vardır. Her çubuğun bir ucu siyah, diğer ucu beyaz renge boyanmıştır. Bu çubuklarla üç deney yaparak aşağıdaki sonuçları gözlemliyorsunuz:
I. A çubuğunun siyah ucu B çubuğunun beyaz ucunu itiyor.
II. A çubuğunun beyaz ucu, C’nin beyaz ucunu çekiyor.
III. B çubuğunun beyaz ucu C’nin beyaz ucunu çekiyor. Buna göre C çubuğunun bir mıknatıs olduğu söylenebilir mi? Açıklayınız.
Cevap: A ve B birbirini ittiğinden A ve B mıknatıstır. Ancak C mıknatıs değildir. Evet, C çubuğunun bir mıknatıs olduğu söylenebilir çünkü mıknatıslar sadece diğer mıknatıslar tarafından çekilir ya da itilir.
ÇOKTAN SEÇMELİ SORULAR
1. Özdeş ampullerin bağlı olduğu devrede K anahtarı kapatılıyor. Buna göre A, B ve C ampullerinin parlaklıkları arasındaki ilişki nasıl olur?
A) A > B > C B) C > A > B C) A = B = C D) A > C > B E) C > A = B
Cevap: D
2. Bir elektrik devresi ile ilgili olarak,
I. İçinde elektrik alan kurulan iletken telden akım geçer.
II. Elektrik akımı yaklaşık ışık hızı ile iletilir.
III. Elektrik akımını oluşturan yük taşıyıcıları yaklaşık ışık hızı ile hareket eder.
yargılarından hangisi doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) I ve III
Cevap: D
3. 3 Ω, 6 Ω ve 9 Ω’luk üç direnç 9 V’luk bir üretece paralel bağlanıyor. Buna göre,
I. 9 Ω’luk direnç üzerinden geçen akım 3 D direnç üzerinden geçen akımın üç katıdır.
II. Her direncin uçları arasındaki potansiyel farkı aynıdır.
III. 9 Ω’luk direncin gücü diğer iki direncin her birinin gücünden daha fazladır.
yargılarından hangisi doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 76 Cevapları Ekoyay Yayıncılık
4. l uzunluğundaki bir iletken telin direnci R’dir. Bu tel eritildikten sonra aynı sıcaklıkta ve l/3 uzunluğunda yeni bir tel hâline getiriliyor. Bu yeni telin direnci kaç R’dir?
A) 1/9 B) 1/3 C)1 D)3E) 9
Cevap: A
5. Paralel bağlanan R1 ve R2 dirençlerinin eşdeğer direnci 10 Ω oluyor. Buna göre Rx ve R2 dirençleri ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) Hem R1’in hem de R2’nin direnci 10 Ω’dan büyüktür.
B) Hem R1’in hem de R2’nin direnci 10 Ω’a eşittir.
C) Hem R1’in hem de R2’nin direnci 10 Ω’dan küçüktür.
D) R1 ve R2’nin dirençleri toplamı 10 Ω’dur.
E) Dirençlerden biri 10 Ω’dan büyük diğeri küçüktür.
Cevap: A
6. Boy ve kesit alanları şekil üzerinde verilen bakır tellerin kullanıldığı devrelerde üreteçlerin iç dirençleri önemsizdir. Buna göre, akım değerleri I1, I2 ve I3 arasındaki ilişki nasıl olur?
A) I1 = I2 = I3 B) I1 < I2 < I3 C) I2 > I1 = I3 D) I3 > I2 = I1 E) I3 < I2 = I1
Cevap: A
7. Farklı ortamlardaki yüklü taneciklerin eşit büyüklükte hıza sahip hareketleri şekil üzerinde gösterilmiştir. Buna göre ortamlarda oluşan elektrik akımlarının büyükten küçüğe sıralanışı hangi seçenekte doğru verilmiştir?
A) I > II > III > IV B) I > II = III > IV C) II > I > III >IV D) II > IV > I > III E) II > IV > I = III
Cevap: B
8. 45 W ve 60 W’lık ampullere ayrı ayrı 220 V’luk gerilim uygulanıyor. Buna göre aşağıdaki ifadelerden hangisi doğrudur?
A) 45 W’lık ampul daha büyük akım taşır ve daha yüksek dirence sahiptir.
B) 45 W’lık ampul daha büyük akım taşır ancak 60 W’lık ampul daha yüksek dirence sahiptir.
C) 45 W’lık ampul daha yüksek dirence sahiptir ancak 60 W’lık ampul daha büyük akım taşır.
D) 60 W’lık ampul daha büyük akımı taşır ve daha yüksek dirence sahiptir.
E) 60 W’lık ampul daha düşük dirence sahiptir ve daha düşük akım taşır.
Cevap: C
9. • Bir mıknatıs
• Dünya
• Durmakta olan yüklü parçacık
• Üzerinden akım geçen tel
• Bir devreye bağlı olmayan pil
• Bir demir parçası
• Herhangi bir metal parçası
Yukarıdakilerden kaç tanesi manyetik alan üretir?
A) 2 B) 3 C) 4 D) 5 E) 6
Cevap: B
10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 77 Cevapları Ekoyay Yayıncılık
10. I. Güneşin yaydığı yüklü parçacıklar
II. Dünya’nın kendisi
III. Ay
Dünya’nın etrafındaki koruyucu manyetik alanın kaynağı yukarıdakilerden hangisidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D I ve III E) I, II ve III
Cevap: B
11. I. Büyük gerilim kullanma
II. İletkenleri izolasyonlu kullanma
III. Topraklı prizler kullanma
İfadelerinden hangisi elektrik devrelerinde birer güvenlik önlemi olarak değerlendirilebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: D
12. Özdeş mıknatıslarla oluşturulan üç düzenek şekilde verilmiştir. Her bir düzenek dengede olduğuna göre, iplerdeki gerilmelerin büyüklüklerini gösteren T1, T2 ve T3 arasındaki ilişki nasıl olur (Aralıklar eşittir.)?
A) T1 > T2 > T3 B) T2 > T1 > T3 C) T1 > T2 = T3 D) T3 > T2 > T1 E) T1 < T2 = T3
Cevap: B
13. İç direnci önemsiz üretecin uçlarına şekildeki gibi dört direnç bağlanmıştır. Buna göre, 4Ω luk direncin gücü kaç W’tır?
A) 72 B) 44 C) 36 D) 18 E) 9
Cevap: C
14. Akım taşıyan bir telin oluşturduğu manyetik alan kuvvet çizgileriyle ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) Telin etrafında çembersel ilmekler hâlindedir.
B) Telden uzaklaştıkça etkisi azalır.
C) Telden geçen akım değiştiğinde ortaya çıkar.
D) Akımın büyüklüğüne bağlıdır.
E) Akımın yönü alanın yönünü etkiler.
Cevap: C
15. At nalı biçimindeki iki demir parçası üzerine eşit sarımlı iletken tellerden şekilde verilen yönlerde akımlar geçiyor. Buna göre,
I. Her iki demir parçası elektromıknatıs hâline gelir.
II. Yalnız 1 numaralı şekildeki demir parçası mıknatıslanır.
III. Yalnız 2 numaralı şekildeki demir parçası mıknatıslanır.
Yargılarından hangisi doğrudur?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: C