Yavuz Sultan Selim’in Politikalarının I. Süleyman’a Etkisi
Soru: Yavuz Sultan Selim Dönemi’nde öğrendiğiniz bilgilerden hareketle, oğlu I. Süleyman’ın nasıl bir siyasi politika izleyebileceğini tahmin ediniz.
Cevap: Yavuz Sultan Selim (1512-1520) döneminde Osmanlı Devleti sınırlarını doğuya doğru genişletmiş, İslam dünyasında halifeliği Osmanlı’ya kazandırmış ve güçlü bir merkezi otorite oluşturmuştur. Bu politikalar, oğlu I. Süleyman’a (Kanuni Sultan Süleyman) büyük bir miras bırakmış ve onun siyasetini şekillendirmiştir.
Kanuni Sultan Süleyman’ın izleyebileceği siyasi politikalar:
Batıya Yönelik Fetihler:
- Babası Yavuz Sultan Selim doğuya seferler düzenleyerek Safevîler ve Memlükleri yenmiştir.
- Kanuni, batıya yönelerek Belgrad (1521), Rodos (1522), Mohaç (1526), Viyana (1529) gibi fetihler gerçekleştirmiştir.
Denizlerde Üstünlük Sağlama:
- Yavuz döneminde Hint Okyanusu’na açılma düşüncesi başlamıştır.
- Kanuni, Preveze Deniz Zaferi (1538) ile Osmanlı’nın Akdeniz’deki hâkimiyetini pekiştirmiştir.
Merkezi Yönetimi Güçlendirme:
- Yavuz’un sert ve disiplinli yönetimi, güçlü bir merkezî otorite bırakmıştır.
- Kanuni de babasının yolundan giderek kanunları düzenlemiş ve “Kanunî” unvanını almıştır.
Halifelik ve İslam Dünyasında Liderlik:
- Yavuz, Osmanlı’yı halifeliğin merkezi hâline getirmiştir.
- Kanuni, İslam dünyasındaki liderliğini sürdürerek Osmanlı’nın “İslam’ın koruyucusu” olduğunu pekiştirmiştir.
Ekonomik ve Ticari Güç:
- Babasının fethettiği topraklar Osmanlı ekonomisini güçlendirmiştir.
- Kanuni, ticaret yollarını kontrol altında tutarak Osmanlı ekonomisini zirveye taşımıştır.
Sonuç olarak, Kanuni Sultan Süleyman, babasının doğuda kurduğu hâkimiyetin devamlılığını sağlarken, batıya yönelik fetihlerle Osmanlı’yı bir dünya gücü hâline getirmiştir.
Etkinlik Özeti:
Kanuni Sultan Süleyman, Osmanlı Devleti’ne karşı Avrupa’da oluşturulan Habsburg ve Papalık ittifakına karşı diplomatik ve askeri stratejiler geliştirmiştir. Bu doğrultuda, Fransa ile ittifak kurarak Avrupa’nın siyasi dengesini Osmanlı lehine değiştirmeyi amaçlamıştır. Ayrıca, Macaristan üzerine sefer düzenleyerek Avrupa içlerine ilerlemiş ve Osmanlı gücünü artırmıştır. Kırım Hanlığı’nın desteğiyle doğu sınırlarını güvence altına almayı da planlamıştır. Bu stratejiler, Osmanlı Devleti’ni Avrupa’da önemli bir güç haline getirmiştir.
Aşağıdaki soruları yukarıdaki diyaloğa göre cevaplayınız.
1- Osmanlı Devleti'ne karşı Avrupa’da nasıl bir ittifak söz konusudur?
Cevap: Osmanlı Devleti'ne karşı Habsburg Hanedanlığı, Alman İmparatorluğu ve Papalık öncülüğünde bir ittifak oluşturulmuştur. Osmanlı'nın Avrupa'daki ilerleyişini durdurmak isteyen bu ittifak, özellikle Macar Krallığı ve Kutsal Roma Germen İmparatorluğu tarafından desteklenmiştir.
2- Osmanlı Devleti Avrupa’da kendisine karşı kurulan ittifakları önlemek için neler planlamaktadır?
Cevap: Osmanlı Devleti, Avrupa’da kendisine karşı kurulan ittifakları parçalamak için Fransa ile ittifak kurmayı ve Kırım Hanlığı’nı devreye sokmayı planlamaktadır. Kanuni Sultan Süleyman, Fransa Kralı I. François’yı destekleyerek Avrupa’da Habsburg üstünlüğünü kırmayı hedeflemiştir. Ayrıca Macaristan ve Orta Avrupa’da fetihler yaparak ittifakın gücünü zayıflatmıştır.