10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 42-43-44-45-46-47 Cevapları Meb Yayınları

1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme

Sayfa 42 Cevapları

1-7. sorularda boş bırakılan yerlere uygun sözcüğü/sözcükleri yazınız.

1. Anadolu’da Malazgirt Zaferi’nden sonra beylere fetih izni verilmesi ilk Türk beyliklerinin kurulmasını sağlamıştır.
2. Haçlılara karşı savaşlarda Saltuklular, Danişmentlilerle birleşerek Türkiye Selçuklularının yanında yer almıştır.
3. Anadolu için Türkiye tabiri, XII. yüzyılda Latince kaynaklarda kullanılmaya başlanmıştır.
4. İznik’e kadar bütün Anadolu’yu ele geçiren Süleyman Şah, 1077 tarihinde Türkiye Selçuklu Devleti’ni kurmuştur.
5. I. Haçlı Seferi’yle Türkiye Selçuklu Devleti, merkezini İznik’ten Konya’ya taşımak zorunda kalmıştır.
6. Artuklular Dönemi’nin ünlü âlimi El-Cezeî, bilimde, teknik ve mekanik alanda bazı buluşlara öncülük etmiştir.
7. XIII. yüzyılda Moğol baskısı, Türkmenlerin yaşadıkları yeri terk ederek kitleler hâlinde Anadolu’ya gelmesine neden olmuştur.

10. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları

Sayfa 43 Cevapları

8- Türk beylikleri, Anadolu şehirlerini yeniden inşa ve imar ederken nelere dikkat etmişlerdir?

Cevap: Türk beylikleri, Anadolu şehirlerini yeniden inşa ederken ticaret yollarının kontrolü, askeri güvenlik ve şehir planlamasına dikkat etmişlerdir. Ayrıca, sanat ve mimaride İslami ve Türk kültürel özelliklerini yansıtan yapılar inşa ederek sosyal ve ekonomik yaşamı canlandırmayı hedeflemişlerdir.

9- Anadolu’nun Türkiye olarak adlandırılmasında hangi olaylar etkili olmuştur?

Cevap: Anadolu’nun Türkiye olarak adlandırılmasında Selçuklu ve Osmanlı hakimiyetinin etkili olduğu söylenebilir. 11. ve 12. yüzyıllarda Selçuklular’ın, ardından 13. yüzyıldan itibaren Osmanlıların Anadolu’da kurduğu siyasi ve kültürel hakimiyet, bölgenin “Türkiye” olarak anılmasına zemin hazırlamıştır.

10. Çocuk Haçlı Seferleri’nin düzenlenmesinin nedenleri nelerdir?

Cevap: Çocuk Haçlı Seferleri’nin nedenleri arasında dini coşku, Hristiyan topraklarını Müslüman hakimiyetinden kurtarma arzusu ve çocukların dini liderler tarafından yönlendirilmesi yer almaktadır. Bu seferler, dönemin siyasi ve sosyal çalkantılarının ve Hristiyan dünyasının Müslümanlara karşı birleşme arzusunun bir yansımasıdır.

11. Türkiye Selçuklu Devleti kendinden sonraki devletlere nasıl bir sosyokültürel miras bırakmış olabilir?

Cevap: Türkiye Selçuklu Devleti, kendinden sonraki devletlere zengin bir sosyokültürel miras bırakmıştır. Bu miras, İslami ve Türk-İslam sanatı, mimarisi, hukuk sistemi ve eğitim kurumları gibi alanlarda kendini gösterir. Selçuklular’ın kurduğu medreseler, kervansaraylar ve camiler, sonraki Türk devletlerinin sosyo-kültürel ve mimari gelişimine katkı sağlamıştır.

12. Kösedağ Muharebesi Anadolu Türk siyasi birliğini nasıl etkilemiştir?

Cevap: Kösedağ Muharebesi, Anadolu Türk siyasi birliğini olumsuz etkilemiş ve Moğol hakimiyetini pekiştirmiştir. Bu savaş, Anadolu’da siyasi boşluk oluşturmuş ve birçok küçük Türkmen beyliklerinin ortaya çıkmasına zemin hazırlamıştır.

Sayfa 44 Cevapları

13-17. sorularda verilen ifadeleri okuyarak doğru kavramlar ile eşleştiriniz.

13. Pasinler- Bizans kuvvetlerinin Selçuklulara yenilmesiyle Türk beylerinin Anadolu’ya yönelmesini sağlayan savaştır.

14. Danişmendname - Danişment Gazi’nin destansı başarılarını anlatan Türk edebiyatının önemli eserlerinden biridir.

15. Çaka Bey - Türk tarihinde ilk tersane ve donanmayı kurarak denizcilik alanında Türk devletlerine örnek olan beyliktir.

16. II. Alaattin Keykubat - Moğollara karşı Anadolu’yu emniyete almak için Konya, Sivas ve Kayseri’nin surlarını güçlendiren sultandır.

17. Hittin Savaşı - 1187’de Selahaddin Eyyubi komutasındaki İslam ordusunun Haçlıları yenilgiye uğrattığı savaştır.

Sayfa 45 Cevapları

18- Aşağıda birbiriyle bağlantılı Doğru / Yanlış şeklinde ifadeler içeren bir soru verilmiştir. İlk ifadeden itibaren doğruları takip ederek çıkışa ulaşınız.

Malazgirt Zaferi Anadolu’nun Türkler tarafından fethedilmesini kolaylaştırmıştır. (D)
Türkiye Selçuklu Devleti, Anadolu’da siyasi birliği sağlayan ilk Türk teşekkülüdür. (D)
Miryokefalon Zaferi Bizans’ın Anadolu’daki askerî gücünü kırmıştır. (D)
1. Çıkış

Sayfa 46 Cevapları

19- Türkiye Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da yeni bir toplum inşa etmesinin temel etkenleri nelerdir?

Cevap: Türkiye Selçuklu Devleti’nin Anadolu’da yeni bir toplum inşa etmesinin temel etkenleri, farklı kültürlerle bir arada yaşama becerisi, geleneksel zihniyet dünyasını oluşturma ve canlı ticaretin yanı sıra bilim, düşünce ve yönetim alanlarında kurumsallaşmayı teşvik etmesidir.

20- “Bizans’ın kaderi Selçuklu’ya ve Selçuklu’nun geleceği de Bizans’a bağlıdır.” ifadesinden ne anlıyorsunuz?

Cevap: Bu ifadenin anlamı, Bizans ve Selçuklu uygarlıklarının XI. yüzyılda birbirlerine bağlı ve etkileşim içinde olduğudur. Bir uygarlığın eylemleri ve politikaları, diğerinin durumunu ve geleceğini doğrudan etkilemiştir.

21- Selçuklu Türkiyesi, Anadolu’da yönetim, bilim ve düşünce hayatında nasıl bir değişime sebep olmuştur?

Cevap: Selçuklu Türkiyesi, Anadolu’da önemli değişimler yaratmış; ticaret ve farklı kültürlerle etkileşim, bilim ve düşünce alanlarında kurumsallaşmanın temellerini atmıştır.

22- Bizans’ı Doğu’ya, Selçukluları Batı’ya yönelten devlet anlayışı hakkında değerlendirmelerde bulununuz.

Cevap: Bizans, Batılı köklerinden uzaklaşarak Doğulu bir kimlik kazanmış, Selçuklular ise Doğu’dan Batı’ya doğru genişleyerek kendi merkezlerini oluşturmuşlardır.

Sayfa 45-46-47 Cevapları

23. Aşağıdakilerden hangisi Anadolu’yu fethedip şehirleri yeniden imar ve iskân eden Türk beyliklerinin özelliklerinden biri değildir?
    Cevap: A) Denizcilik faaliyetleriyle Karadeniz’de hâkimiyet sağlamışlardır.

24. Bu haritaya göre Türkiye Selçuklu Devleti’nin ticari faaliyetleri hakkında aşağıdakilerden hangisine ulaşılabilir?
    Cevap: E) Ticaret yollarının güvenliğini sağlamak amacıyla yeni askerî birlikler kurulmuştur.

25. Aşağıdakilerden hangisi Pasinler, Malazgirt ve Miryokefalon savaşlarının ortak özelliğidir?
    Cevap: D) Anadolu’nun Türk yurdu olmasında etkin rol oynamıştır.

26. Haçlı Seferleri, Doğu-Batı etkileşimini sağlayan önemli tarihî olaylardan biridir. Bu parçaya göre aşağıdakilerden hangisi söylenemez?
    Cevap: E) Yeni dinî kurumların oluşmasına zemin hazırlanmıştır.

27. Bu haritaya göre Moğol İstilası ile ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
    Cevap: C) Moğollar semavi dinlerin kutsal mekânlarını ele geçirmişlerdir.

28. Anadolu Türk Beylikleri Dönemi’ne ait olan aşağıdaki mimari eserlerden hangisi UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne dâhil edilmiştir?
    Cevap: A) Divriği Ulu Cami.

29. Türkler, XI. yüzyılda Anadolu’ya geldiklerinde bu coğrafyada Rum, Ermeni ve Gürcüler yaşamaktaydı. Bu parçada boş bırakılan yere, aşağıdaki ifadelerden hangisi yazılırsa bilgi bütünlüğü doğru sağlanmış olur?
    Cevap: E) Farklı milletler tarafından benimsenmelerinde.

30. Selçuklu şehirlerindeki en önemli dinî ve sosyal kurumlardan biri de hiç şüphe yok ki tekke ve zaviyelerdir. Bu parçaya göre aşağıdaki yargılardan hangisi Mevlevilik, Bektaşilik gibi tasavvufi kurumların etkilerini göstermektedir?
    Cevap: B) Anadolu’nun Türkleşmesini ve İslamlaşmasını sağlamışlardır.