1. Ünite Değerlendirme Soruları ve Cevapları
11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları - Tuna Yayınları (Sayfa 202)
Çoktan Seçmeli Sorular ve Cevapları
Soru 1: Aydınlık bir odada cep telefonundan metin okuyan birinin göz bebeği ve göz merceğinin durumu aşağıdakilerden hangisi olur?
A) Büyük - Kalın B) Büyük - Yuvarlak C) Küçük - Kalın ✅
D) Küçük - İnce E) Küçük - Yuvarlak
Cevap: C
- Aydınlık ortamda göz bebeği küçülür (ışık miktarını ayarlamak için).
- Yakın bir nesneye odaklanırken göz merceği kalınlaşır (net görmeyi sağlamak için).
Soru 2: Sinir sistemi bir uyartıya yanıt verdiğinde meydana gelen olaylar aşağıda karışık şekilde verilmiştir.
a. Merkezî sinir sistemi bilgiyi işler.
b. Reseptörler uyarıyı alır.
c. Bir sinirsel uyartı merkezî sinir sistemine iletilir.
ç. Bir tepki oluşturulur.
d. Bir sinirsel uyartı kasa iletilir.
Bu olayların gerçekleşme sırası aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
A) b → c → a → d → ç ✅
B) b → c → d → a → ç
C) c → b → a → d → ç
D) c → b → d → a → ç
E) b → c → a → ç → d
Cevap: A
- İlk olarak reseptörler uyartıyı alır (b).
- Bu uyartı sinirler aracılığıyla merkezi sinir sistemine iletilir (c).
- Merkezi sinir sistemi bilgiyi işler ve yanıt oluşturur (a).
- Bu yanıt kaslara iletilir (d).
- Kaslar tepkiyi gerçekleştirir (ç).
Soru 3: Damarlardaki kan sıcaklığının yükselmesi aşağıdaki yapılardan hangisi tarafından algılandıktan sonra homeostatik tepkiler başlar?
A) Çizgili kaslar B) Tiroit bezi
C) Derinin alt epidermis tabakası
D) Hipotalamus ✅ E) Arka beyin
Cevap: D
- Hipotalamus, vücut sıcaklığını algılayan ve homeostaziyi düzenleyen en önemli merkezdir.
- Kanın sıcaklığı yükseldiğinde, hipotalamus ter bezlerini ve damar genişlemesini tetikler.
Soru 4: İskelet kaslarının kasılması ve gevşemesi sırasında bazı değişimler meydana gelir. Yandaki grafik, çizgili kasın gevşemesi durumunda meydana gelen değişimi göstermektedir. Buna göre grafikte “X” ile gösterilen yere aşağıdakilerden hangisi yazılabilir?
A) ADP B) Glukoz C) Oksijen D) Karbondioksit E) Kas hacmi ✅
Cevap: E
- Kaslar gevşediğinde kas hacmi artar.
- Kas kasıldığında hacim azalır, kasılan bölge sıkılaşır.
Soru 5: Yetişkin insanlarda D vitamini eksikliğine bağlı olarak,
I. Kemiklerde kalsiyum ve fosfat birikimi artar.
II. Osteomalazi denilen kemik hastalığı oluşur.
III. Osteoporoz denilen kemik doku hastalığı oluşumu hızlanır.
Olaylarından hangileri gözlemlenebilir?
A) Yalnız I B) Yalnız III C) I ve II D) II ve III ✅ E) I, II ve III
Cevap: D
- D vitamini eksikliği, osteomalazi (kemiklerin yumuşaması) ve osteoporoz (kemik erimesi) gibi hastalıklara yol açar.
- Kalsiyum ve fosfat birikimi artmaz, aksine emilimi azalır.
Soru 6: Sağlıklı bir insanın kalın bağırsağında aşağıdakilerden hangisinin emilimi gerçekleşmez?
A) Su B) Kalsiyum C) Amino asit ✅ D) K vitamini E) B vitamini
Cevap: C
- Amino asitler ince bağırsakta emilir, kalın bağırsakta değil.
- Su ve bazı vitaminler (K ve B grubu) ise kalın bağırsakta emilir.
11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları - Tuna Yayınları (Sayfa 203)
Soru 7: Aşağıdaki şekilde insanda bir sarkomerin yapısı gösterilmişti. Kayan iplikler hipotezine göre aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
A) Kasılma sırasında I bandı daralır.
B) Gevşeme sırasında H bandı genişler.
C) Kasılma sırasında sarkomer boyu kısalır.
D) Gevşeme sırasında A bandı genişler. ✅
E) Kasılma sırasında iki Z çizgisi birbirine yaklaşır.
Cevap: D
- Kasılma sırasında I bandı ve H bandı daralır, ancak A bandı genişlemez.
- Gevşeme sırasında da A bandı genişlemez çünkü A bandı kasılma sırasında boyut değiştirmez.
Soru 8: Aşağıdaki yapılardan hangisi insan nefronunun bölümlerinden değildir?
A) Proksimal tüp B) Henle kulpu C) Bowman kapsülü
D) Havuzcuk ✅ E) Distal tüp
Cevap: D
- Havuzcuk (pelvis renalis), böbreğin bir parçasıdır ancak nefrona ait bir yapı değildir.
- Nefron, Bowman kapsülü, proksimal tüp, Henle kulpu ve distal tüp gibi yapıların birleşiminden oluşur.
Soru 9: İnsanda kaslar dinlenme hâlindeyken bile hafif kasılı durumdadır. Bir başka deyişle birey bilinçli olduğu sürece kasları hafif kasılmış durumda bulunur. Buna kas tonusu denir. Kasların sürekli tonus hâlinde bulunması;
I. Kandaki glikozun artması,
II. Dışarıdan gelen uyartılara karşı daha çabuk ve daha kuvvetli tepki gösterilmesi,
III. Kaslarda laktik asit birikiminin artması
durumlarından hangilerine neden olur?
A) Yalnız I B) Yalnız II ✅ C) I ve II
D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
- Kas tonusu, kasların sürekli hafif kasılı durumda olmasını sağlar ve tepki süresini hızlandırır.
- Ancak, kas tonusu kandaki glikoz miktarını artırmaz ve laktik asit birikimine yol açmaz çünkü kas sürekli maksimum kasılmada değildir.
Soru 10: Aşağıdaki tabloda bir memelinin verdiği solukta bulunan bazı gazlar ve bu gazların yüzdeleri verilmiştir.
I. Proteinlerin hücrelerde parçalanması sonucu azot açığa çıkar.
II. Soluk alınırken azot da alınır, soluk verilirken dışarı atılır.
III. Hücresel solunum sonucu azot açığa çıkar.
Buna göre numaralanmış öncüllerin hangisi verilen solukta azot olmasının nedenidir?
A) Yalnız I B) Yalnız II ✅ C) I ve II D) II ve III E) I, II ve III
Cevap: B
- Solunum sırasında vücuda giren havada azot bulunur ve bu azot akciğerlerde metabolik olarak değişime uğramadan tekrar dışarı atılır.
- Azot metabolik süreçlerden kaynaklanan bir gaz değildir, dolayısıyla hücresel solunum sonucu azot açığa çıkmaz.
Soru 11: Aşağıdaki şekilde gösterildiği gibi üç ayrı deney tüpüne aynı koşullarda yağ ve çeşitli maddeler konularak bir süre bekletilmiş ve yağların sindirimi incelenmiştir. Buna göre bekletilen süre sonunda tüplerin hangilerinde yağ asitlerine rastlanır?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III D) I ve II E) II ve III ✅
Cevap: E
- Yağların sindirilmesi için lipaz enzimi ve safra tuzlarının bulunması gerekir.
- Yağ asitlerine rastlanan tüpler, lipaz enziminin etkili olduğu ve yağların parçalandığı tüplerdir.
- Deney sonuçları, yağların sindiriminin gerçekleştiği tüplerin II ve III olduğunu göstermektedir.
11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları - Tuna Yayınları (Sayfa 204)
Soru 12: Glikoz ve bazı amino asitlerin insanın sindirim sistemindeki emilimi ile ilgili verilerden birkaçı şunlardır:
– Glikoz, bağırsak boşluğundaki sıvıya göre bağırsak epitelindeki hücrelerde oransal olarak daha fazladır.
– Bazı amino asitler, bağırsak epitelindeki hücrelere göre bağırsak boşluğundaki sıvıda oransal olarak daha azdır.
– Bağırsakta bulunan sıvıdaki glikoz ve bu amino asitlerin tümü bağırsak epitel hücrelerince emilir.
Buna göre glikoz ve bu amino asitlerin bağırsaktaki emilim mekanizmaları aşağıdakilerin hangisinde doğru verilmiştir?
Glikoz | Amino Asitler |
---|---|
A) Difüzyon | Kolaylaştırılmış difüzyon |
B) Aktif taşıma ✅ | Aktif taşıma ✅ |
C) Aktif taşıma | Difüzyon |
D) Difüzyon | Difüzyon |
E) Aktif taşıma | Kolaylaştırılmış difüzyon |
Cevap: B
- Glikoz ve amino asitlerin bağırsak epitel hücreleri tarafından aktif taşıma ile emildiği bilinmektedir.
- Difüzyon, yalnızca maddelerin yüksek konsantrasyondan düşük konsantrasyona geçişini sağlarken, aktif taşıma ATP harcanarak gerçekleşir.
Soru 13: Vücutta bulunan aşağıdaki yapılar, patojenlere karşı vücudu savunur.
I. Antikorlar
II. Burun kılları
III. Mukus
IV. Deri
Buna göre bu yapılardan hangileri soluk alınırken toz taneciklerinin alveollere ulaşmasını engellemeye yardımcı olur?
A) Yalnız II B) I ve II C) II ve III ✅
D) I, II ve III E) I, III ve IV
Cevap: C
- Burun kılları ve mukus, solunum yollarında partikülleri ve toz taneciklerini tutarak alveollere ulaşmasını engeller.
- Antikorlar ve deri ise doğrudan bu işlevi yerine getirmez.
Soru 14: Aşağıda kılcal damarlarda gerçekleşen bazı tepkimeler verilmiştir.
I. Karbondioksit + Su → Karbonik asit
II. Karbondioksit + Hemoglobin → Karbaminohemoglobin
III. Bikarbonat iyonları + Hidrojen iyonları → Karbonik asit
Bu tepkimelerden hangisi alveollerin etrafındaki kılcal damarlarda kas dokudaki kılcal damarlardan daha hızlı gerçekleşir?
A) Yalnız I B) Yalnız II C) Yalnız III ✅ D) I ve III E) II ve III
Cevap: C
- Alveollerin etrafındaki kılcal damarlarda, kanın karbondioksitten temizlenmesi gerekir.
- III. tepkime, karbondioksitin serbest hale geçerek akciğerde soluk verme yoluyla atılmasını sağlar.
Soru 15: Aşağıdaki hücrelerden hangisi vücuda giren toz taneciklerini vücut dışına atmaya yardımcıdır?
A) Stoma bekçi hücreleri
B) Silli epitel hücreleri ✅
C) Kas hücreleri
D) Alyuvarlar
E) Trombositler
Cevap: B
- Solunum yollarında bulunan silli epitel hücreleri, mukusla birlikte yabancı maddeleri yakalar ve dışarı atılmasını sağlar.
- Bu mekanizma, solunum yollarının temiz kalmasına yardımcı olur.
Soru 16: Soluk alıp verme sırasında meydana gelen bazı olaylar aşağıda karışık şekilde verilmiştir.
I. Diyafram kası kubbe şeklini alır.
II. Göğüs iç basıncı azalır.
III. Akciğerin iç hacmi azalır.
IV. Diyafram kası kasılır.
Buna göre bu olaylar soluk alma ve soluk verme ile ilgili olma durumuna göre eşleştirildiğinde aşağıdakilerden hangisi elde edilir?
Soluk Alma | Soluk Verme |
---|---|
II ve IV ✅ | I ve III ✅ |
A) I ve II | III ve IV
B) II ve IV ✅ | I ve III ✅
C) III ve IV | I ve II
D) Yalnız II | I, III ve IV
E) II, III ve IV | Yalnız I
Cevap: B
- Soluk alma sırasında diyafram kası kasılır (IV), göğüs iç basıncı azalır (II).
- Soluk verme sırasında diyafram kası gevşer ve kubbeleşir (I), akciğer hacmi azalır (III).
11. Sınıf Biyoloji Ders Kitabı Cevapları - Tuna Yayınları (Sayfa 205)
Soru 17: Aşağıdaki damarlardan hangisinde oksijen derişimi diğerlerine göre daha fazladır?
Seçenekler | Damar Türü |
---|---|
A) Akciğer toplardamarı ✅ | Oksijen açısından en zengin damar |
B) Alt ana toplardamar | Karbondioksit taşıyan damar |
C) Böbrek toplardamarı | Oksijeni böbrek hücrelerine verdikten sonra taşır |
D) Mide toplardamarı | Sindirim sisteminden besin taşıyan damar |
E) Akciğer atardamarı | Oksijen yönünden fakir kan taşır |
Cevap: A Akciğer toplardamarı, oksijen açısından en zengin damardır çünkü akciğerlerde temizlenen kanı kalbe taşır.
Soru 18: İnsan böbreklerinde bulunan nefronlarda süzülme ile bazı moleküller kandan Bowman kapsülüne geçer. Bu maddeler idrarla vücuttan atılır. Aşağıdakilerden hangisine sağlıklı bir insanın idrarında rastlanmaz?
Seçenekler | İdrarda Bulunma Durumu |
---|---|
A) Glikoz ❌ | Normalde idrarda bulunmaz |
B) Potasyum | İdrarda bulunabilir |
C) Sodyum | İdrarda bulunabilir |
D) Su | İdrarda bulunur |
E) Üre | İdrarın temel bileşeni |
Cevap: A Sağlıklı bir insanda glikoz böbrek tübüllerinde tamamen geri emildiğinden idrarda bulunmaz.
Soru 19: Nefron kanalında glikoz ve amino asit moleküllerinin geri emiliminde;
I. difüzyon
II. aktif taşıma
III. endositoz
mekanizmalarından hangileri etkilidir?
Seçenekler | Geri Emilim Mekanizması |
---|---|
A) Yalnız II ✅ | Aktif taşıma gereklidir |
B) Yalnız III | Endositoz kullanılmaz |
C) I ve II | Difüzyon ve aktif taşıma etkilidir |
D) II ve III | Endositoz burada geçerli değildir |
E) I, II ve III | Endositoz geçerli değildir |
Cevap: C Glikoz ve amino asitler hem difüzyon hem de aktif taşıma ile geri emilir.
Soru 20: İnsanlarda olgun sperm hücreleri baş, boyun ve kuyruk olmak üzere üç kısımdan oluşur.
Buna göre bu kısımlarla ilgili aşağıdaki ifadelerden hangileri doğrudur?
I. Baş kısmında diploit kromozoma sahip çekirdek bulunur.
II. Boyun kısmı çok sayıda mitokondri içerir.
III. Mikrotübüller içeren kuyruk kısmı spermin hareketinden sorumludur.
Seçenekler | Doğru/Yanlış Durumu |
---|---|
A) Yalnız III | Eksik |
B) I ve II | I hatalı |
C) I ve III | I hatalı |
D) II ve III ✅ | Doğru |
E) I, II ve III | I hatalı |
Cevap: D Baş kısmında haploit kromozom bulunur, diploit değil.
Soru 21: İnsanda embriyonal gelişim sırasında meydana gelen olaylarla ilgili aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Seçenekler | Doğruluk Durumu |
---|---|
A) Döllenmeden 9-10 gün sonra gastrulasyon evresi başlar. | Doğru |
B) 8 hafta sonra embriyo, temel yapılarını tamamlar. | Doğru |
C) Zigot segmentasyonla morula yapısını oluşturur. | Doğru |
D) 40. haftada oksitosin doğumu başlatır. | Doğru |
E) Hamileliğin ilk haftasından itibaren plasenta gelişir ve zigot besin alışverişini plasenta ile sağlar. ❌ | Yanlış |
Cevap: E Hamileliğin ilk haftasında plasenta tam olarak gelişmez. Embriyo öncelikle vitellüs kesesinden beslenir.
Soru 22: Menstrual döngüde görev alan hormonlarla ilgili aşağıdakilerden hangisi yanlıştır?
Seçenekler | Doğruluk Durumu |
---|---|
A) LH ve FSH hipofiz bezinden salgılanır. | Doğru |
B) Düşük östrojen düzeyi, hipotalamusun GnRH salgılamasını baskılar. | Doğru |
C) LH düzeyi, menstrual döngünün ortalarında yükselir. | Doğru |
D) Östrojen ve progesteron endometriyumdan salgılanır. ❌ | Yanlış |
E) Östrojen ve progesteron endometriyumun kalınlaşmasına neden olur. | Doğru |
Cevap: D Östrojen ve progesteron, yumurtalıktaki foliküllerden ve korpus luteumdan salgılanır, endometriyumdan değil.
Soru 23: İnsanda sindirim faaliyetleri sırasında genellikle mekanik sindirim, kimyasal sindirimden önce olur. Mekanik sindirimin kimyasal sindirimden önce olmasının temel nedeni aşağıdakilerden hangisinde doğru verilmiştir?
Seçenekler | Açıklama |
---|---|
A) Enerji elde etmek | Yanlış |
B) Besinleri yapı taşlarına parçalamak | Eksik |
C) Monomerleri birbirine bağlayan bağları yıkmak | Yanlış |
D) Enzimlerin etki yüzeyini artırmak ✅ | Doğru |
E) Besinlerin difüzyonla hücreye girişini sağlamak | Yanlış |
Cevap: D Mekanik sindirim, kimyasal sindirime yardımcı olmak için besinlerin yüzey alanını artırır.