3. BÖLÜM DEĞERLENDİRME SORULARI
A. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1️⃣ Karbonhidrat, protein ve yağların kimyasal sindiriminin hangi sindirim organlarında gerçekleşemeyeceğini belirleyerek aşağıdaki tabloyu “X” ile doldurunuz.
| Besin Türü | Ağız | Mide | İnce Bağırsak |
|---|---|---|---|
| Karbonhidrat | ❌ | ||
| Protein | ❌ | ||
| Yağ | ❌ | ❌ |
2️⃣ Midenin pH değeri oldukça düşük olmasına ve protein sindirimi için güçlü enzimler içermesine rağmen, mide duvarı bu asidik ortamdan neden zarar görmez? Açıklayınız.
- Mide duvarını koruyan kalın mukus tabakası bulunur.
- Protein sindirim enzimi pepsin, inaktif formda (pepsinojen) salgılanır ve yalnızca mide asidi ile aktifleşir.
- Mide asidi (HCl), zararlı mikroorganizmaları öldürerek mideyi korur.
- Sindirim süreci sinirsel, hormonal ve fiziksel faktörlerle kontrol edilir.
3️⃣ Kalın bağırsağın görevlerinden üçünü yazınız.
1️⃣ Su, mineral ve bazı vitaminlerin emilimini sağlar.
2️⃣ Sindirim atıklarını geçici olarak depolar ve dışkıyı oluşturur.
3️⃣ Bağırsakta bulunan yararlı bakteriler bazı vitaminlerin üretimine katkıda bulunur.
4️⃣ Aşağıdaki şekilde harflerle belirtilen yapıların adlarını yazınız.
- a. Safra Kesesi
- b. Safra Kanalı
- c. Vater Kabarcığı
- ç. Wirsung Kanalı
- d. Onikiparmak Bağırsağı
5️⃣ Lipaz ve amilaz enzimlerinin etki ettiği substratları yazınız.
- Lipaz enzimi → Yağ (Trigliseritler)
- Amilaz enzimi → Karbonhidrat (Nişasta ve Glikojen)
6️⃣ Safrada sindirim enzimi bulunmamasına rağmen safra, sindirim ve emilim açısından neden önemlidir? Hangi besinlerin sindirimi ve emilimi için gereklidir?
✅ Safra, yağların sindiriminde önemli bir rol oynar.
- Safra tuzları, yağları küçük yağ damlacıklarına ayırarak lipaz enziminin etkisini artırır.
- Asidik kimusu nötralize ederek ince bağırsak enzimlerinin daha verimli çalışmasını sağlar.
- Yağların sindirimi ve emiliminde görev alır.
???? Safra, özellikle yağların sindirilmesi ve emilimi için gereklidir.
7️⃣ Mide hem sinirsel (vagus siniri) hem de hormonal (gastrin) denetimle salgı yapar. Aşağıdaki durumlardan hangisi sinirsel, hangisi hormonal denetimle ilgilidir? Açıklayınız.
- Besini gördükten ya da kokusunu aldıktan sonra ve stres durumlarında midenin salgı yapması → Sinirsel Denetim
- Besin mideye ulaştığında midenin salgı yapması → Hormonal Denetim
B. Aşağıdaki ifadeleri değerlendiriniz. Doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
| No | İfade | Doğru/Yanlış |
|---|---|---|
| 1 | Sindirim sistemi, besinlerin sindirilmesini, emilimini ve atıkların atılmasını sağlar. | ✅ D |
| 2 | Mide içeriği baziktir ve zararlı bakterileri etkisiz hale getirir. | ❌ Y (Mide asidiktir.) |
| 3 | Salgılanan enzim miktarı, kimyasal sindirim sürecini etkiler. | ✅ D |
| 4 | Sağlıksız beslenme alışkanlıkları gastrit gibi mide hastalıklarına neden olabilir. | ✅ D |
| 5 | Bilinçsiz antibiyotik kullanımı bağırsak florasına zarar verir. | ✅ D |
| 6 | Kolesistokinin hormonu mideyi uyararak mide salgısını artırır. | ❌ Y (Pankreas ve karaciğeri uyarır.) |
| 7 | Gastrin hormonu onikiparmak bağırsağından salgılanır. | ❌ Y (Gastrin mideyi salgı yapması için uyarır.) |
| 8 | Kalın bağırsakta villuslar ve mikrovilluslar bulunur. | ❌ Y (Villuslar ince bağırsakta bulunur.) |
| 9 | Besinlerin su ve enzimler yardımıyla monomerlerine ayrılması kimyasal sindirimdir. | ✅ D |
| 10 | Pankreas hormonları besinlerin emilimini düzenler. | ❌ Y (Sindirim enzimleri salgılar.) |
C. Aşağıdaki yapılandırılmış gridde sindirim sistemi ile ilgili bazı kavramlar verilmiştir. Numaralandırılmış kavramları kullanarak soruları cevaplayınız.
1️⃣ Mide öz suyunun salgılanmasını sağlayan hormon hangisidir?
✅ Cevap: 1 (Gastrin)
2️⃣ Onikiparmak bağırsağından salgılanan hormon hangisidir?
✅ Cevap: 4 (Sekretin), 7 (Kolesistokinin)
3️⃣ Sekretin hormonunun etkisiyle karaciğerde üretilen madde nedir?
✅ Cevap: 5 (Safra)
4️⃣ Proteinin polipeptit ve amino asitlere sindirilmesini sağlayan enzimler hangileridir?
✅ Cevap: 2 (Tripsin), 3 (Pepsin), 10 (Kimotripsin)
5️⃣ Sindirilmiş besinlerin emiliminde görev alan yapı hangisidir?
✅ Cevap: 8 (Villuslar)
6️⃣ Karbonhidrat sindiriminde görev alan organ ve yapılar hangileridir?
✅ Cevap: 6 (Tükürük Bezleri), 9 (Ağız), 11 (İnce Bağırsak)