4. Bölüm Değerlendirme Soruları
A. Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
1- Kalbin en dış katmanı olan perikartın çift katlı olmasının kalbe nasıl bir etkisi olduğunu kısaca açıklayınız.
Cevap: Perikart, kalbi dış etkenlerden korur ve kayganlık sağlayarak sürtünmeyi en aza indirir. Bu sayede kalbin rahat hareket etmesini sağlar.
2- Karıncıklar (sol ve sağ) kasıldığı zaman kan kalpte nereden nereye geçer?
Cevap: Sağ karıncık kasıldığında oksijen bakımından fakir kan, akciğer atardamarlarıyla sağ ve sol akciğerlere gider. Sol karıncık kasıldığında ise oksijen bakımından zengin kan aorta geçerek tüm vücuda dağılır.
3- Büyük kan dolaşımı kalpten çıkıp, tekrar kalbe dönünceye kadar hangi yolu izler?
Cevap: Büyük dolaşım, sol karıncıktan çıkan temiz kanın aort aracılığıyla tüm vücuda dağılması ve ardından oksijeni azalmış kirli kanın üst ve alt ana toplardamar (vena kava superior ve inferior) yoluyla sağ kulakçığa dönmesi şeklinde gerçekleşir.
B. Aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başındaki kutucuğa “D”, yanlış olanlarınkine “Y” yazınız.
1- (D) Vücutta küçük kan dolaşımı sırasında oksijen açısından fakir kan akciğerde temizlenir.
2- (Y) Virüslerin genetik yapıları hızla değiştiğinden virütik hastalıklara karşı bağışıklık cevabı oluşturmak mümkün değildir.
Doğrusu: Bağışıklık sistemi, virüslere karşı antikor üreterek bağışıklık oluşturabilir.
3- (D) Kanın pıhtılaşmasını sağlayan, çok küçük ve çekirdeksiz hücre parçacıklarına trombositler adı verilir.
4- (Y) Lenf damarları kandan süzülen maddeleri böbreklere iletir.
Doğrusu: Lenf damarları, bağırsaklardan emilen yağları dolaşıma kazandırır ve bağışıklık sisteminde rol oynar.
5- (D) Rh faktörünü kan plazmasında taşıyanların kan grubu Rh (+), Rh faktörünü taşımayanlarınki ise Rh (-) olarak adlandırılır.
6- (D) Kalp krizi, kalbi besleyen damarların daralıp tıkanması sonucu oluşur.
7- (D) T lenfositlerin rol aldığı bağışıklığa hücresel bağışıklık denir.
8- (Y) Kılcal damarların atardamar ucundaki kan basıncı, ozmotik basınçtan düşüktür ve kan basıncı damar boyunca giderek artar.
Doğrusu: Kılcal damarların atardamar ucunda kan basıncı ozmotik basınçtan büyüktür.
C. Aşağıdaki yapılandırılmış gridde kalbin yapısı ve dolaşım sistemi ile ilgili bazı kavramlar numaralandırılarak verilmiştir.
- Kan hücreleridir? → (7, 9, 11)
- Hastalığa yakalanarak geliştirilebilen bağışıklık çeşididir? → (5)
- Kalbi besleyen damarlardır? → (12)
- Kalbi oluşturan tabakalardır? → (6, 13, 14)
- Kalbin kasılmasıdır? → (1)
- Kalbin gevşemesidir? → (3)
- Kalp kasında aksiyon potansiyeli başlatır? → (4)
- İnsan vücudundaki en büyük atardamardır? → (10)
- Kalp atışını yavaşlatan sinirdir? → (2)
- His demetini uyaran özelleşmiş sinir düğümüdür? → (8)
Ç. Aşağıdaki şekil üzerinde insan kalbinin bazı bölümleri, damarları ve kapakçıkları numaralandırılarak gösterilmiştir. Bunların isimlerini noktalı yerlere yazınız.
- Sol akciğer atardamarı
- Sol akciğer toplardamarı
- Sol kulakçık (Atrium sinister)
- Yarımay kapakçıkları
- Bikuspit kapakçıkları (Mitral kapakçıklar)
- Sol karıncık (Ventrikül sinister)
- Sağ karıncık (Ventrikül dexter)
- Yarımay kapakçıkları
- Alt ana toplardamar (Vena cava inferior)
- Triküspit kapakçıkları
- Sağ kulakçık (Atrium dexter)
- Sağ akciğer toplardamarı
- Sağ akciğer atardamarı
- Üst ana toplardamar (Vena cava superior)
- Aort
D. Aşağıda verilen numaralandırılmış açıklamaların ait olduğu kavramları bulmacadaki ilgili yerlere yazınız.
- Vücuda girdiğinde antikor üretimine yol açan herhangi bir yabancı madde. → Antijen
- Lenf damarları içerisinde dolaşan sıvı. → Lenf
- Hastalık yapıcı etkenlerin insan vücuduna girerek çoğalması. → Enfeksiyon
- Bir virüse maruz kalmış hücreler tarafından salgılanan, diğer sağlıklı hücreleri uyarmaya yarayan madde. → İnterferon
- Vücudun yabancı olarak tanıdığı maddelere karşı kendini korumak ve savunmak için gösterdiği tepki. → Bağışıklık
- Kalbin kasılıp gevşemesi sırasında kanın atardamar duvarına yaptığı basınç. → Tansiyon
- Kalbin ritmik kasılma ve gevşemesinin atardamarlarda hissedilmesi. → Nabız
- Antijenlere karşı akyuvarlar tarafından üretilen maddeler. → Antikor
- Genellikle bacaklarda, cildin hemen altındaki toplardamarlarda genişleme şeklinde görülen damar hastalığı. → Varis
- Vücudun savunulmasında görevli, renksiz kan hücreleri. → Akyuvarlar