1. Ünite 1. Bölüm Ölçme ve Değerlendirme Cevapları
A. Boşluk Doldurma:
- Fil, zebra, zürafa, aslan, antilop, timsah gibi canlıların yaşadığı, yüksek boylu otlarla kaplı olan yaşam kuşağı savanna (savan) biyomudur.
- Biyoçeşitliliği; bir yerdeki tür, gen ve ekosistem çeşitliliği belirler.
- Ekvatoral kuşakta hâkim bitki örtüsünün geniş yapraklı ormanlar olmasına rağmen iğne yapraklı ağaçların da görülmesi yükselti faktörü ile açıklanabilir.
- Tropikal kuşakta geniş alanlarda tek bir ürünün yetiştirilmesine dayalı plantasyon, biyoçeşitliliğin azalmasına neden olur.
B. Eşleştirme:
5- Aşağıdaki ifade ve kavramları verilen örnekte gösterildiği gibi eşleştiriniz.
- I. Sıcak ve kurak iklim şartlarının hâkim olduğu bu biyomda kaktüs ve dikenli bitkiler bulunur. – c. Çöl biyomu
- II. Bitki örtüsünden yoksun olan bu biyom, oldukça soğuk iklim koşullarına sahiptir. – a. Kutup biyomu
- III. Şiddetli kış soğuklarına dayanıklı ağaçlardan oluşan tayga ormanlarının görüldüğü biyomdur. – e. İğne yapraklı ....orman biyomu
- IV. Orta kuşak karalarının iç kesimlerinde görülen bu biyom, kısa boylu otlardan oluşur. – d. Step biyomu
- V. Ren geyiği, misk öküzü, kutup ayısı gibi hayvan türlerinin yaşadığı biyomdur. – b. Tundra biyomu
C. Görsel Soru-Cevaplar:
6- Çatal kuyruklu kelebek türlerinin Ekvator’dan kutuplara doğru azalma eğiliminde olmasının nedenleri:
- Güneş ışınlarının geliş açısının daralması
- Dünya'nın küresel şekle sahip olması
7- Güney Yarım Küre’de kelebek sayısının neden Kuzey Yarım Küre’den daha az olduğu: Ekvatorda yer alan geniş tarım alanlarının yok edilmesi ve habitat kaybı
Çatal kuyruklu kelebeklerin Güney Yarım Küre orta kuşağında, Kuzey Yarım Küre orta kuşağına göre daha az olmasının nedeni, Güney Yarım Küre'de kara alanlarının Kuzey Yarım Küre'ye göre daha az olması ve doğal yaşam alanlarının daha sınırlı olmasıdır. Ayrıca, Güney Yarım Küre’deki iklim koşulları ve insan faaliyetlerinin (ormansızlaşma, tarım alanlarının genişletilmesi) biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkileri, kelebek popülasyonlarının azalmasına yol açmıştır.
8- Ekvatoral bölgede tarım alanlarındaki kelebek sayısının azalması: Tarım alamnlarında tarım ilacının kullanılması ana nedenidir.
Ekvatoral bölgede tarım alanlarında kelebek sayısının az olmasının nedeni, bu bölgelerde yapılan yoğun tarım faaliyetleri ve ormanların yok edilmesi ile ilgilidir. Tarım alanları oluşturulurken doğal habitatların tahrip edilmesi, kelebekler gibi birçok türün yaşam alanlarının kaybolmasına yol açar. Ayrıca, tarımda kullanılan pestisitler ve kimyasal gübreler, kelebeklerin yaşamını olumsuz etkileyerek popülasyonlarının azalmasına neden olur. Bu nedenle, tarım yapılan ekvatoral bölgelerde biyoçeşitlilik, özellikle kelebek gibi hassas türler için ciddi şekilde tehdit altındadır.
Ç- Açık Uçlu Sorular:
9. Biyoçeşitliliğin tıp ve sağlık açısından önemini açıklayınız.
Biyoçeşitliliğin tıp ve sağlık açısından önemi:
Biyoçeşitlilik, tıbbi ilaçların keşfinde önemli rol oynar. Bitkiler, hayvanlar ve mikroorganizmalar, birçok ilaç ve tedavinin kaynağıdır. Biyoçeşitliliğin azalması, tıbbi kaynakların kaybına yol açabilir.
10. İklim değişiklikleri canlıların dağılışı ve neslinin tükenmesi üzerinde nasıl etkili olur? Örnekler vererek açıklayınız.
İklim değişikliklerinin canlıların dağılışı ve neslinin tükenmesi üzerindeki etkisi:
İklim değişikliği, türlerin yaşam alanlarını daraltır ve göç etmelerine neden olur. Örneğin, kutup ayıları eriyen buzlar nedeniyle tehdit altındadır; mercanlar ise su sıcaklıklarının artmasıyla beyazlaşmaktadır.
11. İnsan faaliyetlerinin hava, su ve toprak gibi ortamlarda yaptığı kirliliğin biyoçeşitlilik üzerindeki etkileri nelerdir?
Kirliliğin biyoçeşitlilik üzerindeki etkileri:
Hava, su ve toprak kirliliği, ekosistemleri bozarak türlerin yok olmasına neden olur. Asit yağmurları bitkilere zarar verir, su kirliliği sucul yaşamı tehdit eder, toprak kirliliği ise bitkilerin büyümesini engeller.
12. Her biyomda farklı canlı türlerinin olmasının nedenini açıklayınız.
Her biyomda farklı türlerin bulunma nedeni:
Biyomlar, iklim ve coğrafi koşullara göre farklılık gösterir. Farklı çevresel koşullar, türlerin biyomlara özgü evrimleşmesine yol açar. Örneğin, çöllerde sıcaklığa dayanıklı türler yaşarken, tropikal ormanlar zengin biyoçeşitliliğe sahiptir.
13. Dağların uzanışının canlı türlerinin dağılışı üzerindeki etkileri nelerdir?
Dağların uzanışının canlıların dağılımına etkisi:
Dağlar, farklı yüksekliklerde farklı iklimler oluşturur. Yüksek rakımlarda soğuk ve kurak koşullar, alçak rakımlarda ise sıcak ve nemli koşullar hakimdir. Bu, canlı türlerinin dağların farklı bölgelerinde yaşamasına yol açar.
D. Aşağıdaki soruları dikkatlice okuyunuz ve doğru seçeneği işaretleyiniz.
14. Türkiye’de biyoçeşitliliğin azalmasına aşağıdaki faaliyetlerden hangisinin etkisi azdır?
Cevap: C) Ekoturizm
Ekoturizm, doğaya zarar vermeden yapılan turizm şeklidir ve doğal yaşam alanlarının korunmasına katkı sağlar. Bu nedenle biyoçeşitlilik üzerindeki olumsuz etkisi en azdır.
15. Yukarıdaki paragrafta dikkate alındığında Türkiye’nin biyoçeşitlilik bakımından zengin olmasına aşağıdakilerden hangisinin etkisi yoktur?
Cevap: D) Sanayi faaliyetlerinin gelişmiş olması
Sanayi faaliyetlerinin gelişmiş olması, biyoçeşitlilik üzerinde olumsuz etkilere yol açar. Türkiye'nin biyoçeşitliliği üzerinde sanayi faaliyetlerinin zenginleştirici bir etkisi yoktur, aksine doğaya zarar verir.
16. Aşağıdakilerden hangisi biyoçeşitliliğin korunması için yapılması gerekenlerden biri değildir?
Cevap: E) Nadir bulunan türlerin ithal edilmesi
Nadir bulunan türlerin ithal edilmesi, doğal ekosistemler üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Biyoçeşitliliğin korunması, yerel türlerin korunmasıyla sağlanmalıdır.
17. Aşağıdaki grafikte yer alan aylık ortalama sıcaklık ve yağış değerlerine göre, söz konusu bölgeyi tanımlayan biyomun özelliklerinden biri aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: E) Biyoçeşitlilik azdır
Grafikte sıcaklık ve yağış değerlerinin oldukça düşük olduğu bir bölge gösterilmektedir, bu da tundra biyomu gibi biyoçeşitliliğin az olduğu bir ekosistemi işaret eder. Bu biyomlarda sınırlı sayıda bitki ve hayvan türü bulunur.