ARA DEĞERLENDİRME 1
A sütununda Hz. Muhammed (sav) ile ilgili verilen bilgilerin önündeki yay ayracın içine, B sütununda bu bilgilere karşılık gelen özelliğin harfini yazarak eşleştiriniz.
- Çömertlik ve Yardımseverliği (ç)
- Affediciliği (e)
- Doğruluk ve Dürüstlüğü (g)
- Mütevazı Oluşu (f)
- Şefkat ve Merhameti (a)
- Sabır ve Cesareti (b)
- Nezaketi (d)
- Adaleti ve Hakkı Gözetmesi (c)
1- Kendisinden bir şey isteyenleri geri çevirmez hatta verecek bir şeyi olmadığında bile ihtiyaç sahibi olanlara yardım etmeye çalışırdı. Çömertlik ve Yardımseverliği (ç)
2- Mekke’yi fethettiğinde yıllarca kendisine ve müminlere her türlü kötülüğü yapan kişileri buna fırsat olduğu hâlde cezalandırmamıştır. e. Affedicilik
3- Her şart ve durumda güvenilir olmanın gereğini Medine’ye hicret esnasında da göstermiş, yanında bulunan emanetleri sahiplerine geri vermek için Hz. Ali’yi Mekke’de bırakmıştır. g. Doğruluk ve Dürüstlük
4- Kendi işini kendisi yapar, insanlar arasında onlardan biri gibi davranır ve kimseye küçüklük göstermezdi. f. Mütevazı Oluşu
5- İnsanlara karşı yumuşak huylu davranmış, hatalarına rağmen hiç kimseye dışlayıcı bir tavır içine girmeden onları kazanmaya çalışmıştır. Şefkat ve Merhameti (a)
6- Her türlü zorluğun üstesinden gelmeyi başarmış; Bedir, Uhud ve Hendek savaşlarının en umutsuz anlarında bile korkmadan inancı uğruna mücadelesini sürdürmüştür. b. Sabır ve Cesaret
7- İnsanlara değer verir, konuşurken kaba ve kırıcı bir dil kullanmazdı. Nezaketi (d)
8- Haksızlığa asla rıza göstermemiş, insanlar arasındaki sorunların çözümünde aktif rol alarak hak sahibinin hakkını alması hususunda titiz davranmıştır. Adaleti ve Hakkı Gözetmesi (c)
9. Soru: Hz. Muhammed (sav) ile ilgili verilen bilgilerden hangilerine ulaşılabilir?
I. Daveti gönderildiği dönem ve toplumla sınırlıdır.
II. Dini ve dünyevi konularda örnek olmuştur.
III. Beşer oluşunun hikmetleri vardır.
IV. Ahlak, ilahi emirlerin davranışlara yansımış hâlidir.
Cevap: E) II, III ve IV
- II: Dini ve dünyevi konularda örnek oluşu doğrudur.
- III: Beşer oluşu, insanlığa örnek teşkil eden hikmetleri ifade eder.
- IV: Ahlak ve davranışlarındaki örnekliği vurgulanmıştır.
10. Hz. Aişe, Allah Resulü’nün (sav) ahlakı hakkında şöyle demiştir: “O, kaba ve çirkin söz ve davranışlarda bulunmaz, çarşı pazarda insanlarla ulu orta münakaşaya girmez ve kötülüğe kötülükle karşılık vermezdi. Bilakis müsamaha göstererek onlara karşı affedici davranırdı.” (bk. Tirmizi, Birr, 69.)
Bu hadiste verilen bilgileri dikkate alan bir kişi, aşağıda verilen olayların yaşandığı durumlarda hangi tutum ve davranışları sergilemelidir? Tabloda boş bırakılan yerlere yazınız.
Yusuf:
Örnek Olay: Yusuf, okul çıkışında hastalığı sebebiyle ihtiyaçlarını tek başına karşılayamayan dedesine yardım etmeye gidecektir. Ancak otobüse bindiğinde bir kişinin sırayı ihlal ettiğini görür ve bu davranışa çok sinirlenir.
Doğru Tutum ve Davranışlar: Yusuf, sabırlı ve hoşgörülü olmalı, tartışmaya girmemelidir. Karşısındaki kişiyi sakin bir şekilde uyarabilir ya da durumu büyütmeden hoşgörüyle karşılayarak yoluna devam edebilir.
Zeynep:
Örnek Olay: Zeynep “Dijital Bağımlılıkla Başa Çıkma” konulu semineri dinlemeye geldiği salonun ön sıradaki koltuklarından birine oturur. Bu esnada yanına yaklaşan biri, yüksek bir sesle koltukta daha önce kendisinin oturduğunu iddia ederek Zeynep’ten yerini değiştirmesini ister.
Doğru Tutum ve Davranışlar: Zeynep, yüksek sesle karşılık vermeden, sakin ve nazik bir şekilde iletişim kurmalıdır. Gerekirse yerini vererek tartışmayı büyütmemeyi tercih edebilir.
Seda:
Örnek Olay: Seda yarınki sınavına çalışmak için kütüphaneye gider. Ancak kütüphanede yan masada yüksek sesle konuşan arkadaşlarının verdiği rahatsızlıktan ötürü çalışmaya odaklanamaz. Sınav konularını yetiştiremeyeceği endişesiyle çok gergin olan Seda, öfkeyle ayağa kalkarak arkadaşlarını uyarmak için yanlarına gider.
Doğru Tutum ve Davranışlar: Seda, öfkesini kontrol etmeli ve arkadaşlarını nazik bir dille sessiz olmaları için uyarmalıdır. Böylelikle sakin bir çözüm üretmiş olur.
Melek:
Örnek Olay: Üniversite masraflarını karşılamak amacıyla yarı zamanlı çalışan Melek, son maaşını almak için iş yerine gittiğinde işvereni, geçmişte maaşından haksız bir şekilde yaptığı kesintiyi telafi etmek amacıyla bir maaş fazla ödeme yaptığını söyler ve kendisinden af diler. Paraya çok ihtiyacı olduğu bir dönemde patronu tarafından zor durumda bırakılan Melek, kendisine yapılan hatayı affedip affetmeme konusunda kararsızdır.
Doğru Tutum ve Davranışlar: Melek, işvereninin pişmanlığını anlayışla karşılayarak onu affetmeli ve bu durumu bir hoşgörü örneği olarak değerlendirmelidir.
Samet:
Örnek Olay: Alışveriş sonrası annesiyle bir kafede oturan Samet’in üstüne garsonun ani hareketi nedeniyle kahve dökülür. Duruma çok sinirlenen Samet, tam bağırmak üzereyken garsonun mahcup yüz ifadesini görünce duraksar.
Doğru Tutum ve Davranışlar: Samet, öfkesine hakim olmalı ve durumu sakin bir şekilde karşılamalıdır. Garsona anlayış göstererek konuyu büyütmeden çözüm odaklı bir yaklaşım sergileyebilir.