7. Tiyatro Ünitesini Ölçme ve Değerlendirme Çalışmaları
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 257
A. Turgut Özakman’ın Ocak adlı oyunundan alınan aşağıdaki tiyatro metnini okuyunuz. Metni okurken tiyatro terimlerine yönelik kullanımları belirleyerek ilgili kutucukları işaretleyiniz
Doğru İşaretlenen Tiyatro Terimleri:
- Diyalog: Oyuncular arasında karşılıklı konuşmalar vardır. (Nihat – Safiye gibi)
- Jest: Jestler, oyuncuların el-kol hareketleriyle duyguyu yansıtmasıdır. (Örn: “El öper.” gibi ifadeler)
- Mimik: Yüz ifadeleriyle duygu aktarma. (Örn: “Şirin” şeklinde mimik vurgusu)
- Replik: Oyuncuların ezberleyip söylediği her bir cümle.
- Aksesuar: Sahnedeki küçük eşyalar (örneğin tabure).
- Kostüm: Oyun sahnelenirken oyuncular kostüm kullanır ama metinde buna dair doğrudan bir ifade yok.
- Sahne: Genel olarak oyun bir sahnede geçiyor fakat metne doğrudan yansımadığı için işaretlenmemiş.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 258
B. Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.
Verilen kelimeler: (dram, bölümlemeler, dramatik örgü, olay örgüsü, trajedi, komedi)
-
Trajedi, acıma, korku, sevgi, intikam gibi temaları ele alan, erdem ve ahlaka önem veren, konusunu tarihten ve mitolojiden alan ve manzum yazılan bir tiyatrodur.
-
Trajik ve komik olaylardan oluşan dram türündeki bir eserde hayatın iyi, kötü, güzel, çirkin, gülünç, acıklı vb. birçok yönü birlikte verilerek sahnelenir.
-
Komedi, toplumun gülünç yönlerini gösterip ders vermek amacıyla yazılır.
-
Öyküleyici metinlerde vaka örgüsüne tiyatroda dramatik örgü denir.
-
Tiyatro metinlerinde bölümlemeler için sahne, perde, tablo gibi terimler kullanılır.
C. Aşağıdaki kavramları karşılayan ifadeleri belirleyerek doğru eşleştirmeyi yapınız.
| Kavramlar | Doğru Eşleştirme |
|---|---|
| 1. efekt | f. ses |
| 2. aktris | c. kadın |
| 3. duruluk | a. anlatım ilkesi |
| 4. mimik | g. yüz hareketi |
| 5. meddah | e. geleneksel tiyatro |
| 6. kostüm | b. sahne kıyafeti |
| 7. jest | d. el, kol hareketi |
Ç. Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
| Cümle | Cevap |
|---|---|
| 1. Mekân ve dekor, geleneksel tiyatroda standart, modern tiyatroda farklı olabilir. | D |
| 2. Oyuncular tiyatro eserini kendi tarzına göre canlandırır. | D |
| 3. Darülbedayi, Necip Fazıl’ın yönetiminde kurulmuştur. | Y |
| 4. Recep Bilginer, Ahmet Turan Oflazoğlu gibi yazarlar 1923-1950 döneminde katkı vermiştir. | Y |
| 5. Aiskhylos ve Sophokles, Eski Yunan tiyatrosundandır. | D |
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 259
D. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız
1) Parçada anlatılan tiyatro türü aşağıdakilerden hangisini içermez?
Sahnesiz, yazılı metne dayanmayan, güldürü ağırlıklı, kalıplaşmış tipler kullanılır.
Cevap: E) Pandomim
2) Parçada hakkında bilgi verilen, halk tiyatrosuna emeği geçen sanatçı kimdir?
Köprülüler, Macun Hokkası, Aynaroz Kadısı gibi eserleriyle tanınır.
Cevap: D) Musahipzade Celal
3) “Yedekçi” adlı metinden alınan parçada aşağıdakilerden hangisi örneklenmemiştir?
Aksesuar, aktör, aktris, replik var; ancak mimik (yüz hareketi) geçmiyor.
Cevap: D) Mimiğe
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 260
4) IV. Murat oyunundan alınan parçada numaralanmış repliklerin hangisinde noktalama yanlışı vardır?
Cevap: A
(I. replikte “Önemli bir haberim var sana;” ifadesinde noktalı virgül yerine virgül kullanılmalıydı.)
5) Parçada numaralanmış sözcüklerden hangisinin yazımı doğrudur?
Cevap: A
(I) Cumhuriyet Devri Türk tiyatrosunda kadın-erkek ilişkilerini → Yazım doğrudur.
(II) "etkiliyen" yanlış, doğrusu etkileyen
(III) "tenkid" yanlış, doğrusu tenkit
(IV) "Keziban Nine" özel isimdir, yazım uygun değil.
(V) "tahrikçisi" yanlış, doğrusu tahrik edicisi veya başka yapı.
6) Parçadaki “de/da” eklerinden hangisinin yazımı yanlıştır?
Cevap: E
“...kullanma biçimi, yazıldığı dönemden bugüne kadar bir farklılık yaratmaktadır.”
Doğru yazım: “...bugüne kadar da bir farklılık...”
7) Parçada numaralanmış cümlelerden hangilerinde anlatım bozukluğu yoktur?
Cevap: B) I ve IV
- I. cümle: Anlatım açık ve düzgündür.
- IV. cümle: Recaizade Mahmut Ekrem’in eseri çevirmesi ve oyunlaştırması açık bir şekilde anlatılmış.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 261
8) Bu oyun afişinden aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
Cevap: C
Gerekçe: Seslerin optik, mekanik, kimyasal yöntemlerle gerçekleştirilmesinden sorumlu kişiye (örneğin: efekt uzmanı) dair bilgi verilmemektedir.
9) Kelime şablonu sorusu – Hangi kelimeler dışarıda kalır?
Cevap: A) I ve II
Gerekçe: Yönergeler ve şablon doğrultusunda I ve II numaralı kelimeler belirtilen düzenleme içinde yer bulamaz.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 262
E. Aşağıdaki bulmacayı çözünüz. Bulmacayı çözerken TDK’nin sözlüklerinden ve bu ünitede verilen bilgilerden yararlanınız.