11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 26
Giriş Ünitesini Ölçme Ve Değerlendirme Çalışmaları
A) Aşağıdaki soruları verilen metne göre cevaplayınız.
Soru: 1) Metindeki yardımcı düşünceleri gösteriniz.
- Edebî akımlar yazarları ve şairleri bir araya getirir.
- Edebî akımlar sadece edebiyatla sınırlı değildir, güzel sanatların diğer dallarını da etkiler.
- Edebî akımlar sosyal, kültürel ve felsefi perspektifler içinde oluşur.
- Edebî akımları anlamak için bu akımların doğduğu sosyal ve kültürel şartları bilmek gerekir.
Soru: 2) Metinde tanımlamadan ve örneklemeden yararlanılan yerleri bulunuz.
- Tanımlama: "Edebi akımlar, yazar ve şairleri müşterek değerler etrafında bir araya getiren birer edebiyat iklimidir."
- Örnekleme: "Realizm, romantizm, parnasizm gibi akımlar sadece edebiyatla sınırlı değildir, mimari, heykel, resim gibi sanat dallarını da kapsar."
Soru: 3) Metinde edebî akımları anlayabilmek için ne önerilmiştir?
Cevap: Edebî akımların doğduğu siyasi, sosyal ve kültürel zeminin bilinmesi. Akımların felsefi ve estetik perspektiflerinin anlaşılması. Toplumun şartları, dünya görüşü ve edebî geleneklerin dikkate alınması.
Soru: 4) Metindeki yazım yanlışlarını gösteriniz.
- “biraraya” ayrı yazılmalıdır: "bir araya"
- “peçok” ayrı yazılmalıdır: "pek çok"
- “Sözkonusu” ayrı yazılmalıdır: "Söz konusu"
- “vücud” yerine "vücut" yazılmalıdır.
Soru: 5) Metindeki noktalama yanlışlarını gösteriniz.
Aslında her edebiyat akımı, genel bir estetik ve sanat görüşü veya hareketinin bir parçası; daha doğrusu edebiyat sanatını ilgilendiren yönüdür. ( Virgül yerine noktalı virgül, noktalı virgül yerine virgül gelmelidir.
Edebiyat akımlarının teşekkül ettiği zeminde, çeşitli sosyal, siyasi, ekonomik, kültürel hadiseler ve bu hadiseler ortamında teşekkül eden felsefi, kültürel, estetik perspektifler vardır.( Zeminde kelimesinden sonra virgül konmaz.)
Zira edebi hadiseleri, içinde vücud bulduğu toplumun şartlarından, kültür değerlerinden, Dünya görüşünden, edebi geleneğinden bağımsız olarak düşünmek ve izah etmek mümkün değildir. (Hadiseleri kelimesinden sonra virgül konmaz.)
Soru: B) Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri verilen ifadelerden uygun olanlarıyla tamamlayınız.
1. Romantizme tepki olarak doğan realizm akımında konular gerçek hayattan alınmış, duygu ve hayalden uzak durulmuştur.
2. Natüralizm akımının temsilcisi olan yazarlar determinizm anlayışını romana uygulamışlardır.
3. Şiiri objektif bir şekle sokmaya çalışan şairlerin bağlı olduğu parnasizm akımı şiirde mükemmeliyetçiliği amaçlayarak gölge, renk ve çizgi gibi temel unsurları önemser.
4. Musiki ve şiir sanatını birbirinden ayırmayan sembolizm akımına bağlı şairler, eserlerinde estetik ve ses zenginliği meydana getirmek için uğraşmışlardır.
Soru: C) Aşağıdaki sanatçıların benimsedikleri akımları belirleyerek doğru eşleştirmeyi yapınız.
1. Balzac - f. realizm
2. Emile Zola - e. natüralizm
3. Banville - ç. parnasizm
4. Victor Hugo - b. romantizm
5. Moliere - a. klasisizm
6. Baudelaire - d. sembolizm
c. fütürizm
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 27
Soru: Ç) Aşağıdaki cümlelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
1. Edebî akım “Bir sanatkâr grubunun belli bir dönemde ortak dünya görüşü, estetik, sanat ve edebiyat anlayışı çerçevesinde oluşturdukları edebiyat hareketi, bu anlayış ve hareket çevresinde kaleme alınan edebî eserlerin oluşturduğu bütündür.” biçiminde tanımlanabilir. (D)
2. Bir yazar, toplumdan ve toplum hayatını etkileyen olaylardan bağımsız yaşayamadığından onun eserlerinde toplum hayatından izler bulunur. (D)
3. Edebiyat, toplumsal sorunları dile getirdiğinden toplumu değiştirmeyi her zaman temel ilke olarak benimser. (Y)
4. XVII. yüzyılın ortalarında Fransa’da ortaya çıkan klasisizm akımında akıl ve sağduyuya önem verilerek eserlerde eski Yunan ve Latin edebiyatından konular ele alınmıştır. (D)
5. Romantizm, XIX. yüzyılda realizme tepki olarak doğmuş bir akımdır. (Y)
D) Aşağıdaki çoktan seçmeli soruları cevaplayınız.
Soru: Bu parçada numaralanmış cümlelerin hangisinde yazım yanlışı yoktur?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: D
Soru: 2) Toplum, insanın manevi değerlerini anlayıp inceleyebilmek için önemli bir alandır. Bu parçada aşağıdakilerden hangisine değinilmemiştir?
A) Edebiyatla toplum arasındaki ilişkiye
B) Edebiyatın toplumdan topluma değişkenlik gösterdiğine
C) Edebiyatın kültür taşıyıcılığındaki rolüne
D) Sanatın millet kavramının oluşumundaki yerine
E) Edebiyatın sosyal yapının gelişimine katkısına
Cevap: B
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 28
Soru: 3) Bugün de değişen bir şey yok. Bu parçada numaralanmış virgüllerden hangisinin kullanımı yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: C
Soru: 4) Bir gamlı hazânın seherinde
Israra ne hâcet yine bülbül?
Bil, kalbimizin bahçelerinde
Cân verdi senin söylediğin gül!
Savrulmada gül şimdi havâda.
Gün doğmada bir başka ziyâda…
Ahmet Haşim’in Bülbül adla şiirinden alınan bu dizelerde aşağıdaki edebî akımlardan hangisinin etkisi görülmektedir?
A) Dadaizm B) Klasisizm C) Realizm D) Romantizm E) Sembolizm
Cevap: E
Soru: 5) Bu zaman çizelgesine aşağıdaki akımları sembolize eden kutucuklar sırasıyla nasıl yerleştirilmelidir?
A) ç c a d b B) b c d a ç C) a d ç b c D) d a b ç c E) c ç a d b
Cevap: E
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 29
Soru: 6) “Sanat eserlerinin amacı mademki bir fikri ifade etmektir, o hâlde bir eser insanları düşündürmelidir. Mademki az çok herkesin anlayacağı bir biçim içinde ifadesini bulacaktır, o hâlde terkipçi olmalıdır. Düşünceyi bir biçim altında dışarı vurduğuna göre semboller kullanıyor demektir. Sübjektiftir çünkü nesne; nesne olarak değil, sanatçıda uyandırdığı fikir olarak mevcuttur.” Albert Aurier (Albırt Ayuyer) Aşağıdakilerden hangisi bu parçada dile getirilen sanat akımına göre oluşturulmuştur?
A) Başak Toplayan Kadınlar, Jean François Millet (Jan Fonsuva Mile), (1857)Orsay Müzesi, Paris
B) Yeni Nesil, Jan Toorop (Jan Torop), (1892) Boijmans Van Beuningen Müzesi (Boimans Fan Böninen), Rotterdam (Ro- tırdam), Hollanda
C) Normandiya Plajı, Gustave Courbet (Gustav Korbei), (1874) Ulusal Sanat Galerisi, VVashing- ton (Vaşintın), ABD
D) Tarlada, Jean Baptiste-Camille Corot (Jan Baptist-Kamij Karo), (1842) Puşkin Müzesi, Moskova, Rusya
E) Kur’an Okuyan Kız, Osman Hamdi Bey, (1880) Malezya İslam Sanatları Müzesi, Malezya
Cevap: B
Soru: 7) Her türlü edebî eser toplumsal bir olguya dayanır. Diliyle, konusuyla, şahıs kadrosuyla, toplumsal zemini ve mekânıyla toplumun sanatçısının zihnindeki estetik kırılmasıyla oluşan eser, sonuçta toplumsal bir yansıma olarak karşımıza çıkar. Toplumun temel sorunlarını yansıtır. Aşağıdakilerden hangisi bu parçaya örnek verilemez?
A) Yakup Kadri Karaosmanoğlu’nun Kurtuluş Savaşı’nı konu edinen Yaban romanı
B) Bahaeddin Özkişi’nin Osmanlı-Mısır ilişkilerini ele aldığı tarihî romanı Köse Kadı
C) Recaizade Mahmut Ekrem’in yanlış Batılılaşmaya değinen Araba Sevdası romanı
D) Yusuf Atılgan’ın yalnızlaşan bireyi ele aldığı Aylak Adam romanı
E) Arif Nihat Asya’nın vatan sevgisine değinen Bayrak şiiri
Cevap: D
Soru: 8) Edebî metinler, toplumun hafızasını oluşturan bilgi depolarıdır. Bundan dolayı bir milletin ne olduğunu ya da ne olmadığını anlamak için o milletin edebiyatına bakılır. Edebiyatı olmayan millet, milletleşme sürecini tamamlayamamış demektir. Güçlü bir edebiyat, köklü bir kültür demektir. Köklü bir kültürü olan millet de sağlam temeller üzerinde güçlü bir devlet anlamına gelir. Dolayısıyla…. Bu parça aşağıdakilerden hangisiyle devam ettirilebilir?
A) milletlerin oluşumunda edebiyatın güçlü pozisyonundan söz edemeyiz.
B) her milletin nitelikli bir edebiyatı muhakkak vardır, diyebiliriz.
C) milletlerin inşasında edebiyatın her zaman hayati bir konumu olmuştur.
D) edebî birikim elde edebilmenin oldukça farklı yolları vardır.
E) bir devletin ekonomik ve siyasi gücü her zaman önemsenmelidir.
Cevap: C
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 30
Soru: 9) Mehmet Emin Yurdakul ( ) Ömer Seyfettin ( ) Ali Canip Yöntem ( ) Ziya Gökalp ( ) Reşat Nuri Güntekin () Halide Edip Adıvar’ın halk Türkçesiyle eser vermesi üzerinde etkili olmuştur. Bu cümlede hangi sanatçıdan sonra getirilecek farklı bir noktalama işareti, o sanatçının düşüncelerinin diğer sanatçıların üzerinde etkili olduğu anlamını verir?
A) I B) II C) III D) IV E) V
Cevap: A
Soru: 10) Klasisizm; usa (akla) dayalı öğreten, eğiten, yücelten bir sanattır. XVII. yüz yıl yazını (edebiyatı) da bu anlayışla Aristoteles’in “Poetika”sının etkisiyle oluşturulmuştur. Bu parçayla ilgili aşağıdakilerden hangisi doğrudur?
A) Altı çizili kelime “klâsisizm” biçiminde yazılmalıdır.
B) “Us” ve “yazın” kelimelerinin açıklamaları verildiği için yay ayracın yerine tırnak işareti kullanılmalıdır.
C) Bir eser adı olduğu için “Poetika” kelimesinden sonra gelen çekim ekleri, kesme işareti ile ayrılmalıdır.
D) İkinci cümledeki “da”, bağlaç olmadığı için bitişik yazılmalıdır.
E) “Yüz yıl” kelimesi bitişik yazılmalıdır.
Cevap: E
Soru: 11) Ah, neler var, bir bilsen! Babam küplere binecek. Evde herkes benden yüz çevirecek. Konu komşu adımı kötüye çıkaracak. Ama bütün bunlar bir yana, beni asıl korkutan, ne, biliyor musun? Sen, senin kalbinin değişmesi. İnsan yüreğini açıp sizi bütün açıklığıyla sevdi mi sevgisini gösterdi mi hemen soğuyuverirsiniz. Hem de nasıl! Ölsek kılınız kıpırdamaz. Aşağıdakilerden hangisi bu parçada geçen altı çizili deyimlerden birinin anlamı değildir?
A) Bunalmak
B) Umursamamak
C) Çok öfkelenmek
D) Gösterdiği ilgiyi kesmek
E) Ünü kötü olarak yayılmak
Cevap: A
Soru: 12) ….çünkü bilimsel bilginiz, dünyaya yaklaşımınız farklılaştıkça anlamlandırabilme gücünüz eksiliyor. Bir çerçeve çizmeniz zorlaşıyor. Her yerde iyi ya da kötü, kiminde daha az, kiminde daha çok ama mutlaka psikolojiyi görüyorsunuz. Her yaşantıyı bu bakış açınızla anlamlandırmaya başlıyorsunuz. Dünya üzerindeki doğal yaşamı, doğayı bir kenara koyarsan geri kalanın tamamı insan ürünü. Dolayısıyla psikoloji de insan kültürünün ya da yaşantısının birer yansıması oluyor. Psikolog nereye bakmak istediğine ya da nereye hangi açıdan bakmak istediğine daha fazla kafa yoruyor. Bu parçanın başına aşağıdakilerden hangisi getirilebilir?
A) Her gerçeğin ardındaki bilinmezlikleri psikoloji ile çözümleriz
B) Bilimsel bilgi, insanın hayatına er geç bir katkıda bulunacaktır
C) Psikolojinin bir bilim dalı olarak ortaya çıkması ve gelişimi oldukça yeni
D) Zaman içinde psikolojinin sınırını çizmekte zorluk çekersiniz
E) Bilimin varlığı her şeyi hemen düzeltme gücüne sahip olmaktır
Cevap: D
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 31
Soru: 13) Edebiyat bir kurtuluş, bir kaçış dünyasıdır. İnsanı rahatlatan, yaşama bağlayan bir güçtür. Bu parçadan edebiyatla ilgili aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Psikolojik hayata katkısına
B) Sanatçıyı yansıtabilmesine
C) Bilimsellik içermesine
D) Kurgusal boyutuna
E) Evrenselliğine
Cevap: C) Bilimsellik içermesine
Bu parçada edebiyatın insan ruhuna katkısı, kurgusal yapısı ve evrenselliği hakkında bilgi verilmektedir. Ancak edebiyatın bilimsellik içerdiğine dair bir bilgiye ulaşılamamaktadır.
Soru: 14) Dokuzuncu Hariciye Koğuşu, Tanpınar’ın dediği gibi “acının ve ıstırabın yegâne kitabı” olarak hem kemiyet hem de keyfiyet bakımından başka hiçbir eser olmasa da Türk romanının var olduğuna delil gösterilebilecek kudrette bir eserdir. Bu parçada üzerinde durulan edebî eser aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilir?
A) Edebiyat-coğrafya ilişkisine
B) Edebiyat-psikoloji ilişkisine
C) Edebiyat-felsefe ilişkisine
D) Edebiyat-tarih ilişkisine
E) Edebiyat-din ilişkisine
14. Soru Cevabı: B) Edebiyat-psikoloji ilişkisine — "Dokuzuncu Hariciye Koğuşu" romanı, özellikle psikolojik çözümlemeler içeren bir eserdir. Bu yüzden edebiyat-psikoloji ilişkisine örnek gösterilmiştir.
Soru: 15) Konuşuyor, diyor ki: — Düşümde bir şiir gördüm. Şendin. Saçların lavanta kokuyordu. Şendin. Odamın duvarına tırmanmıştın. Duvarımı siliyordun. Ordaydın. Şendin. Bu kadarı yeterdi bana. Gece baskınları, kâbuslar, reddedilmem umurumda olmazdı artık. Kendimi sokaklara vurabilirdim. Yürüyüp geçtim gecelerin üstünden bütün çatışmaları arkamda bırakarak. Bir tek o gülümseyişi aklımda tutup ona sim sıkı sarılarak… Bu parçada numaralanmış kelimelerden hangisinin yazımı yanlıştır?
A) I B) II C) III D) IV E) V
15. Soru Cevabı: E) V — "sim sıkı" ifadesi yanlış yazılmıştır; doğru yazımı "sımsıkı" olmalıdır.
11. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Gizem Yayınları Sayfa 32
Soru: 16) Kural: Kelimelerden her ikisi veya İkincisi birleşme sırasında anlam değişmesine uğrayabilir. Bu durumda birleşik kelime bitişik yazılır. Verilen kurala göre yukarıdaki numaralı kelimelerin hangi ikisiyle birleşik kelime oluşturulursa bu kelime bitişik yazılmaz?
A) I ve III B) I ve IV C) II ve III D) II ve V E) IV ve V
Cevap: A
Soru: E) Aşağıdaki bulmacayı çözünüz. Mavi kutucuklardaki harfleri alttaki kırmızı numaralara göre şifre kısmına yazarak şifreyi belirleyiniz. Şifreyi oluşturan kelime grubunun önemiyle ilgili defterinize kısa bir metin yazınız.
Cevap: EDEBÎ AKIMLAR
İçten dışa doğru:
() 1-9. En uzun süre varlığını devam ettiren edebî akım.
() 10-21. Recaizade Mahmut Ekrem’in realist etkiler taşıyan romanının adı.
() 22-30. Romantizmdeki lirizme, realizmdeki gerçekçiliğe ve parnasizmin şekilciliğine karşı çıkılan, Baudelaire’in başlattığı edebî akım.
() 31-38. Türk edebiyatında Nâzım Hikmet’in şiirlerinde görülen edebî akım.
() 39-43. Hümanizmi başlatan sanatçılardan biri.
() 44-52. Klasisizme tepki olarak ortaya çıkan ve Yunan, Latin edebiyatlarının yerine hayali ve fanteziyi benimseyen edebî akım.
1-9. Klasisizm
(En uzun süre varlığını devam ettiren edebî akım Klasisizmdir.)
10-21. Araba Sevdası
(Recaizade Mahmut Ekrem’in realist etkiler taşıyan romanı "Araba Sevdası"dır.)
22-30. Sembolizm
(Romantizmdeki lirizme, realizmdeki gerçekçiliğe ve parnasizmin şekilciliğine karşı çıkan, Baudelaire’in başlattığı edebî akım Sürrealizmdir.)
31-38. Fütürizm
(Türk edebiyatında Nâzım Hikmet’in şiirlerinde görülen edebî akım Fütürizmdir.)
39-43. Dante
(Hümanizmi başlatan sanatçılardan biri Dante'dir.)
44-52. Romantizm
(Klasisizme tepki olarak ortaya çıkan ve Yunan, Latin edebiyatlarının yerine hayali ve fanteziyi benimseyen edebî akım Romantizmdir.)