Hazırlık Soruları
1- Mark Twain Derneği hakkında genel ağda bir araştırma yapıp kısa bir sunum hazırlayınız.
Cevap: Mark Twain Derneği, ünlü yazar Mark Twain'in mirasını yaşatmak ve çalışmalarını desteklemek amacıyla kurulmuş bir organizasyondur. Dernek, Twain'in edebi eserlerini inceleyen akademik çalışmalar yapar ve bu eserlerin yeni nesillere aktarılmasını sağlar.
2- Okulunuzun İngilizce zümresinden de yardım alarak aşağıdaki görselde yer alan kelimeleri Türkçeye çeviriniz.
- Society: Dernek
- Member: Üye
- Good standing: İyi durumda, itibarlı
- This certifies that: Bu belge tasdik eder ki
- Established: Kuruluş yılı
Metni Anlama ve Çözümleme Soruları ve Cevapları
1- Birtakım İnsanlar adlı metinde geçen “mukavemet” kelimesinin anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz.
Cevap: "Mukavemet" kelimesi direnme, dayanma anlamına gelir. Metinde ise fiziksel veya duygusal bir direniş anlamında kullanılmıştır.
2- Metnin temasını, konusunu ve iletisini belirleyiniz.
Cevap: Teması, toplumun alt sınıf insanlarının yaşadığı zorluklar ve bu zorluklara karşı verdikleri mücadeledir. Konusu ise, farklı insanlarla karşılaşan bir bireyin gözlemleri üzerinden toplumdaki bireylerin yaşam şartlarının anlatılmasıdır. İleti, insanların yaşam koşullarının zorluklarına rağmen dayanıklılık göstermek zorunda olmalarıdır.
3- Metinde çatışmayı / karşılaşmayı tespit ediniz. Bu çatışma esasında metaforik bir anlam ya da ima edilen başka çatışma / karşılaşma var mı? Belirtiniz.
Cevap: Çatışma, anlatıcının toplumun farklı kesimlerinden insanlarla olan karşılaşmalarıdır. Bu karşılaşmalar, toplumun ekonomik ve sosyal sınıflarının farklılığını simgeler.
4- Metindeki şahıs kadrosuna yönelik aşağıdaki tabloda verilen soruların cevaplarını yazınız.
| Sorular | Anlatıcı / Yazar | Anlatıcının Konuştuğu İşçi |
|---|---|---|
| Şahsın metindeki rolü nedir? | Öyküyü okuyucuya aktarmak | Yazarla konuşup hamalların dramını anlatmak |
| Şahsın olayı etkileyen özellikleri nelerdir? | Sıcak yatağını özlemesi, hamalı merak edip sorması | Kış günü ince kıyafetleriyle görünüp yaşadıklarını anlatması |
| Şahsın olayı etkileyen psikolojik özellikleri var mıdır? | Duygusal oluşu | İnatçı, iradeli olması, haksızlıklara karşı çıkması |
| Şahsın ahlaki özellikleri nelerdir? | Vicdanlı bir insan olması | Hakkını araması |
| Şahsın toplumsal statüsü nedir? | Orta gelirli okumuş biri | Fakir bir hamal |
| Şahsın, gerçek hayata ilişkin dirilebilir bir özelliği var mı? | Sahiptir | Sahiptir |
| Şahsın tipi mi, karakter midir? | Karakterdir | Tip |
5- Metinde zaman, kış mevsimi ve gece yarısı; mekân ise tramvay durağı, sokak olarak kurgulanmıştır. Kişilerin ruh hâlleri ile zaman ve mekân arasında nasıl bir ilişki vardır?
Cevap: Kış mevsimi ve gece yarısı, insanların yalnızlıklarını ve toplumsal dışlanmışlıklarını simgeler. Soğuk ve karanlık, insanların ruh hâlindeki karamsarlığı, yalnızlığı ve çaresizliği yansıtır.
6- Metindeki anlatıcıyı ve bakış açısını tespit ediniz. Anlatıcı olayları yorumlamış mı? Nedenleriyle açıklayınız.
Cevap: Anlatıcı birinci tekil kişi anlatıcıdır ve kahraman bir rol üstlenmiştir. Olayları kişisel yorumları ile aktarır ve kendi duygularını ifade eder. Öykünün finalinde anlatıcı olayları yorumlamıştır.
7- Okuduğunuz metinde iç konuşma, iç çözümleme ve diyalog anlatım tekniklerine örnekler bulunuz.
İç konuşma örneği: “Bari gideyim şu açık pastanede bir ıhlamur içeyim de sonra yatarım,” dedim.
İç çözümleme örneği: Kafamın içinde esrarengiz, büyülü, garip hikâyeler canlandı. Hatta daha ileriye giderek başka ve daha tuhaf şeyler düşündüm.
Diyalog örneği: — Ha! Bu akşam polisler geldiler. Sabahçı kahvelerinde yatmak yasakmış. Hepimizi çıkardılar. Biz de hep birlik olduk. Gidelim valiye çıkalım; uyandıralım, derdimizi anlatalım, dedik. İşte birtakımı şu yokuştan, birtakımı da arkadan geldiler. Demek görmedin ağabey?
— Görmedim — dedim — Nerelisin sen? Gözleri çakmak çakmaktı:
— Zonguldaklı bey ağabey.
8- Bu metindeki güven duygusu, doğru sözlü olma, merhametli olma ve tahammül etmeyle ilgili tutum ve davranışları gösteriniz.
Cevap: Anlatıcı, toplumun alt kesimindeki bireylere karşı merhametli bir yaklaşım sergilemektedir. Güvensizlik duygusu ise anlatıcının yalnız kalışı ve çevresine karşı temkinli olması ile ortaya çıkar.
9- Durum hikâyesi, hayatın veya insan davranışlarının bir kesitini veren hikâye türüdür.
Cevap: Birtakım İnsanlar ve Köpek adlı metinler üzerinde olay ve durum hikâyesini karşılaştırınız. Tesbit ettiğiniz benzerlikleri ve farklılıkları aşağıdaki kutucuklara yazınız.
| Ortaklıklar | Farklılıklar |
|---|---|
| İkisi de toplumun alt sınıf insanlarını ele alır | Birtakım İnsanlar'da bireyin yalnızlığı vurgulanırken, Köpek'te hayvan-insan ilişkisi öne çıkar |
| Karakterlerin iç dünyasına yoğunlaşır | Birtakım İnsanlar'da şehir hayatı daha fazla ön plandadır |
Ortaklıklar: İki hikâyede de kahramanlar yaşadıkları zorluklar, sahipsizlikleri açısından birbirine benziyor. İki öyküde de okuyucuyu zor şartlar üzerine düşünmeye itiyor.
Farklılıklar: Köpek öyküsünde kahramanların iki yıllık dostluklarını okuyoruz. Birtakım İnsanlar’da ise kısa bir an anlatılıyor. Birtakım İnsanlar hikâyesinde anlatıcının psikolojisi uzun uzun okuyoruz. Köpek hikâyesinde ise böyle bir durum yok. Köpek öyküsünün sonunda iki kahramanın birbirinden ayrıldığını okuyup öykünün sonunu biliyoruz. Birtakım İnsanlar hikâyesindeyse olayın sonunda işçilerin valiyle görüşüp görüşmediklerini, sorunlarını çözüp çözmediklerini bilmiyoruz.