Hazırlık Cevapları
Soru: Sembolizm teriminin size çağrıştırdıklarını sınıf tahtasına yazınız. Daha sonra bu akım hakkında araştırma yapıp sınıf tahtasında sembolizmle ilgili bir kavram haritası oluşturunuz. Araştırmadan önce ve sonra sınıf tahtasına yazdıklarınızı karşılaştırarak farklılıkları tespit ediniz.
Sembolizm Hakkında İlk Çağrışımlar:
- Gizem
- İmgeler
- Belirsizlik
- Duyguların sembollerle anlatımı
Araştırmadan Sonra Sembolizm:
- Tanım: Sembollerle soyut ve derin anlamlar yaratılan bir edebiyat akımı.
- Özellikler: Belirsizlik, müzikalite, imgeler, derin duygular.
- Temsilciler: Baudelaire, Rimbaud, Ahmet Haşim.
- Kavramlar: Müziğe yakınlık, soyut imgeler, semboller.
Karşılaştırma:
Araştırmadan önce gizem ve imgeler öne çıkarken, araştırma sonrası sembolizmin derin duygular ve müzikal anlatımla ilgili olduğu fark edildi.
Metni Anlama ve Çözümleme Soruları ve Cevaplar
Soru: 1) Bir Günün Sonunda Arzû adlı şiirde geçen “dem, âlem” kelimelerinin anlamlarını metnin bağlamından tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlüklerden kontrol ediniz.
Cevap:
Dem kelimesi tahminim: zaman, an
Dem kelimesi TDK Sözlük: Zaman, çağ, an
Âlem kelimesi tahminim: dünya, yaşadığımız ortam
Âlem kelimesi TDK Sözlük: Evren, dünya, topluluk
Soru: 2) Şiirin temasını tespit ediniz. Şiirde tematik bir bütünlük var mı? Açıklayınız. Bu durumu şairin bağlı olduğu anlayış ve şiirin yazıldığı dönem açısından değerlendiriniz.
Cevap: Şiirin teması doğanın güzelliği ve akşamın dinginliğidir. Şiirde tematik bir bütünlük vardır. Fecriati Dönemi şairleri, bireysel duygu ve doğa temalarını işleyerek, estetik ve müzikaliteyi ön planda tutmuşlardır. Ahmet Haşim de bu anlayışla akşamı, doğanın dinginliğini şiirlerinde işlemiştir.
Soru: 3) Ahmet Haşim Bağdat’ta doğmuş, on iki yaşına kadar da Bağdat’ta yaşamıştır. Bağdat, oldukça sıcak bir şehirdir. İnsanlar genellikle akşamları hava serinlediği zaman dışarı çıkıp gezmektedir. Sizce bu durumun şair üzerindeki etkisi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Ahmet Haşim, "akşam şairi" olarak bilinir. Çocukluğunda Bağdat’ın serin akşamlarında gezintiye çıkma alışkanlığı, şiirlerinde sıkça akşam, gece, göl gibi imgelerin kullanılmasına neden olmuştur.
Soru: 4) Okuduğunuz şiirin kafiye ve rediflerini, kafiye düzenini, nazım birimini tespit ediniz.
Cevap:
- halkalarında – arkalarında –larında: Redif
- nümayan – nalan – ilan –an: Tam kafiye
- güller – kuşlar – eyler: Yarım kafiye
- akşam – baksam – olsam: Tam kafiye
Kafiye düzeni: abcba-cbdc-dddd
Nazım birimi: Bent (Bir beşlik ve iki dörtlük)
Soru: 5) Şiirdeki nakaratı ve kelime tekrarlarını bulunuz. Bunların şiire katkılarıyla ilgili değerlendirme yapınız.
Cevap: Şiirin nakaratı: “Akşam, yine akşam, yine akşam” dizesidir. Bu nakarat, şiire bir ritim kazandırarak, akşamın sürekli tekrar eden dinginliğini yansıtır. Güller, yine, kuşlar gibi kelime tekrarları da şiirde huzur ve devamlılık hissini güçlendirmiştir.
Soru: 6) Bir Günün Sonunda Arzû adlı şiirden aşağıdaki edebî sanatlara örnek gösteriniz.
Cevap:
- Teşbih (Benzetme): “Güller gibi fecr oldu nümayan” dizesinde fecr (tan) güllere benzetilmiştir.
- İstiare (Eğretileme): “Altın kulelerden yine kuşlar” dizesinde, gökyüzü verilmeden altın kuleye benzetilmiş, bu da kapalı istiaredir.
Soru: 7) Şiirin söyleyicisini ve hitap edilen kişiyi tespit ediniz. Söyleyiciyi değiştirerek şiiri okuyunuz. Hangi değişiklikleri tespit ettiniz? Açıklayınız.
Cevap: Şiirin söyleyicisi, akşamı ve doğayı seven bir 1. tekil kişidir. Şair, okuyucusuna hitap etmektedir. Şiiri üçüncü tekil kişiyle okuduğumuzda, kişisel duygular azalarak, şiir daha nesnel bir gözlem haline gelir.
Soru: 8) Okuduğunuz şiirden aşağıda verilen dönem ve akımın özelliklerini belirleyerek ilgili kutucuklara yazınız.
Cevap: Şiir Fecriati dönemi şiiridir. Şairin bağlı olduğu akım Sembolizmdir. Şiirde doğa ve duyguların iç içe geçtiği imgeler kullanılarak, müzikal bir ritim ve estetik ön plana çıkarılmıştır.