11. Sınıf Kimya Ders Kitabı Cevapları SDR Dikey Yayınları Sayfa 196
Öğrendiklerinizi Tekrarlayınız 5.5.
Verilen Tepkime:
2A(g) + B(g) → C(g)
Aşağıdaki deney sonuçları verilmiştir:
| Deney No | A (mol/L) | B (mol/L) | Başlangıç Hızı (mol/L · s) |
|---|---|---|---|
| 1 | 0,04 | 0,2 | 2,0 · 10⁻⁵ |
| 2 | 0,02 | 0,2 | 1,0 · 10⁻⁵ |
| 3 | 0,04 | 0,4 | 4,0 · 10⁻⁵ |
| 4 | 0,016 | 0,2 | 8,0 · 10⁻⁶ |
Buna göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
a) Tepkimenin hız denklemi nedir?
Deney 1 ve 2 karşılaştırıldığında, A derişimi yarıya düştüğünde hız da yarıya düşmüştür.
- Bu durumda A’nın üssü 1’dir (A¹).
Deney 1 ve 3 karşılaştırıldığında, B derişimi iki katına çıktığında hız da iki katına çıkmıştır.
- Bu durumda B’nin üssü 1’dir (B¹).
Tepkime Hız Denklemi:
v = k [A]¹ [B]¹
b) Hız sabitinin sayısal değeri kaçtır? Birimini bulunuz.
Deney 1 verileri kullanılarak:
2,0 × 10⁻⁵ = k (0,04)¹ (0,2)¹
k = (2,0 × 10⁻⁵) / (0,04 × 0,2)
k = (2,0 × 10⁻⁵) / (8,0 × 10⁻³)
k = 2,5 × 10⁻³
Hız Sabitinin Değeri: 2,5 × 10⁻³
Birim: mol⁻¹ L s⁻¹
c) Tepkimenin mekanizması var mıdır?
- Tepkime molekülerliği 3’tür (2A ve 1B katılıyor).
- Üçlü çarpışmaların gerçekleşme olasılığı düşük olduğu için tepkimenin mekanizmalı olması muhtemeldir.
- Büyük ihtimalle en az iki basamaktan oluşan bir mekanizma vardır.
ç) Tepkime kaçıncı derecedendir?
- A’nın üssü = 1
- B’nin üssü = 1
- Toplam reaksiyon derecesi = 1 + 1 = 2
Tepkime 2. derecedendir.