Öğrendiklerinizi Tekrarlayınız 1.5
Verilen tabloya göre X, Y, Z elementlerinin iyonlaşma enerjileri verilmiştir.
a) X, Y, Z periyodik cetvelde A gruplarında bulunduklarına göre atomların değerlik elektron sayılarını belirleyiniz.
X elementi: 1. İyonlaşma enerjisi düşük (899 kJ/mol), 2. iyonlaşma enerjisi belirgin şekilde artmış (1757 kJ/mol), bu da onun bir değerlik elektronuna sahip olduğunu gösterir. Yani X elementi, 1A grubunda yer alır (1 değerlik elektronu).
Y elementi: 1. ve 2. iyonlaşma enerjileri birbirine yakın (589,5 ve 1145 kJ/mol), fakat 3. iyonlaşma enerjisi büyük bir artış göstermiş (4900 kJ/mol). Bu, Y elementinin 2 değerlik elektronuna sahip olduğunu ve 2A grubunda yer aldığını gösterir.
Z elementi: 1., 2. ve 3. iyonlaşma enerjileri birbirine yakın (520, 730, 1185 kJ/mol), fakat 4. iyonlaşma enerjisi çok büyük bir artış göstermiştir (7015 kJ/mol). Bu, Z elementinin 3 değerlik elektronuna sahip olduğunu ve 3A grubunda yer aldığını gösterir.
b) Element atomlarının periyodik numaraları Y > Z > X olduğuna göre atom numaralarının artış sırasını belirleyiniz.
Yukarıdaki bilgilerden hareketle, atom numaraları Y > Z > X sırasındadır. Bu da Y'nin Z'den, Z'nin ise X'ten daha büyük atom numarasına sahip olduğunu gösterir.
Etkinlik 1.3 - Periyodik Özelliklerdeki Değişim Eğilimleri
Verilen cümlelerin doğru kavramlarla eşleştirilmesi:
1-Soy gazlar için katı hâlde hesaplanan yarıçapa verilen ad.
Cevap: i. Van der Waals yarıçapı
2- Tek bir kovalent bağla bağlanmış eş değer iki atomun çekirdekleri arasındaki uzaklığın yarısına eşittir.
Cevap: b. Kovalent yarıçap
3- Metal oksitlerinin sulu çözeltilerinin gösterdiği özellik.
Cevap: a. Bazik
4- Periyodik çizelgede aynı periyotta soldan sağa doğru azalan özellik.
Cevap: f. Atom çapı
5- Gaz hâlindeki atomdan bir elektron koparmak için gereken enerjiye verilen ad.
Cevap: c. İyonlaşma enerjisi
6- Bir ametalin aktifliği ile doğru orantılı olarak değişen özellik.
Cevap: g. Elektronegatiflik
7- Gaz hâlindeki atomun bir elektron alarak anyon oluşturduğunda açığa çıkan enerjiye verilen ad.
Cevap: h. Elektron alma eğilimi
8- Bir atomun bağ elektronlarını kendine çekme eğilimine verilen ad.
Cevap: g. Elektronegatiflik