1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan yerleri kutucuklarda verilen sözcük ve sözcük gruplarından uygun olanıyla tamamlayınız.
1- Volkanik patlamalar iklim değişikliğine neden olabilir.
2- Kuraklık sonucunda meydana gelen göç, kuraklığın sosyoekonomik etkisine örnektir.
3- Kurak, yarı kurak ve yarı nemli iklim bölgelerinde iklim değişikliği, insan faaliyetleri ve çeşitli faktörlerin etkisiyle gerçekleşen arazi tahribatına çölleşme denir.
4- Sıcaklık artışı nedeniyle meydana gelen buzul erimesi ve su genleşmesi deniz seviyelerinde yükselmeye neden olmaktadır.
5- Güney ve Güneydoğu Asya’da yaz mevsimindeki aşırı yağışlar nedeniyle sel ve taşkınlar görülmektedir.
Aşağıda verilen doğa olaylarını oluşum bakımından ilişkili olduğu ekstrem doğa olayı türleriyleörnekteki gibi eşleştiriniz (Bir ekstrem doğa olayı türü, birden fazla doğa olayı ile eşleştirilebilir.).
- Şiddetli rüzgârlar - Klimatolojik
- Sel ve taşkınlar - Hidrolojik
- Depremler - Jeolojik
- Sıcak ve soğuk hava dalgası - Klimatolojik
- Kütle hareketleri - Jeomorfolojik
- Göl sularının çekilmesi - Jeomorfolojik
- Tsunami - Hidrolojik
- Aşırı yağışlar - Hidrolojik
- Volkanik faaliyetler - Jeolojik
- Kuraklık - Klimatolojik
Aşağıda verilen soruyu cevaplayınız.
- a) D, b) Y, d) Y – 4. çıkış
Aşağıda verilen çoktan seçmeli soruların doğru cevabını işaretleyiniz.
8. Bir bölgede kış mevsiminde ölçülen mevsim normallerinin altındaki sıcaklık değerleri, başta beşerî çevre olmak üzere tüm canlıları olumsuz etkilemektedir. Aşağıdakilerden hangisi bu duruma örnek gösterilebilir?
Cevap: B) Kara yolu ulaşımının aksaması
9. Aşağıda verilen doğa olayı ile bu doğa olayının neden olabileceği sorunlardan hangisi yanlış eşleştirilmiştir?
Cevap: D) Aşırı sıcaklar - jeotermal suların ısınması
10. İnsanın doğaya hâkim olma çabası, özellikle XX. yüzyılın ikinci yarısından sonra doğada büyük tahribata neden olmuştur. Aşağıdakilerden hangisi, ilerleyen süreçte bu sorunların daha fazla yaşanmasına neden olacaktır?
Cevap: D) Enerji ihtiyacının karşılanması için fosil yakıt kullanımının artması
11. Aynı doğa olayının sıradan veya sıra dışı olarak değerlendirilmesi dünyanın farklı bölgelerinde farklı şekilde olabilmektedir. Aşağıdakilerden hangisinde ekstrem bir doğa olayı olarak değerlendirilebilir?
Cevap: B) I ve III
12. Sıcak ve soğuk hava dalgası, anormal derecede yüksek ve düşük sıcaklıklarla karakterize edilen aşırı hava olayıdır. Bu hava olayının artış göstermesinin temel nedeni aşağıdakilerden hangisidir?
Cevap: B) Küresel ısınma
13. Kuraklık, uzun bir süreçte ortaya çıkan ancak diğer ekstrem doğa olaylarına göre etkileri daha fazla olan bir sorundur. Bu parçada kuraklığın hangi etki alanlarına değinilmiştir?
Cevap: E) I, II ve III
Aşağıdaki soruların cevaplarını altlarında verilen boşluklara yazınız.
14.
a) Ekstrem doğa olaylarındaki artışın nedenleri:
İklim değişikliği, küresel ısınma, insan faaliyetleri, çevre kirliliği ve ormansızlaşma.
b) Gelecekte karşılaşılabilecek riskler:
Artan sel ve fırtınalar, tarımsal verim kaybı, gıda güvenliği sorunları ve artan göçler.
15.
a) Gelişmekte olan bölgelerde daha sık görülmesinin nedenleri:
Ekonomik yetersizlikler, altyapı eksikliği, eğitimsizlik ve iklim değişikliğine karşı hazırlıksızlık.
b) Gelecekte karşılaşılabilecek politik sorunlar:
Bölgesel çatışmalar, su ve gıda savaşları, göç hareketleri ve sınır anlaşmazlıkları.