14. METİN: "BAKIR TENLİ YAPRAKLAR"
Hazırlık Sorular ve Cevaplar
1. Bu dizelerde toplumsal gerçekçi şiir anlayışının hangi özellikleri görülmektedir? Düşüncelerinizi ifade ediniz.
Cevap: Toplumsal gerçekçi şiir anlayışı, toplumu etkileyen sosyal ve ekonomik sorunları ele alır. "Bakır Tenli Yapraklar" şiirinde doğanın sembolik kullanımıyla insana dair yabancılaşma, göçebe yaşam ve ölüm temaları işlenmiştir. Şair, modern toplumun yalnızlaşmasını ve insan-doğa ilişkisinin kopukluğunu toplumsal bir eleştiri olarak sunar. Ayrıca, "kapıların orludur korkudan" gibi imgeler, bireysel korkuların toplumsal boyutuna işaret etmektedir.
2. “www.eba.gov.tr” adresinden İsmet Özel’in “Yıkılma Sakın” adlı şiirini kendi sesinden dinleyiniz.
YIKILMA SAKIN
Metin Anlama ve Çözümleme Soruları
1. “Bakır Tenli Yapraklar” adlı şiirde söyleyici kimdir ve metinde kime hitap etmektedir? Açıklayınız.
Cevap: Şiirde söyleyici, sonbaharın hüznünü ve ölümün yakınlığını hisseden bir kişidir. Metinde hitap edilen kişi, geçmişte kaybedilen biri veya şairin özlemle yaklaştığı birisidir. Bu kişi, kayıp bir sevgili ya da sevdiklerinden biri olarak algılanabilir.
2. Şiirin konu ve temasını belirleyip aşağıdaki ilgili alana yazınız.
Konu: Ölüm ve özlem.
Tema: Sonbaharın hüznüyle kaybedilen birine duyulan özlem ve ona yönelik duygular anlatılmaktadır.
3. “Uzuyor defterine uğrayan kan lekesi” dizesinde anlatılmak istenen nedir? İfade ediniz.
Cevap: Bu dizede, söyleyicinin yaşamında ya da geçmişinde iz bırakan bir acının, belki de ölümün etkisinin giderek büyüdüğü anlatılmak isteniyor. Kan lekesi, yaşanmış acıların ve unutulmaz izlerin bir metaforu olarak kullanılmıştır.
4. “Senin kuşların olurdu mevsimi yolculuklara çağıran / Mevsimi aşka çağıran kuşların nerde senin” dizelerinde kuşlara yüklenen görevler nelerdir, bu görevler neden kuşlara verilmiş olabilir? Düşüncelerinizi ifade ediniz.
Cevap: Bu dizelerde kuşlara iki görev yüklenmiştir: "mevsimi yolculuklara çağırmak" ve "mevsimi aşka çağırmak". Göçmen kuşlar, mevsimsel geçişleri temsil ederken aşk ve yenilik duygusuyla da ilişkilendirilmiştir. Kuşlar, özgürlük ve değişimin simgesi olarak seçilmiştir.
5. Metindeki “o üzünç orduları” sözüyle anlatılmak istenen nedir? Açıklayınız.
Cevap: “O üzünç orduları” ifadesi, söyleyicinin hissettiği yoğun hüzün ve kederin biriktiğini ve adeta saldırgan bir güç gibi hayatına yayıldığını anlatır.
6. Metinde İkinci Yeni şiir anlayışının hangi yansımaları görülmektedir? Belirleyiniz.
Cevap: İkinci Yeni’nin kapalı, imgeli şiir anlayışı benzer anlatımlarla metinde görülmektedir. Şair, soyut imgeler ve sembollerle okuyucuyu farklı anlam arayışlarına yönlendirir.
7. “İsmet Özel, toplumcu-gerçekçi anlayış oluşturduğu bu şiirinde doğa-insan ilişkisini etkili bir biçimde anlatmıştır.” görüşünü doğrulayan örnekler verip şiiri yorumlayınız.
Cevap: Şiir, doğa ve insanın iç içe geçtiği bir bağ üzerinden yazılmıştır. Örneğin, kuşların göçü mevsimsel değişimi simgelerken, insanın iç dünyasındaki özlem ve hüznü de vurgular. Sonbaharın hüznü ve ölüm teması insan hayatındaki geçicilik ve duygusal dönüşümü yansıtarak toplumcu-gerçekçi bir bakış açısı sunar.
8. Cumhuriyet Dönemi’nde 1960 sonrası toplumcu eğilimleri yansıtan şairleri ve eserlerini sıralayınız.
- İsmet Özel – Erbain
- Gülten Akın – Kestim Kara Saçlarımı
- Süreyya Berfe – Gün Ola
- Özkan Mert – Kuracağız Her Şeyi Yeniden
- Refik Durbaş – Çırak Aranıyor
- Ataol Behramoğlu – Yaşadıklarımdan Öğrendiğim Bir Şey Var
- Nihat Behram – Tutuşan Acılar
Dil Bilgisi Soruları
1.
“Kapıların olurdu korkudan çok denizlere açılan”
“Bak, ölüm güz’ü kıskanıyor”
“Güze el değdirmeyen ellerin nerde?”**
Bu dizelerde hangi mecaz anlam kazandırma yöntemlerinden yararlanıldığını belirleyiniz.
- “Bak, ölüm güz’ü kıskanıyor” dizesinde insandan doğaya aktarma yapılmıştır.
- “Korkuya açılan kapı, güze el değdirmeyen eller” ifadelerinde somutlama yapılmıştır.
2. “Bakır Tenli Yapraklar” şiirinde bir virgül ve bir soru işareti dışında noktalama işaretlerinin kullanılmaması şiirin anlamını nasıl etkilemektedir? Düşüncelerinizi ifade ediniz.
Cevap: “Bakır Tenli Yapraklar” şiirinde sadece bir virgül ve bir soru işareti kullanılması, metnin akışını hızlandırır ve duyguları daha yoğun bir şekilde hissettirir. Aynı metinden farklı anlamlar çıkarılmasına imkan sağlar.