2. Tema Atatürk’ü Tanımak Kontrol Noktası Metni Cevapları
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 130 Cevabı
GÖZÜM ARKAMDA KALMAYACAK
Atatürk yeni cumhurbaşkanı seçilmişti. Bir sabah, kimi görevlilerle birlikte, Çankaya sırtlarında yürüyüşe çıkmıştı. Yolda karşıdan gelmekte olan küçük bir çocuk, onları görünce durdu, kenara çekildi.
Atatürk, çocuğu yanına çağırdı ve gülümseyerek sordu:
— Adın ne senin bakayım?
— Cemil.
(…)
— Cemil, büyüdüğün zaman ne olacaksın?
— Asker olacağım!
— Asker olup da ne yapacaksın?
— Düşman bu topraklara olur da bir daha ayak basarsa onu buradan kovacağım.
Atatürk hiçbir şey söylemedi. Küçük çocuğu kollarının arasına aldı, kaldırdı ve alnından öptü.
Sonra yanındakilere döndü, şöyle dedi:
— Evet, beyler! Görüyorsunuz, ulusun bağrından temiz bir kuşak yetişiyor. Bu eseri, cumhuriyeti, ben onlara bırakacağım ve gözüm arkamda kalmayacak.
Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Soru: Küçük çocuğun asker olmak istemesiyle ilgili ne düşünüyorsunuz?
Cevap: Küçük çocuğun asker olup düşmanla mücadele etme isteği gurur duyulacak bir olaydır.
Soru: Atatürk” Gözüm arkamda kalmayacak!” sözüyle ne anlatmak istemiştir?
Cevap: Atatürk bu sözüyle yetişen nesle, Türk gençliğine Cumhuriyet’i yüceltme konusunda ne kadar güvendiğini anlatmak istemiştir.
Soru: Düşman bu topraklara olur da bir daha ayak basarsa onu buradan kovacağım.” cümlesindeki altı çizili kelime grubunun anlamı aşağıdakilerden hangisidir?
A) Mesleğe girmek
B) Bir yere varmak, ulaşmak
C) Bir yere bağlanmak
D) Girmek, gelmek, uğramak
Cevap: D
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 131 Cevabı
Soru: Okuduğunuz metnin hikâye unsurlarını aşağıdaki tabloya yazınız.
Olay: Atatürk’ün bir yürüyüş sırasında gördüğü bir çocukla konuşması, Atatürk’ün çocuğun asker olmak istemesinden dolayı sevinmesi
Kişi: Atatürk, Atatürk’ün yanındaki görevliler, Cemil
Yer: Çankaya sırtları
Zaman: 1923 (Atatürk yeni cumhurbaşkanı seçildiği zamanlar)
Soru: Metinde Atatürk ile çocuk arasında nasıl bir bağ kurulmuştur?
Cevap: Metinde Atatürk ile çocuk arasında vatan sevgisi ve Atatürk’ün yeni nesle güveni şeklinde bir bağ kurulmuştur.
Soru: Olayın geçtiği zamanın kişiler üzerindeki etkisini, mekânın olaylar üzerindeki etkisini yazınız.
Cevap: Zaman Milli Mücadele’nin hemen sonrasıdır, savaş henüz unutulmamıştır, Cemil bu nedenle asker olmak istemektedir. Mekân Cumhurbaşkanlığı Köşkü ‘ne yakındır ve başkent Ankara’dır, bu da çocuğun Milli Mücadele’den haberi olmasını gerektirir.
Soru: Metni tekrar okuyarak üç nokta ile belirtilen alanda hangi diyalogların geçmiş olabileceğini düşününüz.
— Kaç yaşındasın Cemil?
—10 yaşındayım ama büyüğüm artık.
— Okula gidiyor musun?
—Gidiyorum efendim çünkü büyük adam olacağım.
Soru: Metnin akışına uygun olarak üç nokta ile verilen kısımda geçebilecek diyalogları yazınız. Yazınızda uygun geçiş ve bağlantı ifadelerine yer veriniz.
— Kaç yaşındasın Cemil?
—10 yaşındayım ama büyüğüm artık.
— Okula gidiyor musun?
—Gidiyorum efendim çünkü büyük adam olacağım.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 132 Cevabı
Soru: Metnin bütününden toplayacağınız kanıtları Atatürk’ün gençlerle ilgili düşüncelerine yönelik ön bilgilerinizle ilişkilendirerek metnin ana fikrini yazınız.
Cevap: Türkiye Cumhuriyeti’nin geleceği ile ilgili olarak Atatürk gençlere sonsuz güvenmektedir.
Soru: Dericilikle uğraşan Hacı İbrahim, Millî Mücadeleye katılan görevlilere bot, ayakkabı ve çarık yapmaktadır. Hacı İbrahim ve görevlilerle ilgili verilen aşağıdaki bilgileri okuyunuz.
Hacı İbrahim’in yaptığı bot, ayakkabı ve çarıklar askerlere ve görevlilere verilecektir. Botlar, komutanlara ve cephede savaşan askerlere,- ayakkabılar, su taşıyan ve sağlık hizmeti verenlere,- çarıklarsa yemek hizmeti verenlere ve cephanelikte çalışanlara verilecektir.
Görevlilerle ilgili bilinenler şunlardır:
Ahmet: Cephede bozulan silahları tamir etmekle görevlidir. (çarık)
Mehmet: Cephede yurdun kurtulması için düşmanla savaşmaktadır. (bot)
Zeynep: Fırın başında ekmek pişirmektedir. (çarık)
Hüseyin: Cephedeki askerlere su taşımaktadır. (ayakkabı)
Remzi: Yaralı askerlerin bakımı ile ilgilenmektedir. (ayakkabı)
Ayşe: Cephedeki revirde hemşire olarak görevlidir. (ayakkabı)
Rüstem: Karargâhta savaşı sevk ve idare etmektedir. (bot)
Hatice: Cephedeki revirde doktor olarak görevlidir. (ayakkabı)
Feride: Askerlere yemek pişirmekle görevlidir. (çarık)
Gökhan: Cephede askerlerin başında çavuş olarak görevlidir. (bot)
Soru: Verilen bilgilere göre aşağıdaki ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
(D) En fazla, ayakkabı verilmiştir.
(D) Mehmet, Gökhan ve Rüstem'e bot verilmiştir.
(Y) Kadınların hepsine çarık verilmiştir.
(D) Verilen çarık ve botların sayıları eşittir.
(Y) Ayakkabılar; Hüseyin, Remzi, Zeynep ve Hatice'ye verilmiştir.
(Y) Feride'ye bot verilmiştir.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 133 Cevabı
Soru: Dinlediğiniz marştan hareketle aşağıdaki soruları cevaplayınız.
Soru: Şair “Tarihe sığmayan destanlar bizim” ifadesiyle ne anlatmak istemiş olabilir?
Cevap: Türk tarihinin zaferlerle, destanlarla dolu olduğu anlatılmak istenmiş olabilir.
Soru: “Kimseye eğmedik boynumuzu eğmeyiz” sözlerine katılıyor musunuz? Niçin?
Cevap: Evet katılıyorum çünkü milletimiz bu zamana kadar hiçbir milletin egemenliği altına girmemiştir ve girmeyecektir.
Soru: Marşta Türk milletinin hangi özellikleri vurgulanmaktadır?
Cevap: Şanlı olması, sarsılmaz bir inanca sahip olması, özgürlük tutkulu olması, tek yürek olması, kimseye boyun eğmesi, kahraman olması.
Soru: Dinlediğiniz marştan alınan dörtlükteki söz sanatını belirleyerek yazınız.
Özgürlük tutkusu damarlarımda
Çelikten her nefer semalarımda
Sarmaşık dal gibi sarılmışız biz bize
Tek yürek bu millet en zor anında
Cevap: Benzetme sanatı vardır. Türk milleti birbirine bağlı olması yönünden sarmaşığa benzetilmiştir.
Soru: Cumhuriyetimizin 100. yılını kutlamış olmak size neler hissettirdi?
Cevap: Bu benim için bir ayrıcalıktı. 100. yıl olduğu için tüm yurtta coşkulu kutlamalar yapıldı. Ben de kutlama alanına gittim. Çok büyük bir kalabalık vardı. Hep birlikte şarkılar, marşlar söyledik. Bu milletin bir ferdi ve bir Atatürk çocuğu olduğum için kendimle gurur duydum.
Soru: Aşağıda serim bölümü verilen olayın düğüm ve çözüm bölümlerini kurgulayıp anlatınız.
29 Ekim sabahı cumhuriyetimizin 100. yılını kutlamak için tüm okullarla birlikte kutlama meydanında toplanmıştık. Okul bandosu, marşları çalarken öğrenciler tören için sıraya dizilmişti. Kıvançla cumhuriyetimizi kutlamayı bekliyorduk.
Törenin başlamasıyla birlikte İstiklal Marşı’mız okunmaya başlandı. Herkesin gözlerinde bir ışık, yüreklerinde büyük bir gurur vardı. 100 yıl önce büyük bir mücadeleyle kazanılan bu cumhuriyet, bugün hala dimdik ayaktaydı. Atatürk’ün açtığı yolda ilerleyen bir milletin evlatları olarak burada bulunmak, bizlere onur veriyordu.
Marşın ardından, valimiz ve okul müdürümüz konuşmalar yaptılar. Her cümlede cumhuriyetin önemi, demokrasi ve özgürlük vurgulandı. Konuşmalar sırasında, arkadaşlarımla göz göze geldim; herkesin yüzünde aynı heyecan vardı. Bizler, cumhuriyetin değerlerini daha ileriye taşıyacak nesil olarak sorumluluğumuzun bilincindeydik.
Törenin en heyecanlı anlarından biri, okul bandosunun çaldığı 10. Yıl Marşı ile başladı. Hepimiz bir ağızdan “Çıktık açık alınla, on yılda her savaştan” diye haykırarak bu coşkulu marşı söyledik. O an, hepimiz tarihin bir parçası olduğumuzu hissettik.
Sonunda, öğrenciler sırayla hazırladıkları şiirleri okudu ve gösterilerini sundular. Her sunum, cumhuriyetin ne denli büyük bir miras olduğunu bir kez daha gösterdi. Kutlamaların sonunda, meydanda kocaman bir bayrak açıldı ve hep birlikte “Cumhuriyet sonsuza dek yaşayacak!” diye bağırdık.
100 yıl önce kazanılan zaferin ve kurulan cumhuriyetin onuruyla meydandan ayrıldığımızda, içimizde büyük bir umut vardı. Bizler, bu büyük mirası geleceğe taşıyacak gençlerdik. O sabah, Cumhuriyetimizin 100. yılına tanıklık etmek, hepimiz için unutulmaz bir anı olarak kalacaktı.
Soru: Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde güçlü yönlerinizi kullanmaya, gelişmeye açık yönlerinizi güçlendirmeye özen gösteriniz.
Cevap: Yapılan konuşmalardan kısa bölümler alabilirdim.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 134 Cevabı
Dinleme/İzleme Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği
Evet olarak işaretlenenler:
- Dikkat dağıtıcı davranışlardan kaçındım.
- İzleyeceğim filmin içeriğine yönelik tahminlerde bulundum.
- Filmdeki olay, kişi, yer ve zaman ile ilgili gözlemler yaptım.
Kısmen olarak işaretlenenler:
- Anlamını bilmediğim kelime ve kelime gruplarını not aldım.
Hayır olarak işaretlenenler:
- Anlamadığım bölümlerle ilgili not aldım.
Geliştirmek İstediğim Becerilerim:
- Anlamadığım kelimeleri ve cümleleri daha dikkatli bir şekilde not almak.
- Filmleri izlerken dikkatim dağılmadan tüm detaylara odaklanmak.
- İzlediklerim hakkında daha fazla yorum yapabilmek için kendimi geliştirmek.
Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği
Evet olarak işaretlenenler:
- Uygun selam, hitap ve bitirme ifadelerini kullandım.
- Sesimi herkesin duyabileceği şekilde ayarladım.
- Arkadaşlarımın sorularına içten cevap verdim.
- Baş, el ve kol hareketleriyle konuşmamı destekledim.
Kısmen olarak işaretlenenler:
- Konuşmamda Atatürk ve Millî Mücadele ile ilgili ön bilgi kullandım.
- Konuşmam uyumlu bir yüz ifadesiyle desteklendi.
Hayır olarak işaretlenenler:
- Konuşma yaptığım mekânın özelliklerine dikkat ettim.
- Temada öğrendiğim kelime ve kelime gruplarını konuşmamda kullandım.
Geliştirmek İstediğim Becerilerim:
- Konuşmalarımda öğrendiğim yeni kelimeleri daha fazla kullanmak.
- Konuşma yaptığım mekâna göre ses tonumu ve konuşma tarzımı ayarlamayı öğrenmek.
- Atatürk ve Millî Mücadele ile ilgili bilgileri konuşmalarımda daha iyi kullanmak.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 135 Cevabı
Yazma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği - Örnek Yanıtlar
Evet olarak işaretlenenler:
- Yazımda uygun geçiş ve bağlantı ifadelerini kullandım.
- Yazımda noktalama kurallarına dikkat ettim.
- Yazımda 'Atatürk ve Cumhuriyet' ile ilgili bir konuyu ele aldım.
Kısmen olarak işaretlenenler:
- Yazımda tema sürecinde öğrendiğim yeni kelimeleri kullandım.
- Serim bölümünü oluştururken verilen hikâye unsurlarından yararlandım.
Hayır olarak işaretlenenler:
- Yazımda olağanüstü kişi ve varlıklara yer vermedim.
Geliştirmek İstediğim Becerilerim:
- Yazılarımda daha fazla yeni kelime kullanarak kelime dağarcığımı geliştirmek.
- Yazıma daha fazla olağanüstü öğe ekleyerek anlatımı daha ilginç hale getirmek.
- Yazılarımda hikâye unsurlarını daha iyi kullanmayı öğrenmek.
Okuma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği - Örnek Yanıtlar
Evet olarak işaretlenenler:
- Vurgu ve tonlamaya uygun olarak okudum.
- Öğretmenim metni okurken onu kitaptan takip ettim.
Kısmen olarak işaretlenenler:
- Metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulundum.
- Sesimi mekâna ve dinleyiciye göre ayarladım.
Geliştirmek İstediğim Becerilerim:
- Metnin içeriğine dair daha iyi tahminlerde bulunabilmek için önceden konu hakkında araştırma yapmak.
- Sesimi daha uygun şekilde ayarlayarak okuma becerimi geliştirmek.
- Vurgu ve tonlamada daha etkili olmak için farklı metinler üzerinde pratik yapmak.