Sayfa 73: Kütle ve Ağırlık İlişkisi
- Kütleye etki eden yer çekimi kuvvetine "ağırlık" denir. Ağırlık dinamometre ile ölçülür ve birimi Newton (N)'dır.
- Ağırlık, cismin bulunduğu konuma göre değişir. Bunun sebebi, yer çekimi kuvvetinin büyüklüğünün değişmesidir.
- Bir cismin ağırlığı, Kuzey Kutbu'nda Ekvator'a göre daha fazladır, çünkü yer çekimi burada daha fazladır.
- Deniz seviyesinden yukarılara çıkıldıkça yer çekimi azalır ve ağırlık da azalır.
Pekiştirme İstasyonu-1
Bir cismin kütle ve ağırlığı; Dünya’nın A, B, C ve D olarak adlandırılan konumlarında ölçülüyor (ölçüm yapılan konumların deniz seviyesinde olduğu kabul edilmektedir). Buna göre cismin farklı konumlardaki kütle ve ağırlık durumunu belirleyelim ve tabloya yazalım.
| Cisim Konumundaki Değişiklik | Kütlesi | Ağırlığı |
|---|---|---|
| A'dan D'ye götürülürse | Değişmez | Azalır |
| B'den C'ye götürülürse | Değişmez | Artar |
| B'den A'ya götürülürse | Değişmez | Artar |
| D'den B'ye götürülürse | Değişmez | Değişmez |
Sayfa 74: Astronotun Yürüyüşü Üzerine
Soru: Astronotun yürüyüşünün Dünya’dakine göre farklı olmasının nedenini kütle veya ağırlıkla ilişkilendirerek tartışalım.
Cevap: Astronotun yürüyüşü Dünya'dakine göre farklıdır, çünkü Ay’da yer çekimi kuvveti Dünya’dakinden daha azdır. Bu nedenle astronotun ağırlığı daha düşük olur. Kütle her yerde sabit kalır, fakat ağırlık yer çekimine bağlı olarak değişir. Bu da astronotun daha hafif hissetmesine ve daha rahat hareket etmesine neden olur.
Pekiştirme İstasyonu-2
Aşağıdaki tabloda beş farklı maddenin Dünya’daki kütle değerleri verilmiştir. Bu maddelerin tablodaki diğer kütle ve ağırlık değerlerini belirleyelim.
| Dünya’daki Kütle (kg) | Dünya’daki Ağırlık (N) | Ay’daki Kütle (kg) | Ay’daki Ağırlık (N) |
|---|---|---|---|
| 3 | 30 | 3 | 5 |
| 15 | 150 | 15 | 25 |
| 36 | 360 | 36 | 60 |
| 60 | 600 | 60 | 100 |
| 90 | 900 | 90 | 150 |
Bu tablo, kütlenin her iki ortamda da sabit kaldığını, ancak ağırlığın yer çekimi farkına göre değiştiğini gösterir.
Sayfa 75: Kavram Haritası
Kütle ve ağırlık ilişkisi konusuna yönelik hazırlanan aşağıdaki kavram haritasında bazı kısımlar boş bırakılmıştır. Kutu içindeki kelimelerden uygun olanları yazarak kavram haritasını tamamlayalım.
Kavram Haritası Doldurma
- Kütle birimidir: gram
- Kütle konuma göre değişmez.
- Kütle, eşit kollu terazi ile ölçülür.
- Ağırlık, yer çekimi kuvveti ile ilişkilidir.
- Ağırlık konuma göre değişir.
- Ağırlık, dinamometre ile ölçülür.
- Ağırlık birimidir: Newton
Bu kavram haritası, kütle ve ağırlığın ölçülme yöntemlerini ve yer çekimiyle ilişkilerini netleştiren bir çalışmadır.
Genel Sonuçlar
- Kütle her yerde sabit kalır ve gram/kilogram ile ölçülür.
- Ağırlık yer çekimi kuvvetine bağlı olarak değişir ve Newton ile ölçülür.
- Kütle ve ağırlık arasındaki fark yer çekimiyle bağlantılıdır, bu fark özellikle Ay ve Dünya gibi farklı yer çekimi kuvvetlerine sahip ortamlarda belirginleşir.