Etkinlik 3 Oluşturulan İstatistiksel Araştırma Süreci Doğru mu? Sorular ve Cevaplar
1. Adım: Araştırma Sorusu Doğru Mu?
Soru: "Otoparka en çok hangi ile ait plaka kodlu arabalar gelmektedir?" sorusu araştırmaya uygun bir soru mudur?
Cevap: Evet, araştırma sorusu uygun ve anlaşılır bir şekilde oluşturulmuştur. Çünkü plaka kodları, araçların hangi ilden geldiğini belirlemek için geçerli bir ölçüttür. Ancak, araştırma sürecinde dikkat edilmesi gereken noktalar vardır:
- Otoparka gelen araçlar, her zaman o ilde yaşayan kişilere ait olmayabilir.
- Araştırma belirli bir zaman diliminde yapıldığı için mevsimsel değişiklikler etkili olabilir.
2. Adım: Veri Toplama ve Sıklık Tablosu
Soru: Sıklık tablosunu inceleyiniz. Hata tespit ettiyseniz bu hatanın düzeltilmesi için yapılması gerekenleri açıklayınız.
Cevap:
- Sıklık tablosu, plaka kodlarını ve araç sayılarını göstermektedir. Ancak veri toplama sürecinde hata olabileceği düşünülmelidir.
- Örneğin, otoparka gelen araçların plakaları kaydedilirken çift sayım veya eksik veri kaydı yapılmış olabilir.
- Denizli (20) plakasına ait 14 araç en yüksek sayıyı gösteriyor, ancak en çok otoparka gelen araçları belirlerken günlük veya haftalık değişimler dikkate alınmalıdır.
Hatanın düzeltilmesi için:
- Veriler tekrar gözden geçirilmeli ve doğruluk kontrolü yapılmalıdır.
- Eksik veya fazla kaydedilmiş plakalar düzeltilmelidir.
- Daha geniş bir zaman diliminde veri toplanarak sonuçların doğruluğu artırılmalıdır.
3. Adım: Veri Görselleştirme ve Grafik Analizi
Soru: Grafikte hata var mı? Eğer hata varsa, nasıl düzeltilmelidir?
Cevap:
- Grafikte ölçeklendirme hatası olabilir. Bazı sütunlar orantısız olabilir ve araç sayıları doğru şekilde yansıtılmamış olabilir.
- Örneğin, Denizli (20) plakalı araçlar en fazla görünürken, diğer plakalar arasındaki farklar tam olarak anlaşılmıyor olabilir.
- Grafikte boşluklar veya yanlış ölçeklendirme varsa, eksiklikler düzeltilmelidir.
Çözüm:
- Eksik veya yanlış ölçeklendirilmiş grafikleri yeniden düzenlemek gerekir.
- Doğru veri sıralaması ve grafik ölçeklendirmesi yapılarak, araç sayılarına uygun sütun boyutları belirlenmelidir.
4. Adım: Yorumlama Hatası
Soru: Furkan Bey, elde ettiği verilere dayanarak otele gelen müşterilerin çoğunluğunun Antalya ve Bursa’dan geldiği yorumunu yapmıştır. Bu yorumun gerekçesi ne olabilir?
Cevap:
- Plaka kodlarına bakılarak araçların hangi şehirden geldiği belirlenebilir, ancak bu her zaman araç sahibinin o şehirde yaşadığı anlamına gelmez.
- Araç sahipleri farklı illerde ikamet ediyor olabilir veya iş amaçlı başka bir şehirde bulunuyor olabilirler.
- Otelin konumu ve mevsimsel değişiklikler de araç dağılımını etkileyebilir. Örneğin, yaz aylarında tatil bölgelerine gelen turistlerin araçları farklı illerden olabilir.
- Bu yüzden yalnızca plaka kodlarına bakarak müşterilerin hangi şehirden geldiğini kesin olarak söylemek doğru olmayabilir.
Genel Sonuçlar:
✅ Araştırma sorusu doğru, ancak veri toplama sürecinde hata olabileceği göz önünde bulundurulmalıdır.
✅ Sıklık tablosunda veri doğruluğunun kontrol edilmesi gereklidir.
✅ Grafik ölçeklendirme doğru yapılmalıdır, aksi halde yanlış yorumlara sebep olabilir.
✅ Plaka kodları üzerinden müşteri dağılımı hakkında kesin sonuçlara varmak yanıltıcı olabilir.
Bu şekilde araştırma süreci daha sağlıklı bir şekilde tamamlanabilir.