Sayfa 144 Etkinlik 5 – Şekil Örüntüleri Cevapları
Üçgenlerle Oluşturulan Örüntü:
1. adım: 3 üçgen
2. adım: 6 üçgen
3. adım: 9 üçgen
→ Her adımda 3 üçgen artıyor.
Örüntü Kuralı:
Üçgen Sayısı = 3 × Adım Sayısı
4. adım: 3 × 4 = 12 üçgen
35. adım: 3 × 35 = 105 üçgen
Osman ile Afra’nın Örüntüsü
1) Aşağıda rozetlerle oluşturulan şekil örüntüsünün ilk üç adımı verilmiştir. Kuralı belirleyiniz:
1. adım: 4 rozet
2. adım: 8 rozet
3. adım: 12 rozet
→ Rozet sayısı 4’er 4’er artıyor
Örüntü Kuralı:
Rozet Sayısı = 4 × Adım Sayısı
2) Bu şekil örüntüsünün 4. ve 58. adımında kaç rozet olur?
- 4. adım: 4 × 4 = 16 rozet
- 58. adım: 4 × 58 = 232 rozet
3) Yeni bir şekil örüntüsü oluşturunuz ve kuralını belirleyiniz.
Örnek Örüntü: Kareler
1. adım: 2 kare
2. adım: 4 kare
3. adım: 6 kare
4. adım: 8 kare
5. adım: 10 kare
Örüntü Kuralı:
Kare Sayısı = 2 × Adım Sayısı
Yani: “Her adımda kare sayısı 2’şer artar.”
Sayfa 145 Cevapları
Örnek 2: Üçgenli Şekil Örüntüsü
Verilen:
- adım: 3 çubuk
- adım: 7 çubuk
- adım: 11 çubuk
→ Her adımda 4 çubuk artıyor.
1) 4. adımı çizerek çubuk sayısını belirleyiniz:
Cevap: 3. adımdaki 11 çubuğa 4 çubuk daha eklenir.
11 + 4 = 15 çubuk
2) 25. adımda kaç çubuk olur?
Kural: Örüntü 3 çubukla başlıyor, her adımda 4 çubuk artıyor.
Formül: (Adım sayısı – 1) × 4 + 3
25. adım: (25 – 1) × 4 + 3 = 24 × 4 + 3 = 99 çubuk
Örnek 3: Kibrit Çöpü Örüntüsü
Verilen tablo:
Adım Sayısı | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
---|---|---|---|---|---|
Kibrit Sayısı | 33 | 36 | 39 | 42 | 45 |
→ Her adımda 3 kibrit artıyor.
1) Örüntü kuralı nedir?
Başlangıç: 33 → İlk adımda 33 kibrit
Kural:
Kibrit Sayısı = (3 × Adım Sayısı) + 30
2) 10. adımda kaç kibrit gerekir?
(3 × 10) + 30 = 30 + 30 = 60 kibrit
3) 100 kibritle kaçıncı adım yapılabilir?
Formül: (3 × n) + 30 = 100
→ 3n + 30 = 100
→ 3n = 70
→ n = 23.3
Cevap: Tam sayı olmadığı için 22. adım tamamlanabilir, 23. adım için kibrit yetmez.
Ama örnek çözümde 23. adım işaretlenmişse, genellikle yaklaşık olarak kabul edilir.
Sayfa 146 Cevapları
Örnek 4: Şekil Örüntüsü ve Kural Belirleme
a) Karelerle Oluşturulan Örüntü
1. adım: 2 kare
2. adım: 4 kare
3. adım: 6 kare
4. adım: 8 kare
➡ Her adımda 2 kare artıyor.
Örüntü Kuralı:
Kare Sayısı = 2 × Adım Sayısı
18. adım: 2 × 18 = 36 kare
b) Dairelerle Oluşturulan Örüntü
1. adım: 1 daire
2. adım: 4 daire
3. adım: 7 daire
➡ Her adımda 3 artıyor, fakat başlangıç 1 olduğu için kural biraz kaymış.
Örüntü Kuralı: Daire Sayısı = (3 × Adım Sayısı) – 2
37. adım: (3 × 37) – 2 = 111 – 2 = 109 daire
c) Küplerle Oluşturulan Örüntü
1. adım: 1 küp
2. adım: 5 küp
3. adım: 9 küp
4. adım: 13 küp
➡ Her adımda 4 küp artıyor
Örüntü Kuralı:
Küp Sayısı = (4 × Adım Sayısı) – 3
23. adım: (4 × 23) – 3 = 92 – 3 = 89 küp
ç) Üçgenlerle Oluşturulan Örüntü
1. adım: 13 üçgen
2. adım: 16 üçgen
3. adım: 19 üçgen
➡ Her adımda 3 üçgen artıyor
Örüntü Kuralı: Üçgen Sayısı = (3 × Adım Sayısı) + 10
8. adım: (3 × 8) + 10 = 24 + 10 = 34 üçgen
Sayfa 147 Cevapları
1) Aşağıdaki konuşmaya göre işlem özelliklerini belirleyiniz:
Kemal:
“35 × 7 işlemini hesap makinesi ve kalem-kâğıt kullanmadan yapabilir misin?”
Şeyma:
- 30 × 7 = 210
- 5 × 7 = 35
- 210 + 35 = 245
Kemal:
- 35 × 10 = 350
- 35 × 3 = 105
- 350 – 105 = 245
a) Şeyma ve Kemal hangi işlem özelliklerini kullanmıştır?
Cevap: Çarpma işleminin dağılma ve birleşme özelliklerini kullanmışlardır.
b) Şeyma ve Kemal’in işlemlerini gerekçeleriyle yazınız:
Şeyma’nın işlemleri:
- 30 × 7 = 210 (yaklaştırarak çarptı)
- 5 × 7 = 35 (kalan kısmı çarptı)
- 210 + 35 = 245 (Dağılma özelliği)
Kemal’in işlemleri:
- 35 × 10 = 350
- 35 × 3 = 105
- 350 – 105 = 245 (Dağılma özelliği + farkı çıkarma)
2) Aşağıdaki ifadeler doğruysa “D”, yanlışsa “Y” yazınız:
İfade | Cevap |
---|---|
Çarpma işleminin değişme özelliği vardır. | D |
Toplama işleminin değişme özelliği vardır. | D |
Sıfır, toplama işleminde yutan eleman, çarpma işleminde etkisiz elemandır. | Y |
Toplama işleminin birleşme özelliği vardır. | D |
Çarpma işleminin birleşme özelliği yoktur. | Y |
1, çarpma işleminin etkisiz elemanıdır. | D |
3) Aşağıdaki işlemleri yaparak doğru çıkışı bulunuz:
İşlem:
12 + 3 ÷ 3 – 1¹ = 12
10 − (4 + 1) ÷ 5¹ = 9
Doğru çıkış: 3. Çıkış.
Sayfa 148 Cevapları
4) Noktalarla Oluşturulan Şekil Örüntüsünün Kuralı
-
1. Adım: 4 + 0 = 4 nokta
-
2. Adım: 4 + 4 = 8 nokta
-
3. Adım: 4 + 8 = 12 nokta
Ama örüntü düzenli artış gösteriyor:
-
-
adımda: 1 merkez + 4 kenar = 5 nokta
-
-
-
adımda: 1 merkez + (4 × 2) = 9 nokta
-
-
-
adımda: 1 merkez + (4 × 3) = 13 nokta
-
Kural: Nokta Sayısı = (Adım Sayısı × 4) + 1
5) Ayşe’nin Ezberlediği Kelime Sayısı
Verilen tablo:
Gün | 1 | 2 | 3 | 4 | 5 |
---|---|---|---|---|---|
Kelime | 5 | 8 | 11 | 14 | 17 |
Her gün 3 kelime fazla ezberleniyor → Aritmetik artış var.
a) 1 ay sonunda (30 gün) toplam kaç kelime ezberlenir?
Kural:
Gün sayısı = n
Kelime sayısı = 3 × (n – 1) + 5
30. gün: 3 × (30 – 1) + 5 = 3 × 29 + 5 = 92 kelime
b) Aşağıdaki sayılardan hangileri ezberlenmiş olabilir?
Kuralı hatırla: Ezberlenen kelime = 3 × (gün – 1) + 5
Yani sayıdan 5 çıkarılıp 3’e bölünmeli ve sonuç tam sayı olmalı:
- 28 → (28 - 5)/3 = 23/3 ❌
- 103 → 98/3 ❌
- 56 → 51/3 = 17 ✔️
- 90 → 85/3 ❌
- 29 → 24/3 = 8 ✔️
- 367 → 362/3 ❌
- 302 → 297/3 = 99 ✔️
- 152 → 147/3 = 49 ✔️
Doğru cevaplar: 56, 29, 302, 152
c) Ayşe kaçıncı gün 1001 kelime ezberlemiş olur?
Formül: Kelime sayısı = 3 × (gün – 1) + 5
Yerine koy:
1001 = 3 × (n – 1) + 5
996 = 3 × (n – 1)
996 ÷ 3 = 332
n – 1 = 332 → n = 333
Cevap: 333. gün