5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 122
PERFORMANS GÖREVİ
Adı: Anadolu’nun İlk Yerleşimlerinde Sosyal Hayat
Amacı: Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinde yaşayan toplumların yaşamlarını
şekillendiren unsurları fark etme
Beceri: Tarihsel empati
Süre: 2 ders saati
Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren unsurlardan barınma, beslenme ve temel geçim faaliyetlerini belirleyiniz ve ifadelerinizi ilgili alanlara yazınız.
Barınma: Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerinde insanlar, güvenlik ve korunma öncelikli olarak barınaklarını inşa etmişlerdir. Evler genellikle birbirine yakın şekilde yapılmış ve Çatalhöyük’teki evlerin girişleri çatıdan sağlanmıştır. Çayönü ve Hacılar gibi yerlerde evler kerpiç ve taş kullanılarak yapılmıştır, bu da bölgeye özgü malzemelerin değerlendirildiğini göstermektedir.
Beslenme: Tarımsal faaliyetlerin başlamasıyla insanlar buğday, arpa ve mercimek gibi ürünler yetiştirmişlerdir. Bunun yanı sıra avcılık ve balıkçılık yaparak beslenme kaynaklarını çeşitlendirmişlerdir. Hayvancılık, özellikle koyun ve keçi gibi küçükbaş hayvanlar, beslenmede önemli bir rol oynamıştır.
Temel Geçim Faaliyetleri: Tarım ve hayvancılık, ilk yerleşim yerlerinde temel geçim kaynakları olarak öne çıkmıştır. Ayrıca, çömlekçilik, dokumacılık ve taş işçiliği gibi zanaatlar da bu dönemde gelişmiştir, böylece insanlar günlük ihtiyaçlarını karşılayabilecek üretimler yapabilmişlerdir. Bu zanaatlar, toplulukların sosyal ve ekonomik yaşamlarını desteklemiştir.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 123
Anadolu’nun ilk yerleşim yerlerindeki insanların sosyal hayatlarını şekillendiren unsurlardan barınma, beslenme ve temel geçim faaliyetlerinin özelliklerini geçmiş ile günümüz arasındaki benzerlik ve farklılık yönleriyle karşılaştırarak veriler elde ediniz. Elde ettiğiniz verileri ilgili alanlara yazınız.
Barınma
Benzerlikler:
- Güvenli ve dayanıklı barınaklar yapma ihtiyacı geçmişten günümüze devam etmektedir.
- Evler topluluklar halinde, birbirine yakın inşa edilmiştir; bu durum günümüzde de devam etmektedir.
Farklılıklar:
- İlk yerleşim yerlerinde evlerin girişleri çoğunlukla çatıdan yapılırken, günümüzde giriş kapıları yandan yapılmaktadır.
- Günümüzde beton, çelik gibi modern yapı malzemeleri kullanılırken, geçmişte kerpiç ve taş gibi doğal malzemeler tercih edilmiştir.
Beslenme
Benzerlikler:
- Tarım ve hayvancılık, hala beslenme kaynakları arasında yer almaktadır.
- Yemeklerin pişirilmesi için ateş kullanımı geçmişten bugüne devam etmektedir.
Farklılıklar:
- İlk yerleşimlerde avcılık ve toplayıcılık beslenmenin önemli bir parçasıyken, günümüzde bu yöntemler yerini modern tarıma bırakmıştır.
- Tarımda modern teknolojiler ve araçlar kullanılarak üretim verimliliği artırılmıştır.
Temel Geçim Faaliyetleri
Benzerlikler:
- Tarım ve hayvancılık, halen birçok insanın geçim kaynağıdır.
- Zanaatkârlık, toplulukların çeşitli ihtiyaçlarını karşılamak için devam etmektedir.
Farklılıklar:
- Eski yerleşimlerde geçim kaynakları daha çok tarıma ve zanaatkârlığa dayanırken, günümüzde sanayi ve teknoloji odaklı bir ekonomi oluşmuştur.
- Ticaret yöntemleri ve ulaşım araçları eskiye göre oldukça gelişmiş ve farklılaşmıştır.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 124
Anadolu’da kurulan ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini dönemin imkân ve koşullarını düşünerek açıklayınız. Açıklamalarınızı ilgili alanlara yazınız.
Barınma: Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde güvenlik ve korunma ihtiyacı, barınakların yapısında belirleyici olmuştur. İnsanlar, soğuktan korunmak ve güvenli bir yaşam alanı oluşturmak amacıyla toprak, taş gibi dayanıklı malzemeler kullanarak barınaklar inşa etmişlerdir. Yerleşim yerleri savunma amaçlı duvarlarla çevrilmiş, bazı yapılar yüksekte veya yer altında yapılmıştır.
Beslenme: İlk yerleşim yerlerinde tarım ve hayvancılıkla birlikte avcılık ve balıkçılık da beslenmenin temel kaynakları arasında yer almıştır. Yerleşik hayata geçişle birlikte tarım faaliyetleri yaygınlaşmış, buğday, arpa gibi tahıllar ekilerek gıda üretimi artırılmıştır. Aynı zamanda hayvancılık, süt ve et gibi ihtiyaçları karşılamada önemli bir rol oynamıştır.
Temel Geçim Faaliyetleri: Geçim faaliyetleri arasında tarım, hayvancılık, avcılık ve balıkçılığın yanı sıra zanaatkârlık, ticaret ve madencilik gibi faaliyetler de yer almıştır. İlk yerleşim yerlerinde insanlar, ihtiyaç duydukları araç ve gereçleri üretmek için zanaatkârlık ile uğraşmış, doğal kaynaklardan elde ettikleri malzemelerle ticaret yaparak ekonomik hayatlarını çeşitlendirmişlerdir.
Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde yaşayan insanların sosyal hayatlarını şekillendiren beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini etkileyen unsurlar nelerdir? Tartışınız.
Beslenme, barınma ve temel geçim faaliyetlerini etkileyen unsurlar arasında en önemli faktörler coğrafi koşullar, doğal kaynakların varlığı ve iklimdir. Tarım yapmaya uygun araziler, su kaynaklarına yakınlık ve av hayvanlarının bulunması gibi coğrafi özellikler, insanların geçim kaynaklarını belirlemiştir. Ayrıca iklim şartları, mevsimlerin tarım ve hayvancılığa uygun olmasını sağlamış, sosyal hayatın şekillenmesinde etkili olmuştur. Bunun yanında, toplumsal iş birliği ve iş bölümü, tarım ve zanaat faaliyetlerinin verimli yürütülmesini sağlamış, toplum içinde dayanışmayı güçlendirmiştir. Bu unsurlar, Anadolu’daki ilk yerleşim yerlerinde yaşamı doğrudan etkileyen faktörler olmuştur.