3. Öğrenme Alanı - Değerler
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 142
Değerler Etkinliği Cevapları
Soru 1:
Metin: “Ortak kültürel miras ögelerini korumak, yaşatmak ve gelecek nesillere aktarmak tüm insanların sorumluluğudur. Bu amaçla UNESCO, Dünya Kültürel ve Doğal Mirasının Korunmasına Dair Sözleşme’yi 1972’de yayımlamıştır. Türkiye, sözleşmeyi 16 Mart 1983’te imzalamıştır.”
Cevap:
- 3 (Sorumluluk)
- 6 (Saygı)
- 9 (Adalet)
Soru 2:
Metin: “Mardin’deki Hayırlı Höyüğü, bir vatandaşın Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi’ne (CİMER) yaptığı başvuru üzerine ‘1. derece arkeolojik sit alanı’ ilan edildi. Bu kapsamda bölgede sadece bilimsel çalışmalara izin verilecek, yapılaşma söz konusu olamayacak.”
Cevap:
- 2 (Duyarlılık)
- 3 (Sorumluluk)
- 5 (Yardımseverlik)
Soru 3:
Metin: “Hititlere ait en önemli bilgilere Hattuşa’daki kalıntılardan ulaşılmaktadır. Şehirdeki Aslanlı Kapı, Kral Kapı, Yazılıkaya Açık Hava Tapınağı gibi mimari eserler günümüze ulaşan önemli kalıntılar arasında yer almıştır. Hattuşa, 1986’da UNESCO tarafından Dünya Mirası Listesi’ne alınmıştır.”
Cevap:
- 1 (Çalışkanlık)
- 3 (Sorumluluk)
- 9 (Adalet)
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 143
ORTAK MİRASIMIZ
Ortak Kültürel Mirasımız
Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Türkiye’de bulunan ögeler:
- Karain Mağarası
- Nemrut Dağı
- Göreme Milli Parkı ve Kapadokya
- Pamukkale Travertenleri
Yaşadığım ilde bulunan kültürel miras ögeleridir:
- Yaşadığınız ile göre cevaplanacaktır.
Anadolu’nun İlk Yerleşim Yerlerinde Yaşam
Anadolu’da ilk yerleşim yerlerinde beslenmeye örnektir:
- Öğütme taşı
- Sebze ve meyve tohumu kalıntısı
- Tahıl kalıntısı
Anadolu’da kurulmuş ilk yerleşmelerdir:
- Çatalhöyük
- Hacılar
- Göbeklitepe
- Çayönü
Mezopotamya ve Anadolu Medeniyetlerinin Ortak Kültürel Mirasa Katkıları
Anadolu Medeniyetleridir:
- Hititler
- Lidyalılar
- İyonlular
Mezopotamya Medeniyetleridir:
- Sümerler
- Babilliler
- Asurlular
Medeniyetlerin Ortak Kültürel Mirasa Katkıları:
- Tekerlek
- Yazı
- Para
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 144
Soru 1:
Ali’nin Çektiği Fotoğraflar ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Alınma Koşulları
Soru: Ali, yaşadığı ilde bazı doğal varlık ve tarihi eserlerin fotoğraflarını çekmiştir. Bu fotoğraflardan hangisi UNESCO'nun Dünya Mirası Listesi’ne alınma koşullarını sağlamaktadır?
UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne Alınma Koşulları:
- İnsanlık tarihinde önemli bir aşamayı veya aşamaları gösteren bir yapı tipi olmalıdır.
- Yaşayan ya da ortadan yok olmuş bir kültürel geleneğe veya bir medeniyete tanıklık etmelidir.
- Mimarlık, teknoloji, anıtsal sanatlar ve şehir planlama alanlarında gelişmeleri temsil etmelidir.
Cevap: Ali'nin çektiği fotoğraflardan A, B veya C seçeneklerinden biri UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne alınma koşullarını sağlamaktadır. D seçeneği modern bir alışveriş merkezi olduğu için bu koşulları sağlamaz. Bu nedenle doğru cevap D şıkkıdır.
Soru 2:
Asurlular ve İyonyalıların Ortak Miras Katkıları
Asurlular:
- Anadolu’da ticaret merkezleri kurmuşlar.
- Ticarette çivi yazılı tabletler kullanmış ve Anadolu'ya çivi yazısını getirmişlerdir.
- Tarihte bilinen ilk kütüphaneyi kurmuşlardır.
İyonyalılar:
- Deniz kıyılarında ticaret merkezleri kurmuşlar ve deniz ticareti ile uğraşmışlardır.
- Özgür düşünce gelişmiştir, bu sayede tıp, matematik ve tarih alanında önemli bilim insanları yetişmiştir (Hipokrat, Pisagor, Thales, Herodot gibi).
Soru: Asurlular ve İyonyalıların ortak mirasa katkılarını yazınız.
Cevap: Asurlular ve İyonyalılar, ticaret merkezleri kurarak ekonomik gelişime katkı sağlamışlardır. Asurlular, kütüphane kurarak bilgi ve bilimsel çalışmaların korunmasına olanak tanımıştır. İyonyalılar ise bilim ve düşünce alanında gelişerek Hipokrat, Pisagor ve Thales gibi önemli bilim insanlarının yetişmesine olanak sağlamışlardır. Bu iki medeniyet, hem ekonomik hem de bilimsel alanlarda ortak mirasa katkıda bulunmuşlardır.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 145
Çatalhöyük’te Yaşayan Toplumun Sosyal Yaşamı
Soru 1: Beslenmeye Yönelik Faaliyetleri Nelerdir?
Cevap: Çatalhöyük sakinleri, buğday ve arpa gibi tahılların yanı sıra bakliyat ürünlerinin tarımını yapmışlardır. Tahıl öğütüp ekmek pişirerek gıda ihtiyaçlarını karşılamışlardır. Ayrıca, koyun ve keçi besleyerek hayvancılık faaliyetlerinde bulunmuşlardır. Besledikleri hayvanların etinden faydalanmış, sütünden süt ürünleri elde etmişlerdir. Bunun yanı sıra balıkçılık ve avcılık faaliyetleri ile de beslenme ihtiyaçlarını sağlamışlardır.
Soru 2: Barınmaya Yönelik Faaliyetleri Nelerdir?
Cevap: Çatalhöyük halkı, kerpiçten yapılan, dikdörtgen planlı evlerde yaşamışlardır. Evlerine çatıdaki deliklerden girerek barınmışlar ve evlerin içinde ana odaları çeşitli amaçlarla kullanmışlardır. Yan odaları ise depo olarak kullanmışlardır.
Soru 3: Temel Geçim Faaliyetleri Nelerdir?
Cevap: Çatalhöyük toplumunun temel geçim kaynakları tarım, çiftçilik, hayvancılık, balıkçılık ve ticarettir. Özellikle obsidiyen taşını ticaret aracı olarak kullanmışlardır.
Soru 4: Çatalhöyük’te Yaşayan Toplumun Barındığı Yerlerin Mimarisi ile Günümüzde Barındığımız Yerlerin Mimarisinin Farklı Özelliklerine Örnekler Veriniz.
Cevap: Çatalhöyük'te kapı ve pencerelerin olmaması ve evlere çatılardan merdivenle girilmesi mimarinin en belirgin farklılıklarındandır. Günümüzde ise kapı ve pencereler her evde bulunmaktadır ve girişler doğrudan zeminden yapılmaktadır.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 146
Soru 5: Sümerler ve Hititlerin kültürel mirasa katkıda bulunduğu ortak alan aşağıdakilerden hangisidir?
A) Astronomi
B) Hukuk
C) Matematik
D) Tarih
Cevap: D) Tarih
Sümerler ve Hititler, yazılı belgeler bırakmış ve tarih yazımına katkıda bulunmuşlardır. Sümerler, çivi yazısını icat etmiş ve Hititler de krallık yıllıklarını kaydederek tarih yazıcılığına öncülük etmiştir.
Soru 6: Hititlerle ilgili verilen bilgilere göre aşağıdakilerden hangisine ulaşılamaz?
A) Yazılı eserler bırakmışlardır.
B) Ülke yönetimini tek bir merkezde toplamışlardır.
C) Farklı bir medeniyetle askerî mücadeleye girmişlerdir.
D) Yazının Mısır coğrafyasında yayılmasına katkıda bulunmuşlardır.
Cevap: D) Yazının Mısır coğrafyasında yayılmasına katkıda bulunmuşlardır.
Verilen bilgilerde Hititlerin Mısır’da yazının yayılmasına katkıda bulunduğuna dair bir bilgi yoktur.
5. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (1. Kitap) Sayfa 147
7. Soru: Yukarıda Verilen Somut ve Somut Olmayan Kültürel Miras Öğelerinden Hareketle Ortak Kültürel Mirasın Önemini Açıklayınız.
- Tarihte yaşanan olayları gelecek nesillere aktarır.
- Dünya barışına katkı sunar.
- Kültürel kimliği ifade etmeyi sağlar.
- İnsanlar arasında sosyal bağları kuvvetlendirir.
- Sevgi, cesaret, güç gibi duyguları ifade eder.
- Kültürlerin günümüze aktarılmasına ve günümüzde yaşanmasına katkı sağlar.