1. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları
A. Kısa Cevaplı Sorular
Aşağıdaki soruların cevaplarını defterinize yazınız.
Soru 1: Gezegenler Güneş’e yakınlıklarına göre sıralandığında Dünya’mız kaçıncı sırada yer alır?
Cevap: Dünya, Güneş'e yakınlık sırasına göre üçüncü gezegendir.
Soru 2: Güneş sistemindeki gezegenlerin kaç tanesi iç gezegendir? Bu gezegenlerin isimleri nelerdir?
Cevap: Güneş sisteminde dört iç gezegen vardır: Merkür, Venüs, Dünya, Mars.
Soru 3: Güneş sisteminde uydusu bulunmayan gezegenler hangileridir?
Cevap: Uydusu bulunmayan gezegenler Merkür ve Venüs'tür.
Soru 4: Ay tutulması her ay gözlemlenir mi? Neden?
Cevap: Hayır, her ay gözlemlenmez. Çünkü Ay’ın yörüngesi eğik olduğu için Dünya'nın gölgesi her zaman Ay’ın üzerine düşmez.
Soru 5: Güneş tutulmasını çıplak gözle gözlemenin göz sağlığı açısından sakıncaları nelerdir?
Cevap: Güneş’e çıplak gözle bakmak göz retinasına zarar verir ve kalıcı görme kaybına neden olabilir.
B. Boşluk Doldurma
Aşağıdaki kelimelerden uygun olanları kullanarak cümleleri tamamlayınız.
1. Güneş’e en yakın gezegen Merkür gezegenidir.
2. Güneş sistemindeki son dört gezegen dış gezegendir.
3. Güneş sistemindeki gezegenlerden sadece Dünya'da hayat vardır.
4. Güneş sistemindeki en büyük gezegen Jüpiter'dir.
5. Ay tutulması geceleyin gözlenebilir.
C. Doğru-Yanlış Sorular
Aşağıda verilen ifadeleri dikkatlice okuyunuz. İfadeler doğru ise “D”, yanlış ise “Y” yazan kutucuğu işaretleyiniz.
1- (D) Asteroitlerin büyük bir kısmı asteroit kuşağında yer alır.
2- (Y) Mars gazsal bir gezegendir.
Doğru: Mars, karasal bir gezegendir, gazsal gezegenler Jüpiter, Satürn, Uranüs ve Neptün'dür.
3- (D) Meteorlar atmosferde erir.
4- (Y) Merkür gezegeninin de tıpkı Dünya gibi atmosferi vardır.
Doğru: Merkür'ün atmosferi çok ince ve zayıftır, Dünya gibi yoğun bir atmosfere sahip değildir.
5- (Y) Güneş tutulması yılda 12 defa gözlemlenebilir.
Doğru: Güneş tutulması yılda birkaç kez gerçekleşir, ancak 12 defa gözlemlenmez.
Ç. Çoktan Seçmeli Sorular
Aşağıdaki soruların doğru cevabını işaretleyiniz.
Soru 1: Aşağıda, Güneş sisteminde yer alan gezegenlerin Güneş’e yakınlıklarına göre sıralandığı verilmiştir. Hangi iki gezegenin yerleri değiştirilirse sıralama doğru olur?
Cevap: B) Jüpiter – Mars
Açıklama: Güneş’e uzaklık sıralamasında Jüpiter, Mars'tan sonra gelir. Bu iki gezegenin yerlerinin değiştirilmesi sıralamayı doğru hale getirir.
Soru 2: Güneş sisteminde canlılığın olduğu tek gezegen Dünya’dır. Diğer gezegenlerin hiç birinde canlılık belirtisine rastlanmamıştır. Dünya için
I. Su bulunması,
II. Işık ve ısı kaynağının Güneş olması,
III. Solunabilir gazların oluşturduğu bir atmosferin olması,
özelliklerinden hangileri diğer gezegenlerden farklı olarak canlı yaşamına olanak sağlamaktadır?
Cevap: C) I ve III
Açıklama: Dünya, yaşam için gerekli olan suya ve solunabilir bir atmosfere sahiptir.
Soru 3: Bu görsele göre
I. Dünya, Güneş ile Ay’ın arasındadır.
II. Tutulma olayı gündüz vakti gözlemlenebilir.
III. Tutulma olayı çıplak gözle gözlemlenebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: C) I ve III
Açıklama: Güneş tutulması gündüz vakti gözlemlenir ancak çıplak gözle izlenmesi tehlikelidir. Ay tutulması gece gözlemlenir ve Dünya, Ay ile Güneş arasındadır.
Soru 4: Güneş ve Ay tutulmaları ile ilgili olarak
I. Gece gözlemlenir.
II. Güneş, Dünya ve Ay aynı düzlemdedir.
III. Dünya’nın gölgesi Ay’ın üzerine düşer.
özelliklerinden hangileri ortaktır?
Cevap: B) Yalnız II
Açıklama: Her iki tutulmada da Güneş, Dünya ve Ay aynı düzlemdedir.
Soru 5: Güneş sistemi ile ilgili
I. Bilinen 7 tane gezegen vardır.
II. Dış gezegenlerin hepsinin halkası vardır.
III. İç gezegenler Güneş’e, dış gezegenlerden daha yakındır.
Yukarıda verilenlerden hangisi yanlıştır?
Cevap: A) Yalnız I
Açıklama: Güneş sisteminde 8 gezegen vardır.
Soru 6:
• Dış gezegendir.
• Dünya’dan çıplak gözle görülebilir.
• Halkası vardır.
Yukarıda verilen bilgilerin tamamı
I. Jüpiter
II. Satürn
III. Venüs
IV. Neptün
hangi gezegene ait olamaz?
Cevap: D) III ve IV
Açıklama: Venüs ve Neptün halkası olmayan gezegenlerdir.
Soru 7: Yukarıda verilen Güneş tutulması şekline göre
I. Güneş, Dünya ve Ay aynı düzlemdedir.
II. Ay, yeni ay evresindedir.
III. Ay’ın gölgesi Dünya üzerine düşer.
IV. Gece vakti çıplak gözle gözlemlenebilir.
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: C) I, II ve III
Açıklama: Güneş tutulması, Ay’ın gölgesinin Dünya üzerine düştüğü yeni ay evresinde gerçekleşir.
Soru 8: Jüpiter gezegeni için aşağıda verilen ifadelerden hangisi yanlıştır?
Cevap: D) Halkası yoktur.
Açıklama: Jüpiter’in ince de olsa bir halkası vardır.
Soru 9: Asteroid kuşağı aşağıda verilen hangi iki gezegen arasında yer almaktadır?
Cevap: A) Mars – Jüpiter
Açıklama: Asteroid kuşağı, Mars ve Jüpiter arasında yer alır.
Soru 10: Aşağıdaki grafikte K, L ve M gezegenlerinin büyüklükleri verilmiştir. Bu grafiğe göre K, L ve M gezegenleri aşağıdaki seçeneklerden hangisi olamaz?
Cevap: D) Dünya Uranüs Venüs
Açıklama: Uranüs, Dünya ve Venüs’ten çok daha büyüktür, bu yüzden sıralama doğru değildir.
Soru 11: Güneş tutulması
I. Dünya’nın kendi ekseni etrafında dönmesi,
II. Ay’ın kendi ekseni etrafında dönmesi,
III. Dünya’nın Güneş’in etrafında dolanması,
IV. Ay’ın Dünya’nın etrafında dolanması,
hangilerinin sonucunda oluşur?
Cevap: B) III ve IV
Açıklama: Güneş tutulması, Ay’ın Dünya etrafında dolanması ve Dünya’nın Güneş etrafında dolanmasıyla oluşur.
Soru 12: Aşağıdaki görselde Güneş, Dünya ve Ay’ın bazı konumları verilmiştir. Bu görsele göre
I. Ay 1 numaralı konumdayken Dünya’nın geceyi yaşayan bölümü Ay’ı gözlemleyemez.
II. Ay 2 ve 4 numaralı konumdayken hiçbir tutulma gerçekleşmez.
III. Ay 3 numaralı konumdayken dolunay evresindedir.
IV. Ay; 1,2, 3 ve 4 numaralı konumlarındayken Güneş, Dünya ve Ay aynı düzlemde bulunur,
ifadelerinden hangileri doğrudur?
Cevap: C) I, II ve III
Açıklama: 1 numaralı konumda Ay gözlemlenemez, 2 ve 4 numarada tutulma olmaz, 3 numarada dolunay evresindedir.