Neler Öğrendik Neler?
A. Aşağıdaki ifadelerden “doğru” ya da “yanlış” olanları belirleyerek ilgili kutuyu işaretleyiniz.
(D) 1. Kalp kası, düz kaslar gibi istemsiz çalışır.
(Y) 2. Eklemler, hareket sırasında kemiklerin aşınmasını önler.
(Y) 3. Vitamin ve minerallerin sindirimi kalın bağırsakta tamamlanır.
(Y) 4. Pankreas öz suyu, sadece yağların sindiriminde etkilidir.
(D) 5. Kalbin sağ tarafındaki odacıklarda az oksijenli kan bulunur.
(D) 6. Mikrop kaynaklı hastalıklarda kandaki akyuvar hücrelerinin sayısı artar.
(D) 7. Küçük kan dolaşımı kalbin sağ alt odacığından başlar, sol üst odacığında biter.
(Y) 8. Kan ile hava arasındaki gaz alışverişi burunda gerçekleşir.
(D) 9. Kalın bağırsak, su ve sindirim atıklarının vücuttan uzaklaştırılmasını sağlar.
(Y) 10. İdrar borusu, idrarın vücuttan dışarı atılmasını sağlar.
B. Aşağıdaki ifadelerde noktalı yerlere, kutu içindeki kavramlardan uygun olanları yazınız
1. Vücuttaki en uzun kemik uyluk kemiğidir.
2. İsteğe bağlı olmadan çalışan, iç organlardaki kaslara düz kas denir.
3. Karbonhidratların kimyasal sindiriminde ağız ve ince bağırsak rol oynar.
4. Besin içeriklerinin ince bağırsaktan kana geçmesi olayına emilim denir.
5. Kanın, damarların iç duvarlarına yaptığı basınca tansiyon denir.
6. Az oksijenli kanın akciğerlerde temizlenip tekrar kalbe dönmesine küçük kan dolaşımı denir.
7. Üzüm salkımına benzeyen hava keseleri alveol olarak adlandırılır.
8. Sağ ve sol akciğere giden soluk borusu kollarına bronş adı verilir.
9. Böbreklerin kan içerisinde bulunan atık maddeleri süzmesi sonucunda idrar oluşur.
10. Boşaltım yapan organlar akciğer, deri, kalın bağırsak ve böbrektir.
C. Aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. İnsan iskeletinde kaç çeşit kemik vardır? Bu çeşitlerin isimlerini yazınız.
Cevap: Üç çeşit kemik vardır. Bunlar kısa, uzun ve yassı kemiklerdir.
2. Kimyasal sindirim için salgı üreten organların isimleri nelerdir?
Cevap: Ağız, mide, pankreas.
3. Küçük kan dolaşımının amacı nedir? Kısaca açıklayınız.
Cevap: Kanın akciğerler tarafından temizlenerek kalbe dönmesini sağlar. Böylece vücuda temiz kan ulaşır.
4. Solunum sistemi organlarından olan burnun görevlerini kısaca yazınız.
Cevap: Burun alınan havayı ısıtır, nemlendirir ve süzer.
5. Kanın süzülmesinden başlayıp idrarın vücut dışına atılmasına kadar görev yapan boşaltım sistemi organ ve yapılarını sırasıyla yazınız.
Cevap: Böbrek, Üreter (İdrar Borusu), İdrar Kesesi, Üretra (İdrar Kanalı)
Ç. Aşağıdaki çoktan seçmeli soruların doğru cevaplarını işaretleyiniz.
1. Aşağıdakilerden hangisi iskeletin görevleri arasında yer almaz?
A) Beyin, kalp ve akciğer gibi hayati organları korumak
B) Vücudun hareketini sağlamak
C) Vücudun dik durmasını sağlamak
D) İsteğimiz dışında çalışmak
Cevap: D
2. İnsan iskeletinde yer alan bazı eklemlere ilişkin bilgiler aşağıda veriliyor.
X eklemi: Omurgayı oluşturan kemikler arasında yer alır.
Y eklemi: Kol kemikleri ve pazu kemiği arasında bulunur.
Z eklemi: Kafatası kemikleri arasında bulunur.
Buna göre X, Y ve Z eklemleri ile ilgili,
I. Y türü eklemlerden bacaklarda da vardır.
II. Parmak kemikleri arasında Z türü eklemler vardır.
III. Y ekleminin hareket yeteneği, X eklemininkinden fazladır.
yargılarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
Cevap: B
3. Aşağıdakilerden hangisinde, sindirim ile ilgili doğru bir ifade yer almaktadır?
A) Ağızda sadece fiziksel sindirim gerçekleşir.
B) Midede karbonhidratların kimyasal sindirimi başlar.
C) İnce bağırsakta yağların fiziksel ve kimyasal sindirimi gerçekleşir.
D) Kalın bağırsakta sadece yağların kimyasal sindirimi gerçekleşir.
Cevap: C
4. Aynı ortamda bulunan özdeş kapların içine eşit miktarda tereyağı konuluyor. Daha sonra bu kapların içine X, Y ve Z sıvıları ekleniyor. Bir süre beklendikten sonra I. kapta sadece fiziksel, II. kapta sadece kimyasal sindirim gerçekleşirken III. kapta herhangi bir sindirim gerçekleşmiyor. Buna göre X, Y ve Z sıvılarının salgılandığı organlar aşağıdakilerden hangisindeki gibi olabilir?
A) Karaciğer Mide Ağız B) Karaciğer Pankreas Ağız
C) Pankreas Karaciğer Mide D) Ağız Karaciğer Mide
Cevap: B
5. Dolaşım sistemindeki yapılar ve burada gerçekleşen olaylar ile ilgili aşağıdakilerden hangisi söylenebilir?
A) Alyuvarlar, hücrelere besin ve oksijen taşır.
B) Kanda sayısı en fazla olan hücreler akyuvarlardır.
C) Kan grubu A Rh (+) olan biri, kan grubu B Rh (+) olan birine kan verebilir.
D) Büyük kan dolaşımı ile mide ve beyin gibi organlara besin ve oksijen gönderilir.
Cevap: D
6. Bilim uygulamaları dersinde solunum sistemi modeli yapan Elif, modelindeki yapı ve organları şekildeki gibi numaralandır- mıştır. Elif, arkadaşlarından yaptığı modelle ilgili yorum yapmalarını istemiş
Bu modelle ilgili,
I. Soluk alma sırasında 5 numaralı yapının hacmi artar.
II. Soluk alırken hava 1,2, 3, 4, 6 ve 7 numaralı yapıların içinden geçer.
III. Bulundurduğu kaslar gevşediğinde soluk vermeyi sağlayan yapı, 7 numara ile gösterilmiştir.
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız I B) I ve III C) II ve III D) I, II ve III
Cevap: B
7. Aşağıdaki tabloda solunum sistemine ait bazı yapı ve organlar ile bunlarla ilgili bazı ifadeler verilmiştir. Bu tablodaki yapı ve organlar ile ilgili oldukları ifadeleri “ ✓” işareti ile eşleştiren bir öğrenci, bazı bölümlerde hata yapmıştır.
Üst üste dizilmiş kıkırdak halkalardan oluşan, gırtlak ile akciğerler arasında havanın iletimini sağlayan yapıdır.
Yutaktan gelen havayı soluk borusuna ileten ve içinde ses telleri yer alan yapıdır.
Bronşçukların ucunda bulunan, etrafı kılcal damarlarla çevrili hava keseleridir.
Soluk borusunun sağ ve sol akciğere giden kollarıdır.
Bu eşleştirme ile ilgili aşağıdaki yorumlardan hangisi yanlıştır?
A) “Gırtlak” ile ilgili eşleştirme doğru yapılmıştır.
B) Sadece “bronş” ile ilgili işaretleme hatalıdır.
C) “Alveol” doğru ifade ile eşleştirilmiştir.
D) “Soluk borusu” ile ilgili işaretleme hatalıdır.
Cevap: B
8. Boşaltım sistemine ait yapı ve organlar aşağıdaki şekilde gösterilmiştir. Bu yapılarla ilgili verilen bilgilerden hangisi yanlıştır?
A) Böbrekler, kandaki atık maddeleri süzer.
B) İdrar borusu, böbrekte oluşan idrarı idrar kesesine iletir.
C) İdrar kesesi idrarın biriktiği yapıdır.
D) İdrar kanalının diğer adı üreterdir.
Cevap: D
9. Aşağıdaki tabloda K, L ve M besin içeriklerinin kimyasal sindirime uğramaya başladığı organlar verilmiştir. Buna göre K, L ve M ile ilgili aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?
A) K, L ve M ağızda fiziksel sindirime uğrar.
B) M, ince bağırsakta da kimyasal sindirime uğrar.
C) K’nin fiziksel sindirimi, karaciğerin ürettiği bir sıvı sayesinde gerçekleşir.
D) L’nin kimyasal sindirimi, mide dışında başka bir organda gerçekleşmez.
Cevap: D
10. Destek ve hareket sisteminin bir parçası olan iskelet; kemikler, eklemler ve kıkırdaklardan oluşur. Yetişkin bir insan iskeletinde yaklaşık 206 kemik bulunur. Bu kemikler eklemlerle birbirine bağlanır ve bazı kemiklerin ucunda kıkırdak bulunur. Bir dergiden iskelete ait görsel parçalarını kesen Aydan; ip, pipet ve yapıştırıcı kullanarak bir iskelet kuklası yapmıştır. Kuklada bazı kemiklerin arasını iple bağlarken bazı kemikleri birbirine yapıştırmıştır.
Aydan’ın yaptığı kukla ile ilgili,
I. K bölgesindeki yassı kemikler arasında eklem bulunmadığı için bu kemikleri birbirine yapıştırmıştır.
II. L bölgesinde bulunan kemikleri bağlayan eklemler, M bölgesinde bulunan eklemden farklıdır.
III. M bölgesindeki kemikler arasında bulunan eklem yarı oynar olduğu için bu kemikleri birbirine iple bağlamıştır.
yorumlarından hangileri doğrudur?
A) Yalnız II B) I ve II C) I ve III D) II ve III
Cevap: A
11. Bir öğrenci su motoru, kalın ve ince su borularını kullanarak dolaşım sistemini temsil eden aşağıdaki modeli tasarlamıştır. Bu modelde su motoru, suyu büyük bir kuvvetle itmektedir. Su, sırasıyla I numaralı boru, ince boru ve II numaralı borudan geçerek hareketini tamamlamaktadır. Tasarlanan modelle ilgili aşağıdaki yargılardan hangisi yanlıştır?
A) Su motoru, vücuda kan pompalayan organı temsil eder.
B) I numaralı boru, kan akış hızının en fazla olduğu damarları temsil eder.
C) İnce borular, kan ile hücreler arasında besin alışverişini sağlayan damarları temsil eder.
D) II numaralı borunun temsil ettiği damar çeşidi (akciğerdeki hariç), diğer organlara oksijence zengin kan taşır.
Cevap: D
Üretim hatları gibi uzun süre ayakta çalışılan yerlerde ya da sandalye koymanın uygun olmadığı yerlerde bireylerin zaman zaman dinlenmesini sağlamak için giyilebilir sandalyeler tasarlanmıştır. Bu sandalyeler, bireyin iş yerindeki çalışma konforunu artırırken günlük yaşamda da otobüs beklemek, bankamatik önünde sıra beklemek gibi durumlarda bireye avantaj sağlamaktadır.
Siz de çevrenizdeki bireylerin iş yerlerinde çalışırken karşılaşabileceği zorluklara yönelik bir araştırma yapınız. Araştırmanız sonunda ulaştığınız zorluklardan birini seçiniz. Bu durumun çözümüne ilişkin bir model oluşturunuz. Oluşturduğunuz modeli okulunuzun yıl sonu bilim şenliğinde sununuz.
Zorluk: İş yerlerindeki uzun süreli ayakta durma, bireylerde ayak ağrısına, bel ağrısına ve genel vücut yorgunluğuna yol açabilmektedir.
Çözüm Modeli: Yenilikçi ve Taşınabilir Ayak Dinlenme Platformu
Model Açıklaması: Bu model, bireylerin ayakta çalışırken ayaklarını dinlendirebilecekleri, taşınabilir ve ayarlanabilir bir ayak dinlenme platformudur. Platform, bireylerin ayağını belirli bir yükseklikte dinlendirerek bel ve sırt ağrısını hafifletmeyi amaçlamaktadır.
- Taşınabilirlik: Platform hafif malzemelerden yapılmış ve katlanabilir bir tasarıma sahiptir, böylece çalışanlar onu iş yerinde kolayca taşıyabilir ve gerektiğinde katlayıp saklayabilirler.
- Ayarlanabilir Yükseklik: Platformun yüksekliği, farklı boyutlardaki bireyler için uygun olacak şekilde ayarlanabilir.
- Kaymaz Yüzey: Platformun üst yüzeyi kaymaz bir malzemeden yapılmıştır, böylece bireylerin ayakları güvende olur.
- Ergonomik Tasarım: Ergonomik tasarımı sayesinde, platform ayak, bacak ve bel ağrısını hafifletir, aynı zamanda doğru duruşu teşvik eder.
- Çok Fonksiyonlu: Platform, fabrikalar, atölyeler, ofisler ve hatta evlerde kullanılmak üzere çeşitli ortamlara uyum sağlayacak şekilde tasarlanmıştır.
Bu modeli yıl sonu bilim şenliğinde sunarak, çevremizdeki bireylerin iş yerlerinde karşılaşabileceği bu spesifik zorluğa yenilikçi ve pratik bir çözüm sunmayı amaçlamaktayız. Modelimiz sayesinde, bireylerin iş verimliliğini artırmalarına ve gün sonunda daha az yorgun ve ağrısız hissetmelerine yardımcı olmayı hedefliyoruz.