6. Sınıf Sosyal Bilgiler Ders Kitabı (EVOS Yayıncılık) 2024–2025 eğitim yılına uygun şekilde Sayfa 217–218–219–220–221 arasında yer alan “Yönetime Etki Eden Unsurlar” ünitesi, tüm etkinlikleriyle birlikte açıklayıcı, özgün ve güzelce yazılmış cevaplarla hazırlanmıştır:
Sayfa 217 – Yönetime Etki Eden Unsurlar
1. Soru: Demokrasiyle yönetilen ülkelerde kararlar nasıl alınır?
Cevap: Demokratik ülkelerde halk, yöneticilerini seçimle belirler. Halkın seçtiği milletvekilleri, Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde bir araya gelerek yasalar çıkarır, kararlar alır. Böylece halkın sesi mecliste temsil edilir.
2. Soru: Siyasi partilerin olmaması ülkemizin yönetimini nasıl etkilerdi? Tartışınız.
Cevap: Siyasi partiler olmazsa halkın farklı görüşleri temsil edilemezdi. Ortak düşünceye sahip bireyler bir araya gelemez, taleplerini güçlü bir şekilde duyuramazdı. Bu durum temsil adaletini zayıflatır, demokrasinin etkisi azalırdı.
Soru: Sivil toplum kuruluşlarının yaptığı çalışmalara örnek veriniz. Verdiğiniz örnek hangi açıdan yöneticileri ilgilendirmektedir? Açıklayınız.
Cevap: TEMA Vakfı, çevreyi ve doğayı korumak için çalışır. Orman yangınları sonrası ağaçlandırma yapar, çevreyle ilgili kamuoyu oluşturur. Bu faaliyetler yöneticileri etkiler çünkü çevre devletin sorumluluğundadır. Yöneticiler TEMA gibi kuruluşlardan gelen talepleri dikkate alarak karar vermek zorundadır.
Sayfa 218 – Yöneticiler ve Medya
Soru: Yöneticiler vatandaşları neden dikkate almak zorundadır? Açıklayınız.
Cevap: Yöneticiler halk tarafından seçilir. Eğer halkın taleplerini dikkate almazlarsa, bir sonraki seçimde halk onları desteklemez. Bu yüzden yöneticilerin vatandaşlara karşı sorumluluğu vardır.
Soru: Siz de medyanın gücünden yararlanmak isteseydiniz bu ne olurdu? Neden? Açıklayınız.
Cevap: Okulumuzda spor alanı yetersiz olduğu için medyadan faydalanmak isterdim. Spor alanlarının eksikliğini gündeme getirerek yöneticilere ulaşabilir ve çözüm talep edebilirdim.
Soru: Medyanın dördüncü kuvvet olarak adlandırılmasının sebebi hakkında araştırma yapınız. Araştırmanızın özetini aşağıya yazınız.
Cevap: Medya, halkı bilgilendirme, denetleme ve yöneticileri sorgulama görevleriyle yasama, yürütme ve yargının yanında dördüncü bir güç olarak görülür. Kamuoyunun oluşmasına katkı sağlar, baskı oluşturarak kararları etkileyebilir.
Sayfa 219 – Etkinlik: Doğru/Yanlış Belirleme
Soru: Aşağıda kamuoyu oluşturulmasına etki eden bazı unsurlara yer verilmiştir. Aşağıdaki ifadeleri okuyarak doğru olanların yanına “D”, yanlış olanların yanına “Y” yazınız.
SİYASİ PARTİLER
-
Sadece kendi partilerinin beklentileri ve çıkarları için çalışırlar.
Cevap: Y
✔ Açıklama: Siyasi partiler yalnızca kendi çıkarları için değil, ülke yararına politika üretmek için çalışmalıdır. -
Ülkeyi demokratik ilke ve yöntemlerle yönetmeye talip olurlar.
Cevap: D -
Hem muhalefette hem de yönetimde ülkenin refahı ve huzuru için çalışırlar.
Cevap: D -
Sadece yönetimi eleştirmek için kurulur.
Cevap: Y
✔ Açıklama: Eleştiri siyasi partilerin görevlerinden biridir ama sadece bunun için kurulmazlar.
SİVİL TOPLUM KURULUŞLARI
-
Gönüllülük esasına göre çalışırlar.
Cevap: D -
Kuruluş amaçları dışındaki toplumsal sorunlarla ilgilenmezler.
Cevap: Y
✔ Açıklama: Toplumsal duyarlılıkları olan STK’lar zaman zaman farklı alanlarda da aktif olabilirler. -
Yalnızca bireylerin istek ve ihtiyaçları ile ilgilenirler.
Cevap: Y
✔ Açıklama: STK’lar yalnız bireylerin değil, toplumun genel yararını gözetir. -
Toplumsal sorunları medyada gündeme getirirler.
Cevap: D -
Yasal izinleri alarak kamuya açık alanda herhangi bir konuyla ilgili gösteri yaparlar.
Cevap: D
MEDYA
-
Bireylerin sorunlarını televizyon, radyo, gazete vb. yayın organlarına taşırlar.
Cevap: D -
Yönetimin aldığı kararlara etki ederler.
Cevap: D -
Her yerde, her şekilde haber yaparlar.
Cevap: Y
✔ Açıklama: Medya, etik kurallar çerçevesinde ve basın yasalarına uygun şekilde haber yapar. -
Yaptıkları haberlerin doğruluğundan emin olurlar.
Cevap: D -
Kuruluş amaçları, ülke yöneticilerinin yanlışlarını kamuoyu ile paylaşmaktır.
Cevap: D
BİREYLER
-
Dilek ve şikayetlerini yasal yollara başvurarak yaparlar.
Cevap: D -
Yöneticilerden daha fazla demokratik hak talep edebilirler.
Cevap: D -
Medyayla, sivil toplum kuruluşlarıyla ve siyasi partilerle iletişime geçebilirler.
Cevap: D -
Kendi haklarını kendi yöntemlerine göre elde ederler.
Cevap: D -
Seçme ve seçilme haklarını kendi isteklerine göre kullanamazlar.
Cevap: Y
✔ Açıklama: Seçme ve seçilme hakkı kişisel bir özgürlüktür ve herkes bunu kendi isteğine göre kullanabilir.
Sayfa 220 – Köylülerin Orman Kesimine Müdahalesi
Aşağıdaki haber üzerinden, bireylerin yani kamuoyunun yönetime nasıl etki ettiğini belirleyelim. Haberi okuyarak altındaki soruları cevaplayınız.
Soru 1. Orman kesiminin durdurulmasında köylülerin hangi faaliyetleri etkili olmuştur? Açıklayınız.
Cevap: Köylüler, yapılan ağaç kesimini fark ettikten sonra yetkili makamlara dilekçe yazarak durumu bildirmiştir. Ayrıca orman işletmesine ve cumhuriyet savcılığına başvurarak hukuki süreci başlatmışlardır. Bu bilinçli tepkileri sayesinde orman kesimi durdurulmuştur.
Soru 2. Bireylerin haklarını arıyor olmaları yönetenler üzerinde nasıl bir etki bırakır? Aşağıya yazınız.
Cevap: Bireyler haklarını yasal yollarla aradığında yöneticiler, halkın bilinçli ve haklarını savunan bireylerden oluştuğunu görür. Bu durum yöneticilerin daha dikkatli ve sorumlu davranmasına neden olur. Aynı zamanda hukukun üstünlüğü ilkesini hatırlatarak yönetimi denetler.
Soru 3. Köylüler orman kesimini durdurmak için başka hangi yasal yollara başvurabilirlerdi? Aşağıya yazınız.
Cevap: Basına haber vererek kamuoyu oluşturabilirlerdi. Hukuki yollardan dava açabilir, çevreyle ilgili sivil toplum kuruluşlarından yardım isteyebilirlerdi.
Sayfa 221 – Sorunlara Çözüm Üretme
Soru 1. Park ve yeşil alan eksikliği için çözüm
Cevap: Belediyeye dilekçe verilmeli. Gerekirse medya üzerinden bu eksiklik dile getirilmeli, halkın desteğiyle talep güçlendirilmelidir.
Soru 2. Üst geçit ihtiyacı için çözüm
Cevap: Yazılı dilekçeyle belediye bilgilendirilmelidir. Ayrıca kazaların olabileceği ve halk güvenliğinin tehlikede olduğu medya aracılığıyla da anlatılabilir.
Soru 3. Kamu görevlisi işlem yapmıyorsa ne yapılmalı?
Cevap: Yetkili amire şikayet edilmeli. Eğer çözülmezse dilekçe ile resmi şikayet yapılmalı ve gerekli işlemlerin takibi sağlanmalıdır.