Sayfa 81 Cevapları
Soru 1: Mustafa Kemal Paşa’nın İstanbul’un işgali karşısında aldığı tedbirlerle neyi amaçlamıştır?
Cevap: Mustafa Kemal, İstanbul’un işgali karşısında Anadolu'daki direnişi güçlendirmeyi ve işgallere karşı halkın tepkisini örgütleyerek Millî Mücadele'yi devam ettirmeyi amaçlamıştır. Ayrıca, İstanbul’un işgaline karşı Anadolu’da birliğin sağlanmasını ve millî iradenin hâkim kılınmasını hedeflemiştir.
Soru 2: Mustafa Kemal, İstanbul’un işgali sırasında yapılan tutuklamalar karşısında Anadolu’da nasıl bir tutum izlemiştir?
Cevap: Mustafa Kemal, tutuklamalara karşı Anadolu’daki direnişi artırmış, halkı işgallere karşı bilinçlendirmiş ve alternatif bir yönetim modeli oluşturarak Millî Mücadele’nin merkezini Anadolu’ya kaydırmıştır.
Sayfa 82 Cevapları
Soru 1: Yandaki ilkelerden hangisi meclisin sürekliliğini ifade etmektedir? Açıklayınız.
Cevap: "Mecliste toplanan millî iradeyi vatanın geleceğine egemen kılmak esastır." ilkesi meclisin sürekliliğini ifade etmektedir. Bu ilke, halkın temsilcilerinin daima vatanın geleceği konusunda söz sahibi olmasını ve meclisin sürekliliğini korumasını sağlar.
Soru 2: Meclis başkanının aynı zamanda hükûmet başkanı olması ne demektir? Açıklayınız.
Cevap: Meclis başkanının aynı zamanda hükûmet başkanı olması, yasama ve yürütme yetkilerinin tek bir mercide toplanmasını ve Millî Mücadele döneminde merkeziyetçi bir yönetim anlayışının uygulanmasını ifade eder.
Sayfa 83 Cevapları
Soru 1: Yasama, yürütme ve yargı yetkilerini kendi bünyesinde toplamak ne anlama gelir?
Cevap: Bu ifade, Güçler Birliği ilkesini açıklar ve yasama, yürütme ve yargı yetkilerinin meclis tarafından kullanıldığını belirtir.
Soru 2: Millî Mücadele’yi başlatan ve yöneten meclis olmanın önemi nedir?
Cevap: Millî Mücadele'yi başlatan meclis, halkın bağımsızlık mücadelesini örgütleyen ve yönlendiren kararları alarak tarihi bir görev üstlenmiştir.
Soru 3: 20 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu’nun önemi nedir?
Cevap: Bu kanun, Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk anayasası olup, meclisin gücünü ve egemenliğin halka ait olduğunu resmileştirmiştir.
Soru 4: Meclis başkanının hükûmet başkanı olması neyi ifade eder?
Cevap: Meclis başkanının aynı zamanda hükûmet başkanı olması, yönetimin doğrudan meclis denetiminde olduğunu ve meclisin yürütme üzerindeki etkisini gösterir.
Soru 5: 1 Kasım 1922’de halifelik ile saltanatın ayrılması neden önemlidir?
Cevap: Bu karar, Osmanlı saltanatına son verilerek Türkiye Cumhuriyeti’nin kurulmasına zemin hazırlamıştır.
Soru 6: Halkın bir güç olarak kendisini temsil eden bir meclis oluşturması ne anlama gelir?
Cevap: Bu ifade, halkın millî egemenlik ilkesine dayanarak kendi iradesini doğrudan meclis aracılığıyla yönetime yansıtmasını anlatır.
Sayfa 84 Cevapları
Soru 1: Büyük Millet Meclisi'ne karşı çıkarılan ayaklanmalarda hangi grup veya çevrelerin etkisi vardır? Açıklayınız.
Cevap: Meclise karşı çıkarılan ayaklanmalarda, İstanbul Hükûmeti yanlıları, işgalci devletlerin desteklediği unsurlar, saltanat ve hilafet taraftarları, yerel çıkar grupları ve dini duyguları istismar eden bazı kişiler etkili olmuştur. Bu gruplar, Millî Mücadele'yi zayıflatmak ve bağımsızlık hareketini durdurmak için ayaklanmalara öncülük etmişlerdir.
Soru 2: Büyük Millet Meclisi Hükûmetine karşı ayaklanmaların yaşanmadığını varsayınız. Bu durumun Millî Mücadele’nin gidişatına etkisi nasıl olurdu? Tartışınız.
Cevap: Eğer ayaklanmalar olmasaydı, Millî Mücadele daha hızlı ve etkili bir şekilde ilerlerdi. Meclis, iç güvenlikle uğraşmak zorunda kalmaz, tüm enerjisini işgalci güçlere karşı savaşa yönlendirirdi. Halkın desteği daha güçlü olur ve bağımsızlık daha kısa sürede kazanılabilirdi.
Sayfa 86 – Karşı Çıkan Ayaklanmalar
Doğrudan İstanbul Hükûmeti Tarafından Çıkarılan Ayaklanmalar:
- Anzavur Ayaklanması
- Kuva-yı İnzibatiye (Halifelik Ordusu) Ayaklanması
İstanbul Hükûmeti ve İtilaf Devletleri’nin Kışkırtmalarıyla Çıkan Ayaklanmalar:
- Bolu, Düzce, Hendek ve Adapazarı Ayaklanmaları (1920)
- Bozkır Ayaklanması (1920)
- Çapanoğlu Ayaklanması (1920)
- Çopur Musa Ayaklanması (1920)
- Ali Batı Ayaklanması (1919)
- Milli Aşireti Ayaklanması (1920)
- Koçgiri Ayaklanması (1921)
- Cemil Çeto Ayaklanması (1920)
Kuva-yı Millîyeci Olup Sonradan Ayaklananlar:
- Çerkez Ethem Ayaklanması
- Demirci Mehmet Efe Ayaklanması
Azınlıkların Çıkardığı Ayaklanmalar:
- Ermeni Ayaklanmaları (1918-1920)
- Rum (Pontus) Ayaklanmaları
Sayfa 87 Cevapları
Soru: Osmanlı Devleti’ni, Sevr Antlaşması’nı imzalamaya zorlayan sebepler nelerdir?
Cevap: Osmanlı Devleti, Mondros Ateşkes Anlaşması sonrasında askeri ve ekonomik olarak zayıflamış, ordusu dağıtılmış ve toprakları işgal edilmiştir. İtilaf Devletlerinin baskısı ve iç karışıklıklar nedeniyle direnç gösterememiştir. Bu sebepler Osmanlı'yı Sevr Antlaşması'nı imzalamaya zorlamıştır.
Soru: İtilaf Devletlerinin Sevr Antlaşması'yla azınlıklara geniş haklar vermelerinin amaçları neler olabilir?
Cevap: İtilaf Devletleri, azınlıklara geniş haklar vererek Osmanlı Devleti'ni zayıflatmayı, azınlıklar üzerinden kendi nüfuzlarını artırmayı ve bölgede siyasi ve ekonomik çıkarlarını korumayı amaçlamışlardır.
Sayfa 88 Cevapları
Soru 1: Sevr Antlaşması'nın askerî hükümlerinin Osmanlı Devleti'ne etkileri neler olabilir?
Cevap: Osmanlı Devleti'nin ordusu küçültülmüş, ağır silah kullanımı kısıtlanmıştır. Bu, savunma gücünü zayıflatmış ve dış tehditlere karşı korunmasız kalmasına neden olmuştur.
Soru 2: Sevr Antlaşması'nın ekonomik hükümlerinin Osmanlı Devleti'ne etkileri neler olabilir?
Cevap: Osmanlı ekonomisi İtilaf Devletlerinin kontrolüne bırakılmış, mali bağımsızlığı kaybolmuştur. Vergi toplama ve bütçe yönetimi dahi yabancı denetime girmiştir.
Soru: “Ölü doğmuş bir antlaşma” ifadesiyle anlatılmak istenen nedir?
Cevap: Bu ifade, Sevr Antlaşması'nın halk tarafından kabul görmemesi ve Millî Mücadele’nin başlaması ile uygulanamadan geçersiz hale gelmesini ifade eder.
Sayfa 89 Cevapları
Soru: Türk milleti Sevr Antlaşması’nı ortadan kaldırmak için nasıl bir mücadele vermiştir?
Cevap: Türk milleti, Millî Mücadele'yi başlatarak düzenli orduyu kurmuş ve Kurtuluş Savaşı'nı kazanmıştır. Bu sayede Lozan Antlaşması ile Sevr’i geçersiz kılmıştır.
Soru: Anadolu Ajansı’nda çalışan bir gazeteci olduğunuzu varsayalım. Sevr Antlaşması'nı haber yapsaydınız, nasıl bir manşet hazırlardınız?
Manşet: "Sevr: Osmanlı’nın Çöküş Fermanı!"
Haber İçeriği: "İtilaf Devletleri tarafından Osmanlı'ya dayatılan Sevr Antlaşması, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini engelleyemedi. Sevr, uygulanmadan tarihe gömülüyor!"