2. Etkinlik
Adı Suyun Özelliklerini Belirleme
Amaç Suyun genel özellikleriyle ilgili veri toplayabilme
Süre 40 dk.
Suyun Özelliklerini Belirleme Etkinliği
Bu etkinlik, suyun fiziksel ve kimyasal özelliklerini gözlemleyerek anlamayı amaçlamaktadır. Çeşitli deneylerle suyun kohezyon, yüzey gerilimi, yoğunluk farkı ve çözücülük gibi özellikleri keşfedilir. Deneyler sırasında suyun, moleküller arası çekim kuvvetleri ve günlük hayattaki işlevleri gözlemlenir. Öğrenciler, deneyler sonucunda suyun yaşam için neden vazgeçilmez bir molekül olduğunu daha iyi kavrar.
Deneyler ve Gözlemler Tablosu
| Deney | Malzemeler | Süre | Yapılış | Gözlemler |
|---|---|---|---|---|
| I. Deney | 2 adet lam, su | 5 dk | Lamlardan birinin üzerine birkaç damla su koyarak ikinci lamı birincinin üzerine yerleştirip aralarındaki su tabakasını gözlemleyiniz. | Suyun kohezyon özelliği nedeniyle iki lam birbirine yapışır ve kolayca ayrılamaz. |
| II. Deney | Su dolu bardak, 25-30 madeni para | 5 dk | Madeni paraları yavaşça bardağa bırakınız. Paraların eklenmesine rağmen su taşmaz, kavisli bir yüzey oluşur. | Suyun yüzey gerilimi, taşmayı engeller ve yüzeyde bir kavis oluşur. |
| III. Deney | Çeşme suyu dolu bardak, buz küpleri | 5 dk | Buz küplerini bardağa koyunuz ve yüzeyde durmasını gözlemleyiniz. Eridiklerinde suyun taşmadığını not ediniz. | Buzun yoğunluğu sudan daha az olduğu için yüzeyde kalır; eridiğinde su hacmi fazla değişmez ve taşma oluşmaz. |
| IV. Deney | Çeşme suyu dolu bardak, karabiber | 5 dk | Karabiberi suya dökünüz ve ardından parmağınızı yüzeye değdiriniz. Karabiberin hareketini gözlemleyiniz. | Karabiber suyun yüzey gerilimi sayesinde yüzeyde kalır, parmak su yüzeyine temas ettiğinde yüzey gerilimi bozulur ve karabiber uzaklaşır. |
| V. Deney | Su dolu 5 bardak, kahve, tuz, bal, un, toz şeker ve kaşık | 10 dk | Bardaklara sırayla malzemeleri ekleyerek karıştırınız. Maddelerin çözünme durumlarını gözlemleyiniz ve bu değişimlerin sebeplerini tartışınız. | Tuz ve şeker gibi çözünebilen maddeler berraklık sağlar; bal bir tabaka oluşturur, un ise bulanıklık yaratır. Bu durum, suyun çözücülük özelliğini gösterir. |
Değerlendirme
Deneylerden Elde Edilen Bulgular:
- Kohezyon ve Yüzey Gerilimi: Yağmur damlalarının yuvarlak şekil alması ve böceklerin su yüzeyinde yürüyebilmesi.
- Yoğunluk Farkı: Buzun su üzerinde yüzmesi, buzdağlarının okyanuslarda yüzmesini sağlar.
- Çözücülük: Çaya eklenen şekerin hızla çözünmesi, suyun güçlü bir çözücü olduğunu gösterir.
Günlük Hayattan Örnekler:
- Bardakta şekerin hızla çözünmesi.
- Göllerde buz tabakasının sadece yüzeyde oluşması, alttaki canlı yaşamını korur.
- Suyun yüzey gerilimi sayesinde su yüzeyindeki böceklerin hareket etmesi.