9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 116-117-118-119-120-121 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 116

Ders İçi Çalışma

İstiklâl Marşı’nı okuyup verilen çalışmaları yapınız.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 117

1. Soru: a) Mustafa Kemal Atatürk’ün İstiklâl Marşı ile ilgili düşüncelerini aktardığı metni okuyunuz.

Cevap: Atatürk, İstiklâl Marşı’nın Türkiye’nin inkılap ruhunu yansıttığını vurgulamıştır. Atatürk'e göre, marş özgürlük ve bağımsızlık mücadelesini en güçlü şekilde temsil eder. Atatürk, özellikle şu dizeleri önemli bulur:
“Hakkıdır, hür yaşamış bayrağımın hürriyet;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl.”
Bu dizeler, milletin hürriyet ve bağımsızlığa duyduğu derin bağlılığı ifade eder. Atatürk, hürriyete dokunulamayacağını ve bu dizelerin nesiller boyunca hatırlanması gerektiğini belirtir. Marşın her zaman tekrarlanarak milletin ruhunda canlı tutulmasını istemiştir.

b) Bu metinden hareketle İstiklâl Marşı’nın sizi en çok etkileyen dizelerini yazınız. Bu dizeleri beğenme gerekçelerinizi söyleyiniz.

Beni en çok etkileyen bölüm:
“Ben ezelden beridir hür yaşadım, hür yaşarım.
Hangi çılgın bana zincir vuracakmış, şaşarım!
Kükremiş sel gibiyim; bendimi çiğner aşarım,
Yırtarım dağları, enginlere sığmam taşarım.”
Bu dizeler, milletin özgürlüğüne olan düşkünlüğünü güçlü benzetmelerle ifade eder. Esareti asla kabul etmeyeceği, hürriyet için her türlü zorluğu aşacağı sel ve dağ metaforları ile anlatılmıştır.

2. Soru: a) Mehmet Âkif Ersoy’un İstiklâl Marşı’nı nasıl yazdığını anlattığı metni okuyunuz.

Cevap: Mehmet Âkif Ersoy, İstiklâl Marşı’nın yazım sürecini anlatırken, o dönemde yaşanan zorluklar ve duygusal yoğunluklara vurgu yapar. Kurtuluş Savaşı’nın en zor günlerinde halk, silah ve mühimmattan yoksundu; ancak inanç ve umutla mücadele ediyordu. Âkif, bu marşın, milletin o zamanki duygularını yansıttığını ve bu duyguların tekrar yaşanmadan aynı marşın yazılamayacağını ifade eder. Marşı milletine en kıymetli hediyesi olarak sunar ve şu dilekte bulunur:
“Allah bir daha bu millete bir İstiklâl Marşı yazdırmasın!”

9. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 118

b) Bu metinden ve tarih bilgilerinizden hareketle İstiklâl Marşı’nın yazıldığı dönem hakkındaki çıkarımlarınızı yazınız.

Cevap: İstiklâl Marşı, Kurtuluş Savaşı döneminde yazılmıştır. O dönemde Türkiye, işgale karşı büyük bir mücadele veriyordu. Halk, silah ve mühimmattan yoksun olmasına rağmen inanç ve kararlılıkla direniyordu. Marş, bu zorluklar karşısında halkın bağımsızlık azmini ve özgürlük aşkını dile getirir. Mehmet Âkif Ersoy, bu duygularla marşı yazmış ve marş, o dönemin manevi bir ifadesi olmuştur.

3. Soru: Aşağıdaki paragraflarda aktarılan düşünceleri İstiklâl Marşı’nda dile getiren dizeleri bularak paragrafların altına yazınız.

1. Paragraf:

İstiklâl Marşı, Türk millî mücadelesinin destanıdır. Bu mücadele, millî mücadele; marş da millî marştır. Çünkü Anadolu’nun içinde ve dışında Türk’ten başka herkes onu boğmak, yok etmek, tarihten silmek için uğraşırken o, canını dişine takarak hayat hakkı kazanma mücadelesini vermiştir. Bu mücadelenin kahramanı Türk milletidir, onun için Millî Mücadele bir abidedir. Bu abidenin temeli Türk kahramanlığı, bedeli ise dökülen kanlar, düşmanın ezdiği kadın, yaşlı ve çocuk vücutları ile masum Türk kızlarının feryadıdır. O abidenin kitabesi ise İstiklâl Marşı’dır.

Cevap:
“Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak;
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
O benim milletimin yıldızıdır, parlayacak;
O benimdir, o benim milletimindir ancak.”

Gerekçe: Bu dizeler, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük mücadelesine vurgu yapmaktadır. Marşta yer alan kararlılık, bağımsızlık için her türlü fedakarlığın yapıldığı bu süreci simgeler.

2. Paragraf:

Onun mısralarında işgal sırasında yırtılan Türk bayraklarının figanı, düşman çizmeleriyle çiğnenen vatan topraklarının feryadı, Türk kadınının döktüğü yaşlar; öldürülen, yakılan, asılan, kesilen Türk evlâtlarının sızlayan yaralarının iniltileri vardır.

Cevap:
“Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!
Kahraman ırkıma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl?
Sana olmaz dökülen kanlarımız sonra helâl;
Hakkıdır, Hakk’a tapan milletimin istiklâl.”

Gerekçe: Bu dizelerde, bayrağın savaşta yaşanan acılardan dolayı mahzun olduğuna dair bir sesleniş vardır. Şair, bayrağın üzerindeki kırmızı rengin şehitlerin kanlarından geldiğini belirtmektedir.

3. Paragraf:

Onun mısralarında Türk ordusunun kahramanlığı, erine tarlada olduğu kadar cephede de yardımcı olan cefakâr Türk anasının umut dolu gayretleri vardır. Onun mısralarında bir milletin bütün dünyaya meydan okuyuşu vardır.

Cevap:
“Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı!
Düşün altındaki binlerce kefensiz yatanı.
Sen şehit oğlusun, incitme, yazıktır, atanı;
Verme, dünyaları alsan da, bu cennet vatanı.”

Gerekçe: Bu dizelerde, savaşan askerlere ve millete sesleniş vardır. Vatanın her bir karışının şehitlerin kanıyla sulandığı hatırlatılır ve bu toprakların asla terk edilmemesi gerektiği anlatılır.

4. Paragraf:

Onun mısralarında, hür yaşama hakkını elinde tutmaya azmetmiş Türk milletinin ebedî hürriyet ve istiklâl aşkı; hürriyetinin kendisine Allah tarafından verilmiş bir hak olduğunun inancı ve bunun mücadelesi ile Türk milletinin engin vatan sevgisi; vatan toprağını kanıyla, canıyla yoğurma duygusunun kaynağı yüce Allah sevgisi vardır. Onun mısralarında, ebedî millet olma; sonsuza kadar devlet olarak yaşama inancı vardır.

Cevap:
“Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!
Olsun artık dökülen kanlarımın hepsi helâl.
Kim bilir belki yarın, belki yarından da yakın.
Hakkıdır, hür yaşamış, bayrağımın hürriyyet;
Hakkıdır Hakk’a tapan, milletimin istiklâl.”

Gerekçe: Bu dizeler, Türk milletinin bağımsızlık ve özgürlük aşkını dile getirmektedir. Bayrakla özdeşleşen bu özgürlük ruhu, milletin kararlılığını ve imanını yansıtır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 119

İstiklâl Marşı’nın Özeti:

İstiklâl Marşı, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesini ve özgürlük tutkusunu simgeler. Mehmet Âkif Ersoy, bu marşı yazarken halkın azmini, şehitlerin fedakârlıklarını ve vatan sevgisini ön planda tutmuştur. Marş, aynı zamanda Allah’a olan inancı ve özgürlüğün kutsallığını dile getirir. Türk milletinin bir daha böyle zorlu savaşlar yaşamamasını dileyen Mehmet Âkif, İstiklâl Marşı’nı millî bir hatıra olarak milletine armağan etmiştir.

"Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak..."

• Hitap Edilen: Türk milletine.
• İstediği: Umutsuzluğa kapılmamak ve bayrağın her koşulda özgürce dalgalanacağını unutmamak. Milletin, son bir ocak dahi tüttüğü sürece vatanını koruması gerektiğini anlatır.

"Çatma, kurban olayım, çehreni ey nazlı hilâl!"

• Hitap Edilen: Türk bayrağına.
• İstediği: Bayrağın asla kaşlarını çatmaması, kahraman milletin verdiği mücadeleye kızgın olmaması. Şehitlerin kanlarının boşa gitmemesi için bağımsızlık uğruna çaba göstermeye devam edilmesi gerektiği vurgulanır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 120

"Arkadaş, yurduma alçakları uğratma sakın..."

• Hitap Edilen: Cephede savaşan askerlere.
• İstediği: Düşmanın ilerlemesini bedenleriyle durdurmalarını ve vatanın korunması için fedakârlık yapmalarını ister. Özgürlük günlerinin yakında geleceği mesajını verir.

"Bastığın yerleri toprak diyerek geçme, tanı..."

• Hitap Edilen: Millet ve genç nesiller.
• İstediği: Toprakların altında yatan şehitlerin hatırlanmasını ve onların fedakârlıklarının unutulmamasını ister. Vatanın, ne pahasına olursa olsun, satılmaması gerektiğini vurgular.

"Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli..."

• Hitap Edilen: Allah’a.
• İstediği: Mabedin kutsallığını koruması, düşman eline geçmemesi ve ezanların sonsuza dek yankılanması için dua eder.

"Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanlı hilâl!"

• Hitap Edilen: Türk bayrağına.
• İstediği: Bayrağın özgürce dalgalanmasını, dökülen kanların helal olduğunu ve halkın özgür kalacağını vurgular. Bayrağın ve milletin bağımsızlığı temennisi dile getirilir.

5. İstiklâl Marşı’nın temasını yazınız.

Teması: İstiklâl Marşı'nın ana teması vatan sevgisi ve bağımsızlık tutkusudur. Marşta, Türk milletinin zorlu mücadelelere rağmen özgürlük ve bağımsızlık arzusundan vazgeçmeyeceği vurgulanır. Aynı zamanda inanç, birlik ve Allah’a olan güven ile bu değerlerin korunmasının gerekliliği anlatılır.

9. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Sayfa 121

6. Soru: Aşağıda İstiklâl Marşı’nın içerik şeması verilmiştir. İstiklâl Marşı’nın içerik şemasındaki eksik bölümleri tamamlayınız.

İstiklal Marşı’nın İçeriği ile İlgili Şema

Açıklama:

Bu şema, İstiklal Marşı’nın kıtalarına göre içerik dağılımını ve ana temaları özetlemektedir. Marş, vatan sevgisi, bağımsızlık tutkusu ve milletin özgürlük mücadelesini anlatır. Şair Mehmet Akif Ersoy, her kıtada Türk milletinin karakterini, inancını ve vatan için yaptığı fedakârlıkları öne çıkarmıştır.