Sayfa 245 Ders İçi Çalışma Cevapları
Aşağıdaki paragrafları okuyunuz ve bu paragraflarla ilgili çalışmayı yapınız.
1. Soru:
Bir gün ücra bir köyün, viran bir evinde aydınlık kadar temiz, hülya gibi güzel bir küçük İstanbul kızına tesadüf ettim. Kara kış ortasında, karın lapa lapa yağdığı bir gece, odanızın penceresini açsanız, size karanlıktan bir bülbül sesi gelse ne duyarsınız? İşte ben, o dakikada bunu duydum.
Okuduğunuz paragrafın özgün yönlerini yazınız.
Cevap: Bu paragrafın özgün yönü, sıradan bir olayı şiirsel, betimleyici ve duygusal bir anlatımla ifade etmesidir. Küçük bir kız çocuğunun güzelliği, bülbül sesi gibi zarif ve etkileyici bir benzetmeyle anlatılmıştır. Ayrıca doğa tasvirleriyle duygu yüklü bir atmosfer kurulmuş, okuyucunun hayal gücüne seslenilmiştir. Paragrafın dili estetik, anlatımı ise etkileyici ve sanatlıdır.
2. Soru:
Arabacının beklemeye vakti yoktu; çantaları kapının önüne bırakarak bizden ayrıldı. Muhtar abasının eteklerini toplayarak yere çömeldi. Ben bavulumun kenarına iliştim, konuşmaya başladık.
Okuduğunuz paragraftan birden fazla anlam çıkarılabilecek bölümleri belirleyiniz. Birden fazla anlam çıkarılabilecek bölümlerin kullanılması paragrafın anlaşılmasını nasıl etkilemiştir? Yazınız.
Cevap: Paragrafta özellikle “konuşmaya başladık” ifadesi birden fazla anlama gelebilir. Görünüşte sadece sıradan bir konuşmayı anlatsa da, bu ifade daha derin bir iletişim, duygusal bir paylaşım ya da anlamlı bir karşılaşmanın başlangıcı olabilir. Bu tarz ifadeler metne yorum katmanı kazandırır.
Birden fazla anlam çıkarılabilecek bölümlerin kullanılması, paragrafın zenginliğini ve derinliğini artırırken, okuyucunun da metinle duygusal bağ kurmasını sağlar. Ancak, bu ifadeler bazen anlamı netleştirmeyi zorlaştırabilir, bu nedenle okuyucunun dikkatle okumasını gerektirir.
Sayfa 246 Ders İçi Çalışma Cevapları
3. Soru:
Adamcağızın benim hesabıma kızmakta, telaş etmekte hakkı varmış. Akşama doğru iş bütün tafsilatıyla anlaşıldı. Maarif müdürü, Huriye Hanım’ı tutuyormuş. Nezarete yazdığı tezkerede onun daha kıdemli bir muallim olduğunu ileri sürerek benim başka bir yere kaldırılmamı istemiş. Fakat, nezaret, nedense beni bırakıp ortağımı ileride açılacak başka bir yere göndermeyi muvafık görmüş.
Okuduğunuz paragrafta yer alan yabancı kökenli kelimelerin kullanılması, paragrafın okunmasını nasıl etkilemiştir? Yazınız.
Cevap: Paragrafta geçen “tafsilat, nezaret, tezkere, muallim, muvafık” gibi yabancı kökenli kelimeler, metnin dönemsel havasını ve edebi dilini yansıtmaktadır. Ancak bu kelimeler, günlük dilde sık kullanılmadığı için, bazı okuyucular için anlamayı zorlaştırabilir ve okuma akıcılığını düşürebilir. Buna rağmen bu kelimeler, paragrafa özgünlük ve tarihî bir derinlik katmaktadır.
4. Soru:
En ehemmiyetsiz bir hülyayı, en sönük bir hatırayı aylarca hasta, muğlak ruhuna gıda yapan bir hayalperest için bu kadar ümit, bu kadar acı fazlaydı. Uzun baygınlıklardan uyanmış hastaların hiçbir şey anlamayan, düşünmeyen gözleriyle karanlığın içinde etrafına bakınıyor, sık sık göz kapaklarını açıp kapıyordu.
Okuduğunuz paragrafta duygu ve düşüncelerin kısa ve kesin cümlelerle dile getirilmemesi, anlatımda uzun cümlelere yer verilmesi ve sanatlı bir söyleyişin tercih edilmesi paragrafın anlatımını nasıl etkilemiştir? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle söyleyiniz.
Cevap: Paragrafta uzun ve sanatlı cümlelerin tercih edilmesi, metne edebi bir estetik katmıştır. Okuyucunun duygulara daha fazla odaklanmasını sağlamış ve hayalperest bir karakterin iç dünyası etkileyici bir biçimde yansıtılmıştır. Ancak cümlelerin uzunluğu, anlamı takip etmeyi zorlaştırabilir, bazı okuyucular için de yoğun ve yorucu olabilir. Yine de bu anlatım tarzı, metnin sanatsal değerini artırmıştır.
5. Soru:
Bir tesadüf eseri olarak Manastırlı komşum da, benimle aynı günde B...’den ayrıldı. Fakat o, herhâlde benden çok daha acınacak bir vaziyette olarak...
Okuduğunuz paragrafın anlatımında gereksiz sözcüklerin kullanılması, paragrafın anlatımını nasıl etkilemiştir? Düşüncelerinizi gerekçeleriyle söyleyiniz.
Cevap: Paragrafta gereksiz sözcüklerin kullanılması, metnin akıcılığını ve sadeliğini olumsuz etkilemiştir. Özellikle “bir tesadüf eseri olarak” ve “herhâlde benden çok daha acınacak bir vaziyette olarak” gibi ifadeler, anlatımı ağırlaştırmış ve anlatılmak istenen duyguyu zayıflatmıştır. Bu sözcükler yerine daha öz, etkili ve sade bir anlatım kullanılsaydı, anlam daha net olurdu ve paragraf daha güçlü bir etki yaratırdı.