Kontrol Noktası Soruları ve Cevapları (Sayfa 125)
1. Soru: Aşağıda öğrencilerin iyonik bağın oluşumuna ilişkin önermeleri verilmiştir. Bu önermelerden hangilerinin doğru hangilerinin yanlış olduğunu belirleyerek yanlış olanları nedenleriyle açıklayınız. (11Na, 17Cl)
a) Bir sodyum iyonu yalnızca elektronunu verdiği klor iyonuna bağlanır.
Cevap: Yanlış. Sodyum iyonu (Na⁺), düzenli kristal yapıda birden fazla klor iyonu (Cl⁻) ile elektrostatik çekim kuvveti sayesinde bağlanır.
b) Bir sodyum atomu yalnızca bir iyonik bağ oluşturabilir çünkü dış enerji seviyesinde verebileceği bir elektronu vardır.
Cevap: Yanlış. Sodyum iyonu kristal kafes yapısında, çevresindeki tüm klor iyonları ile bağ kurabilir.
c) İyonik bağ, pozitif yüklü iyonlar ile negatif yüklü iyonlar arasındaki çekim kuvvetidir.
Cevap: Doğru. İyonik bağ, zıt yüklü iyonlar arasında oluşur.
ç) Klor ve sodyum iyonları arasında bir bağ oluşmasının nedeni bu iyonların zıt yüklere sahip olmalarıdır.
Cevap: Doğru. Zıt yüklerin çekimi iyonik bağın temel nedenidir.
d) Pozitif yüklü bir iyon yalnızca negatif yüklü bir iyon tarafından çekilebilir.
Cevap: Yanlış. Pozitif bir iyon, çevresindeki birden fazla negatif iyon tarafından çekilir.
2. Soru: Sodyum klorüre benzer bir yapıya sahip olan gümüş bromürün (AgBr) temel yapısını oluşturan parçacıklar nelerdir? Bu parçacıkları ne tür bir çekim bir arada tutar? (47Ag, 35Br)
Cevap: Gümüş bromür (AgBr) yapısını oluşturan parçacıklar, gümüş iyonları (Ag⁺) ve bromür iyonları (Br⁻) dur. Bu iyonlar arasındaki elektrostatik çekim kuvveti, iyonların bir arada durmasını sağlar.
3. Soru: Aşağıdaki tabloda bazı metal ve ametal atomlarının iyonlaşma enerjileri ile elektronegatiflik değerleri verilmiştir. Tabloyu inceleyerek bu atomlar arasında iyonik bağ oluşup oluşmayacağını belirleyiniz. İyonik bağın oluşma veya oluşmama nedenini atomların iyonlaşma enerjisi ve elektronegatiflik değerlerini göz önünde bulundurarak açıklayınız.
| Atom | İyonlaşma Enerjisi (kJ/mol) | Elektronegatiflik Değeri |
|---|---|---|
| Li | 520 | 0,98 |
| Na | 496 | 0,93 |
| Mg | 738 | 1,31 |
| F | 1681 | 3,98 |
| Cl | 1255 | 3,16 |
| O | 1314 | 3,44 |
- Li ve F: İyonik bağ oluşur çünkü Li düşük iyonlaşma enerjisine ve F yüksek elektronegatifliğe sahiptir.
- Na ve Cl: İyonik bağ oluşur çünkü Na elektron vermeye, Cl ise elektron almaya yatkındır.
- Mg ve O: İyonik bağ oluşur çünkü Mg elektron verir, O ise elektron alır.
Sonuç: İyonlaşma enerjisi düşük olan metaller (Li, Na, Mg) ile elektronegatifliği yüksek ametaller (F, Cl, O) arasında iyonik bağ oluşur.