1. Uygulama
İstatistiksel Bağlam Oluşturma
Aşağıdaki diyagramın kollarında gerçek yaşam durumlarına ve bu durumlardan yola çıkılarak oluşturulan tek nicel değişkenli veriye dayalı bilgi üretmeye yönelik istatistiksel bağlamlara örnekler verilmiştir. Verilen bilgilere göre aşağıdaki soruları cevaplayınız.
1. Dörder kişilik gruplara ayrılınız.
Soru: Neden dörder kişilik gruplara ayrılmamız isteniyor?
Cevap: Çünkü grup çalışması ile farklı bakış açıları bir araya getirilir, istatistiksel bağlamlar daha zengin ve etkili şekilde oluşturulabilir.
2. Diyagramda yer alan gerçek yaşam durumlarından yola çıkılarak elde edilen istatistiksel bağlam örneklerini grupça inceleyiniz. Bu bağlamların tek nicel değişkenli veri toplamayı gerektiren bağlamlar olmasının nedeni üzerine tartışınız.
Soru: Verilen bağlamlar neden tek nicel değişkenli veri toplamayı gerektirir?
Cevap: Çünkü bu bağlamlar, örneğin motorlu araçların karbon salımı veya bir kişi günde kaç litre su tüketir gibi ölçülebilir veriler içerir. Bu sayede tek bir sayısal değişken üzerinden analiz yapılabilir.
3. “Bir yılda üretilen narenciye miktarı?” şeklinde verilen istatistiksel bağlam hangi gerçek yaşam durumundan yola çıkarak oluşturulmuştur?
Soru: "Bir yılda üretilen narenciye miktarı" hangi gerçek yaşam durumu ile ilişkilidir?
Cevap: Bu istatistiksel bağlam, iklim değişikliği ve çevresel faktörler gibi çevre kirliliğiyle ilgili gerçek yaşam durumlarıyla ilişkilidir. Yağış miktarı, sıcaklık ve güneşlenme süresi gibi çevresel değişkenler narenciye üretimini etkiler.
4. Yakın çevrenizde veya dünyada ilginizi çeken, merak ettiğiniz veri toplamayı gerektiren bir gerçek yaşam durumu belirleyiniz. Belirlediğiniz gerçek yaşam durumuna bağlı bir nicel değişken belirleyerek bu duruma uygun istatistiksel bağlam örneği yazınız.
Soru: İlginizi çeken bir konuda hangi istatistiksel bağlamı oluşturabilirsiniz?
Cevap: Gerçek yaşam durumu: Okul kantinlerinde satılan ambalajlı ürünler
Nicel değişken: Bir haftada tüketilen ambalajlı ürün sayısı
İstatistiksel bağlam: “Öğrenciler bir haftada ortalama kaç adet ambalajlı ürün tüketiyor?”
5. Diyagramda yer alan gerçek yaşam durumlarına ait kutucukları doldurduktan sonra bu durumlara yönelik belirleyeceğiniz nicel değişkenler ile ilişkilendirilen yeni birer istatistiksel bağlamla ilgili kutucuklara yazınız.
Soru: Diyagramdaki gerçek yaşam durumlarına uygun yeni istatistiksel bağlam örnekleri neler olabilir?
- Motorlu araçların karbon salımı → “Bir şehirde bir ayda araçlardan salınan toplam karbon miktarı nedir?”
- Bir kişi bir gün boyunca tükettiği su miktarı → “Bir kişinin günlük su tüketim miktarı kaç litredir?”
- Bir yılda üretilen narenciye miktarı → “Yıllara göre narenciye üretimindeki değişim ne kadar?”
- Bir yılda üretilen mevsimlik ürün miktarı → “Bir bölgede mevsimlik sebzelerin yıllık üretim miktarı nedir?”