9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Sayfa 140-141-142-143-144-145 Cevapları Meb Yayınları

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 140

Kaynaklardan Öne Çıkan Bilgiler

Kaynak S: Gök Tanrı İnancı

• Hunlar, Gök Tanrı'ya ve atalarının ruhlarına inanan bir toplumdur.
• Güneş, ay, yıldızlar ve doğa, kutsal kabul edilmiştir.

Kaynak Ş: Kurban Ritüelleri

• Eski Türkler, ölen kişilerin ruhlarını memnun etmek için atalara kurban sunma geleneğini sürdürmüşlerdir.
• Ruhların öbür dünyada huzurlu olması için çeşitli törenler düzenlenmiştir.

Kaynak T: 12 Hayvanlı Türk Takvimi

• Eski Türkler, 12 Hayvanlı Takvim'i kullanarak güneşin hareketlerine dayalı bir zaman ölçme sistemi geliştirmişlerdir.
• Her yıl bir hayvana adanmıştır ve yılbaşı, kış gündönümüne denk gelen 21-22 Aralık olarak kabul edilmiştir.

Özet: Hunların İnanç, Bilim ve Sanat Anlayışı

İnanç: Hunlar, Gök Tanrı inancına sahiptir. Atalar kültü benimsenmiş ve kurban ritüelleri yapılmıştır.

Bilim: Hunlar, 12 Hayvanlı Türk Takvimi'ni icat ederek zamanı ölçmüş ve dokumacılık ile metal işçiliğinde ilerleme kaydetmişlerdir.

Sanat: Hunlar, taşlar üzerine tamgalar işlemiş, mezar taşları ve metal işlemeciliğiyle sanatsal eserler bırakmışlardır.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 141

Kaynaklara Göre Çıkarımlar

Kaynak U: 12 Hayvanlı Türk Takvimi

Olgular:

• 12 Hayvanlı Türk Takvimi, güneş yılına göre düzenlenmiştir.
• Bir yıl 12 aya bölünmüş ve her yıl bir hayvan adıyla anılmıştır.
• Bu takvim, zamanın hesaplanması açısından Bozkır kültüründe önemli bir yer tutmuştur.

Görüşler:

• Türklerin zamanı düzenleme ve ölçme yeteneği, bilimsel düşüncenin bir göstergesidir.
• 12 Hayvanlı Türk Takvimi, diğer kültürler üzerinde de etkili olmuştur.

Kaynak Ü: Türk Tarihinin İlk İzleri

Olgular:

• Kaya resimleri, Türk tarihinin en eski izlerini oluşturur.
• Taşlara kazınan resimler, iklim şartlarının etkisiyle günümüze ulaşmıştır.
• Yaklaşık 100 bin resim çizildiği tahmin edilmektedir.

Görüşler:

• Kaya resimleri, Türklerin doğa ve inanç sistemiyle olan bağlantılarını gösterir.
• Bu resimler, Türklerin sanat anlayışının tarih öncesi dönemlere dayandığını kanıtlar.

Kaynak V: Kaya Resimleri

Olgular:

• Kaya resimlerinde doğum, avcılık, ölüm gibi hayatın önemli anları anlatılmıştır.
• Tanrıya ulaşma ve doğa olayları kaya resimlerinde sembolize edilmiştir.

Görüşler:

• Kaya resimleri, Türklerin Tanrı ile insan arasındaki bağlantıyı tasvir etme çabasını yansıtır.
• Bu resimler, Türk tarihinin yazılı kaynaklardan önceki dönemi aydınlatmaktadır.

Kaynak Y: Atlı Arabalar ve Bozkır Kültürü

Olgular:

• Türkler, atlı arabaları icat ederek savaş ve taşımacılıkta önemli bir gelişme sağlamışlardır.
• Bozkır kültürü, hayvanları evcilleştirme ve kullanma teknikleri açısından ilerlemiştir.

Görüşler:

• Türklerin atlı savaş teknikleri, göçebe yaşam tarzını güçlendirmiştir.
• Bu yenilikler, Orta Asya'dan diğer bölgelere yayılan bir medeniyet mirasıdır.

Kaynak Z: Türk Tarihinin Ortak Mirası

Olgular:

• Türkler, taş anıtlar ve yazıtlarla tarihlerini kayıt altına almışlardır.
• "Orhun Abideleri", Türk tarihinin bilinen en eski yazılı kaynaklarındandır.

Görüşler:

• Taş anıtlar, Türklerin hem bilimsel hem de sanatsal açıdan ileri bir medeniyet kurduğunu gösterir.
• Türklerin tarih yazıcılığı geleneği, kalıcı eserlerle belgelenmiştir.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 142

Kaynak AA

Özet:

• Bozkır sanatı, hayvan motifleri ile öne çıkmıştır.
• Kemer tokaları, kılıç kabzaları ve eşyalar üzerinde hayvan figürleri (pars, kurt, geyik vb.) işlenmiştir.
• Türklerin altın ve gümüş işçiliğinde ustalaştıkları ve doğaya bağlı bir sanat anlayışı geliştirdikleri belirtilmiştir.

Kaynak AB

Özet:

• Türklerin evreni kubbe şeklinde düşündükleri ve çadırlarını bu şekilde tasarladıkları ifade edilmiştir.
• Çadırlar, göçebe yaşam tarzının en önemli unsurlarından biri olmuştur.

Kaynak AC

Özet:

• Eski Türkler, gökyüzü ile yeryüzü arasındaki ilişkiyi bir kubbe ile tasvir etmişlerdir.
• Kurgan mezarları, yöneticiler için yapılırdı ve mezar odasının üzerine toprak yığılırdı.
• Bozkır kültüründe hayvan motiflerinin günlük yaşamda sıkça kullanıldığı vurgulanmıştır.

Kaynak AÇ

Özet:

• Orta Asya Türkleri, soğuk hava şartlarına karşı dayanıklı çadırlar geliştirmiştir.
• Çadırlar, kolay taşınabilir ve kış aylarında sıcak tutacak şekilde tasarlanmıştır.
• Çadırların inşasında ahşap ve keçeden yararlanılmış, bozkır şartlarına uygun yapılar ortaya konmuştur.

Genel Sonuç:

Bu sayfada, Türklerin sanat anlayışı, çadır kültürü, kurgan mezarları ve hayvan motifleri öne çıkmaktadır. Göçebe yaşam tarzının getirdiği pratik çözümler ve doğa ile iç içe bir sanat anlayışı Türk kültürünün temel taşlarını oluşturmuştur.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 143

Soru 1: Hunlarla ilgili incelediğiniz kaynaklardaki olgu ve görüş cümlelerini aşağıda verilen tabloya yazınız.

Soru 2: İncelediğiniz kaynaklardaki bilgileri inanç, bilim ve sanatla ilgili olanlar şeklinde sınıflandırarak aşağıdaki tablonun ilgili alanlarına yazınız.

Soru 3: Yandaki karekod üzerinden Hermitage Müzesini sanal ortamda ziyaret ediniz ve Pazırık Kurganı’ndan çıkarılan Pazırık halısını ve at arabasını ayrıntılı olarak inceleyiniz. Bu buluntulardan birini seçerek aşağıdaki soruları cevaplayınız.

1. Dikkatinizi çeken eser hangisidir?
   Cevap: Pazırık Kurganı’ndan çıkarılan Pazırık Halısı.

2. İncelediğiniz sanat eserinde neler görüyorsunuz? Açıklayınız.
   Cevap: Halı, geometrik desenler ve figüratif motiflerle süslenmiştir. Dış bordürde atlı süvariler, iç bordürde ise geyik figürleri yer alır. Merkezde ise lotus çiçeği motifleri bulunmaktadır.

3. Sizce eserde renkler uyumlu mu? Sizce eser özgün mü? Sizce eserde semboller belirgin mi?
   Cevap: Eserde kırmızı, sarı ve mavi tonları uyumlu bir bütünlük oluşturur. Halı özgün bir tasarıma sahiptir. Semboller net ve belirgin şekilde işlenmiştir.

4. İncelediğiniz sanat eseri ile sanatçı ne/ neler anlatmış olabilir? Medeniyetin özellikleri ile ilgili hangi çıkarımlarda bulunursunuz? Açıklayınız.
   Cevap: Sanatçı, atlı süvari ve geyik figürleriyle dönemin yaşam tarzını ve avcılık kültürünü yansıtmış olabilir. Lotus çiçeği motifi ise doğaya ve estetiğe verilen önemi gösterir. Bu, o dönemin topluluklarının sanata, doğaya ve günlük yaşama dair derin bir anlayışa sahip olduğunu kanıtlar.

5. İncelediğiniz sanat eserini beğendiniz mi? Bu eseri siz yapsaydınız nasıl yapardınız?
   Cevap: Eseri beğendim; detaylı işçilik ve zengin motifler etkileyici. Ben yapsaydım, belki daha fazla renk çeşitliliği ekleyerek motifleri daha da vurgulardım.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 144

Soru 1: Verilen yönergeler doğrultusunda aşağıdaki etkinlikleri yapınız.

Soru: Yandaki karekodda Urartuların kullandığı çivi yazısıyla ilgili bir bilgi notu bulunmaktadır. Bu notu okuyunuz ve tarihle ilgili hazırladığınız bir sloganı Urartu çivi yazısıyla yazmaya çalışınız.

Cevap:
Slogan: “Tarih öğren, geleceği inşa et.”
Urartu Çivi Yazısıyla Yazımı: Ta-rih u-re-ni ša-et

Soru 2: Sayfa 123’teki karekodda verilen “Damgaların Göçü: Saymalıtaş” belgeselinden ve Hunlarla ilgili edindiğiniz bilgilerden yararlanarak kendi tamgalarınızı oluşturunuz. Bu amaçla sınıfa getirdiğiniz boyalar ve küçük taşlarla tamgalar yapınız ve bunları sınıfın uygun bir köşesinde sergileyiniz.

Cevap: Tamga Oluşturma Adımları

1. Araştırma Yapın: Hunlara ait tamgalar hakkında bilgi edinin (örneğin; kurt, güneş, ok ve yay gibi semboller).
2. Çizim ve Boyama: Küçük taşlara ya da kağıtlara geometrik figürler veya hayvan motifleri çizin.
3. Malzeme Kullanımı: Taş, boya ve kalem gibi malzemelerle tasarımlarınızı tamamlayın.
4. Sergileme: Sınıf köşesinde pano hazırlayarak tamgalarınızı sergileyin.

PERFORMANS GÖREVİ

Soru: Eski Çağ toplumlarının inançları ile bilim ve sanat anlayışları arasındaki ilişkiyi ortaya koyan sanal pano veya bülten panosu hazırlayınız.

ESKİ ÇAĞ TOPLUMLARININ İNANÇ, BİLİM VE SANAT ANLAYIŞLARI

1. Giriş

Eski Çağ toplumları, inançlarıyla bilim ve sanat anlayışlarını bir arada şekillendirmiştir. İnanç sistemleri, sanatsal eserleri ve bilimsel çalışmaları yönlendirmiştir.

2. Medeniyetlerin İnanç, Bilim ve Sanat Özellikleri

Asur:

• İnanç: Çok tanrılı inanış, tanrılarını koruyucu güç olarak görmüşlerdir.
• Bilim: Astronomi, matematikte ilerlemeler yaparak takvim oluşturmuşlardır.
• Sanat: Savaş temalı kabartmalar ve rölyefler ön plana çıkmıştır.

Mısır:

• İnanç: Ahiret inancı, piramit ve anıt mezarların inşasına neden olmuştur.
• Bilim: Tıp, matematik ve geometri alanında büyük gelişmeler kaydedilmiştir.
• Sanat: Firavun heykelleri ve tapınak süslemeleri dikkat çekmiştir.

Hitit:

• İnanç: Çok tanrılı din, Fırtına Tanrısı önemli bir rol oynamıştır.
• Bilim: Yazılı kanunlar ve mühendislik alanında ilerlemişlerdir.
• Sanat: Kabartmalar ve mühür sanatı öne çıkmıştır.

Urartu:

• İnanç: Gök Tanrı ve doğa inancı yaygındır.
• Bilim: Baraj, sulama sistemleri ve kale yapımında ustalaşmışlardır.
• Sanat: Kaya kabartmaları ve takı sanatında ilerlemişlerdir.

Yunan:

• İnanç: Çok tanrılı din, mitolojik hikayelerle tanrılarını yüceltmişlerdir.
• Bilim: Felsefe, matematik, astronomide çığır açmışlardır.
• Sanat: Tapınaklar, tiyatrolar ve insan figürlü heykeller ön plandadır.

Hunlar:

• İnanç: Gök Tanrı inancı ve atalar kültü önemlidir.
• Bilim: Atın evcilleştirilmesi ve 12 Hayvanlı Türk Takvimi geliştirilmiştir.
• Sanat: Hayvan üslubu, kaya resimleri ve dokuma ürünleri öne çıkmıştır.

3. İnanç, Bilim ve Sanat İlişkisi

• İnanç sistemleri, sanatı ve bilimi doğrudan etkilemiştir.
• Örneğin, Mısır’da ahiret inancı piramitleri ortaya çıkarırken, Yunan kültürü tanrılarına adadığı tapınakları ve tiyatroları geliştirmiştir.
• Bilimsel ilerlemeler; takvim, tarım, yazı sistemleri gibi toplumların ihtiyaçlarına yönelik oluşmuştur.

4. Sonuç

Eski Çağ medeniyetleri, inançları sayesinde sanatı ve bilimi şekillendirmiştir. Bugün bile bu medeniyetlerin bıraktığı eserler insanlık için büyük bir ilham kaynağıdır.

Sunum Notları

• Her grup üyesi bir medeniyetin inanç, bilim ve sanat anlayışını anlatmalıdır.
• Görsel materyallerle panonuzu zenginleştirin.
• Sunum süresi 10 dakikayı geçmemelidir.

9. Sınıf Tarih Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 145

Grup Değerlendirme Formu

Çalışmanın Adı: Eski Çağ Toplumlarının İnanç, Bilim ve Sanat Anlayışları
Tarih: 10/02/2025
Öğrencinin Adı ve Soyadı: Ali Kara
Grup Üyeleri: Ali Kara, Sena Demir, Asya Kalaycı, Samet Özdemir

Değerlendirme Ölçütleri

1. Grup üyeleri pano hazırlama sürecinde araç gereç ve kaynak kullanımı bakımından birbirleriyle yardımlaştı.
   ✓ Her Zaman

2. Grup üyeleri panoyu hazırlarken birbirlerinin görüşlerini dikkate dinledi.
   ✓ Her Zaman

3. Grubun tüm üyeleri pano hazırlama sürecine katıldı ve üzerlerine düşen sorumlulukları yerine getirdi.
   ✓ Her Zaman

4. Grup üyeleri çalışmanın her aşamasında birbirleriyle görüş alışverişi yaptı.
   ✓ Her Zaman

5. Grup üyeleri çalışmanın her aşamasında birbirlerine saygılı davrandı.
   ✓ Her Zaman

6. Grup üyeleri çalışmanın her aşamasında ulaştıkları çıkarımları birbirleriyle paylaştı.
   ✓ Her Zaman

7. Grup üyeleri pano hazırlama etkinliği boyunca zamanı verimli kullandı.
   ✓ Her Zaman

Grubunuzun güçlü yanları nelerdi?

İş birliği ve görev paylaşımı oldukça iyiydi. Teknoloji kullanımında da başarılıydık ve zamanımızı iyi değerlendirdik.

Grubunuz bu etkinlik sırasında hangi zorluklarla karşılaştı?

Güvenilir kaynaklar bulmak zor oldu. Ayrıca, elde edilen metinleri sadeleştirmek ve düzenlemek zaman aldı.

Grup olarak daha nitelikli çalışmalara imza atmak için neler önerirsiniz?

İş bölümü daha dengeli yapılabilir. Sunum provasına daha fazla zaman ayırarak hazırlıklarımızı daha sağlam temellere oturtabiliriz.

Öğretmenin Geri Bildirimi:

Araştırma ve sunum oldukça başarılıydı. Zaman yönetimi konusunda daha dikkatli olunursa çalışmanız çok daha mükemmel olabilir.