1. Ünite Ölçme ve Değerlendirme Soruları Cevapları
1. Aşağıda verilen cümleleri kutucuklardaki sözcüklerden uygun olanlar ile tamamlayınız.
a. Dinen gerekli sayılan, akla yakın ve toplumca onaylanan bütün söz ve davranışlara edep denir.
b. İnsanın zihnen, bedenen ve ahlaken gelişerek olgunlaşmasını sağlayan eğitim sürecine terbiye denir.
c. Felsefenin alt alanı olan görgü, doğru yaşam koşullarını konu edinir.
d. Bir toplumda yapılması ve yapılmaması gereken davranışlara ilişkin kurallar bütününe muâşeret denir.
e. Her kültürün temelinde onu oluşturan felsefe, din, etik, hukuk gibi dinamikler vardır.
2. Aşağıda yer alan ifadelerden doğru olanların başına “D”, yanlış olanların başına “Y” yazınız.
a) (Y) Edep kelimesinin çoğulu olan adap, muaşeret sözcüğüyle bir araya gelince toplumda tek başına yaşamak anlamını kazanır.
Edep kelimesinin çoğulu olan adap, muaşeret sözcüğüyle bir araya gelince toplumda bir arada yaşamak anlamını kazanır.
b) (D) Arapçada şehirli anlamına gelen medeni sözcüğü günümüzde uygar anlamında kullanılmaktadır.
c) (D) Adabımuaşeretin felsefi, kültürel ve dinî dayanakları vardır.
ç) (Y) Ahlak kurallarına uyulmadığında hukuki yaptırımlar uygulanır.
Ahlak kurallarına uyulmadığında kınama, ayıplama gibi toplumsal yaptırımlar uygulanır.
d) (D) Adabımuaşeret yaşamı kolaylaştırır ve insan ilişkilerini düzenler.
e) (Y) Adabımuaşeret yalnızken uyduğumuz kurallardır.
Adabımuaşeret toplumsal hayatta uyduğumuz kurallardır.
f) (Y) Görgü kurallarına göre yaşamak bireyin toplumsal uyumunu ortadan kaldırır.
Görgü kurallarına göre yaşamak bireyin toplumsal uyumunu kolaylaştırır.
g) (Y) Görgü kurallarının yasal bir yaptırımı vardır.
Görgü kurallarının yasal bir yaptırımı yoktur.
ğ) (D) Japonlar hafifçe öne eğilerek selamlaşır.
h) (Y) Batı toplumlarında saygı amacıyla büyüklerin eli öpülür.
Batı toplumlarında saygı amacıyla büyüklerin eli öpülmez.
ı) (D) Bir Japon’un ağzını şapırdatması, yemeği beğendiği anlamına gelir.
i) (Y) Türklerde ilk tanışmada maaş, yaş ve beden ölçülerinin sorulması adabımuaşerete uygundur.
Türklerde ilk tanışmada maaş, yaş ve beden ölçülerinin sorulması adabımuaşerete uygun değildir.
3-7. soruların cevaplarını ilgili alanlara yazınız.
3. Görgü, nezaket ve zarafet arasında nasıl bir ilişki vardır? Açıklayınız.
Cevap: Görgü, nezaket ve zarafet birbirini tamamlayan sosyal davranış biçimleridir. Görgü, toplum içinde uyulması gereken kurallar bütününü ifade eder. Nezaket, bireyin nazik ve saygılı bir şekilde iletişim kurmasını sağlar. Zarafet ise hem dış görünüşte hem de davranışlarda estetik bir incelik ve uyum sergilemektir. Bu üç unsur, birlikte bireyin toplumda saygın ve kabul gören biri olmasını destekler.
4. Adabımuaşerete uymanın toplum barışına ne gibi katkıları vardır? Açıklayınız.
Cevap: Adabımuaşeret kurallarına uymak, bireylerin birbirine saygı göstermesini ve hoşgörülü olmasını sağlar. Toplumdaki çatışmaların önlenmesine, barış ve huzurun korunmasına katkıda bulunur. Bireyler arasındaki iletişimde karşılıklı anlayış ve nezaket ön planda olduğunda, sosyal huzursuzlukların önüne geçilmiş olur.
5. Toplumdaki bireylerin adabımuaşerete uygun davranmasının toplumsal düzen açısından önemini açıklayınız.
Cevap: Adabımuaşerete uygun davranmak, bireylerin topluma uyumunu ve sosyal düzeni sağlar. Kurallar sayesinde bireyler nasıl davranacaklarını bilir ve çatışma durumları en aza iner. Toplum içinde karşılıklı güven ve saygı gelişir, böylece kaos ortamı oluşmaz ve düzen sağlanmış olur.
6. Ahi teşkilatına mensup esnafların sahip olduğu iş ahlakını tüketici hakları açısından değerlendiriniz.
Cevap: Ahi teşkilatı, iş ahlakına büyük önem verir ve esnafın dürüst, adil ve müşteri odaklı olmasını teşvik eder. Tüketici haklarının korunması, esnafın kaliteli hizmet sunması ve müşteriye saygılı davranmasıyla sağlanır. Ayrıca, fiyat ve kalite standartlarına uyum gösterilmesi, tüketici memnuniyetini artırır.
7. Türk kültürüne ait, geçmişten günümüze taşınmış adabımuaşeret örnekleri veriniz.
Cevap: Türk kültüründe misafirperverlik, saygı gösterme, büyüklere öncelik verme gibi adabımuaşeret örnekleri geçmişten günümüze taşınmıştır. Bayramlarda el öpme, büyüklerin halini hatırını sorma, komşulara yardım etme gibi davranışlar, Türk toplumunun köklü geleneklerinden bazılarıdır. Ayrıca, düğün, cenaze gibi toplumsal etkinliklerde dayanı
8-17. Sorular ve Cevapları
8. Aşağıdakilerden hangisi adabımuaşeretin temel kavramlarından değildir?
B) Ekonomi
Adabımuaşeret Kavramları: Ekonomi, adabımuaşeret kapsamında bir temel kavram olarak değerlendirilmez. Adabımuaşeretin özünde nezaket, görgü ve edep gibi değerler bulunur.
9. Toplumda bireylerin yaşamını kolaylaştıran, davranışları düzenleyen, nezaket ve görgü kuralları olarak da bilinen davranışlar bütününe ne denir?
A) Adabımuaşeret
10. Aşağıdakilerden hangisi ilk Türk devletlerinde toplum tarafından kabul gören davranışlardan biri değildir?
B) Davet edilmediği yere gitmek
11. Aşağıdaki ülkelerden hangisinde gelen konukları kapıda karşılayıp gideni kapıya kadar uğurlamak önem arz eder?
E) Türkiye
12. Aşağıdakilerden hangisi Kutadgu Bilig’de yer alan örnek davranışlardan biri değildir?
D) Güç sahiplerine hürmet etmek
Kutadgu Bilig’de Yer Alan Değerler: Güç sahiplerine hürmet etmek, genel anlamda bir nezaket kuralı olabilir ancak Kutadgu Bilig’de vurgulanan temel değerlerden biri değildir.
13. Aşağıda toplumsal hayatı düzenleyen bazı kavramlar verilmiştir.
I. Hukuk
II. Nezaket
III. Kültür
Buna göre kavramlardan hangileri adabımuaşeretin dayanakları arasında yer alır?
D) II ve III
14. Aşağıdakilerden hangisi nazik bir davranış değildir?
D) Toplu taşıma araçlarında yüksek sesle konuşmak
15. Aşağıdaki mutasavvıflardan hangisi “Kusurları örtmede gece gibi ol.” sözü ile hoşgörülü olmanın önemini vurgulamıştır?
B) Mevlana Celaleddin-i Rumi
16. Aşağıdaki ifadelerden hangisi adabımuaşeretin toplumsal önemini yansıtmamaktadır?
E) Toplumun kültürel özelliklerini değiştirir.
17. Aşağıda bazı kavramların tanımları verilmiştir.
I. Toplum içinde nasıl davranılması gerektiğini belirleyen, rahatsızlık uyandıracak söz ve davranışlardan kaçınmayı ifade eden toplumsal kabuller bütünü.
II. Samimi bir yaklaşım çerçevesinde anlayış, duyarlılık, kibarlık, incelik kavramlarını içeren ana bir değerdir.
III. Toplumsal kabullere uygun davranmak, uygar olmak olarak ifade edilir.
Yukarıda tanımları verilen kavramların sıralaması aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?
A) Görgü-Nezaket-Medenilik