Adalet Heybesi Metni Cevapları
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 106 Cevabı
HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Soru: “Adil olmak” ifadesinden ne anlıyorsunuz? Arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Adil olmak, kimseye haksızlık yapmamak, herkese eşit ve dürüst davranmak anlamına gelir.
Metni, türün özelliklerine göre okuyunuz.
ADALET HEYBESİ
Evvel zaman içinde, kalbur saman içinde… Herkes hakkını almalı, samanlıktaki çöp bile. Dinlersen ahalinin derdini, memnun edersin her ferdini. Dişi yoksa nasıl yesin yemeği? Altın versen keseyle doyar mı midesi? Denizi çorba ettik, gemiyi kepçe… Yedik, yedik, doymadık. Hakk’ın adaletini soranlara şu masalı anlattık:
Çok eski diyarların birinde, geniş toprakları olan bir ülkede yaşayan bir padişah varmış. Padişah; halkını adaletle yöneten, onların rızasını kazanmış, bu sayede gönlü huzura doymuş, çok sevilen biriymiş. Sadece insanları değil doğadaki tüm canlıları hatta eşyaları bile incitmezmiş. Gün gelmiş, padişah yaşlanmış. Üç oğlundan hangisinin halkını memnun edeceğini, adaletle yöneteceğini, yaşarken görmek istemiş. Çağırmış vezirini yanına:
— Haber verin tellallara, oğullarım sıra ile bir gün benim yerime ülkeyi yönetecek. Günün sonunda evlatlarım halkımdan her kimi memnun etti ise o kişi, şehrin meydanına asılan heybeye bir avuç buğday bıraksın, demiş. (***)
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 108 Cevabı
1. ETKİNLİK
Soru: Metinde geçen bazı kelimelerin anlamları aşağıda verilmiştir. Bu kelimelerin neler olduğunu tahmin ederek onları bulmacaya yerleştiriniz.
1- Osmanlılarda devletin bakanlık, valilik gibi yüksek görevlerinde bulunan ve paşa ünvanını taşıyan kimse. (vezir)
2. Bir şeyin oluşundaki akıl erdirilemeyen gizli sebep. (hikmet)
3. Öğrenim görmek amacıyla ders alan kimse. (talebe)
4. Herhangi bir işi yapmada ustalık. (maharet)
5. Yasalarla sahip olunan hakların herkes tarafından kullanılmasının sağlanması, türe. (adalet)
6. İslam ülkelerinde, genellikle İslam dini kurallarına uygun bilimlerin okutulduğu yer. (medrese)
7. Herhangi bir şeyi, olayı veya bir şeyin satılacağını halka duyurmak için çarşıda, pazarda yüksek sesle bağıran kimse, çağırtmaç. (tellal)
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 109 Cevabı
2. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları, metne göre cevaplayınız?
1. Soru: Padişah üç oğlunun sırayla ülkeyi yönetmelerini neden istemiştir?
Cevap: Padişah, kendisinden sonra ülkeyi kimin adaletle yöneteceğini görmek ve halkını memnun eden oğlunu seçmek için bu yöntemi istemiştir.
2. Soru: Padişah, oğullarından hangisinin daha iyi bir veliaht olduğunu anlamak için nasıl bir yola başvurmuştur?
Cevap: Üç oğlunu birer gün boyunca ülkeyi yönetmeye göndermiş ve halkın memnuniyetine göre şehrin meydanındaki heybenin doldurulmasını istemiştir.
3. Soru: Padişahın büyük ve ortanca oğlu halkı memnun etmek için neler yapmışlardır? Heybelerini doldurmayı başarmışlar mıdır?
Cevap: Büyük oğlu herkese bir çuval yiyecek dağıtmış, ortanca oğlu ise herkese bir kese altın vermiştir. Ancak ikisi de heybelerini tam dolduramamıştır.
4. Soru: Padişahın küçük oğlu halkı memnun etmek için ne yapmıştır? Heybesini ağzına kadar doldurabilmiş midir?
Cevap: Küçük oğlu halkın ihtiyaçlarını dinlemiş ve onlara uygun yardımlarda bulunmuştur. Heybesini ağzına kadar doldurmayı başarmıştır.
5. Soru: Metinden hareketle bir toplumda adaletin nasıl sağlanabileceğini açıklayınız.
Cevap: Bir toplumda adalet, herkese eşit şekilde davranmak yerine onların ihtiyaçlarını dinleyerek ve bu ihtiyaçlara göre hareket ederek sağlanabilir.
3. ETKİNLİK
Soru: Metinden alınan aşağıdaki cümlelerin “öznel” mi “nesnel” mi olduklarını örnekteki gibi belirleyiniz.
Cümle | Öznel/Nesnel |
---|---|
1. Küçük oğlunuz bir adama ihtiyacını sordu. | Nesnel |
2. Heybelerini yiyeceklerle doldurmuş ve tam kırk atla köy köy dolaşmış. | Nesnel |
3. Askerler şehir meydanına asılan, sadece yarısı buğday dolmuş heybe ile dönmüşler saraya. | Nesnel |
4. Babadan kalma eski bir av tüfeğim vardı. | Nesnel |
5. Babamız insanların gönüllerini doldurdu. | Öznel |
6. Küçük oğlunuz askerlerini gönderdi. | Nesnel |
7. Ama baba yadigârı o tüfek benim için çok kıymetli. | Öznel |
8. Oysa ben gözümle değil, kalbimle görürdüm. | Öznel |
9. Talebelerim olmadan hayatımın da bir anlamı kalmadı. | Öznel |
10. Padişahım, üç oğlunuz da sizin güzel hazinelerinizden halkınıza ikramlarda bulundu. | Öznel |
11. Komşumun hâli vakti yerinde, benim ona gücüm yetmez. | Öznel |
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 110 Cevabı
4. ETKİNLİK
Metnin konusunu ve ana fikrini aşağıya yazınız.
- Metnin Konusu: Padişahın oğulları arasında adaletli bir yönetici seçmek için uyguladığı yöntem.
- Metnin Ana Fikri: Adalet, herkese aynı şeyi vermekle değil, ihtiyaçlarına göre davranmakla sağlanır.
5. ETKİNLİK
a- Metinden alınan aşağıdaki cümlelerde deyimleri bulup altlarını çiziniz. Deyimleri bulurken deyimler sözlüğünden faydalanınız.
Ertesi gün olmuş, ortanca oğul vezirle çıkmış yola.
Komşumun hâli vakti yerinde, benim ona gücüm yetmez.
Padişahımız da evlatları da var olsun ancak benim yiyecekle de altınla da işim olmaz.
Kulak vermeli her insanın muradına, demiş.
Küçük oğlunuz askerlerini gönderdi ve baba yadigârı av tüfeğini geri verdi adama.
b- Bulduğunuz deyimlerin metne kattığı anlamları aşağıya yazınız.
Metne kattığı anlam:
- Yola çıkmak: Olayların başladığını ve hareketliliği ifade eder.
- Hâli vakti yerinde: Karakterlerin durumunu ve adalet arayışını anlamamıza yardımcı olur.
- Kulak vermek: Dinlemenin, anlamanın ve ihtiyaçları çözmenin önemini vurgular.
- Var olsun: Minnettarlık ve dua anlamı katar.
- Baba yadigârı: Eşyaların manevi değerini ifade eder.
6. ETKİNLİK
Soru: Çevrenizde yaşanan olaylardan yola çıkarak adil bir kişinin sahip olması gereken özellikleri sınıfça konuşunuz. Bu özelliklerden hangilerinin, metindeki padişahın küçük oğlunun adalet algısıyla ilişkilendirilebileceğini belirleyiniz.
Adil Bir Kişide Olması Gereken Özellikler:
- Tarafsızlık: Herkese eşit yaklaşmak.
- Empati: İnsanların duygularını ve ihtiyaçlarını anlamak.
- Güvenilirlik: Sözüne ve davranışlarına güven duyulması.
- Dürüstlük: Gerçekleri açıkça söylemek ve hileden kaçınmak.
- Dinleme Becerisi: İnsanların dertlerini ve ihtiyaçlarını dinlemek.
- Şeffaflık: İşlerin açık bir şekilde yürütülmesi.
- Sorumluluk: Verilen görevleri layıkıyla yerine getirmek.
Metindeki Padişahın Küçük Oğluyla İlişkisi:
Padişahın küçük oğlu, insanları dinleyerek ihtiyaçlarına çözüm bulmasıyla tarafsızlık, empati, güvenilirlik ve dürüstlük özelliklerini taşımaktadır.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 111 Cevabı
7. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki cümlelerde yer alan zarfları bulup bu zarfların, cümlenin anlamına olan katkısını örnekteki gibi yazınız.
Padişah, vezirini de sık sık tembihlemiş.
Sık sık ifadesi, "tembihlemiş" fiilinin nasıl gerçekleştiğini söylemektedir. Bu nedenle sık sık ifadesi, durum zarfıdır.
Padişah, halkını adaletle yöneten biriymiş.
Adaletle ifadesi, "yöneten" sıfat-fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle adaletle ifadesi, durum zarfıdır.
Büyük oğlan çok şaşırmış.
Çok ifadesi, "şaşırmış" fiilinin ne kadar gerçekleştiğini belirtir. Bu nedenle çok ifadesi, miktar zarfıdır.
Dişi yoksa nasıl yesin yemeğini?
Nasıl ifadesi, "yesin" fiilinin nasıl gerçekleştiğini sormaktadır. Bu nedenle nasıl ifadesi, soru zarfıdır.
Vezir, olanı biteni sessizce izlemekteymiş.
Sessizce ifadesi, "izlemekteymiş" fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle sessizce ifadesi, durum zarfıdır.
Komşum yıllar önce ödünç aldı.
Yıllar önce ifadesi, "aldı" fiilinin ne zaman gerçekleştiğini belirtir. Bu nedenle yıllar önce ifadesi, zaman zarfıdır.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 112 Cevabı
Bir sonraki gün padişahın küçük oğlu yanına hiçbir şey almadan ayrılmış saraydan.
Bir sonraki gün ifadesi, "ayrılmış" fiilinin ne zaman gerçekleştiğini belirtir. Bu nedenle bir sonraki gün ifadesi, zaman zarfıdır.
Hiçbir şey almadan ifadesi, "ayrılmış" fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle hiçbir şey almadan ifadesi, durum zarfıdır.
Kardeşleri, küçük oğlanın halkın gönlünü nasıl kazandığını anlamışlar.
Nasıl ifadesi, "kazandığını" fiilinin nasıl gerçekleştiğini sormaktadır. Bu nedenle nasıl ifadesi, soru zarfıdır.
Vezir, tek bir söz bile etmeden padişahın büyük oğlu ne istediyse uygulatmış.
Tek bir söz bile etmeden ifadesi, "uygulatmış" fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle tek bir söz bile etmeden ifadesi, durum zarfıdır.
Her haneye eşit bir şekilde bir kese altın bıraktım.
Eşit bir şekilde ifadesi, "bıraktım" fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle eşit bir şekilde ifadesi, durum zarfıdır.
Benim için çok kıymetli bir av tüfeği.
Çok ifadesi, "kıymetli" sıfatının miktarını belirtir. Bu nedenle çok ifadesi, miktar zarfıdır.
Vezir çok mutlu ayrıldı saraydan.
Mutlu ifadesi, "ayrıldı" fiilinin nasıl gerçekleştiğini ifade eder. Bu nedenle mutlu ifadesi, durum zarfıdır.
Çok ifadesi, "mutlu" durum zarfının miktarını ifade eder. Bu nedenle çok ifadesi, miktar zarfıdır.
7. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Özgün Yayınları Sayfa 113 Cevabı
8. ETKİNLİK
Soru: Metindeki padişahın bir sorunu vardır: Çocuklarından hangisinin daha iyi bir yönetici adayı olduğunu bilmek ister. Bu padişahın veziri olduğunuzu hayal ediniz. Padişahın merakını gidermek için ona farklı bir çözüm yolu sununuz. Padişaha sunduğunuz çözüm yolunu işlem basamaklarına uygun şekilde aşağıya yazınız.
- Padişah, her bir oğlunu farklı bir bölgeye vali olarak göndermeli.
- Gönderdiği bölgelerde yaşayan halkın ihtiyaçlarıyla ilgili bir rapor hazırlamalarını istemeli.
- Oğulları halkın ihtiyaçlarını belirledikten sonra bu ihtiyaçları karşılamak için adım atmalı.
- Halktan, oğullarının yönetim tarzı ve adalet anlayışı hakkında geri bildirim toplanmalı.
- Oğulların topladığı geri bildirimler değerlendirilerek sonuçlar padişaha sunulmalı.
- Padişah, halktan gelen bu geri bildirimlere dayanarak oğullarının kararlarını ve uygulamalarını incelemeli.
- Oğullarının verdikleri kararların halkın sorunlarını çözüp çözmediği araştırılmalı.
- Halkın memnuniyet seviyesini ölçmek için anketler yapılmalı.
- Padişah, halkın en çok memnun olduğu oğlunu yönetici adayı olarak seçmeli.
- Bu süreçte oğulların adalet, dürüstlük ve halkın ihtiyaçlarına duyarlılık gibi özellikleri göz önünde bulundurulmalı.
GELECEK DERSE HAZIRLIK
Soru: Harçlıklarınızı biriktirir misiniz? Biriktirdiğiniz harçlıklarla neler alırsınız? Arkadaşlarınızla konuşunuz.
Cevap: Evet, harçlıklarımı biriktiririm. Biriktirdiğim harçlıklarla kitap alır, bazen okul malzemeleri veya istediğim bir oyuncağı satın alırım. Arkadaşlarımla bu konuyu konuşmayı düşünüyorum.