Altı Üstü Bir Yarış Metni Etkinlik Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Altı Üstü Bir Yarış Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 170 Cevabı

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru: “Bu Görev Bizim” bölümünde verilen atasözlerinin anlamını arkadaşlarınızla paylaşınız.

• Bir musibet bin nasihatten iyidir: İnsanlar bazen öğütlerle doğru yolu bulamaz, ancak yaşanan kötü bir olay kişiye ders vererek yanlışlarını görmesini sağlar.
• Öfkeyle kalkan zararla oturur: Öfkeyle hareket eden kişiler, genellikle kötü sonuçlarla karşılaşır.

Soru: Daha önce hiç bir yarışa katıldınız mı? Katıldıysanız ne tür bir yarışa katıldığınızı söyleyiniz.

Cevap: Evet ben daha önce okulumuzda düzenlenen koşu yarışına katıldım.

Soru: Yarış öncesi, yarış sırası ve sonrasında neler hissettiğinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Yarış öncesi heyecanlıydım. Yarış başlayınca heyecanımı atıp kendimi yarışa verdim, yarış sonucunda elde ettiğim dereceden dolayı çok mutlu oldum.

****

Metni dinlemeden önce 1. etkinliğin “a” bölümünü yapınız.

Dinlemeye ayıracağınız süreyi ve dinleme şeklinizi belirledikten sonra dinleme esnasında kullanacağınız sözlük, çalışma kağıdı vb. seçiniz.
Karekodu okutarak metni dinleyiniz.
Dikkat dağıtıcı hareketlerden kaçınarak metni dinleyiniz.
Metni dinlerken metnin içeriğiyle ilgili kısa notlar alınız.
Dinleme sürecinizi tema sonundaki “Dinleme/İzleme Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 171 Cevabı

1. ETKİNLİK

a- Metnin adından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahminlerinizi ve gerekçelerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Metnin bisiklet yarışı yapan çocukların bir deneyimini konu aldığını düşünüyorum. Çünkü görselde çocukların bisikletli olduğu görülüyor ve metin başlığı "Altı Üstü Bir Yarış" gibi basit bir olayın büyütüldüğünü ima ediyor.

b- Metnin içeriğiyle ilgili tahminleriniz doğru çıktı mı? Neden? Yazınız.
Cevap: Evet, metinle ilgili tahminlerim doğru çıktı. Yarış ve sonrasında yaşanan olaylar, başlık ve görsellerin çağrıştırdıkları ile uyumlu.

2. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruların cevaplarını dinlediğiniz metinden hareketle defterinize yazınız.

1. Soru: Yiğit’in yarış öncesi, sırası ve sonrasında hangi duyguları yaşadığını ayrı ayrı belirtiniz.

• Yarış öncesi: Kendine çok güveniyor, kazanacağından emin.
• Yarış sırasında: Heyecanlı ve hırslı.
• Yarış sonrası: Kaybettiği için üzgün, öfkeli ve pişman.

2. Soru: Arkadaşları yarış sonucunda Yiğit’e nasıl davranmışlar? Yiğit’in bir arkadaşı olsaydınız ona neler söylerdiniz?
Cevap: Arkadaşları Yiğit’i sakinleştirmeye çalışmış ve “Bu sadece bir yarış” diyerek teselli etmiş. Ben olsam, Yiğit’e bir dahaki yarış için daha iyi hazırlanmasını önerirdim.

3. Soru: Yiğit, bisikletine zarar verdikten sonra neler hissetmiştir?
Cevap: Çok pişman olmuş ve babasına karşı mahcup hissetmiştir.

4. Soru: Yiğit’in babaannesi, torununun yaşadıklarını öğrenince ne tepki vermiştir? Yiğit’e hangi nasihatlerde bulunmuştur?
Cevap: Babaannesi onu sakinleştirip “Öfkenin esiri olma” diye nasihat etmiş ve yapıcı bir tavır sergilemiştir.

5. Soru: Yiğit olanları anlattıktan sonra babası “İşte benim oğlum, bugün biraz daha büyü dü.” demiştir. Bu sözüyle ne anlatmak istemiş olabilir?
Cevap: Babası, Yiğit’in yaptığı hatayı anlayıp ders çıkardığını düşündüğü için “Bugün biraz daha büyüdün” diyerek onun olgunlaştığını ifade etmiştir.

6. Soru: Yiğit’in babaannesi ve babasının olaya verdikleri tepkiyi çevrenizdeki büyüklerin tepkileriyle karşılaştırınız. Bu tepkilerin doğruluğu ve yanlışlığı konusundaki görüşlerinizi söyleyiniz.
Cevap: Bu tür durumlarda çocuklarına çok sert tepki gösteren hatta çocuklarına şiddet uygulayan veliler olabiliyor. Yiğit’in babası ve babaannesi bu konuda çok yapıcı davranmışlar ve Yiğit’in de hatasını anlayıp doğruya ulaşmalarını sağlamışlardır.

3. ETKİNLİK

Soru: Dinlediğiniz metinden hareketle aşağıda eksik bırakılan gerekçelendirme ifadelerini örnekteki gibi tamamlayınız.

Yiğit’in dürüst biri olduğunu babasına gerçekleri olduğu gibi anlatmasından anladım.
Yiğit’in hırslı davrandığını yarışı kazanmayı çok istemesinden, yarışmayı kaybettiğine çok üzülmesi ve ağlamasından anladım.
Yiğit’in arkadaşlarının onu sakinleştirmeye çalıştığını Yiğit’e üzülme, altı üstü bir yarıştı, dünyanın sonu değil ya demelerinden anladım.
Babaannesinin Yiğit’e karşı hoşgörülü olduğunu olan olmuş oğlum, sen öfkene sahip çık demesinden anladım.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 172 Cevabı

4. ETKİNLİK

Soru: Metnin başlığı niçin “Altı Üstü Bir Yarış” olarak belirlenmiş olabilir? Siz de metne farklı başlıklar belirleyip yazınız.
Cevap: Bu başlık, Yiğit’in yarış sırasında yaşadığı hayal kırıklığı ve öfkesine arkadaşlarının "Bu sadece bir yarış" diyerek onu teselli etmelerinden alınmıştır. Bu ifade, olayın abartılmaması gerektiğini ve hayatın devam ettiğini vurgular.

Metne farklı başlık önerileri:

1. "Yiğit’in Dersleri"
2. "Bir Yarışın Öğrettikleri"
3. "Öfke ve Pişmanlık"

5. ETKİNLİK

Öfkelendiğinizi hissettiğinizde bir dakika durun ve derin nefes alın. Bu kısa kesinti, ani ve istenmeyen bir tepkinin önlenmesine yardımcı olabilir.
Öfkenizi ifade etmenin sağlıklı yollarını bulun. Güvendiğiniz bir arkadaşınız veya aile üyenizle duygularınız hakkında konuşmak sizi rahatlatıp olaylara farklı bakış açısıyla bakmanızı sağlayabilir.
Rahatlamanız ve gevşemenizi sağlayacak etkinliklere katılın. Egzersiz yapmak, müzik dinlemek veya bir hobi edinmek vb. öfkenin zamanla birikmesini önleyebilir.

a- Öfke kontrolünü sağlamak için yukarıdaki yöntemlere benzer birçok yöntem bulunmaktadır. Peki, siz öfkelendiğinizde neler yapıyorsunuz, öfkenizi kontrol etmek için hangi yöntemi kullanıyorsunuz? Söyleyiniz.
Cevap: Ben öfkelendiğimde sakinleşmek için bulunduğum ortamdan uzaklaşıyorum. Derin nefes alarak kendime zaman tanıyorum. Daha sonra duygularımı güvendiğim birine anlatıp rahatlamayı tercih ediyorum.

b- Çevremizle sağlıklı iletişim kurabilmek için öfkemizi kontrol altında tutmamız niçin önemlidir? Söyleyiniz.
Cevap: Öfkemizi kontrol altında tutmazsak insanlarla olan ilişkilerimiz zarar görebilir. Aşırı tepkiler, yanlış anlaşılmalara ve kalıcı kırgınlıklara yol açabilir. Bu yüzden öfkeyi sağlıklı yollarla ifade etmek hem bizi hem de çevremizdekileri korur.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 173 Cevabı

6. ETKİNLİK

Yiğit’in öfkesini kontrol edemediği olayla ilgili aşağıdaki sorulara cevap veriniz.

a- Yiğit’in öfkesinin sonucunda neler olmuştur? Hatırlayıp yazınız.
Cevap: Yiğit, yarışta kaybettiği için öfkelenmiş ve bisikletine zarar vermiştir. Bu durum onu hem maddi hem de manevi açıdan pişmanlığa sürüklemiştir.

b- Yiğit’in yarış sonucunda yaşadığı hayal kırıklığı ve öfkenin yoğunluğunun nedeni ne olabilir? Önceki bilgilerinizden de yararlanarak yazınız.
Cevap: Yiğit’in aşırı kendine güvenmesi ve yarışı mutlaka kazanacağını düşünmesi bu öfkenin kaynağı olabilir. Ayrıca, yenilgiye hazırlıklı olmaması hayal kırıklığını artırmıştır.

c- Siz bu metinden olumlu ya da olumsuz neler çıkardınız? Çıkarımlarınızı aşağıdaki tabloya örnekteki gibi yazınız.

Olumlu Çıkarımlarım:

• Babaannesi ve babasının anlayışlı yaklaşımı, Yiğit’in bu olaydan ders almasını sağlamıştır.
• Arkadaşları, onu teselli ederek dostluklarını göstermiştir.

Olumsuz Çıkarımlarım:

• Yiğit’in aşırı hırs yapması, onu zarara uğratmıştır.
• Bisikletine zarar vermesi, öfkesini kontrol edemediğini göstermektedir.

ç- Sizce Yiğit, yaşananlardan sonra benzer bir davranışı tekrar edebilir mi? Neden?
Cevap: Bence tekrar edebilir çünkü bazı huylar değişmez, insanın karakteri olmuştur. Hırs da bence kolay kolay ortadan kaldırılabilecek bir durum değildir.

d- Yiğit’in hangi davranışını beğenmediniz? Siz olsaydınız nasıl davranırdınız? Neden?
Cevap: Bence tekrar etmeyebilir, çünkü babaannesi ve babasının desteğiyle öfkesini kontrol etmeyi öğrenmiştir. Ancak bu tamamen Yiğit’in aldığı derslere bağlıdır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 174 Cevabı

7. ETKİNLİK

Soru: 1. temada dinlediğiniz “Oyun Durdu!” adlı metin ile dinlediğiniz metni ana karakterlerin özellikleri ve deneyimleri açısından aşağıdaki yönergeler doğrultusunda karşılaştırınız

a- Ana karakterlerin özelliklerini ve neler yaptıklarını belirleyiniz.

• "Altı Üstü Bir Yarış" Ana Karakteri (Yiğit): Çok hırslı ve kendine güvenen bir çocuktur. Bisiklet yarışında kaybedince öfkelenmiş ve bisikletine zarar vermiştir. Ancak babaannesi ve babasının desteğiyle hatasını anlayıp olgunlaşmıştır.
• "Oyun Durdu!" Ana Karakteri (Sude): Teknoloji bağımlısı bir çocuktur. Sürekli evde oyun oynar, dış dünyaya kapalıdır. Ancak yaşadığı rüya sayesinde oyun bağımlılığından kurtulmuş ve arkadaşlarıyla daha sosyal bir hayat yaşamaya başlamıştır.

b- İki ana karakterin benzerlik ve farklılıklarını defterinize listeleyiniz.

Benzerlikler:

• Her iki karakter de başta hatalı davranışlar sergilemiştir.
• İkisi de sonunda hatalarını fark ederek ders almış ve değişmiştir.
• Öfke veya bağımlılık gibi olumsuz duygularla mücadele etmişlerdir.

Farklılıklar:

• Yiğit, bir yarışta kaybettiği için hırslanmış, Sude ise teknoloji bağımlılığı nedeniyle yalnızlaşmıştır.
• Yiğit açık hava etkinliği yaparken Sude, dijital ortamda vakit geçirmektedir.
• Yiğit’in hatası fiziksel bir zarara yol açmıştır (bisikleti), Sude’nin hatası ise sosyal bir soruna (yalnızlık) sebep olmuştur.

c- İki karakterin özellikleri ve deneyimleriyle ilgili hangi sonuçlara ulaştığınızı anlatan bir konuşma yapınız.

Cevap: Bu iki karakterin hikayesi, farklı durumlar karşısında alınacak derslerin önemini gösteriyor. Yiğit, hırsı ve öfkesi yüzünden hem kendine hem bisikletine zarar verdi. Sude ise teknolojiye olan aşırı bağlılığı nedeniyle sosyal hayatını ihmal etti. Ancak ikisi de çevrelerinden gelen destekle hatalarını fark ederek kendilerini geliştirdi. Bu hikayeler bize öfke ve bağımlılıkla başa çıkmanın yollarını öğretiyor.

8. ETKİNLİK

Soru: Dinlediğiniz metnin serim, düğüm ve çözüm bölümlerinde neler yaşandığını yazınız.

Serim: Yiğit ve arkadaşları mahallede bisiklet yarışı düzenlemiştir. Yiğit, yarışı kazanacağına emin bir şekilde hazırlanmıştır.

Düğüm: Yarışta Yiğit’in beklediği gibi bir sonuç çıkmamış, yarışı kaybetmiştir. Kaybetmenin öfkesiyle bisikletine zarar vermiş, bu durum onu daha da üzmüştür.

Çözüm: Babaannesi ve babasının öğütleriyle Yiğit hatasını anlamış, öfkesini kontrol etmeyi öğrenmiş ve olaydan ders çıkarmıştır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 175 Cevabı

9. ETKİNLİK

a- Aşağıdaki metinde “iki nokta, uzun çizgi ve üç nokta”nın hangi amaçla kullanıldıklarını belirleyiniz.

Gönül ve Gökçe, okulun düzenlediği sanat etkinliğine katılmak için sabırsızlanıyorlardı. İkisi de sanata büyük ilgi duyuyor ve bu tür etkinlikleri kaçırmamaya özen gösteriyorlardı. Bugün onlar için çok özeldi çünkü uzun zamandır bekledikleri resim sergisi açılıyordu. Sabah erkenden buluşup etkinlik alanına doğru yola çıktılar.
— Bugün ne kadar güzel bir gün, değil mi, diye sordu Gönül.
Gökçe gülümsedi:
— Evet, Gönül! Güneş parlıyor, kuşlar cıvıldıyor. Her şey harika görünüyor.
— Dün gece çok heyecanlıydım. Uyuyamadım bile, dedi Gönül.
Gökçe merakla sordu:
— Neden bu kadar heyecanlıydın ki?
Gönül’ün yüzünde büyük bir gülümseme vardı:
— Sergideki eserleri göreceğimi düşündükçe… Uzun zamandır böyle bir gün bekliyordum.
— Biliyor musun, Gönül, seninle vakit geçirmek her zaman çok eğlenceli, dedi Gökçe.
Gönül minnetle baktı:
— Teşekkür ederim, Gökçe. Seninle vakit geçirmek de… Bugün birlikte harika anılar biriktireceğiz.
Nihayet sergi alanına ulaştılar da bütün güzelliklere öylece… Çeşit çeşit tabloların büyüsü içinde… Sanki resimlerin her biri farklı bir hikâye…

İki Nokta:

• Amacı: Bir açıklama yapılacağını veya bir konuşmanın başlayacağını belirtmek için kullanılır.
• Kuralı: Kendinden sonra açıklama yapılacak veya konuşma eklenecek cümlenin sonuna konur.
• Örnek Cümle: Öğretmenimiz şöyle dedi: "Bugün sergiye hep birlikte gideceğiz."

Uzun Çizgi:

• Amacı: Yazılarda karşılıklı konuşmaları belirtmek için kullanılır.
• Kuralı: Diyaloglarda her yeni konuşmanın başına konur.
• Örnek Cümle:
  • — Bugün hava çok güzel.
  • — Evet, dışarıda yürüyüş yapabiliriz.

Üç Nokta:

• Amacı: Tamamlanmamış veya eksik bırakılmış cümlelerde kullanılır.
• Kuralı: Duygu, düşünce veya ifadeleri tamamlamadan bitirmek için cümlenin sonuna konur.
• Örnek Cümle: Dün gece gökyüzü çok güzeldi, yıldızlar…

b- Bu amaçlardan hareketle bu noktalama işaretlerinin kullanım kurallarını oluşturunuz.

İki Nokta

• Amacı: Edebî eserlerde konuşma bölümüne geçildiğini göstermek için kullanılır.
• Kuralı: Edebî eserlerde konuşma bölümünden önceki ifadenin sonuna konur.

Uzun Çizgi

• Amacı: İfadenin konuşma bölümü olduğunu belirtmek için kullanılır.
• Kuralı: Yazıda satır başına alınan konuşmaları göstermek için kullanılır.

Üç Nokta

• Amacı: Sözün geri kalan kısmının okuyucuya bırakıldığını göstermek için kullanılır.
• Kuralı: Sözün bir yerde kesilerek geri kalan bölümün okuyucunun hayal dünyasına bırakıldığını göstermek veya ifadeye güç katmak için konur. Anlatım olarak tamamlanmamış cümlelerin sonuna konur.

c- Oluşturduğunuz her bir kural için birer örnek cümle yazınız.

• İki Nokta: Ödevimde şu maddelere dikkat ettim: temizlik, düzen, doğru yazım.
• Uzun Çizgi:
  • — Hangi kitabı okuyorsun?
  • — Türk klasiklerinden bir roman.
• Üç Nokta: Yağmur yağıyor ve rüzgar esiyordu… Bütün bunlar kasvetli bir günün habercisiydi.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 176 Cevabı

Öğretmenleriniz bazen okuduklarımızı, dinleyip izlediklerimizi özetlememizi ister. Bu dersimizde okuduklarımızın, dinlediklerimizin veya izlediklerimizin nasıl özetleneceğini öğrenmeye ne dersiniz? Özetleme, okuma veya dinleme/izleme sonrasında metindeki önemli bilgileri bir araya getirip kendi cümlelerimizle bir paragraf hâlinde sunmaktır. Özetleme aynı zamanda bir stratejidir. Bu stratejiyi kullanırken önemli bilgileri veya olayları, diğer detaylardan ayırmamız ve bunları metinde verildiği şekliyle olay sırasına veya kavramlar arası bağlantılara dikkat ederek sunmamız gerekir. Ayrıca özetimizde metinde verilen mesaj net olarak görülebilmeğidir.
Okuduklarımızda veya dinlediklerimizde/izlediklerimizde önemli bilgilerin metin yapısına bağlı olarak farklılaşabildiğin’! öğrenmiştik. Bu nedenle farklı metin yapılarını öğrendikçe her birinin özetinde yer alması gereken bilgilerin de farklılaştığını göreceğiz. Bu dersimizde öyküleyici metin yapısına sahip metinlerin özetlenmesini öğreneceğiz. Bunun için öyküleyici metin yapısına göre bilgileri organize etmeyi öğrendiğimiz filmleri tekrar izleyelim.

Öğretmenimizi İzliyoruz

Öğretmenimiz şimdi stratejinin nasıl kullanıldığını gösterecek. Metindeki önemli bilgi ve olayları seçecek, önemsiz detayları ayıracak. Bu sırada sesli düşünecek ve neyin önemli neyin detay bilgi olduğunu bize söyleyecek. Stratejiyi kullanırken nelere dikkat etmemiz gerektiğini bize öğretecek. Öyküleyici metinlerde önemli bilgilerin olay akışı, şahıs/varlık kadrosu, yer ve zaman olduğunu öğrenmiştik. Bu bilgileri öğrendiğimiz filmi tekrar izleyelim ve öğretmenimiz stratejiyi uygularken aşağıdaki noktalara dikkat edelim.

Soru 1: Öğretmenimiz öyküleyici metinlerdeki önemli bilgiler ile detay bilgileri nasıl ayırt etti?
Cevap: Olayın gerçekleşmesinde etkili olan bölümleri belirleyerek detaylardan ayırdı. Karakter, olay, zaman ve yer unsurlarına dikkat etti.

Soru 2: Özellikle olay akışını yazarken yaşanan olaylardan önemli olanlarını nasıl seçti?
Cevap: Olay akışını oluştururken metnin temel mesajına ve olay örgüsüne uygun olarak önemli olayları belirledi.

Soru 3: Belirlediği bilgi ve olayları özete dönüştürürken olay akışını paragrafa nasıl yansıttı?
Cevap: Kişi, yer ve zaman unsurlarını kullanarak sade bir dil ile olayları sıralı bir şekilde paragrafa yansıttı.

Soru 4: Filmi kendi cümleleri ile ifade ederken nelere dikkat etti?
Cevap: Sade, anlaşılır bir dil kullanmaya; uzun cümlelerden kaçınmaya ve Türkçe karşılığı olan yabancı kelimeleri kullanmamaya özen gösterdi.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 177 Cevabı

Biz Uyguluyoruz

Soru: 4-6 kişilik gruplar oluşturalım ve karekodu okutarak filmi izleyelim. izleme sırasında öğretmenimizin rehberliğinde stratejiyi uygulayalım. Bu aşamada aşağıdakilere dikkat edelim.

Öğretmenimiz bize kendi uygulamasındaki sıraya uygun olarak ne yapacağımızı söyledikten sonra grup olarak söyleneni uygulayalım.
Grup olarak birlikte düşünüp tartışalım, ortak bir karara varalım, sonra kararımızı bir kâğıda yazalım.
Çalışırken ihtiyaç duyarsak öğretmenimizden yardım alalım.
Öğretmenimiz biz çalışırken bir eksiklik fark ederse onun uyarılarına uygun olarak çalışmamızı düzenleyelim.

Maddeler halinde:

• Ormanda yangın çıktığı için hayvanlar kaçıyor.
• Yangın çıktığı anlaşılıyor.
• Sürüyü açıklık bir yere götürüyorlar.
• Orman memuru yangına tek başına yetişemiyor ve yardım istiyor.
• Elden ele su taşıyarak yangını söndürüyorlar.
• Kervan geceyi orada geçiriyor.
• Yaman Dede yangın için çok üzülüyor. Orman ve hayvan sevgisini dile getiriyor.
• Ertesi sabah yangın yerine fidan dikiyorlar.
• Kervan oradan ayrılıyor.

Yine Uyguluyoruz

Soru: Şimdi 2-3 kişilik küçük gruplar oluşturalım ve karekodu okutarak filmi izleyelim. Filmi izlerken stratejiyi kullanalım. Bu aşamada aşağıdakilere dikkat edelim.

• Bu kez gerekmedikçe öğretmenimiz bize müdahale etmeyecek.
• Önceki uygulamalardaki sırayı takip ederek stratejiyi kullanalım.
• Stratejiyi uygularken grup arkadaşlarımızla konuşup tartışalım, önceden bildiklerimizi ve yeni öğrendiklerimizi defterimize yazalım.

Maddeler halinde:

• Mert evde boş boş uzanıp her şeyi sanal mahalle uygulaması ile hallediyor.
• Arkadaşları matematik ödevi için kütüphaneye gitme fikrini ortaya atıyorlar.
• Mert gitmiyor ve onu da uygulama üzerinden yaparak kendini kandırıyor.
• Kardeşi Mert’i oyun bağımlısı olduğu için uyarıyor.
• Mert’in aklı gördüğü rüyadan sonra başına geliyor. Rüyada internet ve oyun bağımlılığından kurtulmazsa başına gelecekleri görüyor ve uyanınca hemen sanal mahalleyi siliyor.
• Mert, arkadaşlarının yanına kütüphaneye gidiyor, arkadaşları çok mutlu oluyor.

Sıra Sende

Soru: Artık stratejiyi kullanmayı öğrendik. Bundan sonra okuduğun, dinlediğin veya izlediğin öyküleyici metin yapısına sahip metin ve filmleri özetleyebilirsin.

Cevap: Bundan sonra okuduğunuz, dinlediğiniz veya izlediğiniz öyküleyici metin yapısına sahip metin ve filmleri bu şekilde sizler özetleyebilirsiniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 178 Cevabı

10. ETKİNLİK

Soru: Okuduğunuz metinden hareketle metin yapılarının analizi, bilgileri organize etme ve özetleme stratejilerini kullanarak aşağıdaki bölümleri doldurunuz.

ÜÇ KARDEŞ

Zamanın birinde zengin mi zengin, yaşlı mı yaşlı bir adam yaşarmış. Malı mülkü çokmuş çok olmasına, ama ona sorsanız en değerli hâzinen nedir diye, size üç kızını gösterirmiş. Üç kızını da çok ama çok severmiş. (***)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 179 Cevabı

Şahıs/Varlık Kadrosu: İhtiyar adam ve üç kızı

Yer: İhtiyar adam ve üç kızın yaşadığı ev, evdeki bahçe, en büyük kızın önünde durduğu kulübe, ortanca kızın yaşadığı konak, küçük kızın tarlası

Zaman: Zaman net değildir , zamanın birinde ve gel zaman git zaman diye ifade edilmiştir.

Olay Akışı:

• İhtiyar adam, malını kızları arasında nasıl pay edeceğini bilemez.
• Gördüğü bir rüyada, kızlarına sevgilerini sorması gerektiği öğütlenir.
• Büyük kızı, babasını altınlar kadar sevdiğini söyler.
• Ortanca kızı, babasını bir konak kadar sevdiğini ifade eder.
• Küçük kızı, babasını bir avuç toprak kadar sevdiğini söyler.
• Babası küçük kızının cevabına kızarak ona sadece bir çorak tarla verir.
• Zaman geçer, büyük kızı altınlarını, ortanca kızı konağını kaybeder.
• Küçük kızı çorak tarlayı işler, meyve ağaçlarıyla dolu bir konak haline getirir.
• Baba, küçük kızının cevabının anlamını anlar ve onun sevgisini takdir eder.

Soru: Özetleme stratejisini kullanarak yukarıdaki masalın özetini defterinize yazınız.

Cevap: Bir zamanlar, zengin ve yaşlı bir adam, sahip olduğu hazinesini üç kızı arasında nasıl paylaşacağını bilemez. Gördüğü bir rüyadan sonra kızlarına sevgilerini ölçmelerini ister. Büyük kızı altınlar kadar, ortanca kızı konak kadar sevdiğini ifade ederken, küçük kızı babasını bir avuç toprak kadar sevdiğini söyler. Babası bu cevaba kızar ve küçük kıza sadece çorak bir tarla verir. Zamanla, büyük kız tüm altınlarını, ortanca kız ise konağını kaybeder. Küçük kız ise çorak tarlayı işleyerek büyük bir çiftlik haline getirir. Baba, küçük kızın sevgisinin derin anlamını anlar ve ona hayran kalır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 180 Cevabı

11. ETKİNLİK

Soru: Dinlediğiniz “Altı Üstü Bir Yarış” adlı metni öğrendiğiniz strateji ve aşağıdaki yönergeler doğrultusunda defterinize özetleyiniz.

Yiğit’in hangi olaylar karşısında hangi duyguları yaşadığını belirleyiniz.
Dinlediğiniz metindeki önemli gördüğünüz bilgileri alt alta yazınız.
Önemli gördüğünüz bilgileri kendi cümlelerinizle olay sırasına uygun biçimde ifade ediniz.

Yiğit’in Hangi Olaylar Karşısında Hangi Duyguları Yaşadığını Belirleyiniz:

1. Yarış öncesi: Yiğit heyecanlı ve kendine çok güvenlidir.
2. Yarış sırasında: Yiğit, kaybetme ihtimalini fark ettiğinde endişelenmiştir.
3. Yarış sonrası: Yarışı kaybettiği için büyük bir hayal kırıklığı ve öfke yaşamıştır.

Önemli Bilgiler:

• Yiğit’in aşırı özgüveni yarışta başarısızlık yaşamasına neden olmuştur.
• Öfkesi sonucunda bisikletine zarar vermiştir.
• Babaannesi ve babası, Yiğit’e anlayışlı ve yapıcı bir şekilde yaklaşarak ona ders vermiştir.
• Yiğit, babasına dürüst davranarak hatasını telafi edeceğine söz vermiştir.

Özet: Yiğit, arkadaşlarıyla bisiklet yarışı yapmaya karar verir ve kendine çok güvenir. Ancak yarışı kaybedince büyük bir öfke yaşar ve bisikletine zarar verir. Babaannesi ve babası Yiğit’e sabırlı ve anlayışlı bir şekilde yaklaşarak onu sakinleştirir. Bu süreçte Yiğit, dürüstçe hatasını kabul ederek daha olgun bir birey haline gelir.

Soru: Öğretmeninizin geri bildirimleriyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Bu yönlerinizi sonraki etkinliklerde geliştirmeye çalışınız.

Cevap: Öğretmenimiz, özetimi beğendi. Gereksiz ayrıntılara yer vermediğimi söyledi.

12. ETKİNLİK

Soru: Aşağıda verilen örnek olayı inceleyiniz.

“Okullar arası yapılacak bilgi yarışmaları için takım oluşturma görevi size verilmiştir. Sınıfta içine kapanık bir arkadaşınız vardır. Onun da bilgi yarışmasına katılmasını istiyorsunuz. Arkadaşınızı ikna etmek için onunla konuşmanız gerekiyor.”

Konuşma Örneği: — Merhaba Ahmet, nasılsın?
— İyiyim, sağ ol. Sen nasılsın?
— Teşekkür ederim. Ahmet, bizim sınıf olarak bilgi yarışmasına katılmamız gerekiyor ve senin gibi bilgili bir arkadaşın bu takımda olması bize çok fayda sağlar.
— Ama ben pek iyi bir konuşmacı değilim, belki beceremem.
— Merak etme, hepimiz bir takım olarak çalışacağız ve birbirimize destek olacağız. Senin sahip olduğun bilgiler bize büyük bir avantaj sağlayacak. Hem bu yarışma, kendine olan güvenini artırmak için de güzel bir fırsat olabilir.
— Pekâlâ, deneyeceğim. Eğer siz de yardımcı olursanız ben de elimden geleni yaparım.
— Harika! O zaman birlikte çalışmaya başlıyoruz.

Güçlü ve Gelişmeye Açık Yönler:

• Güçlü Yön: İkna edici bir dil kullanılmıştır.
• Gelişmeye Açık Yön: Daha motive edici ifadeler eklenebilir.

Bu Görev Bizim

Soru: Aşağıdaki yönergeler doğrultusunda Nasrettin Hoca hakkında bir araştırma yapınız. Sınıfta anlatmak üzere bir de Nasrettin Hoca fıkrası öğreniniz.

Nasrettin Hoca Hakkında Araştırma

Araştırmamın Amacı:

Nasrettin Hoca’nın hayatını, mizah anlayışını ve halk arasında bıraktığı derin izleri öğrenmek. Ayrıca, onun eğlenceli ve düşündürücü bir fıkrasını seçerek sınıfta anlatmak.

Neye İhtiyacım Var?

Kaynaklar:

• Akşehir Belediyesi’nin resmi internet sitesi.
• Nasrettin Hoca hakkında yazılmış güvenilir kitaplar ve makaleler.
• Türk Dil Kurumu’nun fıkra arşivleri.
• Ders kitapları ve çeşitli çocuk yayınları.

Araçlar:

• İnternet erişimi (detaylı araştırma için).
• Defter ve kalem (not almak ve düzenleme yapmak için).
• Sözlük (bilmediğim kelimelerle karşılaştığımda anlamlarını öğrenmek için).

Bilgiye Nasıl Ulaşacağım?

Adımlarım:

• İlk olarak, Akşehir Belediyesi ve Kültür Bakanlığı gibi güvenilir kaynaklardan Nasrettin Hoca’nın hayatı ve kişiliği hakkında bilgi toplayacağım.
• Çeşitli kaynaklardan farklı fıkraları inceleyecek ve etkileyici bir tanesini seçip sınıfta anlatmak için hazırlık yapacağım.
• Türk Dil Kurumu’nun fıkra arşivine bakarak Nasrettin Hoca’nın dil ve mizah zenginliğini keşfedeceğim.
• Topladığım bilgileri düzenleyip sınıfta paylaşmaya uygun hale getireceğim.

Değişiklik ve Düzenlemeler:

• Araştırma sırasında eğer bir kaynağın yetersiz olduğunu fark edersem yeni kaynaklar ekleyeceğim.
• Sınıfta anlatmak için en eğlenceli ve düşündürücü fıkrayı belirleyerek sade ve akıcı bir dille hazırlayacağım.

Nasrettin Hoca’nın Hayatı

Nasrettin Hoca, 13. yüzyılda yaşamış Türk mizahının unutulmaz ismi ve halk filozofudur. 1208 yılında Sivrihisar’da doğmuş, hayatının büyük kısmını Akşehir’de geçirmiştir. Güldürürken düşündüren ve insanlara hayat dersi veren fıkralarıyla tanınır. Nasrettin Hoca’nın mizahı, günlük hayattan kesitlerle, derin bir bilgelikle harmanlanmıştır. Her fıkrasında hoşgörü, zekâ, sevgi ve insanlık dersi saklıdır. Onun amacı sadece güldürmek değil, insanları düşünmeye sevk etmektir. Mizah anlayışı evrensel bir değer taşır ve yüzyıllardır kuşaktan kuşağa aktarılmaktadır.

Seçtiğim Nasrettin Hoca Fıkrası

Fıkra Adı: Eşeğe Ters Binmek

Fıkra:
Nasrettin Hoca bir gün eşeğine ters binmiş şekilde yolda ilerliyormuş. İnsanlar merakla Hoca’ya sormuş:
— Hoca, neden eşeğe ters bindin?
Hoca gülümsemiş ve şöyle cevap vermiş:
— Siz beni görmek için sürekli arkama geçiyorsunuz. Bu durumda ben dönüp bakmaktansa eşeği ters sürmek daha kolay!

Fıkranın Mesajı:
Hoca, esprili bir şekilde kalabalığı düşünmüş ve çözüm odaklı bir tavır sergilemiştir. Bu fıkra, pratik zekâyı ve insanlarla iletişimde esnek davranmanın önemini vurgular.

Sonuç

Bu araştırma, Nasrettin Hoca’nın sadece bir mizah ustası değil, aynı zamanda halkın sorunlarına zekice çözümler sunan bir bilge olduğunu göstermektedir. Fıkralarıyla hayat dersleri verirken yüzlerde gülümseme oluşturması, onun Türk kültüründe unutulmaz bir figür olmasını sağlamıştır. Seçtiğim fıkrayla hem sınıf arkadaşlarımı güldürmeyi hem de düşündürmeyi planlıyorum.