Ay’ın Acayiplikleri Metni Cevapları
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 62 Cevabı
HAZIRLANALIM
Soru: Ay olmasaydı acaba Dünya nasıl oldurdu? Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Ay olmasaydı geceler tamamen karanlık olurdu. Ay’ın çekim gücü nedeniyle oluşan gelgitler de olmazdı ve bu durum denizlerin ekosistemini etkileyebilirdi. Ayrıca Ay’ın olmaması, gök taşlarının Dünya’ya daha sık çarpmasına sebep olabilirdi. Ay ve Güneş tutulmaları da yaşanmazdı.
“Ay’ın Acayiplikleri” metnini sessiz okuyunuz. Okuma sürecinde zihninizde oluşan soruları 1. etkinliğe yazınız. Daha sonra metni vurgu ve tonlamaya dikkat ederek sesli okuyunuz.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 64 Cevabı
1. ETKİNLİK
Ay’ın Acayiplikleri” metnini okurken zihninizde oluşan soruları aşağıya yazınız. Okuma süreci tamamlandıktan sonra bu soruları cevaplayınız.
Soru 1- Güneş sistemindeki tüm gezegenlerin uydusu var mıdır?
Cevap: Hayır, tüm gezegenlerin uydusu yoktur. Merkür ve Venüs’ün uydusu yoktur.
Soru 2- Güneş sisteminde bir uydusu olan tek gezegen hangisidir?
Cevap: Bir uydusu olan tek gezegen Dünya’dır.
Soru 3- Ay ile Dünya arasındaki uzaklık ne kadardır?
Cevap: Ay ile Dünya arasındaki uzaklık yaklaşık 384.000 kilometredir.
2. ETKİNLİK
a- Aşağıda “güneş” kelimesinin farklı anlamlarda kullanıldığı cümleler verilmiştir. Cümleler ile anlamlarını eşleştiriniz.
1- Anlam: Güneş ışınlarının ve ısısının etkilediği ortam.
Cümle: Yüzünü güneş yakmasın diye şapka takıyor.
2- Anlam: Gezegenlere ve yer yuvarlağına ışık ve ısı veren büyük gök cismi.
Cümle: Güneş çeşitli sıcak gazlardan oluşur.
b- Bu cümlelerin hangisinde güneş kelimesi gök bilimi ile ilgili olarak kullanılmıştır? Belirtiniz.
Cevap: "Güneş çeşitli sıcak gazlardan oluşur." cümlesi, gök bilimi ile ilgilidir. Çünkü burada güneş, bir yıldız olarak tanımlanmış ve fiziksel yapısı açıklanmıştır.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 65 Cevabı
c- Bir kelimenin sanat, bilim, spor, tıp, meslek vb. özel alanlarda kullanılan ve genellikle belirli bir kavramı karşılayan anlamlara terim anlam denir. Okuduğunuz metinde kullanılan bazı terimler aşağıda anlamlarıyla verilmiştir. Bu terimleri anlamlarına uygun olarak birer cümlede kullanınız.
Terimleri Anlamlarına Uygun Cümlelerle Kullanma
-
Atmosfer: Yeri veya herhangi bir gök cismini saran gaz tabakası, gaz yuvarı.
Cümle: Dünya'nın atmosferi sayesinde canlılar korunur ve nefes alabiliriz. -
Ay: Dünya’nın uydusu olan gök cismi, kamer.
Cümle: Ay, her gece gökyüzünde farklı evrelerde görünür. -
Gezegen: Güneş çevresinde dolanan, ondan aldıkları ışığı yansıtan gök cisimlerinin ortak adı.
Cümle: Mars, Güneş Sistemi'ndeki gezegenlerden biridir. -
Güneş Sistemi: Güneş, gezegenler ve kuyruklu yıldızların oluşturdukları dizge.
Cümle: Güneş Sistemi, sekiz gezegen ve birçok gök cisminden oluşur. -
Uydu: Bir gezegenin çekiminde bulunarak onun çevresinde dolanan daha küçük gezegen.
Cümle: Dünya'nın tek uydusu Ay’dır. -
Yer Çekimi: Yer kütlesinin çekimi etkisiyle bir cismin türlü bölümlerine uygulanan güçlerin bileşkesi.
Cümle: Ay'da yer çekimi Dünya'dakinin altıda biri kadardır, bu yüzden astronotlar zıplayarak yürürler.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre defterinize cevaplayınız.
Soru 1: Güneş sistemindeki hangi gezegenlerin uydusu yoktur?
Cevap: Merkür ve Venüs’ün uydusu yoktur.
Soru 2: Güneş sistemindeki gezegenlerden en az ve en çok uydusu olan gezegenler hangileridir?
Cevap: En az uydusu olan gezegen Dünya, en çok uydusu olan gezegen ise Jüpiter’dir.
Soru 3: Ay hakkında hangi bilgiler verilmiştir?
Ay hakkında şu bilgiler verilmiştir:
- Güneş sisteminde gezegenine oranla en büyük uydu olması
- Ay’ın kendi başına bir ışık kaynağı olmaması, Güneş’ten gelen ışınları yansıtması
- Ay’ın Güneş’ten alıp yansıttığı ışık miktarının %7 olması
- Ay’ın bir yıl boyunca yansıttığı ışık miktarının Güneş’in sadece 20 saniyedeki aydınlatma gücüne eşit olması
- Ay ile Dünya arasındaki uzaklık 384.000 kilometre kadar olması
- Ay’daki yer çekimi Dünya’dakinden 6 kat daha az olması
- Ay’ın atmosferinin olmaması, bundan dolayı sürekli karanlık olması
- Güneş’in tam tepede olduğu vakitlerde Ay yüzeyinin sıcaklığının artı 135 dereceye ulaşması, Ay’ın Güneş görmeyen tarafında ise bu sıcaklığın eksi 170 derecelere kadar düşmesi
Soru 4 : Ay’da yüksek atlama yarışması düzenlense nasıl sonuçlanırmış?
Cevap: Ay’da yer çekimi daha az olduğu için sporcular Dünya’ya göre 6 kat daha yükseğe zıplayabilir ve yere inmeleri uzun sürerdi.
Soru 5: Ay’da gökyüzü neden her zaman siyahtır?
Cevap: Atmosferi olmadığı için ışınları yansıtacak bir tabaka yoktur, bu yüzden gökyüzü her zaman karanlıktır.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 66 Cevabı
4. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinden hareketle aşağıdaki cevapların sorularını oluşturunuz.
1- Soru: Ay’daki yer çekimi Dünya’dakinden neden farklıdır?
Cevap: Ay’daki yer çekimi Dünya’nınkinin 1/6’sı kadardır, bu yüzden astronotlar Ay’da zıplayarak yürürler.
2- Soru: Güneş sisteminde gezegenine oranla en büyük uydu hangisidir?
Cevap: Gezegenine oranla en büyük uydu Ay’dır.
5. ETKİNLİK
a- Ay’daki yer çekimi Dünya’dakinden 6 kat daha azdır. Yukarıdaki cümlede Dünya ile Ay hangi yönden karşılaştırılmıştır?
Cevap: Yukarıdaki cümlede Dünya ile Ay, yer çekimi kuvveti yönünden karşılaştırılmıştır.
b- Okuduğunuz metinden karşılaştırma cümleleri bulunuz ve bu cümleleri aşağıya yazınız.
Karşılaştırma cümleleri:
- Güneş sisteminde gezegenine oranla en büyük uydu Ay’dır.
- Eğer Ay da ışık saçan bir cisim olsaydı gece diye bir şeyi hiç göremezdik.
- Ay’ın bir yıl boyunca yansıttığı ışık miktarı, Güneş’in sadece 20 saniyedeki aydınlatma gücüne eşittir!
- Çünkü burada 10 metre atlayan bir sporcu, Ay’da 60 metre atlayabilir.
- Güneş’in tam tepede olduğu vakitlerde Ay yüzeyinin sıcaklığı (…) artı 135 dereceye ulaşır. Ay’ın Güneş görmeyen tarafında ise bu sıcaklık eksi 170 derecelere kadar düşer.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 67 Cevabı
6. ETKİNLİK
a- Aşağıdaki görsel için verilen ifadelerden hangisi doğrudur? İlgili kutucuğu işaretleyiniz.
Cevap: Görseldeki çocuk üzgün görünmektedir. Bu yüzden "üzgün" ifadesini işaretlemek doğru olur.
b- Beden dilini etkin kullanmak ifadesinden ne anlıyorsunuz? Arkadaşlarınızla tartışınız. Daha sonra beden dilinizi etkin kullanarak “Dünya , Güneş ve Ay” hakkında konuşunuz.
Cevap: Beden dilini etkin kullanmak, sözlü iletişim dışında, insanların jestler (el-kol hareketleri), mimikler(yüz hareketleri), duruşlar, göz hareketleri ve yüz ifadeleri gibi fiziksel davranışlar yoluyla duygu ve düşüncelerini ifade etme biçimidir.
Dünya, Güneş ve Ay’ı beden dilimizle birbirlerinin etrafında dönerek, ışık yayma ve yansıtmayı hareketlerimizle göstererek, Ay’daki yer çekiminin daha az olduğunu yine beden hareketlerimizle göstererek anlatabiliriz.
7. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimelerde büyük harflerin yazımıyla ilgili hangi kuralların uygulandığını verilen yerlere yazınız.
• Dünya’dan 17 kat daha ağır olan Neptün, dev bir gaz topudur.
Dünya’dan: Gök cismi olarak kullanıldığı için büyük harfle başlar.
• Son yıllarda dünya epey değişmişti.
dünya: Günlük kullanımda, genel anlamda kullanıldığı için küçük harfle başlar.
• Neptün’ün 13, Uranüs’ün 27, Satürn’ün 30, Jüpiter’in ise 60 kadar uydusu vardır.
Uranüs: Gezegen adları her zaman büyük harfle başlar.
8. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinde Dünya’nın uydusu Ay hakkında bilgi verilmiştir. Siz de yaptığınız araştırmadan hareketle bu konudaki duygu ve düşüncelerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Ay, Dünya’nın tek uydusu olması ve gezegenine oranla en büyük uydu olmasıyla beni çok etkiledi. Ay'ın kendi ışığını yaymaması ve Güneş'ten aldığı ışığı yansıtması ilginç bir bilgi. Ayrıca, Ay’daki yer çekiminin Dünya’nın 1/6’sı kadar olması da çok şaşırtıcı. Bu yüzden astronotların Ay’da zıplayarak yürümeleri çok farklı bir deneyim olmalı. Ay’ın yüzeyindeki aşırı sıcaklık farkları da Dünya’daki yaşamın ne kadar özel olduğunu hatırlatıyor. Ay hakkında daha fazla bilgi öğrenmek beni heyecanlandırıyor.
SONRAKİ METNE HAZIRLIK
Soru: Aziz Sancar hakkında araştırma yaparak kısa bir sunum hazırlayınız (“Uluğ Bey” metninin 6. etkinliğine yöneliktir.).
Aziz Sancar Kimdir?
- Doğum: 1946 yılında Mardin’de doğdu.
- Eğitim: İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi’ni bitirdi, ABD’de biyokimya alanında doktora yaptı.
- Bilimsel Çalışmaları: DNA onarımı ve kanser tedavisi üzerine çalıştı.
- Nobel Ödülü: 2015’te DNA onarımı konusundaki çalışmalarıyla Nobel Kimya Ödülü’nü kazandı.
- Diğer Başarılar: Aziz Sancar, bilim dünyasında birçok ödül kazanmış ve gençlere ilham vermeye devam etmektedir.
Aziz Sancar, Türkiye’nin gurur kaynaklarından biri olup bilime yaptığı katkılarla tanınan bir isimdir.