Cumhuriyetin İlanı Dinleme Metni Etkinlik Cevapları (6. Sınıf Türkçe)

Cumhuriyetin İlanı Dinleme Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 67 Cevabı

METNE HAZIRLANALIM

Soru: Atatürk’ün aşağıdaki sözünü okuyunuz ve ifadeden ne anladığınızı açıklayınız.

“Türk milletinin karakter ve âdetlerine en uygun olan idare, cumhuriyet idaresidir.”
Cevap: Türk milleti, tarih boyunca bağımsız yaşamış ve kendi kaderini tayin etme iradesi göstermiştir. Orta Asya'dan bu yana halk, devlet yönetiminde etkili olmuştur. Türk toplumunun özgürlüğe olan düşkünlüğü ve halkın yönetime katılma isteği, cumhuriyet yönetimini benimsemeye en uygun zemini oluşturur. Bu yüzden, Atatürk, milletin karakterine en uygun yönetim biçiminin cumhuriyet olduğuna inanmıştır.

Soru: Yandaki şiiri okuyunuz. Bu şiirden hareketle “cumhuriyet” konusundaki duygularınızı ve düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.

DOĞUM GÜNÜN KUTLU OLSUN

Bugün,
Doğum günün senin.
Bugün,
Doğum günü ulus olmamızın.
Bak, süslendi bayraklarla yurdum.
Doğum günün kutlu olsun
Cumhuriyetim!

Dinleyelim

Osmanlı İmparatorluğu zamanında devletin çatısı altında pek çok farklı millet vardı ve bu milletler Osmanlı milleti çatısı altında ifade ediliyordu. Ancak Osmanlı’nın son zamanlarında bu milletler milliyetçilik düşüncesiyle isyan etmiş ve Osmanlı olma düşüncesinden uzaklaşmışlardır. Türkiye Cumhuriyeti ise Türk milletindeki ulus ve millet olma düşüncesini yeniden canlandırmıştır. Cumhuriyet bu anlamda Türk milletinin yeniden doğuşu anlamına gelmektedir.

• Atatürk, daha Erzurum Kongresi’nden hemen sonra devletin yönetim şeklinin cumhuriyet olacağını açıklamıştır.
• TBMM’nin açılışından itibaren, devletin yönetimi millî egemenlik esasına dayanıyordu.
• Cumhuriyetin ilanının önündeki en büyük engel, saltanattı ve 1 Kasım 1922’de saltanat kaldırıldı.
• Lozan Antlaşması ile millî bağımsızlık tam anlamıyla sağlanmıştır.
• Atatürk, 158 oyun tamamını alarak ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir.
• Cumhurbaşkanı, başbakanı atayacak; başbakan da bakanlarını seçip cumhurbaşkanının onayına sunacaktır. Böylece meclis hükümeti sistemi yerine parlamenter sisteme geçilmiştir.
• İlk hükûmeti kurma görevi İsmet Paşa’ya verilmiştir.
• Cumhuriyeti korumak ve sahip çıkmak, her vatandaşın temel görevidir çünkü bu yönetim biçimi, Türk milletinin karakterine en uygun yönetim biçimidir.

Bu notlar, cumhuriyetin ilan sürecini ve Atatürk’ün önderliğinde bu yönetim biçiminin Türk milleti için neden önemli olduğunu özetlemektedir.

Sözcük Çalışması

Soru: Dinlediğiniz metinde geçen aşağıdaki cümleleri okuyunuz. Bu cümlelerde verilen koyu yazılmış sözcükleri örnekteki gibi anlamlarıyla eşleştiriniz.

• Cumhuriyetin ilanının önündeki en büyük engel saltanattı.
• Şimdi, yürürlükte olan siyasi rejime uygun devlet şeklini bulmak zorunlu hâle gelmişti.
• “Türkiye Cumhuriyeti mesut, başarılı ve muzaffer olacaktır.”
• Böylece devletin adı ve rejimiyle ilgili tartışmalara son verildi.
• Bu uygulamayla meclis hükümeti sistemi yerine parlamenter rejime geçilmiş oldu.

(Rejim) Bir devletin yönetim biçimi.
(Saltanat) Bir ülkede hükümdarın, padişahın, sultanın egemen olması.
(Muzaffer) Üstün gelmek, yenmek, zafer kazanmak.
(Parlamenter) Başlıca görevi yasama, devlet bütçesini çıkarma, hükûmeti denetleme olan ve üyeleri halkoyu ile belirli bir süre için seçilen meclis veya meclisler, yasama kurulu, yasama meclisi, yasama organı ile ilgili.
(Siyasi) Politika ile ilgili, siyasal, politik.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 68 Cevabı

Anlayalım, Yorumlayalım

Aşağıdaki soruları dinlediğiniz metne göre cevaplayınız.

Soruları cevaplarken metinle ilgili aldığınız notlardan yararlanabilir, öğretmeninizden metni bir kez daha dinletmesini isteyebilirsiniz.

Soru 1: Cumhuriyetin ilanının önündeki en büyük engel nedir?
Cevap: Cumhuriyetin ilanının önündeki en büyük engel saltanattır.

Soru 2: Yeni kurulan meclis, hangi antlaşmayı onaylamıştır?
Cevap: Yeni kurulan meclis, Lozan Antlaşması’nı onaylamıştır.

Soru 3: 25 Ekim 1923’te hükümetin istifası, Mustafa Kemal Paşa’ya beklediği hangi fırsatı vermiştir?
Cevap: Bu istifa, Mustafa Kemal Paşa’ya Cumhuriyet’i ilan etmek için beklediği fırsatı vermiştir.

Soru 4: 28 Ekim 1923 akşamına kadar hükümetin kurulmaması üzerine Mustafa Kemal Paşa, arkadaşlarına fikrini nasıl açıklamıştır?
Cevap: Mustafa Kemal Paşa, arkadaşlarına “Yarın Cumhuriyet’i ilan edeceğiz.” diyerek fikrini açıklamıştır.

Soru 5: Cumhuriyet ne zaman ilan edilmiştir ve cumhuriyetin ilanı nasıl karşılanmıştır?
Cevap: Cumhuriyet, 29 Ekim 1923’te ilan edilmiştir ve ilan “Yaşasın Cumhuriyet!” sesleriyle coşkuyla karşılanmıştır.

Soru 6: Gazi Mustafa Kemal Paşa, kaç oy alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir?
Cevap: Gazi Mustafa Kemal Paşa, 158 oyun tamamını alarak Türkiye Cumhuriyeti’nin ilk cumhurbaşkanı seçilmiştir.

Soru 7: İlk hükümeti kurmakla kim görevlendirilmiştir?
Cevap: İlk hükümeti kurmakla İsmet İnönü görevlendirilmiştir.

Soru 8: Hepimizin başlıca vatandaşlık görevi nedir?
Cevap: Hepimizin başlıca vatandaşlık görevi, cumhuriyeti korumak ve sahip çıkmaktır.

Soru: Sizce Atatürk neden cumhuriyet yönetimini seçmiştir? Bu konudaki düşüncelerinizi belirtiniz.

Cevap: Atatürk, halkın da yönetime katılmasını ve tek kişinin egemenliğine karşı çıkmayı savunduğu için cumhuriyet yönetimini seçmiştir.

Soru: Aşağıdaki paragrafı okuyunuz. Bu paragraftan hareketle Atatürk’ün Türk gençliğine niçin güvendiğini ve Türkiye Cumhuriyeti’ni emanet ettiğini açıklayınız.

Cevap: Atatürk, Türk gençliğinin sağduyusu, milliyetçiliği ve vatan sevgisine olan inancı nedeniyle Cumhuriyeti gençlere emanet etmiştir.

Söz Varlığımız

Soru: Aşağıda dinlediğiniz metinde geçen bazı cümleler verilmiştir. Bu cümlelerdeki alta çizili sözcükleri yapılarına göre ilgili kutucuğa yazınız.

1. (Türemiş) Meclis başkanı, hükûmet başkanlığı da yapıyordu.
2. (Basit-Bileşik) Millî Mücadele Dönemi’ndeki olağanüstü şartların bir ürünü olan meclis hükûmeti sistemi ile erkler birliği oluşturulmuştu.
3. (Basit) Yaşasın cumhuriyet sesleri arasında alkışlarla ilan edildi.
4. (Türemiş) Devletin adı ve rejimiyle ilgili konusuna çözüm kavuştu.
5. (Bileşik) Buna göre cumhurbaşkanı başbakanı atayacaktı.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 69 Cevabı

Konuşalım, Anlatalım

Aşağıdaki metni okuyup verilen sorular üzerinde sınıfça konuşunuz.

Soru: Atatürk, yürüyüş sırasında kime rastlamıştır? Onunla neler konuşmuştur?
Cevap: Atatürk, yürüyüş sırasında Cemil adında küçük bir çocukla karşılaşmıştır. Onunla nerede oturduğu, okula gidip gitmediği, okulda neler öğrendikleri ve kendisini tanıyıp tanımadığı gibi konular hakkında sohbet etmiştir.

Soru: Küçük çocuğun hangi cevabı üzerine Atatürk, çocuğu alnından öpmüştür?
Cevap: Atatürk, çocuğun “Düşman bu topraklara bir daha ayak basarsa onu buradan kovacağım.” cevabı üzerine onu alnından öpmüştür.

Soru: Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni kimlere emanet etmiştir?
Cevap: Atatürk, Türkiye Cumhuriyeti’ni gençlere emanet etmiştir.

Soru: Atatürk, metnin sonunda yer alan sözüyle neyi vurgulamıştır?
Cevap: Atatürk, gençlerin Cumhuriyet’e sahip çıkacaklarına ve onu yücelteceklerine olan inancını vurgulamıştır.

Soru: Sizce Atatürk, Türk gençliğine niçin güvenip inanmıştır?
Cevap: Atatürk, Kurtuluş Savaşı'nda Türk gençlerinin gösterdiği fedakârlık ve vatan sevgisi nedeniyle onlara güvenip inanmıştır.

Soru: Atatürk’e ait aşağıdaki özdeyişleri okuyunuz. Bu sözlerden hareketle Atatürk’e ait iki kişilik özelliği söyleyiniz.

“Benim en büyük eserim cumhuriyettir.”
“Özgürlük ve bağımsızlık benim karakterimdir.”

• Cumhuriyetçi
• Özgürlükçü ve bağımsızlığa düşkün

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Yıldırım Yayınları Sayfa 70 Cevabı

Düşünelim, Yazalım

Soru: Aşağıdaki şiiri okuyunuz. Bu şiir 15 Temmuz 2016 tarihinde yaşanan demokrasiye darbe girişimiyle ilgili yazılmış olabilir mi? Şiirde söz edilen “korkusuz kahramanlar” kimler olabilir? Sorular üzerinde düşününüz. Buradan hareketle defterinize bir hikâye yazınız. Hikâyeyi yazarken yazım ve noktalama kurallarına dikkat ediniz.

Cevap: Evet, bu şiir 15 Temmuz 2016 gecesi yaşanan demokrasiye darbe girişimiyle ilgili yazılmış olabilir. Şiirde sözü edilen “korkusuz kahramanlar”, o gece demokrasiye sahip çıkmak için meydanlara koşan, cesaretle hainlere karşı direnen Türk milletini ve vatanını savunan tüm insanları temsil etmektedir.