Duatepe Metni Cevapları (8. Sınıf Türkçe)

Duatepe Metni Cevapları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 128 Cevabı

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Millî Mücadele yıllarında yaşananlarla ilgili neler biliyorsunuz? Bilgilerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Millî Mücadele’de işgal altındaki ülkemizi kurtarmak için Atatürk liderliğinde Sivas ve Erzurum Kongreleri yapıldı, düzenli ordu kuruldu. Sakarya Meydan Muharebesi ve Büyük Taarruz gibi zaferlerle düşman yurttan çıkarıldı, Lozan Antlaşması ile bağımsızlık kazanıldı.

Metni göz atarak okuma stratejisine uygun olarak okuyunuz. Metnin ana fikrini tahmin ediniz.
Cevap: Metnin ana fikri, Türk milletinin fedakârlık ve cesaretle yürüttüğü mücadelenin, büyük zaferlerle sonuçlanmasıdır.”

Metni türünün özelliklerini dikkate alarak ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz. Sessiz okumanın ardından metnin ana fikri hakkındaki tahmininizi değerlendiriniz.
Cevap: Sessiz okumanın ardından tahminim doğrulandı. Metin, Duatepe’de kazanılan zaferin, Türk milletinin bağımsızlık mücadelesindeki önemini vurgulamaktadır.

Halide Edip ADIVAR (1882-1964)

İstanbul’un Beşiktaş semtinde dünyaya geldi. Türk Yurdu dergisinde çeşitli yazılan yayımlandı. Millî Mücadele’deki hizmetleri için kendisine önce onbaşı, daha sonra başçavuş rütbesi verildi. 1950-1954 yılları arasında İzmir milletvekili seçilerek TBMM’ye girdi. Kalb Ağnsı, Zeyno’nun Oğlu ve Sinekli Bakkal ile romancılığını geliştirdi. Roman ve hikâyeleri dışında 1916’da Ken’an Çobanları ve 1937’de Maskeli Ruhlar isimli iki tane de oyun kaleme aldı. Tercüme sahasında da çalışmaları vardır.

1. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 132 Cevabı

Okuduğunuz metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarım aşağıya yazınız. Metindeki anlamım bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamım metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamım öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarım sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Kelime/Kelime Grubu: Tümen

• Tahminî Anlamı: Bir askerî birlik.
• Cümlem: Dedem askerliğini Çanakkale’de 2.Tümen’de yapmış.

Kelime/Kelime Grubu: Yaver

• Tahminî Anlamı: Komutanların işlerini halleden yardımcıları.
• Cümlem: Atatürk, yaverinden İsmet Paşa’yı çağırmasını istedi.

Kelime/Kelime Grubu: Siper

• Tahminî Anlamı: Savaşlarda düşman saldırısından korunmak için kazılan çukurlar.
• Cümlem: Düşman top atışına başlayınca herkes siperlere indi.

Kelime/Kelime Grubu: Harekât

• Tahminî Anlamı: Düşman üzerine hücum etmek.
• Cümlem: Atatürk’ün planladığı harekât başlamak üzereydi.

Kelime/Kelime Grubu: Şarapnel

• Tahminî Anlamı: Bombalar patlayınca etrafa saçılan parçaları.
• Cümlem: Genç askerin yüzüne şarapnel parçası isabet etmişti.

Kelime/Kelime Grubu: Nefer

• Tahminî Anlamı: Asker.
• Cümlem: Hepimiz vatanı için canını vermeye hazır neferleriz.

Kelime/Kelime Grubu: Izdırap

• Tahminî Anlamı: Çekilen büyük acı.
• Cümlem: Kurtuluş Savaşı yıllarında Türk Milleti derin ızdıraplar yaşamıştır.

Kelime/Kelime Grubu: Dört nala koşmak

• Tahminî Anlamı: Çok hızlı koşmak.
• Cümlem: Adam otobüse yetişmek için dört nala koşuyordu.

2. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 133 Cevabı

Aşağıdaki soruları metne göre cevaplayınız.

1- Metinde anlatılan savaş hangi cephede ve ne zaman gerçekleşmiştir?
Cevap: Metinde anlatılan savaş, Duatepe cephesinde ve Kurtuluş Savaşı sırasında gerçekleşmiştir.

2- Duatepe neden önemli bir tepedir?
Cevap: Duatepe, Türk ordusunun Kurtuluş Savaşı’nda düşmana karşı kazandığı ilk tepe olması açısından önemlidir.

3- Metinde adı geçen bazı komutanlar ve birlikler hangileridir?
Cevap: Kazım Karabekir, Mustafa Kemal Atatürk, İsmet İnönü ve Fevzi Çakmak metinde adı geçen komutanlardır.

4- Metinde Türk ordusunun o dönemdeki imkânları hakkında bilgi var mı?
Cevap: Evet, metinde Türk ordusunun zor şartlar altında mücadelesine yer verilmiştir. Özellikle cephane taşıyan askerler ve kısıtlı imkânlarla yapılan mücadele anlatılmaktadır.

5- Metinde Türk askerinin kahramanlık ve fedakârlıkları nasıl vurgulanmıştır?
Cevap: Türk askerinin fedakârlıkları, zor koşullarda bile büyük cesaret ve kararlılıkla mücadele etmeleriyle, kahramanlıkları ise tepelere hücum ederek zafer kazanmalarıyla vurgulanmıştır.

3. ETKİNLİK

Okuduğunuz metnin konusunu ve ana fikrini aşağıya yazınız.

• Metnin Konusu: Duatepe Savaşı ve Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi.
• Metnin Ana Fikri: Türk milletinin bağımsızlık mücadelesi, fedakârlık ve kahramanlıkla kazanılmıştır.

4. ETKİNLİK

Okuduğunuz metnin aşağıdaki bölümlerinde kullanılan anlatım biçimlerini yanlarına yazınız.

1. Metin Bölümü:
“Tepedeki kumandan, zâbit, nefer hepsinin nazarları Duatepe’de. Toplar susmuş, duman dağılmış...”
Anlatım Biçimi: Betimleme.

2. Metin Bölümü:
“Bunu kumandanlara ve Duatepe’nin üstünde dövüşen öbür tümen karargâhına haber vermek için koşan arkadaşlarla ben de koşuyorum...”
Anlatım Biçimi: Öyküleme.

5. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 134 Cevabı

Güneş, pamukları andıran bulutların ardına gizlendi.

Yukarıdaki örnekten yararlanarak okuduğunuz metinde benzetme içeren cümleleri tespit ederek aşağıya yazınız.

Benzetme içeren cümleleri sizler için hazırladık:

• Karapınar’dan geçerken çadırlar ve evlerden küçük kızlar ve örtülü kadınlar sarı gergin yüzlerle, soru işaretine benzeyen gözlerle bize bakıyorlar.
• Duatepe’nin üstü birkaç ağızlı yanardağ gibi dumanları da gökte!
• Coşkun ve sonsuz bir gümbürtü ortasında renk renk dumanlar, beyaz kandiller gibi uçuşan şarapneller, bu semavi teranenin sahnesidir. Bu bir dev dünyasına benziyor.
• Fevzi Paşa’nın omuzları dua eder gibi bütün bütün eğilmiş.
• İsmet Paşa’nın siyah gözleri sabit birer ateşe benziyor.
• …kararmış, katı, rençber elleri arasında gül yaprağı gibi taze çocuk elleri…
• Top şarkısı bu asil ve sert Anadolu’nun dağ ve tepe dalgası olan topraklarının can dili gibi!
• Kumandan başından miğferini, göğsünden zırhını çıkarmış on beşinci yüzyıldan bu sipere atlamış tunçtan bir heykele benziyor.

6. ETKİNLİK

Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Cümlelerden herhangi bir eylemin yapıldığım ya da yargının gerçekleştiğini belirtenlerin yanma “olumlu cümle”, eylemin yapılmadığını, sözü edilen yargının bulunmadığını, gerçekleşmediğini anlatan cümlenin yanına “olumsuz cümle” yazınız.

• Atlarımızın etrafında bir toz bulutu var. → Olumlu Cümle
• İşte artık bir yer görünmüyor. → Olumsuz Cümle
• Topların köpüren, azan, çıldıran ilahileri arasında bir şey işitilmez oldu. → Olumsuz Cümle
• İsmet Paşa’nın siyah gözleri sabit birer ateşe benziyor. → Olumlu Cümle
• Hepimiz birden müjde veriyoruz. → Olumlu Cümle
• Cehennem içinde boğuşan tümeninin kurtuluşu demek olan bu haber onun tunçtan yüzünü değiştirmiyor. → Olumsuz Cümle

7. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 135 Cevabı

Sınıfınızda “Millî Mücadele yıllarında yaşananlar” konulu bir tartışma yapınız. Tartışma sırasında düşüncelerinizi ifade ederken arkadaşlarınıza karşı saygı ve anlayış içerisinde olmaya, onların sözünü kesmemeye, konu dışına çıkmadan konuşmaya özen gösteriniz. Tartışmanın ardından aşağıda verilen değerlendirme formunu doldurunuz.

MİLLÎ MÜCADELE DÖNEMİNDE YAŞANANLAR

Millî Mücadele dönemi, Türkiye Cumhuriyeti'nin bağımsızlık mücadelesi verdiği en önemli süreçlerden biridir. Bu dönemde yaşanan olaylar şu şekilde özetlenebilir:

• Samsun’a Çıkış (1919): Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919’da Samsun’a çıkarak Millî Mücadele’yi başlatmıştır. Anadolu’da ulusal direnişi örgütlemiş ve bağımsızlık yolunda ilk adımları atmıştır.
• Misak-ı Millî Kararı (1920): TBMM’nin açılmasıyla birlikte, Türk milletinin bağımsızlık ve toprak bütünlüğünü koruma kararlılığı resmileşmiştir.
• Sakarya Meydan Muharebesi (1921): Türk ordusu ve Yunan kuvvetleri arasında gerçekleşen bu savaş, Kurtuluş Savaşı’nın kaderini değiştiren bir dönüm noktası olmuştur.
• Büyük Taarruz ve Başkomutanlık Meydan Muharebesi (1922): Mustafa Kemal Atatürk’ün liderliğinde Yunan ordusunun Anadolu’dan tamamen çıkarılması sağlanmıştır.
• Lozan Antlaşması (1923): Türkiye’nin sınırları uluslararası alanda tanınmış ve bağımsızlık mücadelesi zaferle sonuçlanmıştır.

Bu süreçler, Türk milletinin bağımsızlık ruhunu ortaya koymuş, modern Türkiye Cumhuriyeti’nin temellerini oluşturmuştur.

8. ETKİNLİK

“Sakarya Savaşı” ile ilgili bir araştırma yapınız. Araştırma sırasında yararlandığınız bilgi kaynaklarının adı, yazan, basım yılı, basım yeri, yayınevi; genel ağ üzerinden yapacağınız araştırmalar için de genel ağ adresi, genel ağ adresine erişim tarihini not ediniz. Araştırma sonucunda edindiğiniz bilgileri yazılı hâle getirmeden önce bir taslak hazırlayınız. Hazırladığınız taslakta giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine yer veriniz.

Hazırladığınız taslağa bağlı kalarak metninizi oluşturunuz. Metni hazırlarken yararlandığınız kaynaklan alfabetik sırada metnin sonunda oluşturacağınız kaynakça bölümüne yazınız. Yazdığınız metne uygun bir başlık bulunuz. Metninizi gözden geçirirken varsa metninizdeki yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarını düzeltiniz. Yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz. Yazdığınız metni isterseniz sosyal medya kanallarının; birinde yayımlayabilirsiniz.

SAKARYA SAVAŞI: ANADOLU’NUN KADERİNİ DEĞİŞTİREN ÇARPIŞMA

Giriş: Sakarya Savaşı, 23 Ağustos – 13 Eylül 1921 tarihleri arasında gerçekleşmiş ve Türk Kurtuluş Savaşı’nın en kritik dönüm noktalarından biri olmuştur. Sakarya Nehri civarındaki bu savaş, Türk milletinin direniş ruhunu en iyi şekilde yansıtır.

Gelişme:

• Savaş Öncesi: Yunan ordusu, Batı Anadolu’dan ilerleyerek Ankara’ya kadar yaklaşmıştır. Türk ordusu, Mustafa Kemal Atatürk’ün stratejik planlamasıyla savunma hattına çekilmiştir.
• Savaşın Seyri: 22 gün süren savaşta, her iki taraf da ağır kayıplar vermiştir. Ancak Türk ordusu, üstün savunma stratejisiyle düşmanı geri püskürtmüştür.
• Sonuç: Sakarya Savaşı, Türk ordusunun büyük bir zaferiyle sonuçlanmıştır. Mustafa Kemal Atatürk’e bu zaferden sonra “Gazi” unvanı verilmiştir.

Sonuç:
Bu savaş, sadece bir askerî zafer değil, aynı zamanda Türk milletinin bağımsızlık yolunda ne kadar kararlı olduğunu tüm dünyaya göstermiştir.

Kaynakça:

1. Akşin, Sina (1991). Türkiye Tarihi. İstanbul: Alfa Yayıncılık.
2. Özdemir, Hikmet (2003). Kurtuluş Savaşı Kronolojisi. Ankara: Türk Tarih Kurumu Basımevi.
3. TBMM Resmi Sitesi, Sakarya Meydan Muharebesi. Erişim: 28 Ekim 2023.