Ergenekon Destanı Metni Cevapları (8. Sınıf Türkçe)

Ergenekon Destanı Metni Cevapları

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 104 Cevabı

HAZIRLIK ÇALIŞMALARI

Sizi çok etkileyen bir olayla ilgili yazı yazmak ister misiniz? Yazarsanız hangi türü tercih edersiniz? Neden?
Cevap: Elbette isterim. Özellikle bir anı (hatıra) türünde yazmak isterim. Çünkü anılar kişiseldir ve yazdıklarım bana ait olur. Gelecekte okuduğumda o anların büyüsünü tekrar yaşama şansı bulurum.

Metni özetleyerek okuma stratejisine uygun olarak okuyunuz. Bunun için metni türünün özelliklerine ve noktalama işaretlerine dikkat ederek sessiz okuyunuz. Sessiz okuma sırasında aşağıdaki soruları cevaplayınız.

• Metinde anlatılan olay nedir?
Cevap: Metinde, Göktürklerin düşmanları tarafından yenilmesi, hayatta kalanların Ergenekon adlı yere sığınması, burada 400 yıl boyunca çoğalmaları ve demir dağı eriterek eski yurtlarına geri dönüp düşmanlarını yenmeleri anlatılmaktadır.

• Metindeki karakterler kimlerdir?
Cevap: Metindeki karakterler arasında Tukuz, Kayan, Börte Çene ve anlatıcı olarak Dede Korkut bulunmaktadır.

• Metinde anlatılan olay ne zaman, nerede geçmektedir?
Cevap: Olay, Göktürkler döneminde Orta Asya’da, dağlar ve bozkırların arasında geçmektedir.

• Metnin serim, düğüm ve çözüm bölümünde neler anlatılmaktadır?

• Serim: Göktürkler düşmanları tarafından yenilir ve Ergenekon’a sığınır.
• Düğüm: 400 yıl boyunca çoğalıp burada yaşamaları anlatılır.
• Çözüm: Demir dağı eritip eski yurtlarına dönmeleri ve düşmanlarını yenmeleri işlenir.

Nihad Sami BANARLI (1907-1974)

İstanbul’un Fatih semtinde doğdu. 1926-1927 ders yılında Edebiyat Fakültesine ve Yüksek Öğretmen Okuluna gitti ve 1929’da Darülfünun’u bitirdi. Öğretmenlik hayatına Edirne’de başladı. Dil konusu Nihat Sami için başlı başına bir önem arz etti. Türkçenin sırları adlı kitabını bu konu üzerine kaleme aldı.

1. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 108 Cevabı

Okuduğunuz metindeki anlamını bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarım aşağıya yazınız. Metindeki anlamım bilmediğiniz kelime ya da kelime gruplarının anlamını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ediniz. Anlamım öğrendiğiniz yeni kelime/kelime gruplarını sözlüğünüze yazınız. Öğrendiğiniz kelimeleri birer cümlede kullanınız.

Kelime/Kelime Grubu: demirci
Cümlem: Dedem usta bir demirci idi.

Kelime/Kelime Grubu: yığın
Cümlem: Bir yığın saman atmışlardı

Kelime/Kelime Grubu: öç alma
Cümlem: Ben öç alma hisleriyle davranmam.

Kelime/Kelime Grubu: evlat
Cümlem: Evlat demek can demektir.

Kelime/Kelime Grubu: hendek
Cümlem: Geçen gün komşumuz bahçede hendek kazdı.

Kelime/Kelime Grubu: odun
Cümlem: İki ton odun almıştık.

Kelime/Kelime Grubu: kömür
Cümlem: Kömür madeninde işçi olarak başlamıştı.

Kelime/Kelime Grubu: eritmek
Cümlem: Tereyağını azıcık eritmek gerekiyordu.

Kelime/Kelime Grubu: maden
Cümlem: Maden ocağı artık çalışmıyordu.

Kelime/Kelime Grubu: yurt
Cümlem: Bu güzel yurt bizimdi.

2. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 109 Cevabı

Aşağıdaki soruları okuduğunuz metne göre cevaplayınız.

1. Metinde birlik ve beraberliği sağlamak için yapılanlar nelerdir?
Cevap: Göktürkler savaş zamanında hendek kazmış, hayvanları birlikte otlatmış ve dağı eriterek birlikte eski topraklarına dönmüşlerdir. Düşmanlarına karşı birlikte hareket ederek zafer kazanmışlardır.

2. Türkler savaşta neden yenilmiştir?
Cevap: Çünkü düşmanları, Göktürklere karşı birleşmiş ve beklenmedik bir baskın yaparak hile ile üstünlük sağlamışlardır.

3. Savaştan kurtulan Türkler kimlerdir ve nasıl bir yere yerleşmişlerdir?
Cevap: Savaştan kurtulanlar Tukuz ve Kayan adlı aile liderleridir. Dağların arasında, sadece bir at ya da devenin geçebileceği kadar dar ve ulaşılması zor bir yere yerleşmişlerdir.

4. Ergenekon’dan çıktıktan sonra Börtü Çene ve Gök-Türkler neler yapmıştır?
Cevap: Börte Çene liderliğinde Göktürkler eski düşmanlarıyla savaşıp zafer kazanmış ve topraklarını geri almışlardır.

5. Tanrı’nın gücü ile ateş kızdıktan sonra demir dağ eriyip akıverdi. Yüklü deve çıkacak kadar yol oldu. O günü, o ayı, o saati belleyip dışarı çıktılar. O günden beri Gök-Türklerde âdet olmuştur. O günü bayram sayarlar: Bir parça demiri ateşe salıp kızdırırlar. (Önce) Ham, bunu kıskaçla tutup örse koyar, çekiçle döver. Ondan sonra beyler (de öyle yapar. Bu günü mukaddes bilirler.)

Türklerin dağdan çıktıkları ve her gün bayram olarak kutlanan gün, hâlâ kutlanmaktadır. Yukarıdaki metinde söz edilen günün hangi gün olabileceğini tahmin edebilir misiniz? Tahminlerinizi sözlü olarak ifade ediniz.
Cevap: Bu günün Nevruz Bayramı olduğunu tahmin ediyorum. Bu bayram, baharın gelişini ve yeniden doğuşu simgeler.

3. ETKİNLİK

Eba genel ağ adresinden “Ergenekon Destanı”nın sesli anlatımım dinleyiniz. Okuduğunuz metin ile dinlediğiniz metni kahramanlar, mekân, zaman ve olay yönünden karşılaştırınız. Tespit ettiğiniz benzer ve farklı yönleri aşağıya yazınız.

Benzer Yönler:

• Her iki metinde de Göktürklerin zorluklar karşısında nasıl mücadele ettiği anlatılmaktadır.
• Zaman ve mekan detayları her iki anlatımda da aynıdır.
• Kahramanlar ve olay örgüsü benzer şekilde ele alınmıştır.

Farklı Yönler:

• Okuma metni daha detaylı ve açıklayıcıdır.
• Dinleme metni, olayları daha kısa ve özet bir şekilde anlatır.
• Anlatım tarzı ve dil farklılık göstermektedir.

4. ETKİNLİK

Aşağıdaki soruları cevaplayarak okuduğunuz metnin türünü belirleyiniz.

1. Metinde bir toplumu ya da milleti derinden etkilemiş bir olay mı anlatılmaktadır?
Cevap: Evet, Göktürklerin yok olma tehlikesi ve yeniden bağımsızlıklarını kazanması anlatılmaktadır.

2. Metinde abartılı, olağanüstü unsurlar bulunmakta mıdır?
Cevap: Evet, dağın eritilmesi ve yol açılması gibi olağanüstü unsurlar bulunmaktadır.

Metnin Türü: Destan
Metin, toplumun tarihindeki önemli olayları ve olağanüstü unsurları bir arada barındıran bir destandır.

5. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 110 Cevabı

Ders çalışmak için her gün kütüphaneye gider. → Amaç-sonuç
Düzenli çalıştığı için sınavda başarılı oldu. → Neden-sonuç
Durumu anladı ki ona kızdı. → Neden-sonuç
Temiz bir dünya istiyorsak yerlere çöp atmamalıyız. → Koşul

Yukarıdaki örneklerden yararlanarak okuduğunuz metinde amaç-sonuç, neden-sonuç ve koşul ilişkisi içeren cümleler bularak aşağıya yazınız.

Amaç-Sonuç:

• Göktürkler düşmanlarından öç almak için savaşa hazırlanmışlardır.
• Daha geniş bir yer bulmak amacıyla Ergenekon'dan çıkış yolları aramışlardır.

Neden-Sonuç:

• Düşmanlarının hile yapması nedeniyle Göktürkler savaşı kaybetmiştir.
• Ergenekon'da nüfus ve hayvanların çoğalması nedeniyle buradan çıkma kararı alınmıştır.

Koşul-Sonuç:

• Eğer dağın demiri eritilmeseydi, Göktürkler Ergenekon'dan çıkamayacaklardı.
• Eğer ayağını yanlış bassa, parça parça olabilirdi.

6. ETKİNLİK

O kadar yürüdük, bir adım bile ilerleyememişiz.
Yukarıdaki örnekten yararlanarak okuduğunuz metinde abartma sanatı içeren cümleleri tespit ederek aşağıya yazınız.

Abartma Sanatı İçeren Cümleler:

• “Bir deve, bir at bin güçlükle yürürdü.”
• “Eğer ayağını yanlış bassa parça parça olurdu.”
• “O kadar yürüdük, bir adım bile ilerleyememişiz.”
  Bu cümleler, olayları ve zorlukları daha etkileyici bir şekilde anlatmak için abartma sanatı kullanılarak yazılmıştır.

7. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 111 Cevabı

a) Aşağıdaki cümleleri inceleyiniz. Cümlelerden yüklemi isim ya da isim soylu kelime olanların altına “isim cümlesi”, fiil olanların altına “fiil cümlesi” yazınız.

Türk illerinde Gök-Türk oku ötmiyen, Gök-Türk kolu yetmiyen, bir yer yoktu. isim cümlesi
Bir gün bütün iller Hanları ve beyleri av yerinde konuştular. fiil cümlesi
Padişahın Haşan adında cömert, iyi yürekli bir veziri vardır. isim cümlesi
Bizim için kocaman bir pasta yapmış. fiil cümlesi
Toplantının bu kadar uzamasına şaşırdım. fiil cümlesi
Şairin kullandığı kelimeler gerçekten çok farklıydı. isim cümlesi
Konuşurken beden dilimi etkili bir biçimde kullandım. fiil cümlesi
Türk milleti misafirperverdir. isim cümlesi

b) Okuduğunuz metinden isim ve fiil cümlelerine üçer örnek yazınız.

İsim Cümlesi:

1. "Kayan adlı bir küçük oğlu vardı."
2. "Türkler bu yere Ergenekon adını verdiler."
3. "Demirci burada bir demir madeni olduğunu söyledi."

Fiil Cümlesi:

1. "Göktürkler düşmanlarıyla savaşıp zafer kazandılar."
2. "Dağın demirini eriterek dışarı çıktılar."
3. "Çocuklarını burada çoğalttılar ve büyüttüler."

8. ETKİNLİK

8. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Hecce Yayınları Sayfa 112 Cevabı

“Ergenekon Destanı” adlı metni okuduktan sonra anlamını öğrendiğiniz kelimeleri kullanarak metinde geçen kültürel unsurları anlatan bilgilendirici bir metin hazırlayınız. Hazırladığınız metinden yararlanarak sınıfınızda bu kültürel unsurlarla ilgili bir konuşma yapınız. Konuşmanız sırasında beden dilinizi etkili kullanmaya özen gösteriniz. Beden dilini etkili kullanmanın konuşmacının vermek istediği sözlü olmayan mesajları iletmeyi kolaylaştıracağım unutmayınız. Konuşmalarınızda kelimeleri anlamlarına uygun kullanmaya özen gösteriniz.

Ergenekon Destanı ile İlgili Kültürel Unsurlar Hakkında Bilgilendirici Metin
Ergenekon Destanı, Türk milletinin zorluklar karşısında birlik ve beraberlik içinde hareket ederek yeniden dirilişini ve özgürlüğünü kazandığı bir hikayeyi anlatır. Bu destanda, Türklerin cesareti, mücadele gücü ve dayanıklılığı ön plana çıkmaktadır. Göktürkler'in demir dağı eriterek eski yurtlarına dönmeleri, Türk milletinin zorluklar karşısında çözüm üretme becerisini gösterir. Destanda geçen bu kültürel unsurlar, Türklerin bağımsızlık ve özgürlük anlayışını anlamamızda önemli bir yere sahiptir.

Konuşma sırasında beden dilini etkili kullanarak dinleyicilerin ilgisini çekmek ve mesajları daha iyi iletmek önemlidir. Bu nedenle konuşmamızda ses tonumuzu, mimiklerimizi ve jestlerimizi uygun şekilde kullanmaya özen göstermeliyiz.

9. ETKİNLİK

Destanlarla ilgili bir araştırma yapınız. Araştırma sırasında yararlandığınız bilgi kaynaklarının adı, yazan, basım yılı, basım yeri, yayınevini; genel ağ üzerinden yaptığınız araştırmalar için de genel ağ adresi, genel ağ adresine erişim tarihini aşağıya not ediniz. Araştırma sonucunda edindiğiniz bilgileri yazılı hâle getirmeden önce bir taslak hazırlayınız. Taslağınızda giriş, gelişme ve sonuç bölümlerine yer vermeniz gerektiğini unutmayınız. Hazırladığınız taslağa bağlı kalarak metninizi dosya kâğıdına yazınız. Metni hazırlarken yararlandığınız kaynaklan, metnin sonunda oluşturacağınız kaynakça bölümüne alfabetik sırayla yazınız. Metninizi gözden geçirirken metninizdeki varsa yazım, noktalama hatalarını ve anlatım bozukluklarını düzeltiniz. Yazdığınız metni sınıfta arkadaşlarınıza okuyunuz. Yazdığınız metni sınıf panosunda paylaşabilirsiniz.

Giriş Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler:

• Destanların ne olduğu ve önemi hakkında bilgi vermek.
• Türk destanlarından örnekler sunarak konuya giriş yapmak.

Gelişme Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler:

• Ergenekon Destanı’nın konusu, kahramanları ve kültürel unsurlarını detaylandırmak.
• Diğer Türk destanları ile karşılaştırmalar yapmak.

Sonuç Bölümünde Dikkat Etmem Gerekenler:

• Destanların Türk tarihi ve kültürü için taşıdığı önemi vurgulamak.
• Destanların gelecekteki nesillere aktarılmasının gerekliliğini ifade etmek.

Yararlanılan Kaynaklar:

1. Türk Mitolojisi - İbrahim Kafesoğlu, 1995, İstanbul, Ötüken Neşriyat
2. Türk Destanları - Prof. Dr. Mehmet Kaplan, 2003, Ankara, Kültür Bakanlığı Yayınları
3. www.tdk.gov.tr (Erişim Tarihi: 21.11.2024)