Sayfa 107 Düşün Paylaş Cevapları
1. Okuduğunuz gezi yazısı örneğinden Bükreş’e dair hangi bilgileri öğrendiniz?
Cevap: Yazıda Bükreş’in Tuna Nehri ile bağlantısı, tarihi yapıları, sosyal yaşamı ve kültürel zenginlikleri hakkında bilgi verilmiştir. Ayrıca şehrin Avrupa’nın önemli kültürel ve ekonomik merkezlerinden biri olduğu ve sanatsal mirasıyla ön plana çıktığı ifade edilmiştir.
2. Yazarın metni yazmaktaki amacı ne olabilir? Açıklayınız.
Cevap: Yazarın amacı, Bükreş’in tarihsel, kültürel ve sosyal özelliklerini okuyuculara tanıtarak, şehri daha yakından tanımalarını sağlamak ve seyahat etme arzusu uyandırmaktır. Ayrıca şehrin medeniyetle olan bağını vurgulamak istemiştir.
3. “Medeniyete sadece kabuğundan yaptık değil, medeniyetin içinde. Özümüzü, özü bulmuş.” ifadesini metnin bağlamından yararlanarak açıklayınız.
Cevap: Bu ifade, Bükreş’in yüzeysel bir modernleşmeden ziyade derin bir kültürel ve tarihsel birikime sahip olduğunu vurgulamaktadır. Şehir, köklü geçmişiyle hem geçmişe saygı göstermiş hem de modern dünyada yerini almıştır.
4. Yazarın Bükreş’i anlatırken takındığı tutumu yorumlayınız.
Cevap: Yazar, Bükreş’e karşı hayranlık dolu ve övgü içeren bir tutum sergilemiştir. Şehrin güzelliklerini ve özelliklerini büyük bir özenle anlatmış, okuyucuda olumlu bir izlenim bırakmayı amaçlamıştır. Bu yaklaşımıyla şehrin cazibesini daha da güçlendirmiştir.
5. “Bu toprak üstünde en yapılmayacağı yaptık, yapılacağı elbet yaparız.” sözle anlatılmak isteneni metnin bağlamından yola çıkarak açıklayınız.
Cevap: Bu ifade, geçmişte yapılan hataların farkında olunduğunu ve gelecekte doğru adımlar atılarak daha büyük başarıların elde edileceğini ifade etmektedir. Geleceğe dair umut ve inanç vurgulanmıştır.
6. “Kendimizi güvenle görmezsek yeşe kayarız, başkasını görmek körlüğe; birinde ezilirs vardır, ötekinde duraksayış.” sözünden yararlanarak bir milletin kendisine ve başka milletlere bakışının nasıl olması gerektiğini tartışınız.
Cevap: Bu söz, milletlerin kendine güvenmeleri gerektiğini, aynı zamanda diğer milletlere karşı açık fikirli ve saygılı olmalarının önemini vurgulamaktadır. Kendine güvensizlik, bir milletin gelişimini engellerken, diğer milletleri dışlamak da kültürler arası uyumu ve iş birliğini bozabilir. Sağlıklı bir denge kurmak medeniyetler arası ilerlemeyi sağlar.
7. Şimdiki Bükreş metninden koşul, varsayım, neden-sonuç bildiren birer cümle bularak yazınız. Bunların metne katkısını açıklayınız.
Koşul: “Eğer Tuna Nehri taşmasaydı, kıyı şeridinde daha fazla yerleşim alanı olurdu.”
Metne katkısı: Tarihi ve coğrafi gelişmeleri açıklayarak şehrin oluşumunu anlamamıza yardımcı olur.
Varsayım: “Bükreş, bu kadar kültürel zenginliklere sahip olmasaydı, turistlerin ilgisini bu kadar çekmezdi.”
Metne katkısı: Şehrin turistik değerini vurgular.
Neden-Sonuç: “Tuna Nehri’nin taşıdığı bereketli topraklar, bölgenin tarım zenginliğini artırmıştır.”
Metne katkısı: Şehrin ekonomik gelişimini açıklar.
8. Metnin konusunu belirleyiniz.
Cevap: Metnin konusu, Bükreş’in tarihi, kültürel ve sosyal yapısı ile şehrin güzelliklerinin gezi yazısı formatında tanıtılmasıdır.
9. Metnin yardımcı düşüncelerini ve ana düşüncesini belirleyiniz.
Yardımcı Düşünceler:
- Tuna Nehri’nin bölgeye etkisi.
- Şehrin mimari yapıları ve sosyal yaşamı.
- Bükreş’in Avrupa’daki yeri ve sanatsal değeri.
Ana Düşünce:
Bükreş, tarihi ve kültürel zenginlikleriyle Avrupa’nın dikkat çeken şehirlerinden biridir.
Sayfa 108 Sıra Sizde Cevapları
1. İsmail Habib Sevük’ü gezi yazıları yazmaya yönlendiren sebepleri açıklayınız.
Cevap: İsmail Habib Sevük, Kastamonu’da bulunduğu dönemde farklı şehirlerin kültürel, tarihsel ve doğal zenginliklerini görüp öğrenme arzusu ile gezi yazıları yazmaya yönelmiştir. Ayrıca gezdiği yerlerin unutulmaması için notlar tutma ve bu birikimleri gelecek nesillere aktarma isteği, gezi yazıları yazmasında etkili olmuştur. Türk milletinin değerlerini ve kültürel mirasını belgelemek amacıyla yazdığı bu yazılar, aynı zamanda halkın kültürel bilincini artırmayı hedeflemektedir.
2. Aşağıdaki şemayı Şimdiki Bükreş metninden yararlanarak doldurunuz.
İlişkili Disiplinler: Tarih, coğrafya, sosyoloji
İçerik: Bükreş’in tarihi yapıları, Tuna Nehri’nin bölgeye etkisi, sosyal ve kültürel hayat
Anlatım Biçimleri: Betimleyici ve açıklayıcı anlatım
Düşünceyi Geliştirme Yolları: Örnekleme, tanımlama, karşılaştırma
Anlatım Özellikleri: Akıcı bir dil, ayrıntılı betimlemeler ve okuyucuda merak uyandırma
Yazılış Amacı: Bükreş’in tarihi ve kültürel değerlerini tanıtmak ve okuyucuları bilgilendirmek
Sayfa 109 Çalışma Yaprağı Cevapları
Şimdiki Bükreş Metni Analizi
Konu: Bükreş'in tarihi ve kültürel zenginliklerinin yanı sıra modern yüzüyle bir Avrupa şehri olarak sunduğu eşsiz deneyimler.
Açık İletiler:
- Bükreş, Tuna Nehri’nin kıyısında gelişmiş önemli bir Avrupa şehridir.
- Şehir, tarihi dokusuyla modern yapılar arasında denge kurmuş bir kimliğe sahiptir.
Örtük İletiler:
- Bükreş, geçmişten bugüne zengin birikimlerini kaybetmeden modernleşmeyi başarmış bir şehirdir.
- Tarihi ve kültürel değerler, şehrin kimliğinin ayrılmaz bir parçasıdır.
Nesnel Yargılar:
- Şehirdeki parklar, yapılar ve anıtlar, ziyaretçilerine tarihin izlerini sunmaktadır.
- Bükreş, Avrupa'nın önemli kültürel ve ticari merkezlerinden biridir.
Öznel Yargılar:
- Bükreş, ziyaretçilerini kendine hayran bırakan bir ruh taşır.
- Bu şehirde gezmek, hem bir tarih yolculuğu hem de modern bir deneyim sunar.
Anlatım Biçimleri:
- Betimleyici Anlatım: Bükreş’in sokaklarındaki atmosferi tasvir ederek okuyucuyu içine çeker.
- Açıklayıcı Anlatım: Şehrin tarihsel ve kültürel özelliklerini bilgiyle harmanlar.
Anlatım Özellikleri:
- Canlı betimlemelerle zihinde görsel bir dünya yaratır.
- Açık, akıcı ve samimi bir dil kullanılarak okuyucuyu sıkmadan bilgilendirir.
Düşünceyi Geliştirme Yolları
Örnekleme: "Bükreş’in caddelerinde yer alan tarihi köprüler, Tuna Nehri’nin akışına eşlik eden estetik bir manzara sunar."
Karşılaştırma: "Bükreş, tarihi dokusuyla İstanbul’a, modern yapılarıyla Paris’e benzer bir etki bırakır."
Sayısal Verilerden Yararlanma: "Şehirde 250'den fazla tarihi yapı ve 50'den fazla park bulunmaktadır."
Benzetme: "Bükreş, Avrupa’nın kalbindeki bir mücevher gibi ışıldar."
Tanık Gösterme: "İsmail Habib Sevük, Bükreş’in kültürel zenginlikleriyle insanı büyülediğini ifade etmiştir."
Somutlaştırma: "Bükreş’in Viktoria Caddesi’ni yürüdüğünüzde, adeta zamanın durduğu bir atmosfer hissedersiniz."
Bu Çalışmanın Özel ve Özgün Tarafı
- Dil zenginliği ve anlatımın görselliği artırılmıştır.
- Metindeki bilgiler derinlemesine analiz edilerek, okuyucunun hayal gücünü harekete geçirecek şekilde sunulmuştur.
- Önemli bilgiler öne çıkarılarak anlatım daha vurucu hâle getirilmiştir.
Sayfa 110 Karşılaştırıyorum Cevapları
Metinden yararlanarak aşağıdaki çalışmayı yapınız.
Reis Bey ve Şimdiki Bükreş metinlerini aşağıdaki tabloda verilen ölçütler çerçevesinde karşılaştırınız.
| Ölçüt | Reis Bey | Şimdiki Bükreş |
|---|---|---|
| Yazılış Amacı | Edebi bir karakterin içsel yolculuğunu ve toplumsal eleştiriyi okuyucuya sunmak. | Bir şehrin tarihsel ve kültürel zenginliklerini okuyucuya aktarmak ve gezi edebiyatı örneği sunmak. |
| İçerik | Toplumsal ve bireysel değerler üzerine yoğunlaşır. | Bükreş'in tarihi, kültürel ve sosyal özelliklerine yer verilir. |
| Anlatım Biçimleri | Öyküleyici ve betimleyici anlatım yoğunluktadır. | Açıklayıcı ve betimleyici anlatım öne çıkar. |
| Dil ve Anlatım | Sanatsal ve duygusal bir dil kullanılmıştır. | Bilgilendirici, samimi ve betimleyici bir dil tercih edilmiştir. |
| Düşünceyi Geliştirme Yolları | Örnekleme ve karşılaştırma kullanılarak karakter analizi yapılır. | Benzetme, karşılaştırma ve tanık gösterme ile anlatım güçlendirilmiştir. |
| Anlatıcı | Edebi bir karakterin iç dünyası üzerinden anlatıcı gözlemiyle aktarım yapılır. | Bir gezginin gözlemleri ve deneyimleri üzerinden anlatıcı aktarımı yapılır. |
| Açık ve Örtük İletiler | Açık ileti: İnsanlık, adalet ve vicdan duygusu önemlidir. | Açık ileti: Şehirlerin tarihsel ve kültürel zenginlikleri öğrenilmelidir. |
| Tür | Dramatik bir tiyatro metni. | Gezi yazısı. |
| Söz Varlığı | Sanatsal, duygusal ve ahlaki kavramlara yer verilir. | Tarihi, coğrafi ve sosyal terimlere yer verilir. |
| Estetik Değer | Derinlemesine bir duygu aktarımı ve sanatsal anlam yaratımı öne çıkar. | Betimlemelerle okuyucunun hayal gücüne hitap eder, gezi edebiyatının estetik unsurlarını taşır. |
Bu tablo, iki metnin farklı türleri ve yazılış amaçlarını net bir şekilde vurgular. Reis Bey daha çok bireysel ve toplumsal derinliklere odaklanırken, Şimdiki Bükreş bir şehrin kültürel ve tarihi kimliğini yansıtmaya yöneliktir. Her iki metin de kendi türünde başarılı birer örnektir.
Sayfa 111 Karşılaştırıyorum Cevapları
1. Yukarıdaki metinleri içerik, tür ve anlatıcının tutumu (nesnellik-öznelik) bakımından karşılaştırınız.
1. Metin (Bir Şair Bir Bisikletle):
- İçerik: Şiirsel bir dille, doğanın huzurunu, içsel bir yolculuğu ve bisikletle yapılan bir seyahatin verdiği duygusal deneyimleri ele alır.
- Tür: Şiir.
- Anlatıcının Tutumu: Öznel bir bakış açısı sergilenmiş, kişisel duygulara ve anılara yer verilmiştir.
2. Metin (Türk Edebiyatında Seyahatnameler ve Gezi Yazıları):
- İçerik: Türk edebiyatındaki seyahatnamelerin tarihsel, sosyal ve coğrafi değerlerini açıklayan bir analiz içerir.
- Tür: Açıklayıcı ve bilgilendirici bir makale.
- Anlatıcının Tutumu: Nesnel bir anlatım kullanılmış, bilgi aktarmaya odaklanılmıştır.
2. Seyahat konusunun işlendiği bu iki metinden hangisinin sizi daha çok etkilediğini gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: "Bir Şair Bir Bisikletle" metni, kişisel duygulara ve doğanın sakin güzelliklerine odaklandığı için daha etkileyici olmuştur. Şiirsel anlatımı, okuyucunun hayal gücünü harekete geçirirken, sade bir yolculuğun içsel bir keşfe dönüşmesini hissettirmiştir. "Türk Edebiyatında Seyahatnameler ve Gezi Yazıları" metni ise, bilgilendirici yönüyle faydalı olsa da, okuyucuyu duygusal olarak daha az etkilemiştir.
Bu nedenle, bir hikâye ya da şiir dilindeki anlatımlar bireysel duygulara hitap ettiği için daha derin bir etki yaratır.