Sayfa 112 Ders Dışı Etkinlik Cevapları
Soru: Seyahat etmenin atasözü, özdeyiş ve deyimlerde sıkça konu edilmesinin nedenleri nelerdir?
Cevap: Seyahat, insanlık tarihinde öğrenme, keşif ve tecrübe edinme açısından önemli bir yer tutmuştur. İnsanların farklı kültürleri tanıması, yeni yerler keşfetmesi ve hayatlarına anlam katması sebebiyle atasözü, özdeyiş ve deyimlerde yer almıştır. "Gez dünyayı, gör Konya’yı" gibi deyimler, seyahatin eğitici ve öğretici yönünü vurgular. Ayrıca, seyahat eden bireylerin deneyimlerinden kazandığı bilgilerin topluma aktarılması, kültürel zenginliğin artmasına katkı sağlamıştır.
Sayfa 113 Karşılaştırıyorum Cevapları
Metinlerin Karşılaştırılması ve Soruların Cevaplanması
1. Tuna Kıyıları ve İber Ortaylı Seyahatnamesi eserlerinin Belgrad konulu bölümlerindeki benzerlikler ve farklılıklar:
Benzerlikler:
- İki metin de Belgrad şehri ve çevresine odaklanmaktadır.
- Tarihi yapıların ve kültürel unsurların vurgusu yapılmaktadır.
- Türk kültürü ve etkisinin Belgrad üzerindeki izleri ele alınmaktadır.
Farklılıklar:
- "Tuna Kıyıları" eserinde Belgrad'da günlük hayattan, mahallelerden ve halkın yaşamından bahsedilirken; "İber Ortaylı Seyahatnamesi" daha çok Belgrad'ın diplomatik, tarihî ve coğrafi önemine odaklanmıştır.
- "Tuna Kıyıları" Belgrad'ın mahalle kültürüne ve geçmişteki sosyal yaşantıya ağırlık verirken, "İber Ortaylı Seyahatnamesi" Osmanlı ve Avusturya arasındaki tarihî çekişmelere değinmiştir.
2. Aynı konu edinen bu iki yazıdaki farklılıkların nedenleri ve ulaşılan yargılar:
Farklılıkların Nedenleri:
- Yazarların bakış açısı ve amacı: Falih Rıfkı Atay, bireysel gözlem ve deneyimlerine dayanarak Belgrad'ın sosyal ve kültürel yapısını aktarırken, İlber Ortaylı, tarihî perspektiften Belgrad'ın siyasi ve stratejik önemine odaklanmıştır.
- Hedef kitlenin farklılığı: Falih Rıfkı Atay'ın metni daha çok gezi yazısı olarak halkın ilgisini çekerken, İlber Ortaylı'nın metni akademik bir niteliğe sahiptir ve tarihe ilgi duyan okuyuculara hitap etmektedir.
Ulaşılan Yargılar:
"Tuna Kıyıları", Belgrad'ı kişisel ve samimi bir dille anlatırken, "İber Ortaylı Seyahatnamesi" Belgrad'ın tarihî önemine vurgu yapar. İki metin de şehri farklı boyutlarıyla ele alarak okuyuculara zengin bir perspektif sunmaktadır.
Sayfa 114 Sıra Sizde Cevapları
1. Edebiyatın Kaynağı Olarak Seyahatnameler metninden edindiğiniz bilgileri özetleyiniz.
Cevap: Seyahatnameler, edebiyatımızda hem tarihsel hem de kültürel bilgi sunan eserlerdir. Bu eserler, yazıldıkları dönemin sosyal, kültürel ve coğrafi yapısını okuyuculara aktarır. Seyahatnamelerde yazarlar, gördükleri yerlerin özelliklerini detaylı bir şekilde tanımlayarak okuyucunun hayal gücünü harekete geçirir. Evliya Çelebi gibi seyahat yazarları, eserlerinde tarih, coğrafya ve sosyoloji bilgilerini harmanlayarak kalıcı izler bırakmıştır.
2. Germiyan Vilayeti metninden Kütahya hakkında hangi bilgileri öğrendiniz?
Cevap: Metin, Kütahya'nın doğal güzelliklerini, misafirperver insanlarını ve bölgenin tarihsel zenginliğini gözler önüne seriyor. Özellikle, Kütahya'nın yeşillikleri, temiz havası ve misafirperver halkı vurgulanmıştır. Ayrıca, bölgenin yemek kültürü, özellikle cevizli tatlılar ve ekmeği, zengin bir kültürel mirasın göstergesidir.
3. Verilen metinlerde geçen yerlerin tarih, coğrafya ve sosyolojik özellikleri nelerdir?
- Tarihsel Özellikler: Kütahya'nın tarihi mekanları ve geçmişten bugüne gelen kültürel mirası.
- Coğrafi Özellikler: Kütahya'nın yemyeşil doğası, temiz havası ve yaylaları.
- Sosyolojik Özellikler: Misafirperverlik ve halkın geleneksel yaşam biçimi.
Gezi Yazısı Üzerine Grup Çalışması
Grup 1: Gezi yazısı ve tarih ilişkisi
Gezi yazıları, tarihsel olayları ve mekanları okuyucuya aktararak geçmişe ışık tutar. Seyahatnameler, tarihsel bilgilerle okuyucunun bilgi dağarcığını genişletir.
Grup 2: Gezi yazısı ve coğrafya ilişkisi
Gezi yazıları, ziyaret edilen yerlerin doğasını, coğrafi konumunu ve fiziksel özelliklerini betimleyerek okuyucunun hayal gücünü destekler.
Grup 3: Gezi yazısı ve sosyoloji ilişkisi
Gezi yazıları, toplumların yaşam biçimlerini, geleneklerini ve kültürel özelliklerini ele alır. Böylece, okuyucular farklı toplumlar hakkında bilgi sahibi olur.
Sayfa 115 Karşılaştırıyorum - Sıra Sizde Cevapları
1. Gezi yazılarında kullanılan anlatım biçimleri hangileridir?
Cevap: Gezi yazılarında kullanılan anlatım biçimleri betimleyici anlatım (6), öyküleyici anlatım (9) ve **açıklayıcı anlatım (4)**dır. Bu anlatım biçimleri, okuyucuya hem görsel hem de bilgilendirici bir deneyim sunar.
2. Gezi yazısında ele alınan unsurlar hangileridir?
Cevap: Gezi yazılarında ele alınan unsurlar şunlardır:
Doğal güzellikler (2), kültürel unsurlar (3), tarihi yapılar (13) ve anılar (7). Bu unsurlar, yazının ilgi çekiciliğini ve bilgilendirici niteliğini artırır.
3. Gezi yazılarının ilişkili olduğu bilimler hangileridir?
Cevap: Gezi yazılarının ilişkili olduğu bilimler şunlardır:
Tarih (1), coğrafya (5), sosyoloji (16) ve antropoloji (13). Bu bilim dalları, gezi yazılarını akademik ve kültürel olarak zenginleştirir.
4. Gezi yazılarına ilgi benzer özellikler taşıyan, kişisel hayatı merkeze alan türler hangileridir?
Cevap: Gezi yazılarına ilgi benzer özellikler taşıyan türler şunlardır:
Anı (7) ve otobiyografi (8). Bu türler, yazarın kişisel deneyimlerini okuyucuyla samimi bir şekilde paylaşmasına olanak tanır.
5. Gezi yazılarında dikkat edilmesi gereken anlatım ilkeleri hangileridir?
Cevap: Gezi yazılarında dikkat edilmesi gereken anlatım ilkeleri şunlardır:
Açıklık (12), doğallık (2) ve akıcılık (12). Bu ilkeler, okuyucunun yazıyı kolayca anlamasını ve keyif almasını sağlar.