Sayfa 164 Cevapları
Söz Varlığım
1. Metinden alınan aşağıdaki kelimelerin anlamlarını bağlamından yararlanarak tahmin ediniz.
Tahminlerinizi TDK Güncel Türkçe Sözlük'ten kontrol ederek kelimenin sözlükteki karşılığını yazınız. Bu kelimelerin metne katkısını sözlü olarak ifade ediniz. Kelimeleri birer cümle içinde kullanınız.
| Kelime | Anlamı | Cümle İçinde Kullanımı |
|---|---|---|
| anane | Gelenek, görenek, töre. | Ananelerimize bağlı kalarak bayramlarda büyüklerimizi ziyaret ederiz. |
| iptidai | İlkel, gelişmemiş. | Eski çağlarda insanlar iptidai yöntemlerle avlanıyordu. |
| alafranga | Batı tarzında olan, Avrupai. | O, alafranga yaşam tarzını benimsemiş modern bir insandı. |
| battal | Büyük, geniş, eski, işe yaramaz. | Battal kıyafetler giymekten hoşlanırım çünkü rahat hissettiriyor. |
| düstur | İlke, prensip, kural. | Adalet, onun en önemli düsturuydu. |
| meşakkat | Zorluk, sıkıntı, zahmet. | Hayatta başarılı olmak için meşakkat dolu yolları aşmak gerekir. |
2. Anlamını bilmediğiniz diğer kelimelerin anlamlarını karekod yardımıyla
TDK Güncel Türkçe Sözlük'ten bularak yazınız.
Sayfa 165 Cevapları
Sıra Sizde - Müslüman Saati Metnine Göre Cevaplar
1. Aşağıdaki tabloda verilen soruları metinden örnek ifadeler bularak cevaplayınız.
| Sorular | Cevaplar / Metinden Örnekler |
|---|---|
| Yazarın metindeki okuyucuya yönelik tavrı nedir? | Yazar, okuyucuya karşı eleştirel bir tavır takınarak eski ve yeni zaman anlayışını kıyaslamaktadır. Geleneksel Müslüman saat anlayışının kaybolmasını eleştirir. |
| Metnin duygu yönü mü düşünce yönü mü daha baskındır? | Metinde duygu yönü baskındır. Özellikle eski zamanların özlemi ve nostaljik bir atmosfer yaratılarak duygu hâkim kılınmıştır. |
| Metinde yer alan günlük yaşama ilişkin unsurlar nelerdir? | Eski saat düzeni, ibadet zamanlarına göre ayarlanan vakitler, gün doğumu ve batımı, insanların günlük yaşam döngüsü içinde saatin nasıl bir anlam kazandığı anlatılmıştır. |
| Metinde hangi anlatım biçimleri kullanılmıştır? | Açıklayıcı ve betimleyici anlatım kullanılmıştır. Özellikle saat değişimiyle ilgili tarihsel süreç açıklanırken betimleyici ifadelerle eski zamanlara dair imgeler verilmiştir. |
| Metinde nesnel ve öznel ifadeler nelerdir? | Nesnel: "Müslüman zaman anlayışı güneşin doğuşu ve batışı esas alınarak düzenlenmiştir." Öznel: "Eski saatler hayatımıza huzur katıyordu." |
| Metindeki açık ve örtük iletiler nelerdir? | Açık ileti: Saat anlayışının değişmesiyle günlük yaşamın düzeninin farklılaşması. Örtük ileti: Geleneksel yaşam tarzının modernleşme ile kaybolduğu, eski saat anlayışının daha doğal olduğu. |
2. Metinde medeniyet değişiminin ve bunun yarattığı durumların nasıl ele alındığını Ahmet Haşim’in dizeleriyle yorumlayınız.
"Melâli anlamayan nesle âşinâ değiliz." ve
"Bize bir zevk-i tahattur kaldı / Bu sönen, gölgelenen dünyada!"
- Melal: Üzüntü, hüzün, dert, keder.
- Zevk-i tahattur: Hatırlamanın zevki.
Metinde, geçmişe duyulan özlem ve geleneksel yaşam biçiminin değişimi vurgulanmaktadır. Ahmet Haşim'in dizelerinde olduğu gibi, eskiye ait anılar ve o zamanların huzuru artık bir hatıra olarak kalmıştır. Yazar, bu değişimi melankolik bir bakış açısıyla değerlendirmekte ve modern yaşamın geleneksel değerleri gölgelediğini savunmaktadır.
3. Yazar, eski zamanlardaki ve kendi dönemindeki zaman algısını hangi kelime ve kavramlar üzerinden karşılaştırmıştır? Açıklayınız.
Yazar, "eski saatler", "güneşin doğuşu ve batışı", "Müslüman zamanı", "fecr", "alaturka saat" gibi kavramları kullanarak geçmişin zaman algısını vurgulamıştır. Modern zamanlara geçişi ise "Batı saatleri", "dakik hesaplarla düzenlenen vakitler", "mekanik saatler" gibi kavramlarla anlatmıştır.
Bu kıyaslama üzerinden, eski zamanın doğal döngüye dayalı huzurlu yaşamı ile modern hayatın mekanikleşmiş ve kaygılarla dolu zaman anlayışı arasındaki fark ortaya konmuştur.
4. Metinde geçen şu ifadeyi günümüz zaman algısıyla kıyaslayarak değerlendirin:
"Şimdi heyhat, eski saatle beraber akşam da, fecir de bitti. Birçoklarımız için fecir, artık gecedir."
Bu cümlede yazar, eski saat anlayışının kaybolmasıyla birlikte doğal zaman algısının da değiştiğini ifade etmektedir. Geçmişte, sabahın ilk saatleri, fecir vakti önemli bir başlangıç iken, günümüzde insanların geç yatıp geç kalkması nedeniyle bu zamanın artık gece gibi algılandığı vurgulanmaktadır.
Modern yaşamın getirdiği değişimle insanlar geç saatlere kadar çalışmakta, eğlenmekte veya ekran karşısında zaman geçirmekte ve bu nedenle güneşin doğuşu artık birçok kişi için bir başlangıç olmaktan çıkmaktadır. Yazar, bu durumu eleştirerek, doğal zaman döngüsünün bozulduğunu ima etmektedir.
5. Müslüman Saati metni, deneme türünde bir eser olmakla birlikte, edebi dilin olanaklarından yararlanarak yazılmıştır.
"Eski Müslüman saatlerinin yelkovanları yorgun böcek ayakları tarzında..."
Bu cümlede yazar, edebi sanatları kullanarak saatleri canlı bir varlık gibi betimlemiştir. Burada benzetme sanatı kullanılarak yelkovanların böcek ayaklarına benzetilmesi, metne sanatsal bir hava katmaktadır.
Metinde kişileştirme, benzetme ve teşbih gibi sanatsal ögeler sıkça yer almakta ve bu sayede okuyucunun duygu dünyasına hitap edilmektedir. Yazar, zamanın değişimini ve eski zamanlara duyduğu özlemi, sanatsal ifadelerle daha etkili bir şekilde anlatmıştır.
Sayfa 166 Cevapları
Karşılaştırıyorum - Müslüman Saati ve Menevşeler Ölmemeli Metinleri Karşılaştırması
1. Müslüman Saati ve Menevşeler Ölmemeli hikâyesini aşağıdaki tabloda verilen ölçütler doğrultusunda karşılaştırınız.
| Karşılaştırma Ölçütleri | Müslüman Saati | Menevşeler Ölmemeli |
|---|---|---|
| Yazılış amacı | Kültürel değişimin zaman algısı üzerindeki etkilerini ele almak, geçmiş ile bugün arasındaki farkı vurgulamak. | Doğanın ve insan yaşamının uyum içinde olması gerektiğini anlatmak, çevre bilinci oluşturmak. |
| Tema veya konusu | Zaman algısının değişimi ve modernleşmenin etkileri. | Doğa ve çevre bilinci, doğanın korunması. |
| Gerçek ve mecaz anlamlı kelimelerin kullanımı | Mecazî anlamda kullanılan birçok kelime bulunmaktadır. Örneğin, "eski saatler", "güneşin doğuşu" gibi ifadeler zamanın farklı algılanmasını vurgulamaktadır. | Doğa ile ilgili somut ifadeler kullanılırken, metaforik anlatımlarla doğanın hassasiyeti vurgulanmaktadır. |
| Günlük yaşama bağlantısı | Geleneksel yaşam biçimi ile modern hayat arasındaki farklar üzerinden, geçmişten günümüze günlük zaman alışkanlıklarını açıklar. | İnsanların doğaya olan ilgisini ve doğayla uyumlu yaşama gerekliliğini günlük yaşam üzerinden ele alır. |
| Yazarın/Anlatıcının konuya yönelik tavrı | Eleştirel ve nostaljik bir tavır sergiler, eski zamanlara özlem duyduğunu hissettirir. | Çevreci ve duyarlı bir yaklaşım sergiler, doğanın korunmasına yönelik mesajlar verir. |
| Hitap edilen kitle | Daha çok edebiyat ve kültür meraklılarına hitap eder, geçmiş ve gelecek arasındaki ilişkiyi sorgulayan okuyuculara yöneliktir. | Çevre bilinci ve doğa sevgisi oluşturmak isteyen herkese hitap eder, özellikle doğaya duyarlı bireyler için yazılmıştır. |
| Dil ve anlatım özellikleri | Sanatsal, mecazî ve betimleyici anlatım ön plandadır. Benzetmeler ve kişileştirmeler sıkça kullanılır. | Açık, akıcı ve betimleyici anlatım hâkimdir. Doğa tasvirleri ve duygusal bir dil kullanılmıştır. |
| Yapı unsurları | Deneme türüne yakın bir anlatıma sahiptir, olay örgüsünden çok düşünce ağırlıklıdır. | Hikâye türüne sahiptir, belirli bir olay örgüsü, karakterler ve anlatıcı bulunmaktadır. |
2. Bu iki metnin içerik bakımından kesiştiği noktaları örnekler üzerinden açıklayınız.
Doğal Denge ve Zaman Algısı:
- Müslüman Saati metni, geçmişin zaman anlayışına duyulan özlemi işlerken, zamanın doğal ritmi ile uyumlu yaşamanın önemini vurgular.
- Menevşeler Ölmemeli ise doğanın korunması gerektiğini, insan ve doğa arasındaki uyumun bozulmaması gerektiğini anlatır.
Nostaljik ve Koruyucu Bakış Açısı:
- Müslüman Saati, eski saat düzenine duyulan nostaljiyi dile getirirken, geleneksel zaman anlayışının kaybolmasından yakınır.
- Menevşeler Ölmemeli ise doğanın tahrip edilmesini eleştirerek, geçmişte daha korunaklı olan doğal yaşamı özlemle anmaktadır.
Eleştirel ve Duyarlı Anlatım:
- Her iki metin de değişime karşı eleştirel bir bakış açısı sergiler.
- Müslüman Saati, modern zaman anlayışına karşı bir eleştiri getirirken, Menevşeler Ölmemeli doğal çevrenin zarar görmesine karşı uyarıda bulunmaktadır.
Bu karşılaştırma, iki metnin ortak yönlerini ve farklı anlatım biçimlerini vurgulayarak içeriğin detaylı bir analizini sunmaktadır.
Sayfa 167 Cevapları
Karşılaştırıyorum - Müslüman Saati ve İstanbul Şiiri Karşılaştırması
1. Müslüman Saati metni ile İstanbul adlı şiiri içerik, üslup, dil ve anlatım özellikleri açısından karşılaştırınız.
| Benzerlikler | Farklılıklar |
|---|---|
| Her iki metin de geçmiş ile bugün arasındaki değişimi ele alır. | Müslüman Saati nesir türünde, İstanbul şiir türündedir. |
| Duygusal ve nostaljik bir anlatım vardır. | Müslüman Saati, zaman ve kültürel değişimi konu alırken, İstanbul şiiri şehir yaşamının değişimini ele alır. |
| Anlatıcı, bireysel gözlemlerle geçmişe ve yaşanan dönüşüme eleştirel bir bakış açısı getirir. | İstanbul şiirinde doğrudan duygu aktarımı ve imgeler ön plandayken, Müslüman Saati daha düşünsel ve anlatıma dayalıdır. |
| Her iki metinde de bir kayboluş, bir değişim ve eskiye özlem temasına vurgu yapılır. | Müslüman Saati kültürel bir kaybı anlatırken, İstanbul şiiri daha bireysel bir hayal kırıklığını işler. |
2. Verilen metinlerden hangisini dil ve anlatım yönünden daha etkileyici buldunuz? Açıklayınız.
Her iki metin de etkileyici bir dile sahiptir. Ancak İstanbul şiiri, imgeler ve tekrar eden dizelerle daha duygu yüklü bir anlatım sunmaktadır. Şiirin akıcılığı, ritmi ve melankolik havası okuyucuyu daha derinden etkileyebilir. Öte yandan, Müslüman Saati düşünsel yönü ağır basan bir metin olduğu için, kültürel ve tarihsel bağlamda daha geniş bir perspektif sunar. Bu nedenle, anlatım şekline bağlı olarak okurun ilgisine göre değişebilir.
3. Okuduğunuz metinlerin okurun duygu ve düşünce dünyasına etkilerine dair çıkarımlarda bulununuz.
- Müslüman Saati okuyucuyu geçmiş ile bugün arasındaki farkları sorgulamaya yönlendirir ve kültürel değişimin birey üzerindeki etkisini düşündürür.
- İstanbul şiiri ise kişisel bir kayıp ve hayal kırıklığını ele alarak, bireyin hislerine doğrudan hitap eder ve geçmişin özlemini daha yoğun bir şekilde hissettirir.
- Her iki metin de nostalji ve değişim temalarını işlediği için okuyucuda duygusal bir etki bırakır ve geçmişin değerini sorgulamasına yol açar.
Sayfa 168 Cevapları
Çıkış Kartı
Üç Yaz
Bu temada öğrendiğiniz veya önemli bulduğunuz üç özelliği yazınız.
- Edebiyatın bireyin ve toplumun düşünce dünyasına etkisi büyüktür.
- Zaman kavramı, bireyin algısı ve kültürel değişimler üzerinden farklı şekillerde yorumlanabilir.
- Deneme türü, yazarın düşüncelerini özgürce ifade edebildiği, öznel bir anlatım biçimidir.
İki Sor
Tema kapsamında hâlâ merak ettiğiniz konulara yönelik iki soru yazınız.
- Zaman algısının değişmesi bireyin psikolojik yapısını nasıl etkiler?
- Edebi eserlerde geçmişe özlem teması hangi anlatım teknikleriyle işlenir?
Bir Paylaş
Okuduğunuz hikâye ile ilgili bir görüşünüzü paylaşınız.
Müslüman Saati metni, kültürel değişimi ve zaman algısındaki farklılıkları etkileyici bir şekilde anlatıyor. Geçmişin değerlerine duyulan özlem, günümüzün hızla değişen dünyası ile karşılaştırıldığında düşündürücü bir etki bırakıyor.