Sayfa 43 Okumayı Yönetme Cevapları
1. Başlık, görsel ve yazarın biyografisinden hareketle metnin içeriğine yönelik tahminlerde bulununuz.
Başlık olan "Mektep Arkadaşının Çocukları", yazarın okul dönemindeki bir arkadaşına ve bu arkadaşının çocuklarına yönelik anılarına dayanabilir. Görseldeki sofra görüntüsü, metnin daha samimi ve nostaljik bir anı anlatacağını düşündürüyor. Yazarın biyografisinden de anlaşıldığı gibi, Mithat Cemal Kuntay tarihî ve biyografik eserler yazmış bir edebiyatçıdır. Dolayısıyla bu metin, yazarın kişisel deneyimlerine, dönemin toplumsal yapısına ve değerlerine dayalı bir anlatı olabilir. Ayrıca, çocukluk arkadaşlığı ve dostluk gibi temalar işlenmiş olabilir.
2. Mektep Arkadaşının Çocukları metnini içeriğini göz önünde bulundurarak uygun ses tonuyla okuyunuz.
Bu metni okurken duygusal ve samimi bir ses tonu kullanmak önemlidir. Anı türünde olduğu için, hatıraları anlatırken içten ve yumuşak bir ses tonu tercih edilmelidir. Yazarın yaşadığı olayları içtenlikle paylaşması ve arkadaşlıkla ilgili hatıralarını anlatması, okuyucuya sıcak bir his vermelidir. Anlatılan olayların zaman zaman hüzünlü ve zaman zaman neşeli tonlarda işlenmesi de okuyucuya hissettirilmelidir.
Sayfa 45 Söz Varlığım Cevapları
1. Öğretici metinlere dair edindiğiniz bilgilerden de yararlanarak anının öğretici bir metin türü olduğunu gösteren ifadeler bulunuz.
"Mektep Arkadaşının Çocukları" metni, anı türünde yazıldığı için geçmişe dair kişisel deneyimlerin ve tanıklıkların öğretici bir dille aktarıldığı bir metindir. Bu tür metinlerde, yazılan olaylar gerçek kişilere ve yaşanmış olaylara dayanır, bu da okuyucuya bilgilendirici bir içerik sunar. Hasan Efendi ve Mehmet Akif Ersoy'un dostlukları, toplumsal ve bireysel değerleri anlatır ve okuyucuya geçmişe dair önemli bilgiler verir. Anı türündeki öğretici özelliklerden biri, tarihi ve sosyal olayları birinci elden anlatmasıdır, bu da metni öğretici kılar.
2. Metinde yer alan aşağıdaki kelimelerin anlamını bağlamdan hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu TDK Güncel Türkçe Sözlük’ten kontrol ederek kelimenin sözlükteki karşılığını yazınız. Kelimeleri metnin bağlamına uygun olacak şekilde birer cümle içerisinde kullanınız.
Muavin
Tahmin: Yardımcı, destekleyici kişi.
TDK Karşılığı: Bir işte başkalarına yardım eden, yardımcı.
Cümle: O gün, sınıf öğretmeni hasta olduğunda, dersleri onun muavini devraldı.
Reva
Tahmin: Uygun görülen, hak edilen bir durum.
TDK Karşılığı: Uygun, layık.
Cümle: Ona böyle ağır bir ceza verilmesi hiç reva değil.
Seciye
Tahmin: Karakter, huy.
TDK Karşılığı: Bir kimsenin karakteri, mizacı.
Cümle: Onun en belirgin seciyesi, daima doğruluktan yana olmasıdır.
Tatbik
Tahmin: Uygulama, pratiğe geçirme.
TDK Karşılığı: Bir şeyi uygulama, hayata geçirme.
Cümle: Bu yeni düzenlemeleri en kısa sürede tatbik edeceğiz.
Umum
Tahmin: Herkes, genel anlamda.
TDK Karşılığı: Genel, herkes, tümü.
Cümle: Bu karar umum halkın yararına olacak şekilde düzenlendi.
Sayfa 46 Cevapları
4. Söz Öbeklerinin Anlamları
- Fazilet mukavelesi: Karakter ve erdem konusunda yapılan bir karşılaştırma.
- Hayata karışmak: Toplumun içine girmek, sosyal hayata katılmak.
- Kendi yağıyla kavrulmak: Kimseye muhtaç olmadan, kendi imkanlarıyla geçinmek.
- Kıyamet kopmak: Çok büyük bir olayın yaşanması, büyük kargaşa.
- Seciye kahramanı: Karakteri güçlü, ahlaklı ve erdemli kişi.
5. Bu söz öbeklerinin metne katkısını açıklayınız.
Bu söz öbekleri, metnin duygusal ve anlatım gücünü artırarak karakterlerin özelliklerini ve olayların etkisini daha net bir şekilde vurgulamaktadır. Örneğin, "kendi yağıyla kavrulmak" ifadesi, Mehmet Âkif'in mütevazi yaşamını ve bağımsız kişiliğini yansıtırken, "fazilet mukavelesi" onun erdemli karakterini ifade eder. Bu tür öbekler, metnin derinliğini artırarak okuyucuya daha anlamlı bir mesaj iletir.
6. Metinde Mehmet Âkif’in karakter özelliklerinden hangileri ön plana çıkarılmıştır? Açıklayınız.
Mehmet Âkif’in metinde dostluğa verdiği önem, sadakati, erdemli kişiliği ve vazifeye bağlılığı ön plana çıkarılmıştır. Özellikle arkadaşının çocuklarına sahip çıkması ve onlara kendi çocukları gibi davranması, onun insani değerlerine ve sorumluluk bilincine işaret eder. Ayrıca, mütevazı yaşam tarzı ve düşünceli tavırları da karakterini öne çıkarmaktadır.
7. Metinden hareketle anıların topluma mal olmuş insanların tanınmasındaki rolünü açıklayınız.
Anılar, topluma mal olmuş insanların insani yönlerini, karakter özelliklerini ve hayata bakışlarını ortaya koyarak, onların daha iyi tanınmasını sağlar. Mehmet Âkif’in bu metindeki anıları, onun sadece bir şair olarak değil, aynı zamanda iyi bir dost, aile babası ve erdemli bir insan olarak da tanınmasına katkıda bulunur. Bu tür anılar, tarihî şahsiyetleri daha yakından tanıma fırsatı sunar ve onların hayatlarına dair önemli ipuçları verir.
8. Mehmet Âkif yaşıyor olsaydı ve arkadaşının çocukları ile ilgili durumu sosyal medyada paylaşsaydı bunu nasıl karşılardınız? Düşüncelerinizi açıklayınız.
Mehmet Âkif'in bu tür kişisel ve duygusal bir durumu sosyal medyada paylaşması, günümüz açısından samimi ve duygu yüklü bir etki yaratabilirdi. Ancak, onun mahremiyete ve mütevazılığa verdiği önem düşünüldüğünde, bu tür bir paylaşım yapması beklenmeyebilirdi. Eğer paylaşmış olsaydı, bu durum toplumsal değerlere ve insan ilişkilerine verdiği önemi vurgulayan anlamlı bir paylaşım olarak karşılanırdı. İnsanların bu tür değerli ilişkilerden ilham almasını sağlayabilirdi.
Sıra Sizde
Deyimler:
- Sözünün eri olmak
- Babacan tavırlı olmak
- Dürüst bir insan olmak
Atasözleri:
- İyilik eden iyilik bulur.
- Dost kara günde belli olur.
- Bir elin nesi var, iki elin sesi var.
Sayfa 47 Çalışma Kağıdı Cevapları
Çalışma Yaprağı – Mektep Arkadaşının Çocukları Metni
Konu ve Tema:
Konu: Mehmet Âkif Ersoy’un çocukluk arkadaşı Hasan Efendi’nin çocuklarına gösterdiği sahiplenici tavır.
Tema: Dostluk, vefa, insan sevgisi ve sorumluluk bilinci.
Anlatım Biçimleri:
Metinde betimleyici ve öyküleyici anlatım biçimleri kullanılmıştır. Yazar, olayları kronolojik bir sırayla anlatırken, aynı zamanda karakterlerin duygularını ve iç dünyasını tasvir eder.
Açık İletiler:
- Dostluk ve vefa her zaman önemlidir.
- Erdemli olmak insanın hayatına yön veren bir değerdir.
- Arkadaşına vefa göstermek, onun çocuklarına da sahip çıkmayı gerektirir.
Örtük İletiler:
- Gerçek dostlar, zor zamanlarda birbirlerine destek olurlar.
- İnsanların birbirlerine karşı sorumluluk bilinci taşıması toplumun güçlü kalmasına katkı sağlar.
Nesnel Yargılar:
- Mehmet Âkif Ersoy, arkadaşının çocuklarını sahiplenmiştir.
- Hasan Efendi'nin çocuklarına karşı gösterdiği ilgiden bahsedilir.
Öznel Yargılar:
- Mehmet Âkif’in bu tutumu, onun ne kadar merhametli ve vefalı olduğunu gösterir.
- Misafir değil, benim çocuklarım sözü, onun ne kadar yüce gönüllü olduğunu kanıtlar.
Düşünceyi Geliştirme Yolları:
- Tanık gösterme: Yazar, Mehmet Âkif’in çocuklarla olan ilişkisini örnek göstererek olayın etkisini artırıyor.
- Betimleme: Karakterlerin duygusal dünyaları ve olaylar detaylı şekilde tasvir edilmiştir.
Tarihsel Belge Niteliği:
Metin, Mehmet Âkif Ersoy’un hayatına dair kişisel bir anı olarak tarihsel belge niteliği taşır. Aynı zamanda, dönemin sosyal yapısını ve insan ilişkilerini anlamamıza yardımcı olur.
Sayfa 48 Çalışma Kağıdı Cevapları
İşte kavramlar ve örnek ifadeler için daha güzel ve açıklayıcı bir düzenleme:
Kavramlar | Örnek İfadeler |
---|---|
Bellek | "Akif, arkadaşının çocuklarına sahip çıktığı o gün, hafızamda derin bir yer edindi. O anı asla unutmayacağım." |
Tanıklık etmek | "Mehmet Akif, o gün dostluğun ve vefanın en güzel örneklerinden birine tanıklık etmemi sağladı." |
Belge | "Bu anı, Mehmet Akif’in karakterinin ne kadar sağlam olduğunu gösteren adeta bir insanlık belgesiydi." |
Öğreticilik | "Akif'in bu davranışı, dostluğun ve vefanın değerini öğreten bir ders niteliğindeydi." |
Deneyim | "Hayat tecrübeleriyle dolu olan Akif, çocuklara yaklaşımıyla onlara yaşamın ne kadar kıymetli olduğunu hissettirdi." |
İz bırakmak | "Mehmet Akif’in, arkadaşının çocuklarına olan ilgisi, onların hayatlarında derin ve kalıcı bir iz bıraktı." |
Bu düzenlemelerle metindeki kavramlar daha güçlü ve etkili bir şekilde ifade edilmiş oldu. Özellikle bellek, tanıklık etmek ve iz bırakmak gibi kavramlar, metnin ana temasını daha güçlü şekilde destekliyor ve Mehmet Akif’in vefakârlığını vurguluyor.