1. Tema Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları
Sayfa 68 Cevapları
1- Mehmet, yapay zekânın yazdığı ilk metni neden estetik bulmamış olabilir?
Mehmet, yapay zekânın yazdığı metni estetik bulmamış olabilir çünkü yapay zekâ, insan duygularını yeterince yansıtamamış ve sanatsal derinlikten yoksun kalmış olabilir.
2- Yapay zekâ, Mehmet’in "sanatsal dil" beklentisine tuval, fırça, melodi gibi kelimeler içeren bir metinle karşılık vermiştir. Yapay zekâ “sanatsal dil” kavramını doğru algılayabilmiş midir? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Yapay zekâ, kelimeleri doğru kullanmaya çalışmış olsa da, sanatsal derinliği ve duyguları tam olarak yansıtamadığı için "sanatsal dil" kavramını tam anlamıyla algılayamamıştır.
3- Yapay zekâ gerçek anlamda bir şiir yazabilir mi? Sanat ve hayal gücü ilişkisi bağlamında düşüncelerinizi açıklayınız.
Yapay zekâ belirli kalıpları takip ederek şiir yazabilir, ancak insan yaratıcılığından gelen duygusal derinliği ve hayal gücünü tam anlamıyla yakalayamaz. Sanat, insan duygularının ve hayal gücünün bir ürünüdür.
Sayfa 69 Cevapları
4- Sanatsal dilin niteliklerini dikkate alarak "insan olmak" konulu bir dörtlük yazınız.
Gökyüzüne bakar insan, yıldızlar sayısız,
Bir damla gözyaşında, güneşler kayıtsız,
Her nefeste umut, her yürekte sır,
İnsan olmak böyle, her duyguda bir kıymet var.
5- Sanatçıların eserlerinde lipogram, palindrom gibi kısıtlayıcı tekniklere başvurmalarının nedenleri ne olabilir? Sanatın dili bağlamında açıklayınız.
Sanatçılar bu tür kısıtlayıcı tekniklerle yaratıcılığı zorlamayı ve sıradanlığı aşmayı hedefler. Sanatın dili, kalıpların dışına çıkmak ve sıradanın ötesine geçmekle derinleşir. Bu teknikler, sanatçının dil üzerindeki hakimiyetini ve yaratıcılığını göstermesini sağlar.
6- Lebdeğmez tekniğini kullanarak yaşadığınız yerin güzelliklerini anlatan bir dörtlük yazınız.
Suları berrak, dağlar serin,
Rüzgar esip geçer her yerin,
Toprağı bereket, havası temiz,
Burada yaşamak cennettir derim.
7- Elif, hazırlamak istediği infografik metin için içeriğe uygun bir font (yazı tipi) seçecektir. Font sitelerinden bir örnek bir cümle üzerinden çeşitli fontların görünümünü elde etmeyi amaçlayan Elif, özellikle yazı tipinin Türkçe karakter desteği olmasına dikkat etmektedir. Kendinizi Elif’in yerine koyarak pangram tekniği ile örnek bir cümle oluşturunuz.
Örnek Pangram Cümlesi: "Pijamalı hasta yağız şoföre çabucak güvendi."
Sayfa 70 Cevapları
| Şiirler | Palindrom Kelimeler |
|---|---|
| Şu kırık âbideyi yükseltecek taştasın; Fâtih’in İstanbul’u fethettiği yaştasın. Arif Nihat Asya | kırık |
| Sonra insan o ki denizde Küçük ve büyük nehirde Bedeni ıslatan afsunlu suda Önce niyet sonra yıkanırdı. Cahit Zarifoğlu | küçük |
| Bu hâzin yolcuların en küçüğü Bir zaman baktı o vîran kuyuya. Ve neden sonra gümüş bir yüzüğü Parmağından sıyırıp attı suya. Yahya Kemal Beyatlı | neden |
| Mâlik çağıra tamuya çekip meydana getire, Tanğrı korkusundan tamu zârî kılıp nâlân ola. Yunus Emre | nâlân |
| Kilimim siyahtır bütün renklerden İçinde kil var milim var. Cemal Süreya | milim |
| Sen kubbesinde ince bir mozayik arar da Gezersin kırk asırlık bir mabedin içini, Bizi sarsar bir sülüs yazı görsek duvarda, Bize heyecan verir bir parça yeşil çini... Faruk Nafiz Çamlıbel | sülüs |
| Ölenler yeniden doğarmış; gerçek! Tabut değildir bu, bir tahta kundak. Bu ağır hediye kime gidecek, Çakılır çakılmaz üstüne kapak? Necip Fazıl Kısakürek | kapak |
Sayfa 71 Cevapları
9- Metinde "müzikten istifade etmek" ifadesiyle şiir türünün hangi yönü vurgulanmaktadır?
Bu ifade, şiirdeki ritim, ahenk ve ses unsurlarının müzikten ilham alarak kullanıldığını, şiirin müzikal bir yapı kazandığını vurgular.
10- Şiir, diğer sanat dallarından nasıl yararlanabilir?
Şiir, resimden renk ve görsellik, müzikten ritim ve ahenk, mimariden yapı ve simetri, tiyatrodan dramatik anlatım teknikleri gibi öğeler alarak zenginleşir.
11- "Birtakım plastik dalaverelerle şiirin atmosferine sokmak" ifadesini şiirde imgenin oluşumu ve işlevi bağlamında yorumlayınız.
Bu ifade, şairin şiirde yarattığı imgelerin somutlaştırma çabasıyla, görselliğin ve hayal gücünün zenginleştirilmesini ifade eder.
12- Orhan Veli'nin "Ağlasam sesimi duyar mısınız, Mısralarımda; Dokunabilir misiniz, Gözyaşlarıma, ellerinizle?" dizelerini sanatın dili bağlamında yorumlayınız.
Orhan Veli, bu dizelerde duyguların somutlaştırılabileceğini ve insanların bu duygularla fiziksel temas kurabileceğini ima eder.
Sayfa 72 Cevapları
13- Yazarın yakındığı durumu açıklayınız.
Yazar, sanatın geçmişte kalmış temalar ve nesnelerle sınırlandırılmasına yakınmaktadır. Günümüzdeki şairlerin ve sanatçıların modern yaşamın öğelerini sanatlarına dahil etmemelerini eleştiriyor. Şairlerin güncel duyarlılıkları eserlerine yansıtmalarını istiyor.
14- Cihat Burak'ın "at resmi her zaman yapılacaktır" ifadesinden yararlanarak sanat eserlerinde güncelliğini yitirmeyip her zaman koruyacağını düşündüğünüz tema, konu ve nesnelere örnekler veriniz.
Aile, aşk, doğa, özgürlük gibi temalar her zaman güncelliğini koruyacaktır. Örneğin, güneşin batışı, deniz manzarası gibi görseller de sanatçılar tarafından sıklıkla tercih edilir ve her dönemde sanat eserlerinde yer bulur.
15- Yaşadığımız zaman diliminde "güncel duyarlılığı" yakalayabilmek için sanat eserlerinde ele alınması gerektiğini düşündüğünüz tema, konu ve nesneler nelerdir? Açıklayınız.
Şehir yaşamı, çevre sorunları, teknoloji ve insanların dijitalleşmeyle olan ilişkisi gibi temalar, günümüz sanat eserlerinde ele alınması gereken önemli konulardır. Toplumsal eşitsizlik ve modern dünyanın zorlukları da sanat eserlerinde işlenmelidir.
16- Metinde sanata dair ön plana çıkan iki temel yaklaşım nedir?
Birinci yaklaşım, sanatın özgürce yapılması gerektiğidir. Sanatçılar, eski temalarla sınırlı kalmamalı, yeni nesneleri ve güncel temaları eserlerine dahil etmelidir. İkinci yaklaşım, sanatın güncel duyarlılıklara uygun olarak değişmesi ve gelişmesi gerektiğidir.
Sayfa 73 Cevapları
17- Verilen şiirlerden yararlanarak çocukluk anılarının edebi metinlerin oluşumuna katkısını açıklayınız.
Çocukluk anıları, şairlerin geçmişe dair duygularını ve özlemlerini ifade ederken, edebi metinlerin samimi ve duygusal bir zemin üzerine kurulmasına katkıda bulunur. Özdemir Asaf ve Sezai Karakoç’un şiirlerinde çocukluk anıları, içtenlikle işlenen imgeler aracılığıyla okuyucuya nostaljik duygular yaşatır.
18- "Anı bahçelerinde üşümek sıcaktı." dizesinde şairin anılara ilgili vurgulamak istediği nedir? Açıklayınız.
Bu dizede şair, geçmişte yaşanan anıların zaman zaman üzüntü ve keder içerse bile, hatırlandığında huzur ve sıcaklık getirdiğini ifade etmektedir. Anılar, kişinin zihninde olumlu bir his bırakır ve bu da duygusal bir sıcaklık yaratır.
Sayfa 74 Cevapları
19- Bursa’da Zaman şiirinden alınan mısralardaki imgeyi tespit ederek bu imgenin oluşturulma amacını açıklayınız.
"Yeşil türbesini gezdik dün akşam" ve "Çinilere sinmiş Kur'an sesi" imgeleri, şairin dini ve manevi bir atmosferi vurgulamak amacıyla kullanılmıştır. Bu imgeler, geçmişin derinliklerine ve kutsal mekanların ruhuna yapılan bir yolculuğu sembolize eder.
20- Bu paragrafa iki eser üzerinden vurgulanmak istenen durum nedir?
Faruk Nafiz Çamlıbel'in Han Duvarları ve Necip Fazıl Kısakürek'in Otel Odaları şiirleri, şairlerin bireysel gözlemlerinin eserlerine nasıl ilham kaynağı olduğunu göstermektedir. Her iki eser de, şairlerin yaşadıkları mekanlardan ve kişisel deneyimlerinden esinlenerek yazılmıştır.
21- Metin şu özelliklere sahiptir:
- I. Soru cevap şeklinde oluşturulmuş bir metindir.: Bu doğru, çünkü metin soru-cevap formatında ilerlemektedir.
- II. Tanımlamalara yer verilmiştir.: Sanatın tanımı ve amacı gibi tanımlamalara yer verilmiştir.
- III. Açık, sade bir dil kullanılmıştır.: Dil, herkesin anlayabileceği sade bir yapıdadır.
- IV. Metnin oluşturulma amacı karşılaştırmalar yapmaktır.: Bu ifade yanlıştır, çünkü metin karşılaştırmalar yapmaktan ziyade sanatın önemini ve işlevini açıklamaktadır.
- V. Ayrıntılı şekilde açıklamalara yer verilmiştir.: Metinde, sanatın işlevi ve amacı hakkında ayrıntılı açıklamalara yer verilmiştir.
Bu bilgiler doğrultusunda doğru cevap A) I, II ve III olacaktır.
Sayfa 75 Cevapları
22. Bu metinle ilgili ulaşılabilecek en genel yargı aşağıdakilerden hangisidir?
sorunun doğru cevabı: C) Gelenekten yararlanmak yaratıcılığı destekler.
Açıklama: Verilen metinde, Yosujirô Ozu'nun sinema dilinin geleneksel Japon kültürü ve sanatlardan beslendiği ve bu geleneğin onun özgün bir sinema dili yaratmasına katkı sağladığı belirtilmektedir. Bu, gelenekten yararlanmanın yaratıcılığı desteklediğine işaret eder.
23- Selim’in çekeceği kısa filmde özgün bir sanat dili oluşturmak için yapması gerekenler neler olabilir?
Selim'in özgün bir sanat dili oluşturması için ilk olarak kamera açılarını yaratıcı bir şekilde kullanması gerekir. Ayrıca Japon kültürüne özgü unsurları dikkatlice filme yansıtması, seyircide otantik bir etki bırakacaktır. Ozu’nun kullandığı minimalizmi de göz önünde bulundurarak, doğal ışıklandırma ve sahne düzenlemeleri ile estetik bir görünüm elde etmesi ve izleyiciyi filme daha derin bir anlamla bağlaması mümkündür.