Hedef Sporlarından Biri Okçuluk Metni Cevapları
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 30 Cevabı
HAZIRLANALIM
Soru: Ata sporlarımızdan bildiklerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Ata sporlarımızdan bazıları cirit, güreş, okçuluk ve biniciliktir.
1. ETKİNLİK
Ayşe Öğretmen ile Buğra arasında geçen aşağıdaki konuşmayı okuyunuz.
Buğra, metni sesli okuyabilir misin?
Kelimeleri doğru telaffuz etmelisin. Noktalama işaretlerine dikkat etmelisin. Hızlı değil, konuşur gibi okumalısın. Uygun yerlerde vurgu ve duraklama yapmalısın. Ses tonunu metindeki duygu ve düşüncelere göre ayarlamalısın.
Öğretmenim, bir metni sesli okurken nelere dikkat etmeliyim?
Tamam öğretmenim anladım!
Soru: Siz bir metni okurken Ayşe Öğretmenin belirttiği hususlara dikkat ediyor musunuz? Bunlara dikkat etmenin önemini arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Evet, Ayşe Öğretmen'in dediği gibi metni okurken kelimeleri doğru söylemeye ve duyguları yansıtmaya dikkat ediyorum. Bu, metni daha anlaşılır hale getirir ve duygu geçişlerini fark etmemize yardımcı olur.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 31 Cevabı
Hedef Sporlarından Biri Okçuluk” metnini öğretmeninizin örnek okumasından sonra sesli okuyunuz. Okumanızı tamamladıktan sonra 2. etkinliği yapınız.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 33 Cevabı
2. ETKİNLİK
Soru: Metni sesli okuduktan sonra aşağıdaki tabloyu doldurarak kendi okumanızı değerlendiriniz. “Hayır” olarak değerlendirdiğiniz ölçütlere daha dikkat ederek etkili ve doğru okuma yapınız.
3. ETKİNLİK
“Bu sporda amaç belirli bir uzaklıktaki hedefi okla vurmaktır.”
Bu cümlede “hedef” kelimesi “nişan alınacak yer” anlamında (gerçek anlamında) kullanılmıştır. Bir kelimenin sözlükteki birinci anlamına ve bu anlamla doğrudan ilişkili anlamlarına gerçek anlam denir.
Soru: Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili kelimeleri aynı anlama gelecek şekilde birer cümlede kullanınız.
• Osmanlı Dönemi’nde de ok ve yay kullanımı oldukça yaygındı.
Cevap: Ege bölgesinde zeybek oyunu yaygındır.
• Okçulukta kullanılan oklar eskiden ağaçtan ya da kamıştan yapılırmış.
Cevap: Köyümüzde eskiden tütün yetiştirilirdi.
• Yaylar okçunun boyuna göre farklı boyutlarda üretiliyor.
Cevap: Kardeşim bu yıl çok uzadı.
• Her renk ince bir çizgiyle iki eşit bölüme ayrılır.
Cevap: Her renk ince bir çizgiyle iki eşit bölüme ayrılır.
• En çok puanı alan sporcu yarışmayı kazanır.
Cevap: Bizim takım bu yarışı kazanacak.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 34 Cevabı
Soru: Aşağıdakilerin hangisinde “kazanmak” kelimesi “En çok puanı alan sporcu yarışmayı kazanır.” cümlesindeki anlamıyla kullanılmıştır? İlgili kutucuğu işaretleyiniz.
Cevap: Kurtuluş Savaşı’nı ulusça kazandık.
4. ETKİNLİK
Soru: Tarık, “Yılın Babası” ve “Olamam” metinlerinde anlamını bilmediği kelimelerle aşağıdaki sözlüğü oluşturdu. Bu sözlüğü oluştururken kelimelerin alfabetik sırasına dikkat etti.
Soru: Siz de bir sözlük oluşturunuz. Yeni öğrendiğiniz kelimeleri ve kelime gruplarını bu sözlüğe yazınız. Sözlüğü oluştururken kelimelerin alfabetik sırasına dikkat ediniz.
Artezyen: Burgu ile delinerek açılan ve suyu yükseğe fışkırtan kuyu; artezyen kuyusu.
Bekçi: Bir şeyi veya bir yeri bekleyip korumakla görevli kimse.
Dize: Şiirin satırlarından her biri; mısra.
Eskrim: Dürtücü kılıç, kesici kılıç ve delici kılıç adı verilen silahlarla yapılan spor; kılıç oyunu.
Fener: Saydam bir maddeden yapılmış veya böyle bir madde ile donatılmış, içinde ışık kaynağı bulunan aydınlatma aracı.
Ganimet: Savaşta düşmandan zorla ele geçirilen mal.
Mengene: Onarma, işleme, düzeltme vb. işlemlerin uygulanacağı nesneyi sıkıştırıp istenildiği gibi tutturmaya yarayan bir tür alet.
Narkoz: Ameliyat yapmak için duyu, hareket ve bilincin uyuşturulması.
Risk: Zarara uğrama tehlikesi.
Yüce: Nicelik, nitelik, erdem vb. bakımlardan en üstün olan.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 35 Cevabı
5. ETKİNLİK
Okuduğunuz metinden alınan bazı cümleler aşağıda verilmiştir.
• Uçları çelik, demir ya da kemikten, yay kirişleri yani okçuların çektiği sert iplerse naylondan yapılıyor.
• Okçular oklarını bellerine astıkları bel sadağı ya da okluk adı verilen bir kılıfta taşırlar.
• Hakemler okçuların söylediği puan değerlerini kontrol ederek yazarlar.
• Okçuluk sporu genellikle açık havada, kuzey-güney yönünde uzanan dikdörtgen şeklindeki düz çimenliklerde yapılır.
Soru: Bu cümlelerdeki bazı kelimelerin anlamları “■ ▲ ★ ♦” simgeleriyle aşağıda verilmiştir. Bu kelimeleri belirleyerek örnekteki gibi bulmacaya yerleştiriniz.
(HAKEM) ■ Karşılaşmaları, yarışmaları kurallara uygun ve yansız olarak yöneten kimse.
(SADAK) ▲İçine ok konulan torba veya kutu biçiminde kılıf, okluk.
(ÇİMENLİK) ★ Çimeni olan yer.
(KİRİŞ) ♦ Ok atılan yayın iki ucu arasındaki esnek bağ.
6. ETKİNLİK
Soru: Okçuluk sporunda ne amaçlanmaktadır?
Cevap: Belirli bir mesafedeki hedefi ok ile vurmaktır.
Soru: Okçuluk ne zaman kurallı bir spor olarak yapılmaya başlanmıştır?
Cevap: İstanbul’un fethinden sonra kurallı bir spor haline gelmiştir.
Soru: Okçular parmaklarını korumak için ne yapar?
Cevap: Parmaklarını korumak için parmaklık takar ya da eldiven giyerler.
Soru: Okçuluğun hedef yüzünde hangi renkler kullanılmaktadır? Bu renkler hangi puanlara denk gelmektedir?
Cevap: Hedef yüzünde sarı, kırmızı, mavi, siyah ve beyaz renkler kullanılır. Sarı 9-10, kırmızı 7-8, mavi 5-6, siyah 3-4, beyaz 1-2 puana denk gelir.
Soru: Okçuluk yarışması nasıl yapılmaktadır?
Cevap: Her okçu belirli bir mesafeden belirli sayıda ok atar. En çok puanı alan sporcu kazanır.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 36 Cevabı
7. ETKİNLİK
Soru: Ateş, Bilge, Bora, Işık, Nazlı, Nehir, Ömer ve Rüzgâr minikler kategorisinde yarışan sekiz okçu. Bu okçular yarışmadan önce antrenman yapmışlar. Okçuların tümü antrenmanda hedeflerine yaptıkları atışları tamamlamış. Ancak kimin hangi hedefe atış yaptığı karışmış. Aşağıdaki bilgilerden yararlanarak kimin hangi hedefe atış yaptığını bulunuz.
Cevap: Bora - Bilge - Ateş - Işık
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 37 Cevabı
Nazlı’nm okları yalnızca kırmızı ve siyaha isabet etmiş.
Nehir en düşük puanı toplayan okçu.
Ömer’in hiçbir atışı maviye isabet etmemiş
Rüzgâr iki okunu 8′ atmış.
Cevap: Rüzgar - Nazlı - Nehir - Ömer
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 38 Cevabı
8. ETKİNLİK
Türklerin Orta Asya’dan Anadolu’ya geldikleri dönemden beri oynadıkları savaş oyunu olarak bilinen geleneksel atlı spor dallarından cirit, Kars’ta köylüler tarafından yapılan dostluk maçlarıyla yaşatılıyor. Sabah erken saatlerde atlarını ahırdan çıkarıp hazırlıkları yaptıktan sonra dostluk maçları için atlarını sahaya sürüyor. Selim ilçesine bağlı Akçakale köyündeki cirit alanında belirli günlerde bir araya gelen sporcular, bugünlerde karın erimesiyle çamurlaşan zeminde dörtnala at koşturuyor. Dostluk havasında geçen müsabakaları çevre köylüler de ilgiyle izliyor.
Pelin, yukarıdaki metni arkadaşı Göktuğ’a okuyunca aralarında şöyle bir konuşma geçer:
Göktuğ: Okuduğun metin çok güzelmiş. Başlığını söyle de kitabımdan bulup devamını okuyayım.
Pelin: Başlığı tahmin edemiyor musun? Metinde ne anlatıldığını kavramışsan metnin başlığını bulabilirsin.
Göktuğ. Yazar, bu metinde cirit oyununun hâlâ yaşatıldığını anlatmış.
Pelin: Öyleyse metnin başlığı ne olabilir?
Göktuğ Tamam, buldum: Başlık “Cirit Oyunu Kars’ta Yaşıyor” olmalı.
Soru: Siz de okuduğunuz metinde ne anlatıldığını belirleyerek aşağıdaki ifadeleri uygun şekilde tamamlayınız. Başlık ile içeriğin uyumlu olup olmadığını nedeniyle belirtiniz.
Hedef Sporlarından Biri Okçuluk” metninde, okçuluk sporundan, bu sporun Türklerdeki geçmişinden, kullanılan malzemelerden ve oyunun nasıl oynandığından bahsedilmiştir. O hâlde metnin başlığı ile içeriği uyumludur. Çünkü metinde başlıkta geçen okçuluk sporundan söz edilmektedir.
9. ETKİNLİK
Soru: Aşağıdaki konulardan birini seçerek konuyla ilgili duygu ve düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız. Konuşmanızda kelimeleri anlamlarına uygun olarak kullanınız.
• İlçe çapında yapılan okçuluk turnuvasında okuluna madalya kazandıran arkadaşını tebrik etme
• Antrenmana geç kaldığı için öğretmenden özür dileme
• Yeni katıldığı bir spor kulübünün üyelerine selam verme
İlçe Çapında Yapılan Okçuluk Turnuvasında Madalya Kazandıran Arkadaşı Tebrik Etme
Sevgili arkadaşım, okçuluk turnuvasında kazandığın başarıdan dolayı seni yürekten tebrik ederim! Bu başarı, sıkı çalışmanın ve azmin bir sonucu. Okulumuza kazandırdığın bu madalya hepimizi çok gururlandırdı. Bu başarılarının devamını diliyorum ve seni her zaman destekleyeceğimi bilmeni istiyorum. Tebrikler, harikasın!
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 39 Cevabı
10. ETKİNLİK
Aşağıdaki cümleleri inceleyerek açıklamayı okuyunuz.
• Görkem, kitap okumayı müzik dinlemekten daha çok seviyor.
• Sınıfın en uzun boylu öğrencisi Mehmet Selim’di.
Bu cümlelerde karşılaştırma yapılmıştır. Birinci cümlede iki etkinlikten birinin daha çok sevildiği söylenmiştir. İkinci cümlede Mehmet Selim ile sınıftaki diğer öğrenciler arasında karşılaştırma yapılmıştır. Birden fazla varlık, kavram veya durumun karşılaştırıldığı cümlelere karşılaştırma cümlesi denir.
Soru: Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki paragrafta neyin hangi özellikleri bakımından karşılaştırıldığını arkadaşlarınızla paylaşınız.
Bu paragrafta eskiden ve günümüzde kullanılan yaylar, malzeme, sıcaklık ve nemden etkilenme durumu ve atış mesafesi bakımından karşılaştırılmıştır. Eskiden ağaçtan yapılan yaylar, sıcaklık ve nemden etkilenir ve 300 metreye kadar ok atılabilirdi. Günümüzde ise ahşap, karbon, çelik ve plastikten yapılan yaylar, sıcaklık ve nemden etkilenmez ve 800 metreye kadar ok atabilir. Ayrıca, günümüz yayları okçunun boyuna göre farklı boyutlarda üretilmektedir.
Cevap: Bu paragrafta okçuluk sporunda kullanılan yayların yapıldığı malzemeler ve bu malzemelerle üretilen yayların ok atma mesafeleri karşılaştırılmıştır.
11. ETKİNLİK
Soru: Cirit atma, yağlı güreş, matrak ve okçuluk” gibi geleneksel ata sporlarıyla ilgili araştırmanızdan öğrendiklerinizi aşağıya yazınız. Yazdığınız metne uygun bir başlık belirleyiniz.
Geleneksel Türk Ata Sporları
Cirit Atma: Cirit atma, at sırtında oynanan bir Türk sporudur. Oyuncular, rakiplerine cirit adı verilen uzun ve ince sopaları atarak puan kazanır. Bu spor, cesaret, hız ve strateji gerektirir.
Yağlı Güreş: Yağlı güreş, güreşçilerin vücutlarına yağ sürerek yaptıkları bir güreş sporudur. Pehlivanlar, kaygan zemin üzerinde birbirlerini alt etmeye çalışırlar. Güç, dayanıklılık ve denge bu sporda önemli rol oynar. En ünlü yağlı güreş turnuvası, Kırkpınar Yağlı Güreşleri’dir.
Matrak: Matrak, bir çeşit dövüş oyunudur. Oyuncular, matrak adı verilen özel bir sopa kullanarak birbirlerine vurmaya çalışırlar. Bu spor, hem eğlence hem de savaş eğitimi amacıyla oynanır.
Okçuluk: Okçuluk, Türklerin en eski savaş sporlarından biridir. Yay ve ok kullanılarak hedefi vurmayı amaçlayan bu spor, tarih boyunca Türk kültüründe önemli bir yere sahip olmuştur. Günümüzde okçuluk, modern spor dalları arasında yer almaktadır.
4. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Tuna Yayınları Sayfa 40 Cevabı
12. ETKİNLİK
Soru: Aşağıda virgülün (,) kullanıldığı yerler ve bunları örnekleyen cümleler verilmiştir. Kurallar ile ilgili örnekleri eşleştiriniz.
a. Birbiri ardınca sıralanan es görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konur. // Burak, Neslihan ve Mehmet’le okulda ders çalıştık.
b. Tırnak içinde olmayan aktarma cümlelerinden sonra konur. // Türkçe ödevimi kontrol eder misin anneciğim, diye sordu.
c. Kendisinden sonraki cümleye bağlı olarak ret, kabul ve teşvik, bildiren evet, hayır, yok, peki, tamam, olur, haydi, elbette gibi kelimelerden sonra konur. // Evet, ne yazık ki dediklerimin hepsi doğru.
ç. Anlam karışıklığına yol açacak kelimeden sonra kullanılır. // Genç, tiyatrocuyla konuşmak üzere sahneye çıktı.
Soru: Okuduğunuz metinde geçen aşağıdaki cümlelerde virgülün hangi işlevde kullanıldığını söyleyiniz.
→ İstanbul’un fethinden sonra okçuluk, kuralları olan bir spor olarak yapılmaya başlandı. (Yüklemden uzak düşmüş özneyi belirmek için kullanılmıştır.)
→ Okçuluk, ok ve yay kullanarak atış yapmaya dayanan bir spordur. (Yüklemden uzak düşmüş özneyi belirmek için kullanılmıştır.)
→ Uçları çelik, demir ya da kemikten, yay kirişleri yani okçuların çektiği sert iplerse naylondan yapılıyor. (Birbiri ardınca sıralanan es görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konmuştur.)
→ Günümüzde oklar genellikle ahşap, çelik ve alüminyumdan yapılıyor. (Birbiri ardınca sıralanan es görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konmuştur.)
→ Bu renkler merkezden dışa doğru sırasıyla sarı, kırmızı, mavi, siyah ve beyazdır. (Birbiri ardınca sıralanan es görevli kelime ve kelime gruplarının arasına konmuştur.)
SONRAKİ METNE HAZIRLIK
Soru: Bir Türk büyüğü hakkında araştırma yapınız (“Akşemsettin” metninin 9. etkinliğine yöneliktir.).
Akşemsettin (1389-1459)
Akşemsettin, asıl adıyla Şeyh Mehmet bin Hamza, Fatih Sultan Mehmet’in hocası ve İstanbul'un fethinde önemli bir rol oynamış büyük bir alimdir. Tıp, tasavvuf ve biyoloji alanında da çalışmaları olan Akşemsettin, özellikle mikroorganizmaların hastalıklara yol açabileceğini belirterek modern tıbba katkıda bulunmuştur. İstanbul’un fethinden sonra Fatih Sultan Mehmet’in yanında yer almış, fetih sırasında orduya manevi destek sağlamıştır. Akşemsettin, Türk tarihinde bilge bir din adamı ve bilim insanı olarak tanınır.