Her Yüreğe Nakış Gerek Metni Cevapları (5. Sınıf Türkçe)

Her Yüreğe Nakış Gerek Metni Cevapları

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 150 Cevabı

KEŞİF YOLCULUĞU

Soru: Uygun bilgi kaynakları ve materyallerden merhamet, vefa, yardımseverlik ile ilgili elde ettiğiniz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Merhamet, vefa ve yardımseverlik, insan ilişkilerini güçlendiren ve toplumsal dayanışmayı destekleyen önemli erdemlerdir:

• Merhamet: Başkalarının acılarına karşı duyarlılık gösterme, onlara karşı anlayışlı ve şefkatli olma duygusudur. Merhametli bir insan, zor durumda olanlara yardım etme ve onları rahatlatma isteği taşır. Bu erdem, hem insanlar arasında güçlü bağlar kurar hem de toplumsal huzuru sağlar.

• Vefa: Sadakat ve minnettarlık anlamına gelir. Vefalı olmak, yapılan iyilikleri unutmamak, zor zamanlarda destek olan kişilere karşı sorumluluk hissetmektir. Vefa, dostlukların ve insan ilişkilerinin sağlam temeller üzerine kurulmasını sağlar.

• Yardımseverlik: İhtiyaç sahiplerine karşılıksız yardım etme isteği ve eylemidir. Yardımsever insanlar, başkalarının refahını önemser ve sıkıntılarını hafifletmek için çaba gösterirler. Bu erdem, hem bireysel mutluluğa katkıda bulunur hem de toplumun dayanışma duygusunu artırır.

Soru: Örgü ve dikiş gibi el işi yapan büyüklerinizden de aldığınız bilgileri paylaşınız. Bunları nasıl ve niçin yaptıklarını da söyleyiniz.

Belirlediğim materyal ve kaynaklar; amaç, ilgi ve ihtiyaçlarıma uygundu. Başka bir kaynağa ihtiyaç duymadım.

Benim babaannem hem örgü örer hem de dikiş diker. Babaannem, örgüyü özellikle kışın soğuk havalardan korunmak için kullanılabilecek patik, atkı, bere gibi eşyalar için yaptığını; dikiş işini de özellikle hazır giyimin yaygın olmadığı zamanlarda elbise, gömlek gibi giysiler ve örtü, çarşaf gibi şeyler için yaptığını söyledi. Ayrıca bunları bazen de ek gelir elde etmek için yaptığını ekledi.

Babaannem, örgünün iki ya da daha fazla şiş ve iplik kullanılarak ilmeklerin birbirine geçirilmesiyle yapıldığını, dikişin de kumaş parçalarını bir araya getirmek ya da onarmak amacıyla iğne ve iplik kullanılarak elle ya da dikiş makinesiyle yapılabildiğini söyledi.

Soru: Siz hangi el işini yapmak isterdiniz? Niçin?
Cevap: Ben, kendi giysilerimi kendim yapabilmek için dikiş yapmak isterdim.

Öğretmeniniz metni okurken onu dikkatlice dinleyiniz. Metni işitilebilir bir ses tonuyla anlamı yansıtacak şekilde vurgu ve tonlamaya dikkat ederek okuyunuz.

HER YÜREĞE NAKIŞ GEREK

Ayşenur’ların evlerinin bahçesinde bir ıhlamur ağacı vardı. Çok büyük bir ağaçtı. Öylesine büyük bir ağaçtı ki, babası ve hattâ dedesi bu ağacın ne zaman dikildiğini bilmediklerini söylerlerdi.
İlkbaharın ılık günleri yavaş yavaş geride kalıyor, yerini yazın sıcak günlerine bırakıyordu.

(***)

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 153 Cevabı

1. ETKİNLİK

1. Ölçütü Belirleyin

Soru: Ayşenur ve dedesi arasındaki konuşma ile bize hangi değerler öğretilmeye çalışılıyor?
Cevap: Ayşenur ve dedesi arasındaki konuşma ile bize sevgi, saygı, vefa, merhamet, yardımseverlik, alçakgönüllülük, ikramda bulunmak, hediyeleşmek, temizlik ve çevreyi koruma gibi değerler öğretilmeye çalışılıyor.

Soru: Bu değerleri öğrenmek neden önemlidir?
Cevap: Bu değerleri öğrenmek, toplumda güven, huzur ve dayanışmayı sağlar. Güzel bir toplum meydana getirmek için önemlidir.

Soru: “Sevgi, saygı, merhamet gibi değerleri yeni nesillerin öğrenmesi gerekir.” cümlesi toplumumuzun kabul ettiği bir ölçüt olabilir mi? Neden?
Cevap: Evet, olabilir. Çünkü bu değerler bir topluma huzur, güven ve mutluluk getirir.

Ölçüt: Sevgi, saygı, merhamet gibi değerleri yeni nesillerin öğrenmesi gerekir.

2. Metni İnceleyin

Soru: Ayşenur’un dedesinin, Ayşenur’a verdiği öğütleri inceleyin. Bu öğütlerde hangi değerler vurgulanıyor? Yazınız.
Cevap: Dedesi, Ayşenur’a sevgi, saygı, vefa, merhamet, yardımseverlik, alçakgönüllülük, ikramda bulunmak, hediyeleşmek, temizlik ve çevreyi koruma gibi değerleri vurguluyor.

3. İncelemenizi Ölçütle Karşılaştırın

Soru: Metinde anlatılan olaylar ve karakterlerin davranışları, belirlediğiniz ölçütle uyum sağlıyor mu? Örneklerle açıklayın.
Cevap: Evet, sağlıyor. Örneğin, Ayşenur dedesine karşı çok saygılıdır ve dedesi de ona sevgi ve şefkatle yaklaşmaktadır. Bu örnek, aralarındaki sevgi ve saygı ilişkisinin ölçütle uyumlu olduğunu gösterir.

4. Ulaştığınız Sonucu Yazılı Olarak İfade Edin

Soru: Metindeki olaylar ve karakterlerin davranışlarının ölçütle uyumlu olup olmadığı konusunda ulaştığınız sonucu yazılı olarak ifade edin. Bu sonucun toplumsal önemi hakkında düşüncelerinizi açıklayın.
Cevap: Metindeki olaylar ve karakterlerin davranışları, belirlediğimiz ölçütle uyumludur. Örneğin, Ayşenur dedesine saygı gösterirken, dedesi ona sevgi ve şefkatle yaklaşmaktadır. Bu tür değerler toplumda huzur ve mutluluk sağlar. Her bireyin bu değerlere sahip olması, toplumun daha sağlam temeller üzerinde yükselmesine katkı sağlar.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 154 Cevabı

2. ETKİNLİK

a. Soru: Metnin ilk görselini ve metinden alınan aşağıdaki paragrafı inceleyiniz.

"Ayşenurların evlerinin bahçesinde bir ıhlamur ağacı vardı. Çok büyük bir ağaçtı. Öylesine büyük bir ağaçtı ki, babası ve hatta dedesi bu ağacın ne zaman dikildiğini bilmediklerini söylerlerdi."

b. Soru: Paragraftaki ıhlamur ağacı ile değerlerimiz arasında nasıl bir ilişki kurulabilir? Defterinize tahminlerinizi ifade ettiğiniz bir paragraf yazınız.

Cevap: Ihlamur ağacı, köklü ve uzun ömürlü yapısıyla değerlerimizin sağlamlığı ve sürekliliği ile ilişkilendirilebilir. Tıpkı ıhlamur ağacının toprağa sıkı sıkıya tutunup yıllarca büyümesi ve etrafa gölgelik sağlaması gibi, merhamet, vefa ve yardımseverlik gibi değerler de toplumu ayakta tutan, nesiller boyunca aktarılan köklü erdemlerdir. Ihlamur ağacının hoş kokulu çiçekleri ve gölge veren yaprakları, bu değerlerin toplumda yaydığı olumlu etkilere benzetilebilir.

3. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki soruların cevaplarını metinden hareketle defterinize yazınız.

1- Ihlamur ağacı Ayşenur için ne ifade eder?
Cevap: Ayşenur, sıcak günlerde ıhlamur ağacının serin gölgesinde oturmaktan çok hoşlanıyordu. Ihlamur ağacının çiçek açtığı günlerde bambaşka bir güzellik ortaya çıkıyordu ve ıhlamur çiçeğinin güzel kokusuna doyum olmuyordu.

2- Ayşenur’un nakış işlemesine dedesi nasıl tepki vermiştir?
Cevap: Ayşenur’un nakış işlemesine dedesi şaşırmış ve bunu nereden öğrendiğini sormuştur. Ayrıca nakış işlemenin Ayşenur’un yapabileceği bir iş olmadığını düşünmüştür.

3- Dedesi, Ayşenur’a hangi güzel duygu ve hasletleri beze işlemesini önermiştir? Neden?
Cevap: Dedesi, Ayşenur’a sevgi, saygı, vefa, merhamet, yardımseverlik, alçakgönüllülük, ikramda bulunmak, hediyeleşmek, temizlik ve çevreyi koruma gibi değerleri işlemesini önermiştir. Çünkü bu değerler, insanoğlunun muhtaç olduğu güzel hasletlerdir.

4- Ayşenur’un dedesi, Ayşenur’a hangi toplumsal sorumlulukları hatırlatmıştır?
Cevap: Dedesi, Ayşenur’a temiz olmak ve çevrenin güzelliğini korumak gibi toplumsal sorumlulukları hatırlatmıştır.

5- Nakışla hangi duygular arasında ilişki kurulmuştur? Niçin?
Cevap: Nakışla sevgi, saygı, vefa, merhamet, yardımseverlik gibi duygular arasında ilişki kurulmuştur. Çünkü bu duygular, toplumda bir nakış gibi işlenerek güzellikler yaratır.

6- Metinde söz edilen duyguların sizce insan ilişkilerine nasıl bir etkisi olur? Örneklerle açıklayınız.
Cevap: Bu duygular, insan ilişkilerine çok olumlu etkiler yapar. Örneğin, saygı duyduğumuz kişiden biz de saygı görürüz ve yardım ettiğimiz kişi de ihtiyacımız olduğunda bize yardımcı olur. Bu tür duyguların karşılıklı olarak yaşandığı bir toplumda huzur ve barış hâkim olur.

4. ETKİNLİK

Soru: Aşağıdaki paragrafı okuyunuz. Verilen atasözlerinin ve kalıplaşmış sözlerin anlamına karşılık gelen kavramları paragraftan bularak örnekteki gibi yazınız.

Paragraf:
"İnsanları sevmek çok büyük bir meziyettir. (...) Bundan başka daha bir çok güzel duygu vardır. Saygı, sevgi, vefa, merhamet, yardımseverlik, alçak gönüllülük, ikramda bulunmak, hediyeleşmek bunlardan sadece birkaçıdır. Temizliği sevmek ve temiz olmak, çevrenin güzelliğini korumak da bunlar arasındadır."

Cevap:

1. Çam sakızı çoban armağanı - Hediyeleşmek
2. Su küçüğün, söz büyüğün - Saygı
3. Bir el bir eli yıkar, iki el bir yüzü yıkar - Yardımseverlik
4. Kalp kalbe karşıdır - Sevgi
5. Aslan yattığı yerden belli olur - Temizlik

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 155 Cevabı

5. ETKİNLİK

a. Soru: Okuduğunuz metinde torununu nakış işlerken gören dedenin yüz ifadesi aşağıdakilerden hangisi olabilir? İşaretleyiniz.

Cevap: Dedenin yüz ifadesi, şaşkın ve memnuniyet dolu olan birinci yüz ifadesi olabilir. (Birinci yüz ifadesini işaretleyiniz.)

b. Soru: Konuşmamızda duygularımızın yüz ifademize yansıması karşımızdakini nasıl etkiler? Açıklayınız.

Cevap: Yüz ifademiz duygularımızı yansıtarak, konuşmamızın samimiyetini ve inandırıcılığını artırır. Karşımızdaki kişi, söylediklerimizin gerçek duygularımızı yansıttığını anlar ve iletişim daha etkili hale gelir. Bu, hem güven hem de anlayış oluşturur.

6. ETKİNLİK

a. Soru: Aşağıda istenenleri okuduğunuz metinden edindiğiniz bilgiler doğrultusunda yazınız.

Yaşanan olay nedir?
Cevap: Ayşenur’un nakış işlerken dedesiyle yaptığı sohbet.

Olayı yaşayanlar kimlerdir?
Cevap: Ayşenur ve dedesi.

Olay ne zaman yaşanmıştır?
Cevap: Yaz başlangıcında, ılık bir bahar günü.

Olay nerede geçmektedir?
Cevap: Ayşenur’un evinin bahçesindeki ıhlamur ağacının altında.

b. Soru: Okuduğunuz hikâyede olayla kahramanların etkileşimi okuyucuya iletilmek istenen mesajı güçlendirmiş midir? Neden?

Cevap: Evet, güçlendirmiştir. Ayşenur ve dedesi arasındaki sevgi dolu ilişki, toplumsal değerlerin aktarılmasında bir örnek teşkil eder. Bu sohbet, dedenin verdiği öğütlerin samimiyetini ve önemini okuyucuya hissettirir, böylece mesaj daha etkili bir şekilde iletilir.

c. Soru: Karekodu okutarak “Yazı Sandığı” adlı etkileşimli içeriği yönergeler doğrultusunda tamamlayınız.

Cevap: Etkinlik tamamlanmıştır.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 156 Cevabı

7. ETKİNLİK

a. Soru: “Her Yüreğe Nakış Gerek” metninin serim, düğüm, çözüm bölümlerini belirleyiniz. Bu bölümlerde neler anlatılmaktadır? Yazınız. Serim, düğüm, çözüm bölümlerini belirlerken nelere dikkat ettiniz? Söyleyiniz.

Serim:
Cevap: Metnin başlangıcında Ayşenur ve dedesi arasındaki ilişki tanıtılır. Ayşenur'un nakış işlemesi ve dedesinin ona verdiği öğütlerin temelinin atıldığı kısım bu bölümdedir.

Düğüm:
Cevap: Düğüm bölümünde, dedesi Ayşenur'a nakış işlerken sadece bez üzerine değil, yüreğine de güzel değerleri işlemeyi öğütler. Burada, dedenin toplumsal ve ahlaki değerleri vurgulaması olayın doruk noktasıdır.

Çözüm:
Cevap: Çözüm bölümünde, Ayşenur dedesinin öğütlerini anlamış ve uygulamaya karar vermiştir. Bu bölümde, Ayşenur’un dedesinin sözlerinden etkilenerek kendi yüreğine nakış işlemeye başlama kararı vurgulanır.

b. Soru: Metinde bölümler arası geçişler size uygun bir şekilde yapılmış mıdır? Bölümler arasındaki olay akışı tutarlı mıdır? Söyleyiniz.

Cevap: Evet, metinde bölümler arası geçişler uygun bir şekilde yapılmıştır. Olay akışı tutarlı ve anlaşılır bir şekilde ilerlemiştir. Her bölüm, karakterlerin duygu ve düşünce gelişimini destekleyerek, okuyucunun metni daha iyi anlamasını sağlar.

8. ETKİNLİK

a. Soru: Aşağıda verilen “kavramlar” ve “kişilik özellikleri” tablolarını inceleyiniz.

Kavramlar:

• Sevgi
• Mutluluk
• Merhamet
• Şefkat
• Alçak gönüllülük
• Dürüstlük

Kişilik Özellikleri:

• Cesur
• Çekingen
• Yardımsever
• Merhametli
• Vefalı
• Dürüst

Yazım çalışması:
Bu tabloda verilen kavram ve kişilik özelliklerini kullanarak karakterler ve hikaye olayları oluşturabilirsiniz. Bu özellikleri kullanarak özgün bir hikaye yazmanız beklenmektedir.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 157 Cevabı

Merhamet ve Cesaret

Bir zamanlar, küçük bir köyde Elif adında merhametli bir kız yaşardı. Elif, köyündeki herkes tarafından sevilir, yardıma ihtiyacı olanlara her zaman destek olurdu. Ancak Elif'in bir özelliği vardı; o oldukça çekingen biriydi ve kalabalık ortamlarda kendini ifade etmekte zorlanırdı.

Bir gün, köydeki dere taştı ve köylüler korkuyla evlerine sığındı. Taşan dere, köyün küçük çocuklarının oyun oynadığı alanı da kapladı. O sırada, Elif'in küçük kardeşi Ahmet, dere kenarında oyun oynarken suya düşmüştü. Ahmet’in çaresiz çığlıklarını duyunca Elif, korkusunu yenip kardeşini kurtarmak için koştu.

Derenin kenarına vardığında, suyun ne kadar güçlü aktığını fark etti. Ama cesareti ve kardeşine olan sevgisi, korkusunun önüne geçti. Hiç düşünmeden suya atladı ve kardeşini güvenli bir şekilde kıyıya çıkardı.

Bu olaydan sonra, köylüler Elif'in ne kadar cesur ve merhametli bir kız olduğunu fark etti. Artık Elif, köyde sadece yardımseverliğiyle değil, aynı zamanda cesaretiyle de tanınıyordu.

Hikayenin Mesajı: Cesaret ve merhamet, zor zamanlarda insanları güçlü kılar. Elif gibi, her zorlukta sevdiklerimize destek olmaktan çekinmemeliyiz.

c- Hikâyenizi hem içerik hem de yazım ve noktalama yönünden gözden geçiriniz.
Cevap: Hikâyem yönergeye uygun şekilde seçtiğim kavram ve kişilik özelliğine uygundur. Metnimi kontrol edip yazım ve noktalamayla ilgili yanlışlıkları düzelttim.

ç- Öğretmeninizin geri bildirimiyle güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Bu yönlerinizi sonraki etkinliklerde geliştirmeye çalışınız.
Cevap: Öğretmenimiz hikâyemi çok beğendi ama kişileri biraz daha fazla konuşturmam gerektiğini söyledi.

d- Hikâyenizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Sizler için yazdığımız “Merhamet ve Cesaret” adlı hikayeyi arkadaşlarınızla paylaşabilirsiniz.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 158 Cevabı

9. ETKİNLİK

a. "Dostluk" sizin için ne ifade eder? "Kusursuz dost arayan dostsuz kalır." atasözüyle ilgili düşüncelerinizi söyleyiniz.

Cevap: Dostluk, zor zamanlarımızda yanımızda olan, bizi destekleyen ve anlayış gösteren kişilerle kurduğumuz özel bir bağdır. "Kusursuz dost arayan dostsuz kalır." atasözü, insanın kusursuz dost arama beklentisinin, sonunda yalnız kalmasına neden olabileceğini anlatır. Herkesin hataları ve eksiklikleri olabilir, önemli olan bu hataları tolere ederek ilişkilerimizi sürdürebilmektir.

b. Metni dinlemek için karekodu okutunuz.

Cevap: Karekod okutularak metin dinlenmiştir.

c. Dinlediğiniz metinde iki arkadaşın duygularını ifade ediş biçiminde ne gibi farklılıklar vardır? Söyleyiniz.

Cevap: Bir arkadaş duygularını daha sakin ve yumuşak bir şekilde ifade ederken, diğeri duygularını daha heyecanlı ve coşkulu bir şekilde ifade etmiştir. Bu farklılık, karakterlerin kişilik özelliklerini ve olaylara bakış açılarını yansıtmaktadır.

ç. İki arkadaşın dostluğunun devam etmesinin nedenleri nelerdir? Siz dostluğunuzu devam ettirmek için neler yapıyorsunuz? Söyleyiniz.

Cevap: İki arkadaşın dostluğunun devam etmesinin nedeni, birbirlerine olan saygı, hoşgörü ve anlayışlarıdır. Ben de dostlarımla olan ilişkilerimde samimiyet, saygı ve hoşgörüyü ön planda tutarak dostluklarımızı devam ettirmeye özen gösteriyorum.

10. ETKİNLİK

a. Aşağıdaki paragrafı okuyunuz.

Cevap: Paragrafı dikkatlice okudum.

b. Paragraftan hareketle arkadaşınızla yaşadığınız maceraları hayal gücünüzle birleştirerek anlatmaya çalışınız.

Cevap: En yakın arkadaşım ile birlikte çizdiğimiz resimde canlanan ormanda bir yolculuğa çıktık. İlk önce rengârenk çiçeklerle dolu bir tarlada koştuk, ardından büyük bir ağacın altında dinlenirken bir periyle tanıştık. Peri, bize doğanın güzelliklerini anlatarak çevremizi korumamız gerektiğini öğretti. Bu macera sayesinde doğanın değerini ve dostluk bağımızın gücünü keşfettik.

c. Konuşmanızı tema sonundaki “Konuşma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz.

Cevap: Konuşmamı öz değerlendirme ölçeğine göre analiz ettim ve geliştirilebilecek yönlerimi belirledim.

5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 159 Cevabı

11. ETKİNLİK

a. Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümlede altı çizili kelimelerin karşıladığı anlamları belirleyiniz.

Cevap: Ayşenur - bir kişi ismi, Sandalye - oturma eşyası, Ayağa kalktı - hareket ifadesi.

b. Altı çizili kelimelerden hangisi aynı cinsten varlıkları karşılamak için kullanılmıştır? Söyleyiniz.

Cevap: "Sandalye" kelimesi, aynı cinsten varlıkları ifade etmek için kullanılmıştır, çünkü sandalyeler bir tür oturma eşyasıdır.

c. Altı çizili kelimelerden hangisi eşi olmayan varlıkları karşılamak için kullanılmıştır? Söyleyiniz.

Cevap: "Ayşenur" kelimesi, eşi olmayan bir varlığı yani tekil bir kişiyi ifade etmektedir.

ç. Okuduğunuz metinden aynı cinsten varlıkları karşılayan kelimeler bularak yazınız.

Cevap: dede, ağaç, çiçek, ev, sandalye.

12. ETKİNLİK

a. Sayı vermeden ismin birden fazla olduğunu nasıl ifade ederiz? Söyleyiniz.
Cevap: İsimlere “-ler, -lar” eklerini ekleyerek çoğul hale getirebiliriz, örneğin "çocuklar", "ağaçlar".

b. Aşağıdaki paragrafta altı çizili kelimelerin sayıları ifade etme yönünden aralarındaki farkı söyleyiniz.
Cevap: "Koyunlar" kelimesi çoğul bir isim olup birden fazla koyunu ifade eder. "Koyunum" kelimesi ise tek bir koyunu ifade eder. "Sürü" kelimesi ise bir topluluğu belirtir ancak bu topluluğun sayısı kesin olarak ifade edilmez.

c. Siz de isimleri farklı sayılar ifade edecek şekilde cümlelerde kullanınız. Cümlelerinizi kurarken gereksiz kelimelere yer vermeyiniz.
Cevap: Öğretmen ve öğrenciler sınıfta toplandı. Babam arabayı yıkıyor.