Oğlu Hüseyin’den Emine Anaya Mektuplar Metni Cevapları
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 90 Cevabı
KEŞİF YOLCULUĞU
Soru: Araştırmanız sonucunda ulaşıp sınıfa getirdiğiniz cepheden yazılmış mektubu arkadaşlarınızla paylaşınız.
ELVEDA SEVGİLİ BABACIĞIM VEVALİDECİĞİM
“Sebeb-i Hayatım, Sevgili peder ve Valideme!
Arıburnu'nda ilk girdiğim müthiş muharebede sağ yanımdan müthiş bir İngiliz kurşunu geçti. Hamdolsun kurtuldum. Fakat bundan sonra gireceğim muharebelerden kurtulacağıma ümidim olmadığından bir hatıra olmak üzere , şu satırları yazıyorum. Hamd-ü senalar olsun cenab-ı Hakk’a ki,beni bu rütbeye kadar ulaştırdı.Yine mukadderat-i İlahiye olarak beni asker yaptı.
Sizde ebeveynim olmak dolayısıyla ,beni vatan ve millete hizmet etmek için nasıl yetiştirmek lazımsa öyle yetiştirdiniz…Sizlere çok teşekkür ederim.
Şimdiye kadar milletin bana verdiği parayı bugün hak etmek zamanıdır. Vatanıma olan mukaddes vazifemi yerine getirmeye çalışıyorum. Şehitlik rütbesine kavuşursam , Cenab-ı Hakk’ın en sevimli kulu olduğuma kanaat edeceğim. Asker olduğum için, bu her zaman bana pek yakındır. Sevgili babacığım ve valideciğim,göz bebeğim olan zevcem Münevver ve oğlum Nezihciğim önce Cenab-ı Hakk’ın sonra sizin himayenize bırakıyorum…
Bana hakkınızı helal ediniz. Ruhumu şad ediniz.Refikama yardımcı olunuz. Hepiniz her gün beş vakit kılınız.…Ruhuma fatiha okuyarak beni sevindiriniz…
Elveda,elveda, cümlenizi Cenab-ı Hakk’a tevdi ve emanet ediyorum.Ebediyen Allah’a ısmarladık.Sevgili babacığım ve valideciğim.”
Oğlunuz Mehmet Tevfik 19 Mayıs 1331 (1915)
Soru: Millî Mücadele’de yer alan askerlerimizin vatan sevgileri, vatana karşı duydukları sorumluluk ve özgürlüğe olan inançları mektuplarına nasıl yansımıştır? Sınıfla paylaşınız.
Cevap: Mektuplarda askerlerin vatan sevgisi ve sorumluluk duygusu açıkça görülür. Zor şartlara rağmen morallerini yüksek tutar, “Vatan sağ olsun” diyerek fedakârlıklarını gösterirler. Ailelerine teselli edici sözler yazarak hem özgürlük mücadelesine inançlarını hem de milletin direncini ortaya koyarlar.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 93 Cevabı
1. ETKİNLİK
Soru: Metinden alınan aşağıdaki bölümde duraklamadan okunması gereken kelime veya kelime gruplarını örnekteki gibi belirleyiniz. Yaptığınız ayrıma dikkat ederek metni yeniden okuyunuz. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle ayrımlarınızı gözden geçiriniz.
Nevreste daha bebekti bizim gözümüzde. (Ama) (Salih ağabeyim), (o birkaç günlük yolculukta) (koca bir adam oldu çıktı sanki.) (Birkaç günde on yıl büyüdü ağabeyim.) (Sana,) (bana,) (kardeşlerine sahip çıkma telaşı büyüttü onu) (Çanakkale’de kaybettiği bacağından önce.) (Şimdi) (babamızın yerinde o), (içim rahat geldim bu yüzden savaşa), (sen ve kız kardeşim) (emin ellerdesiniz.)
2. ETKİNLİK
Soru: Metnin başlığından ve görselinden hareketle içeriğini tahmin ediniz. Tahminlerinizi ve gerekçelerinizi aşağıya yazınız.
Cevap: Metnin başlığı ve görsellerden yola çıkarak, savaşta cepheden yazılmış bir askerin ailesine mektubu olduğunu düşünüyorum. İçeriğin, askerin cephede yaşadıkları, ailesine olan özlemi ve vatan sevgisini anlatacağı tahmin ediliyor.
Soru: Metnin içeriğiyle ilgili tahminleriniz doğru çıktı mı? Tahminlerinizin doğru çıkıp çıkmamasında gerekçelerinizin etkisini yazınız.
Cevap: Tahminim doğru çıktı. Başlık ve görsellerin yardımıyla, askerin ailesine yazdığı duygu dolu mektubu doğru şekilde öngördüm.
3. ETKİNLİK
Aşağıdaki soruların cevaplarını metinden hareketle defterinize yazınız.
Soru: Okuduğunuz mektup kime ve neden yazılmıştır?
Cevap: Annesine, duygularını ve yaşadıklarını paylaşmak için yazılmıştır.
Soru: Hüseyin, hangi gerekçeyle cepheye gitme kararı almıştır?
Cevap: Kadınlar ve çocuklar vatansız kalmasın diye ve ağabeyine güvendiği için cepheye gitmiştir.
Soru: Hüseyin, annesine geçmişiyle ilgili neleri hatırlatmıştır?
Cevap: Düşman işgalinden kaçıp yeni bir hayata başladıkları zorlukları hatırlatmıştır.
Soru: Hüseyin, ailesine ve vatanına bağlılığını nasıl ifade etmiştir?
Cevap: Ellerinden öptüğünü söyleyerek ve onlara güvenmesini isteyerek göstermiştir.
Soru: Anadolu’daki anaların Millî Mücadeledeki rolü ve vatan sevgisi mektupta nasıl vurgulanmıştır?
Cevap: Son unlarıyla ekmek yaparak ve “Vatan sağ olsun” diyerek vatan sevgisini göstermişlerdir.
Soru: Mektupta anlatılan olaylara dayanarak o dönemin koşulları hakkında neler söylenebilir?
Cevap: Yokluk ve savaş şartlarının zor olduğu ve halkın fedakârlıkla mücadele ettiği anlaşılmaktadır.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 94 Cevabı
4. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki cümleleri inceleyiniz.
• “Üst baş perişan hepsinde ama hepsinin yüreği vatan aşkıyla çarpar.” cümlesinde altı çizili “ama” kelimesi düşüncenin yönünü değiştirme işleviyle kullanılmıştır.
• “Hepsinin gözleri ışıl ışıl, imanı tam. Ve her istasyonda gözü yaşlı analar, babalar, evlatlar…” cümlesinde altı çizili “ve” kelimesi ekleme işleviyle kullanılmıştır.
Soru: Okuduğunuz metindeki cümlelerde bulunan altı çizili geçiş ve bağlantı ifadelerini aşağıda verilen işlevleriyle eşleştiriniz.
a. Seçenek belirtme b. Ekleme c. Zıtlık ç. Özetleme
(c) Sizlerden ayrılalı bir aydan fazla oldu ama Basmane İstasyonu'ndaki anınız hep
gözümün önünde.
(a) Yemek dediğimiz de ya tarhana çorbası ya mercimek.
(b) Salih ağabeyimin hem gururlu hem buruk bakışları; senin içine akıttığın gözyaşları
hiç çıkmaz aklımdan anam.
Soru: Siz de metinden bu tür ifadelerin kullanıldığı cümleleri bulup işlevlerini belirterek aşağıya yazınız.
➢ Evvela selam eder, senin ve (ekleme) Salih ağabeyimin ellerinden, kız kardeşimin gözlerinden hasretle öperim.
➢ Şimdi babamızın yerinde o, içim rahat geldim bu yüzden (sebep) savaşa, sen ve kız kardeşim emin ellerdesiniz.
➢ Oysa (zıtlık) İzmir’ de bahar çoktan yüzünü göstermiş, bademler çiçek açmaya başlamıştı bile.
Soru: Aşağıdaki metinde altı çizili geçiş ve bağlantı ifadelerini verilen anlamlarla eşleştiriniz.
a. Zıtlık b. Ekleme c. Sonuç bildirme ç. Örnekleme d. Vurgulama e. Ekleme
Cevap: Atatürk'ün askerî yönü; onun liderlik vasıflarını, stratejik zekâsını ön plana çıkaran en belirgin özelliklerinden biridir. (d. Vurgulama) Özellikle, I. Dünya Savaşı (e. Ekleme) ve Kurtuluş Savaşı sırasında gösterdiği üstün komutanlık becerileri, onun askerî dehasını kanıtlamıştır. (a. Zıtlık) Ama Atatürk, sadece bir savaşçı değil, aynı zamanda bir barış adamıydı. (ç. Örnekleme) Mesela yurtta ve dünyada barışın önemini her zaman dile getirmiştir. (c. Sonuç bildirme) Sonuç olarak Atatürk'ün askerî yönü, onun (b. Ekleme) hem bir komutan olarak yetkinliğini hem de barışa olan inancını yansıtmaktadır.
Soru: Siz de içinde geçiş ve bağlantı ifadelerini kullandığınız üç cümle yazınız.
- Şeftali ve kiraz en sevdiğim meyvelerdir.
- Kuzenim bize gelecekti ama son anda işi çıkmış.
- Doğal gaz faturası yüksek geldi çünkü hava çok soğuktu.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 95 Cevabı
5. ETKİNLİK
a- Aşağıdaki görseli inceleyiniz ve metni okuyunuz.
Görselde, cephede bir asker, ağacın altında dinlenirken komutanıyla konuşuyor. Mektup yazarken komutanı ona yaklaşarak selam veriyor ve sohbet ediyorlar. Bu durum, savaş sırasında bile askerlerin aileleriyle bağlarını korumaya çalıştığını gösteriyor.
b- Öğretmeninizin size tanıyacağı süre zarfında yukarıda verilen metindeki karşılıklı konuşmanın devamını bir arkadaşınızla kurgulayınız. Kurguladığınız karşılıklı konuşmayı arkadaşınızla aşağıdaki yönergeler doğrultusunda sınıfta canlandırınız.
Karşılıklı Konuşmanın Devamı (Örnek):
- Komutan: "Ailene ne yazdın Hüseyin?"
- Hüseyin: "Anama iyi olduğumu söyledim komutanım."
- Komutan: "Gönderdiğin her mektup, onlara umut verecek evladım."
- Hüseyin: "Evet komutanım. İnşallah bu savaş da bitecek."
- Komutan: "Hadi, mektubunu bitir. Vatan sana emanet."
c- Karşılıklı konuşmanızı yukarıdaki yönergelere uygun bir şekilde gerçekleştirdiğinizi düşünüyor musunuz?
Cevap: Evet, karşılıklı konuşmayı yönergelere uygun bir şekilde gerçekleştirdiğimi düşünüyorum. Selamlaşma, geçiş ifadeleri ve hitap ifadelerini doğru kullandık.
ç- Anlatımınızda güçlü ve gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Öğretmeninizin geri bildirimleriyle bu yönlerinizi sonraki etkinliklerde geliştirmeye çalışınız.
Cevap: Konuşma sırasında yüz ifadelerini ve jestleri daha etkili kullanabilirim. Söz alıp vermeye dikkat ederek daha akıcı konuşabilirim.
6. ETKİNLİK
a- Aşağıdaki yarım bırakılmış ifadeleri inceleyiniz. Bunların bir anlam bütünlüğüne sahip olup olmadığını arkadaşlarınızla tartışınız.
Cevap: Yarım bırakılmış ifadeler anlam bütünlüğüne sahip değildir. Eksik oldukları için tam bir düşünceyi ifade edememektedirler.
b- Yukarıdaki yarım bırakılmış ifadeleri anlam bütünlüğü sağlayacak şekilde bağlamdan hareketle tamamlayınız.
- Milletimiz vatanını her durumda korumasını bilmiştir.
- Türk milleti, azim ve kararlılıkla yıllar süren mücadelesini kazanmıştır.
- Vatan sevgisi bir milletin en güçlüduygusu olmalıdır.
- Bayrağımızın gökyüzünde dalgalanması bağımsız olduğumuzun göstergesi olmuştur.
- Çalışkan bireyler olarak vatanımıza borcumuzu ödemeliyiz.
c- Cümleleri tamamlamak için yazdığınız kelimeler bir varlığı mı yoksa “işi, oluşu , hareketi” mi karşılıyor? Gerekçeleriyle açıklayınız.
Cevap: Yazdığım kelimeler bir iş, oluş veya hareketi karşılamaktadır. Örneğin "kazanmak", "dalgalanmak" ve "ödemek" gibi kelimeler bir hareketi ifade eder.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 96 Cevabı
7. ETKİNLİK
Soru: Okuduğunuz metinden alınan aşağıdaki paragrafı inceleyiniz. Altı çizili kelimeleri isim ya da fiil olarak sınıflandırıp ilgili kutulara yazınız.
Salih ağabeyimin hem gururlu, hem buruk bakışları; senin içine akıttığın gözyaşları hiç çıkmaz aklımdan anam. Kim bilir ne çok ağladın arkamızdan… Ama üzülme anam. Kadınlar, çocuklar vatansız kalmasın diye gidiyoruz cepheye. Hem en iyi sen bilirsin vatansızlığın acısını. Doğduğun, büyüdüğün topraklardan düşmanın zulmü sürmedi mi seni? Ananı, babanı, telli duvaklı gelin gittiğin kocanın mezarını bırakıp da gelmedin mi Manastırdan? Eteğinde dört küçük uşak; aç sefil, nasıl Selanik’e vardığımızı her anlatışında güzel gözlerin dolar.
isimler: ağabey, çocuk, ana, kadın, düşman, uşak.
fiiller: çıkmak, ağlamak, gelmek, üzülmek, kalmak, dalmak, gitmek, bilmek, sürmek.
b- Fiiller kutusuna yazdığınız kelimeleri inceleyerek bu kelimelerin ortak özelliklerinin neler olduğunu düşününüz. Düşüncelerinizi arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Bu kelimeler bir iş, oluş, hareket bildirir ve cümledeki ana yargıyı oluşturur.
8. ETKİNLİK
a- Karekodu okutarak metni dikkatlice dinleyiniz.
Cevap: Metni dikkatlice dinledim.
b- Dinlediğiniz hikâyeden hareketle kadınların Millî Mücadele’ye ne gibi katkıları olduğunu önceki bilgilerinizden de yararlanarak söyleyiniz.
Cevap: Kadınlar, cephede savaştıkları gibi cephe gerisinde de orduya destek sağladılar. Cephane taşıdılar, yemek yaptılar ve askerlerin ihtiyaçlarını karşıladılar. Bu fedakârlıklarıyla mücadeleye büyük katkıda bulundular.
c- Aşağıdaki görselleri inceleyiniz. Dinlediğiniz metnin içeriğiyle uyumlu olan görseli işaretleyiniz.
Cevap: İkinci görsel (kar manzarasında yürüyen insanlar ve hayvanlar) metnin içeriğiyle uyumludur.
ç- İşaretlediğiniz görselin dinlediğiniz metnin içeriğiyle ilişkisini nasıl kurdunuz? Açıklayınız.
Cevap: Görsel, metindeki kadınların zor şartlarda cephane taşıma mücadelesini yansıtmaktadır. Kış şartlarına rağmen mücadele eden kadınların azmi, metindeki olaylarla uyumludur.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 97 Cevabı
9. ETKİNLİK
Serim Bölümü:
Soru: Serim bölümünde olayın yer, zaman, ve kişi bilgileri nelerdir?
Cevap: Zaman soğuk bir kış günü, yer Türkiye Büyük Millet Meclisi, kişiler ise öğrenciler, Ahmet ve öğretmendir. Olay, öğrencilerin Meclis gezisiyle başlar ve Ahmet’in Millî Mücadele yıllarına dair hisleriyle devam eder.
Düğüm Bölümü:
Soru: Düğüm bölümünde okuyucuda merak uyandıran ifadeler nelerdir?
Cevap: Düğüm bölümünde İstiklal Marşı yarışmasının sonucu ve Mehmet Akif’in ödülü reddetmesi okuyucuda merak uyandırır. Ahmet'in, Mehmet Akif’in paltosuz olmasını öğrenmesi de duygu yoğunluğu yaratır.
Çözüm Bölümü:
Soru: Düğüm bölümünde merak uyandıran hangi konular bu bölümde çözüme kavuşmuştur? Ahmet'in paltosuna sarılmasına neden olan olay nedir?
Cevap: Çözüm bölümünde İstiklal Marşı yarışmasının sonucu açıklığa kavuşur. Mehmet Akif’in marşı yazarken yaşadığı fedakârlık anlatılır. Ahmet'in paltosuna sarılması, Akif’in zorluklarına duyduğu saygıyı ve derin duygusal etkilenmeyi ifade eder.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 98 Cevabı
10. ETKİNLİK
a- Aşağıda verilen yönergelerden hareketle bir paragraf yazınız.
ANITKABİR MACERASI
29 Ekim Cumhuriyet Bayramı öncesi öğretmen, sınıfına Ankara'ya düzenlenecek bir gezi planını duyurdu. Ali ve Zehra, bu haberi büyük bir sevinçle ailelerine ilettiler. Ali'nin babası Alper Bey de uzun zamandır Anıtkabir’e gitmek istediği için bu geziye katılmaktan mutluluk duydu. Aynı şekilde Zehra’nın ninesi Ayşe Nine, ilk kez Anıtkabir’e gitme fırsatı bulduğu için çok heyecanlandı.
Gezi günü geldiğinde öğrenciler ve aileleri sabah erkenden otobüsün kalkacağı yerde toplandılar. Ali ve Zehra, diğer arkadaşlarıyla buluşup otobüslerine bindiler. Heyecanla Ankara’ya doğru yola çıktılar. Anıtkabir'e vardıklarında büyük bir heyecanla geziye başladılar, Atatürk'ün mozolesini ziyaret edip müzeyi gezdiler. Öğrenciler, bu anlamlı geziden çok etkilendiler ve Cumhuriyet’in değerini daha iyi kavradılar.
Bu gezi, hem öğrenciler hem de aileleri için unutulmaz bir anı oldu.
5. Sınıf Türkçe Ders Kitabı MEB Yayınları Sayfa 99 Cevabı
Soru: Yazınızı tema sonundaki “Yazma Becerisi Öz Değerlendirme Ölçeği”ni kullanarak değerlendiriniz. Gelişmeye açık yönlerinizi belirleyiniz. Sonraki etkinliklerde bu yönlerinizi geliştirmeye çalışınız.
Cevap: Değerlendirmeyi sizler yapabilirsiniz.
BU GÖREV BİZİM
Soru: Atatürk'ün eğitime verdiği önemle ilgili kaynaklardan bir araştırma yapınız. Hangi bilgi kaynaklarını ve materyalleri kullanabileceğinizi belirleyip düşüncelerinizi paylaşınız.
Cevap: Atatürk’ün eğitimle ilgili sözlerini içeren belgesel ve kısa filmleri EBA ve YouTube gibi kaynaklardan araştırabilirim. Ayrıca, kütüphanelerdeki eğitim kitapları ve dergiler de faydalı olacaktır. Milli Eğitim Bakanlığı’nın internet sitesinden erişilebilecek makaleler de araştırmaya katkı sağlar.
Materyal ve Kaynak Seçimi:
- Belirlediğim kaynaklar, konuyla ilgili yeterli ve amaca uygundur.
- Araştırma sürecinde, öğrencilerin ilgisini çekebilecek görsel içerikleri kullanmayı tercih ettim.
- Eğer yeniden başlasaydım, yine aynı kaynakları kullanırdım çünkü erişimleri kolay ve kapsamlıdır.
Sonraki Çalışmalara Aktarılacak Deneyimler:
Bu etkinlik, kaynak seçiminin araştırmada ne kadar önemli olduğunu gösterdi. Bir sonraki etkinlikte daha detaylı incelemeler yapmayı ve kütüphane kaynaklarını daha sık kullanmayı planlıyorum.